Δέκα ιστορικά κτίρια αλλάζουν χρήση και την εικόνα της Αθήνας

Έντονο ενδιαφέρον για την αξιοποίηση ιστορικών κτιρίων στο ευρύτερο κέντρο της Αθήνας καταγράφεται τα τελευταία χρόνια από διεθνή κυρίως επενδυτικά σχήματα. Όπως λέει ο Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, οι εξελίξεις αυτές αφενός επιβεβαιώνουν τη δυναμική της Αθήνας ως επενδυτικού προορισμού, αφετέρου θα αλλάξουν τη γενικότερη εικόνα της πόλης, ζωντανεύοντάς τη. Σύμφωνα με τον Θ. Μπάκα, το Δημόσιο είναι αυτό που «δημιουργεί» το νέο αυτό κύμα κινητικότητας στο real estate, καθώς αποφάσισε, επιτέλους, να αξιοποιήσει κτίρια που αποτελούν περιουσιακά του στοιχεία. «Οι ανοδικές τάσεις που καταγράφουν οι αξίες στην εγχώρια κτηματαγορά για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά σε συνάρτηση με τα εντυπωσιακά αποτελέσματα που καταγράφει η τουριστική βιομηχανία της χώρας μας ακόμη και σε περιβάλλον πανδημίας, φαίνεται να αποτελούν τους βασικούς παράγοντες που η αξιοποίηση εμβληματικών κτιρίων στο κέντρο της πρωτεύουσας αποτελεί πλέον μονόδρομο και επιτακτική ανάγκη», σημειώνει ο Θ. Μπάκας. Κατά τον πρόεδρο του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, «το γεγονός ότι ιδιωτικά επενδυτικά σχήματα και funds επενδύουν συνεχώς στην τουριστική βιομηχανία του Δήμου Αθηναίων ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αποδεικνύει εμπράκτως ότι η μετεξέλιξη του κέντρου της πρωτεύουσας σε προορισμό διεθνών προδιαγραφών αποτελεί θέμα χρόνου ενώ, ταυτόχρονα, προαναγγέλλει την επενδυτική έκρηξη και την προσέγγιση δισεκατομμυρίων ευρώ επενδύσεων στο άμεσο μέλλον». Ακολουθούν δέκα περιπτώσεις ιστορικών κτιρίων που είτε βρίσκονται ήδη στη διαδικασία της αξιοποίησης, είτε θα περάσουν σε αυτήν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.  

Τα δέκα ιστορικά κτίρια της Αθήνας που αξιοποιούνται:

Το σπίτι της Μαρίας Κάλλας, Πατησίων 61 και Σκαραμαγκά

Είναι το σπίτι όπου από το 1937 έως το 1945 έζησε η Μαρία Κάλλας, πριν φύγει για τη Νέα Υόρκη. Όπως μας λέει ο κ. Μπάκας, τον Φεβρουάριο του 2018 ο ΕΦΚΑ –το κτήριο ανήκε στην κυριότητα του ΝΑΤ– μίσθωσε μακροχρόνια το ακίνητο στην αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία για την «Ακαδημία Λυρικής Τέχνης MariaCallas», η οποία δρομολογεί σειρά παρεμβάσεων. Τα σχέδια περιλαμβάνουν τη μετατροπή του κτιρίου σε χώρο παιδείας της λυρικής τέχνης. Οι εργασίες ανάπλασης θα είναι της τάξης των 6 εκατ. ευρώ, θα χρηματοδοτηθούν μέσω ειδικού προγράμματος του ΕΣΠΑ 2014-2020 και υπολογίζεται ότι θα διαρκέσουν περίπου δύο χρόνια.

Το κτήριο του Μινιόν - Πατησίων, Σατωβριάνδου, Βερανζέρου και Δώρου

Τη δεκαετία του 1970 θεωρούνταν ως ένα από τα μεγαλύτερα πολυκαταστήματα της Ευρώπης, κι όμως ο ιδιοκτήτης του, Γιάννης Γεωργακάς, μαζί με ένα συνεταίρο του, το είχαν ανοίξει ως περίπτερο, με την ίδια ονομασία, το 1934. Μεταπολεμικά δημιουργήθηκε το πολυκατάστημα Μινιόν, που χρόνο με τον χρόνο και δεκαετία με τη δεκαετία αποτέλεσε ένα στολίδι για την πόλη. Ήταν το πρώτο πολυκατάστημα της Αθήνας που εγκατέστησε κυλιόμενες σκάλες και κλιματιστικά, που καθιέρωσε τις ετήσιες εκπτώσεις και κατάργησε τα παζάρια. Το Μινιόν καταστράφηκε ολοσχερώς σε εμπρησμό στις 19 Νοεμβρίου 1980 και έκτοτε δεν κατάφερε ποτέ να ορθοποδήσει ξανά. Τώρα, το δεκαώροφο κτίριο συνολικής επιφάνειας 21.000 τ.μ., που περικλείεται από τις οδούς Πατησίων, Σατωβριάνδου, Βερανζέρου και Δώρου, αναμένεται να πάρει και πάλι ζωή. Σύμφωνα με πληροφορίες, το κτίριο έχει άλλαξε χέρια με αντίτιμο τα 25 εκατ. ευρώ. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι η πλειοδοτούσα εταιρεία Dimand έχει στόχο να μετατρέψει το Μινιόν σε κτίριο μικτής χρήσης, δηλαδή σε γραφεία, με εκμετάλλευση των εμπορικών χώρων και εστιατόρια. H εν λόγω κίνηση εδράζεται στη στρατηγική τής Dimand να επενδύει σε κτίρια εμβληματικά, που χρήσουν ανάπλασης, όπως ο Πύργος Πειραιά. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί σε βάθος τριετίας.

Το πρώην Καπνεργοστάσιο, Λένορμαν 218

Σε ανάδειξη και ολοκληρωμένη αξιοποίηση του κτιριακού συγκροτήματος του πρώην Δημόσιου Καπνεργοστασίου προχωρά η Υπηρεσία Εφαρμογής Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων της Βουλής. Παράλληλα, θα καταρτιστεί αναλυτικός οδικός χάρτης των ενεργειών προετοιμασίας, ωρίμανσης και διασφάλισης της χρηματοδότησης του έργου στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-2027. Στο επιβλητικό κτίριο στεγάζονται σήμερα τμήματα της Βιβλιοθήκης της Βουλής, ενώ αποτελεί μνημείο βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του ελληνικού Μεσοπολέμου και είναι συνδεδεμένο με σημαντικές στιγμές της γενικής αλλά και τοπικής ιστορίας της ευρύτερης περιοχής της οποίας αποτελεί εμβληματικό τοπόσημο.

Το κτίριο Σωκράτους 53 και Ζήνωνος

Διατηρητέο που διαθέτει υπόγειο και 7 ορόφους, συνολικής επιφάνειας 6.878,37 τ.μ. Έντονο ενδιαφέρον καταγράφεται από επενδυτές για τη δημιουργία ξενοδοχείου. Σύμφωνα με πληροφορίες, το επόμενο διάστημα αναμένεται να γίνει εισήγηση προς τη διοίκηση του ΕΦΚΑ για εκμίσθωση του κτιρίου, ώστε να φτιαχτεί ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων. Το ελάχιστο μηνιαίο μίσθωμα εκτιμάται ότι θα είναι 39.000 ευρώ, με το κόστος ανακατασκευής να κινείται πέριξ των 11.700.000 ευρώ.

Πύργος Πειραιά

Εντός του πρώτου εξαμήνου του 2023 υπολογίζεται ότι θα έχει δημιουργηθεί το πιο πράσινο κτίριο της Ελλάδας. Ο λόγος για τον Πύργο του Πειραιά, το δεύτερο ψηλότερο κτίριο της χώρας, μετά τον Πύργο των Αθηνών. Το ακίνητο των 24 ορόφων (πλέον δύο υπογείων), συνολικού ύψους 84 μέτρων και δομημένης επιφάνειας της τάξεως των 34.623 τ.μ., έχει ήδη ξεκινήσει να ανακατασκευάζεται. Η συνολική επένδυση που θα γίνει εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει ή ενδεχομένως και να ξεπεράσει τα 40 εκατ. ευρώ. Οι εν λόγω επενδυτές ανέλαβαν την εκμετάλλευση του ακινήτου μέσω σύμβασης παραχώρησης διάρκειας 99 ετών, στο πλαίσιο σχετικού διαγωνισμού που διοργανώθηκε από τη δημοτική αρχή του Πειραιά. Με βάση την προσφορά που κατατέθηκε (ήταν και η μοναδική), το ετήσιο αντάλλαγμα προς τον Δήμο Πειραιά θα ανέρχεται σε 1 εκατ. ευρώ (προβλέπεται και ετήσια αναπροσαρμογή της τάξεως του 2%).

Κινηματογράφος ΑΕΛΛΩ, Πατησίων 140

Πρόκειται για τον πασίγνωστο κινηματογράφο ΑΕΛΛΩ που αποτέλεσε το μεγαλύτερο παραδοσιακό κινηματοθέατρο. Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates από το 1939 λειτουργεί ως κινηματογράφος, θερινός ως το 1960, το κτίριο κτίστηκε τότε και ο θερινός μεταφέρθηκε στην ταράτσα, ενώ από το 2001 μετατράπηκε σε multiplex 5+1 αιθουσών. Είναι από τα λίγα παλιά σινεμά την Αθήνας που έχουν επιβιώσει και συνεχίζουν με την αρχική τους χρήση - έστω σε νέα μορφή.

Σταδίου 41, πρώην Φωκάς

To διατηρητέο κτίριο του Μεσοπολέμου, που εκτείνεται σε σχεδόν 8.500 τ.μ. σε 8 επίπεδα και στέγαζε για δεκαετίες το κεντρικό κατάστημα της εμπορικής αλυσίδας Φωκάς, σύντομα πρόκειται να αλλάξει χέρια. Στον πλειοδοτικό διαγωνισμό εκμίσθωσης που «έτρεξε» πρόσφατα ο ΕΦΚΑ κατατέθηκε μία δεσμευτική προσφορά επενδυτών που σχετίζονται με την ισραηλινή αλυσίδα Brown Hotel, η οποία επενδύει σταθερά σε ακίνητα στην Αθήνα την τελευταία τριετία. Ο διαγωνισμός προέβλεπε τη μίσθωση του ακινήτου για διάστημα 15 ετών με δικαίωμα παράτασης για 5 ακόμη έτη και με ελάχιστο ζητούμενο μηνιαίο μίσθωμα τις 45.000 ευρώ. Επίσης, στον νέο μισθωτή θα δοθεί περίοδος χάρητος 6 μηνών προκειμένου να προχωρήσει στην ανακαίνιση του κτιρίου. Να σημειωθεί ότι οι επιτρεπόμενες χρήσεις από τον ΕΦΚΑ περιορίζονται αυστηρά: α) στη χρήση ξενοδοχείου, τουριστικών καταλυμάτων, ενοικιαζόμενων δωματίων, β) στη χρήση εμπορικών καταστημάτων, γ) στη χρήση γραφείων, δ) στη χρήση ως χώρου διοργάνωσης εκδηλώσεων, αιθουσών τέχνης, διοργάνωσης εκθέσεων και λοιπών συναφών χρήσεων.

Το διατηρητέο της Ζαλοκώστα 7-9

Με έτος κατασκευής το 1939, το διατηρητέο αυτό κτίριο συνολικής επιφάνειας 1.854 τ.μ., που είναι χαρακτηρισμένο μνημείο από το 2008, αποτελεί ένα από τα περιουσιακά στοιχεία του ΕΦΚΑ για τα οποία ο οργανισμός προχώρησε σε διαγωνισμό για την εκμίσθωσή του.  Για το εμβληματικό αυτό κτίριο, το οποίο εκτείνεται σε δύο υπόγεια, ισόγειο και πέντε ορόφους υπέρ του ισογείου, το  επενδυτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει από τον μισθωτή ελάχιστο ύψους 1,2 εκατ. ευρώ για την  εκτέλεση εργασιών αναβάθμισης του κτιρίου με σκοπό είτε τη λειτουργία του ως ξενοδοχείου με προδιαγραφές 4 αστέρων είτε ως μη κύριου ξενοδοχειακού καταλύματος αντίστοιχης κατάταξης (ενοικιαζόμενα). Η διάρκεια της σύμβασης εκμίσθωσης θα είναι 30 ετών, με δικαίωμα παράτασης κατά 10 χρόνια, ενώ το μηνιαίο μίσθωμα έναρξης του διαγωνισμού ορίστηκε στις 17.000 ευρώ.

Το κτίριο του ΙΝΤΕΑΛ

Βρίσκεται στην Πανεπιστημίου 46 και είναι κτίριο συνολικής επιφάνειας 10.247 τ.μ. που κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα από τον Ερρίκο Σλήμαν. Όπως μας λέει ο κ. Μπάκας, στόχος είναι η δημιουργία ξενοδοχείου 4 αστέρων, μετά από εκτέλεση εργασιών αναβάθμισης. Το ελάχιστο μηνιαίο μίσθωμα έχει οριστεί σε 85.000 ευρώ, με κόστος ανακατασκευή 15.000.000 ευρώ. Δεν αποκλείεται και η περίπτωση εκμίσθωσης για γραφεία ή μικτή χρήση. Να θυμίσουμε ότι εδώ βρίσκεται ο παλαιότερος εν λειτουργία κινηματογράφος της Αθήνας ΙΝΤΕΑΛ, δηλαδή «ιδεώδες», υποδεχόμενος τους πρώτους κινηματογραφόφιλους το 1921 ως «Σαλόν Ιντεάλ».

Το νεοκλασικό Φιλελλήνων 9 και Ξενοφώντος

Στο κέντρο της οικονομικής, πολιτικής, πολιτιστικής και κοινωνικής δραστηριότητας της πρωτεύουσας, λίγα μέτρα από την πλατεία Συντάγματος και τη Βουλή, το νεοκλασικό αυτό διατηρητέο ακίνητο αναμένεται σύντομα να ξαναμπεί και πάλι στη ζωή της πόλης μετά το εγχείρημα αποκατάστασής του, ώστε να αποτελέσει τη νέα έδρα του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΟΕΕ). Βρίσκεται σε γωνιακό οικόπεδο 453,70 τ.μ., όπου το κυρίως κτίριο έχει συνολικό εμβαδόν 1.133,53 τ.μ.