Το βότσαλο: Ένα μενταγιόν για τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση

Κάπου γύρω στο 1970-1971 στο δεξί το ακρογιάλι ήταν μαζεμένοι καμιά δεκαριά μικρά και δυο γιαγιάδες-αδελφές. Ήταν σούρουπο. Τότε συνηθιζόταν πολύ το απογευματινό πικνίκ. Βέβαια ήθελε οργάνωση, γιατί έπρεπε να φάμε ελαφριά το μεσημέρι.

Το φαγητό περιελάμβανε απλά αλλά περιποιημένα φαγητά όπως κεφτεδάκια τηγανητά με μαντζουράνα, φουρτάλια –μια ομελέτα με πατάτες και χοιρινό λουκάνικο–, σφιχτά αυγά, τυροπιτάκια χειροποίητα, αγγουράκια και κέικ ρολό που, ως τύπος, μόλις είχε έρθει από την Αμερική.

Κάθε ένας που έβγαινε από τη θάλασσα έπεφτε στο φαγητό ώσπου όλοι είχαν μαζευτεί κοντά στο φαγητό. Εκείνο που θυμάμαι είναι ότι δεν φτάναμε να «σκάσουμε», αλλά τρώγαμε με μέτρο. Ένας απαράβατος κανόνας ίσχυε μόνο: όταν κάποιος έβγαινε από τη θάλασσα, δεν ξανάμπαινε μέσα για λόγους ασφαλείας.

Καμιά φορά πιάναμε και το τραγούδι με τις γιαγιάδες να σιγοντάρουν με το δικό τους ρυθμό. Όταν νύχτωνε πια και έφτανε η ώρα του ύπνου, έπρεπε να φύγουμε με το αυτοκίνητο, αν και δε θυμάμαι ποιος αναλάμβανε τη μεταφορά κάθε φορά.

Πριν φύγουμε έπρεπε απαραιτήτως να μαζέψουμε τα σκουπίδια. Δεν μας έπαιρνε και πολύ χρόνο γιατί δεν ήταν πολλά, αφού ούτε πλαστική σακούλα χρησιμοποιούσαμε, ούτε πλαστικά μαχαιροπήρουνα, πιάτα και καλαμάκια. Οι γιαγιάδες μας είχαν μια αυστηρή «πολιτική» προστασίας της φύσης, την οποία δεν ήθελαν να βλάψουν αφού ούτε εκείνη τις έβλαπτε σε τίποτα. Άσε που και να ξέφευγε κανένα μεταλλικό κουταλάκι, θα το βρίσκαμε ακόμα και σήμερα σε κακή κατάσταση χωρίς να έχει επιβαρύνει και τόσο τη θάλασσα.

Σιγά σιγά όμως, με την εξάπλωση της θαλάσσιας ρύπανσης μετά το 1970, η εικόνα έχει αλλάξει. Τα πλαστικά μιας χρήσης ήρθαν στις παραλίες ως περιβαλλοντικό πρόβλημα, με τα μικρό-πλαστικά να επιβαρύνουν δραματικά το θαλάσσιο οικοσύστημα.

Στην εποχή πριν το 1970-1980 βρίσκαμε στις παραλίες κομματάκια μωσαϊκού, μεταλλικά μαχαιροπήρουνα λυγισμένα και κομμένα και πολύχρωμα γυαλάκια από μπουκάλια μπίρας. Σήμερα, όταν βρίσκει κανείς –ειδικά με μάσκα στο βυθό– σπάνια αντικείμενα όπως αυτά από μέταλλο, σφυρηλατημένα από τη φύση και τον χρόνο, απορεί με την αξία που μπορεί να έχουν και τον συμβολισμό τους για το παρόν και το μέλλον.

Έτσι, το καλοκαίρι του 2018 συνδύασα ένα μεταλλικό έλασμα που βρήκα στη θάλασσα, με ένα βότσαλο, για να συμβολίσουν την «αγκαλιά» που έκανε εκείνο το καλοκαίρι η φωτιά με τη φύση στο Μάτι. Σαν ελπίδα για το μέλλον, μιας φύσης που αντιστέκεται και ενσωματώνει.

Εκείνο το μενταγιόν έμεινε κρεμασμένο σε ένα καδράκι για να θυμίζει στο μέλλον πόσο βλαπτικό είναι όταν ο άνθρωπος δεν σέβεται το περιβάλλον του, «τρικλοποδίζοντας» τον ίδιο του τον εαυτό…

Μένει να δούμε, αν τα μικρά του πικνίκ θα ολοκλήρωναν την αποκομιδή «καθαρά».