Life in Athens

Νέος Κόσμος: Η Στέγη εμπλουτίζει την αστική του ταυτότητα με έργα

Το Δουργούτι ή αλλιώς ο Νέος Κόσμος, δεν αποτελεί μόνο τη γειτονιά της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Πρόκειται για μια από τις ιστορικές συνοικίες της Αθήνας

Αλεξάνδρα Σκαράκη
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

OnAthens: Η πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση στον Νέο Κόσμο. Έργα τέχνης των SAME84 & Ath1281 και ανακαινίσεις σε γήπεδα και παιδικές χαρές με τον Δήμο Αθηναίων

Ο σχεδόν αναπόφευκτος τρόπος με τον οποίον δομήθηκε η πόλη των Αθηνών τις δεκαετίες του ’50 και του ’60, από τη μια έφερε αναγκαία αναπτυξιακά αποτελέσματα και από την άλλη, δημιούργησε πολλές γκρίζες ζώνες. Τα χαρακτηριστικά αυτών των περιοχών είναι η πυκνότατη δόμηση, η έλλειψη επαρκούς πρασίνου καθώς και η απουσία κατάλληλων αθλητικών εγκαταστάσεων, παιδικών χαρών αλλά και χώρων πολιτισμού που θα προσελκύουν τους κατοίκους και θα αναβαθμίζουν την ποιότητα της καθημερινότητάς τους.

Το Ίδρυμα Ωνάση διαχρονικά προσπαθεί να βελτιώσει αυτή την κατάσταση και να επιτρέψει στους Αθηναίους αλλά και τους ξένους πολίτες που φιλοξενούνται προσωρινά ή και πιο μόνιμα να χαρούν την πόλη. Η -μέχρι τώρα- συνεισφορά του Ιδρύματος στην εξέλιξη της πόλης, έχει υπάρξει ιδιαίτερα σημαντική και αυτή συνεχίζεται με νέες ιδέες και δράσεις που υλοποιεί. Η πλέον πρόσφατη πρωτοβουλία στο πλαίσιο αυτό με τίτλο OnAthens προτείνει μια σειρά από υπαίθρια έργα που διεγείρουν τη σχέση των κατοίκων και των επισκεπτών με το περιβάλλον, την τοποθεσία, το χθες και κυρίως, το σήμερα της πόλης. Τώρα, παρουσιάζει νέα έργα στη γειτονιά της Στέγης. Επιδιώκοντας μια πιο οικολογική προσέγγιση της αστικής ταυτότητας του Νέου Κόσμου, πραγματοποιήθηκαν ολικές ανακαινίσεις σε γήπεδα και παιδικές χαρές της περιοχής, σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων. Έντονα χρώματα, νέος σύγχρονος εξοπλισμός και ολική ανακαίνιση σε δύο σημεία του Δουργουτίου, στολίζουν τον αστικό χαρακτήρα της περιοχής με καθημερινά έργα τέχνης. Και αυτά τα έργα είναι μόνο η αρχή. 

Το Δουργούτι δεν αποτελεί μόνο τη γειτονιά της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Πρόκειται για μια από τις ιστορικές συνοικίες της Αθήνας, με επάλληλα στρώματα, αναμείξεις και ενσωματώσεις. Η αυτοσχέδια προσφυγική γειτονιά που φιλοξενούσε Αρμένιους, Μικρασιάτες και άλλους πληθυσμούς από την Ήπειρο και τη Μακεδονία, αλλά και όλο τον κόσμο. Απέκτησε μια μοναδική ταυτότητα και φυσιογνωμία με τις ιστορικές μνήμες και ένα πρότυπο κοινωνίας όπου ζυμώθηκαν οι διαφορές των πολιτισμών. Γεγονότα που έχουν συμβεί, σαν σε κάποιον άλλον κόσμο, ήρθαν να σχηματίσουν τον Νέο Κόσμο. Σε περισσότερα από 100 χρόνια, αυτή η συνοικία κατάφερε να συγκεντρώσει ένα μωσαϊκό ανθρώπων και να γίνει το κέντρο ενός παγκόσμιου πολιτισμού, που αποτελείται από τα ήθη, τα έθιμα και τις συνήθειες ανθρώπων από διαφορετικά σημεία του κόσμου. Το Δουργούτι, ή αλλιώς ο Νέος Κόσμος, είναι πλέον εκείνος ο κόσμος στον οποίο έζησαν και θα ζήσουν, πρόσφεραν και θα προσφέρουν εκατοντάδες οικογένειες και γενιές, στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον.

Γήπεδο μπάσκετ, 60ο Κέντρο Νεότητας (Χέλντραϊχ στο Πάρκο Δουργουτίου) © Δημήτρης Μιχαλάκης

Ο street artist SAME84 και ο εικαστικός Ath1281 παρουσιάζουν τα νέα τους έργα τέχνης στα γήπεδα μπάσκετ που βρίσκονται στο 39ο Κέντρο Νεότητας (Σαρκουδίνου & Κασομούλη) και στο 60ο Κέντρο Νεότητας (Χέλντραϊχ, Πάρκο Δουργουτίου). Στόχος είναι να δοθεί η ευκαιρία σε κάθε κάτοικο ή επισκέπτη του Νέου Κόσμου όλων των ηλικιών, να απολαύσει αθλητικές δραστηριότητες αλλά και έργα τέχνης που αποπνέουν χαρά και αισιοδοξία. Το παιχνίδι είναι το πρώτο βήμα χαράς και συνεργασίας, για μια κοινωνία ανθρώπων που συνυπάρχουν αρμονικά. Είναι μάθημα πολιτισμού στην καθημερινότητα.

Ποιος είναι ο SAME84
Ο street artist είναι γνωστός για τις τοιχογραφίες του σε μεγάλη κλίμακα και τα δημόσια έργα τέχνης στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Χρησιμοποίησε την πολύχρωμη τολμηρή παλέτα του, μια υβριδική μορφή εικονιστικού και αφηρημένου γκράφιτι, στο γήπεδο μπάσκετ στο 39ο Αθλητικό Κέντρο νεότητας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει για το έργο του: «Το σκεπτικό ήταν να δημιουργήσουμε ένα γήπεδο με χρώματα, ιδέες και υφές που μπορείς να συναντήσεις στον δρόμο για να είναι κυριολεκτικά ένα κομμάτι της γειτονιάς του Νέου Κόσμου. Να είναι απολύτως λειτουργικό και να μπορεί κάθε νέος λάτρης του μπάσκετ να κάνει εκεί τα πρώτα του βήματα, γιατί έχουμε λαμπρό παράδειγμα ότι σε πολλές περιπτώσεις τα παιδιά από τις γειτονιές που έχουν πραγματική αγάπη για το μπάσκετ μπορούν να φτάσουν πολύ ψηλά, από όποια γειτονιά κι αν είναι. Φτιάξαμε ένα γήπεδο οικείο, να νιώθουν όλοι σαν το σπίτι τους. Ελπίζω οι περίοικοι παρατηρώντας τα έντονα χρώματα να παίρνουν ανάσες αισιοδοξίας, να το αγκαλιάσει και να το αγαπήσει η γειτονιά και να το προστατέψει».

Ο δρόμος Σαρκουδίνου στον Νέο Κόσμο © Μιχαλάκης Δημήτρης

Ποιος είναι ο Ath1281
Με τοιχογραφίες σε διάφορα σημεία της πόλης και ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ο εικαστικός Ath1281 με τις χαρακτηριστικές του φιγούρες αναπαριστά με χιούμορ καθημερινές καταστάσεις στο 60ο Κέντρο Νεότητας. «Η τοιχογραφία αποτελείται από πολλά αυτοτελή καρέ. Ξεκινάει απεικονίζοντας την τωρινή σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον και συνεχίζει σε έναν φαντασιακό κόσμο όπου άνθρωπος, πανίδα και χλωρίδα δημιουργούν από κοινού μία αθλητική ομάδα, την "team earth" με στόχο τη νίκη. Σκοπός ήταν να ευαισθητοποιήσει τον θεατή σχετικά με το περιβάλλον αλλά και να δημιουργήσει έναν ευχάριστο χώρο άθλησης για τα παιδιά και τους κατοίκους της περιοχής», δηλώνει αναφερόμενος στο γήπεδο μπάσκετ που ζωγράφισε.

Ο δρόμος Σαρκουδίνου στον Νέο Κόσμο © Δημήτρης Μιχαλάκης

Το Ίδρυμα Ωνάση σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων προσφέρουν μια συνολικά νέα εμπειρία, ανακαινίζοντας ολικά και τοποθετώντας σύγχρονο εξοπλισμό, νέο δάπεδο ασφαλείας και νέα όργανα παιχνιδιού, κατάλληλα για κάθε ηλικιακή ομάδα παιδιών, στις παραπλήσιες παιδικές χαρές, στο 39ο Κέντρο Νεότητας (Σαρκουδίνου & Κασομούλη στον Νέο Κόσμο) και στο 60ο Κέντρο Νεότητας (Χέλντραϊχ στο Πάρκο Δουργουτίου). Πολυσύνθετα δεντρόσπιτα (με ανισοϋψείς πύργους, τσουλήθρα, ανεμόσκαλα, γέφυρα, αναρρίχηση και διαδραστικό πάνελ), σπιτάκια νηπίων (με πύργους, γέφυρες, πάνελ δραστηριότητας, τούνελ, τσουλήθρα), κούνιες, δίσκοι ισορροπίας, τραμπάλες και τραμπολίνο, όργανα περιστροφικής κίνησης ροντέο, κρεμαστές σταυρωτές τραμπάλες, μεταλλόφωνα, παιχνίδια ελατηρίου: Μια σειρά νέων οργάνων με φυσικά υλικά και πιστοποίηση TUV, που εξάπτουν τη φαντασία των παιδιών, βοηθούν στη σωματική άσκησή τους (αναρρίχηση, ολίσθηση, τραμπαλισμό, αιώρηση, ταλάντωση και διάδραση) και προωθούν το ατομικό και το ομαδικό παιχνίδι, με εξοπλισμό κατάλληλο και για ΑμεΑ. 

Παιδική χαρά στην οδό Χέλντραϊχ © Δημήτρης Μιχελάκης

Για πολλά χρόνια, ο Νέος Κόσμος φιλοξενεί καλλιτεχνικές δράσεις που διοργανώνει η Στέγη που έχουν ως στόχο τη δημιουργία καθημερινών σχέσεων, απρόσμενων συναντήσεων, ενός ζωντανού κυττάρου γεμάτου ανθρώπους καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας. Από τα street parties έναρξης της καλλιτεχνικής χρονιάς της Στέγης, το Soundscapes Landscapes 1 και τη δράση Μια Γέφυρα Μουσικής πάνω από τη Συγγρού, μέχρι το ευρωπαϊκό μουσικό Big Bang Festival για παιδιά έως 12 ετών, την παράσταση High & Low, Ένας δολοφόνος στο Τόκιο, τα site-specific εργαστήρια και την χαρτογράφηση της περιοχής στο Music for the New World που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το Urban Dig Project και το σύνολο σύγχρονης μουσικής ARTéfact Ensemble, ενώ η Στέγη ανέθεσε σε πέντε νέους συνθέτες να δημιουργήσουν νέα έργα που ερμήνευσαν οι ARTéfact. Τα ανθρωπολογικά, αρχειακά και ιστορικά στοιχεία από το Dourgouti Island Hotel λειτούργησαν ως υλικό για τα οργανικά libretti των συνθέσεων. Στην προσπάθειά της να στηρίξει και να ενισχύσει τις σχέσεις της με τη γειτονιά, η Στέγη προσφέρει εδώ και χρόνια τη δυνατότητα για μειωμένα εισιτήρια σε όσους κατοικούν στον Νέο Κόσμο, στο Κουκάκι, στη Νέα Σμύρνη, στο Παλαιό Φάληρο και στην Καλλιθέα. Για περισσότερες πληροφορίες, πατήστε ΕΔΩ.