Συγχρονίζονται όντως οι περίοδοι; Το φαινόμενο που διχάζει γενιές γυναικών

Η περίοδος συνοδεύεται συχνά από μια σειρά αντιλήψεων που δυσκολεύουν τη διάκριση ανάμεσα σε μύθους και αλήθειες. Με την πάροδο των χρόνων, κυκλοφορούν ιστορίες που παρουσιάζονται ως βεβαιότητες και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Γιαγιάδες, μητέρες και γυναίκες παλαιότερων εποχών αναπαράγουν αντιλήψεις όπως ότι οι περίοδοι συγχρονίζονται όταν οι γυναίκες περνούν μεγάλο διάστημα μαζί, ότι η μυρωδιά της περιόδου προσελκύει ζώα ή ότι ορισμένες δραστηριότητες θεωρούνται επικίνδυνες αυτές τις ημέρες.

Κάποιες από αυτές τις θεωρίες που σχετίζονται με την περίοδο φαίνονται αστείες, άλλες πιο λογικές, ενώ πολλές έχουν ενσωματωθεί στην κουλτούρα χωρίς να στηρίζονται σε επιστημονικά δεδομένα. Τα τελευταία χρόνια, η επιστημονική έρευνα επιχειρεί να αποσαφηνίσει ποιες από αυτές τις αντιλήψεις γύρω από την περίοδο ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και ποιες αποτελούν απλώς μύθους.

Είναι πραγματικός ο συγχρονισμός της περιόδου στις γυναίκες; 

Τρανταχτό παράδειγμα σε όλα τα παραπάνω, είναι το φαινόμενο McClintock Effect. που έκανε ιδιαίτερη αίσθηση στις δεκαετίες του 1970 και ’90. Ορισμένες πρώτες μελέτες παρατήρησαν γυναίκες που ζούσαν σε κοιτώνα ή εργάζονταν κοντά η μία στην άλλη και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι κύκλοι τους μπορούσαν να «συγχρονιστούν». Η θεωρία υποστήριζε ότι ο συγχρονισμός μπορεί να οφείλεται σε οσφρητικά ερεθίσματα ή φερομόνες που επιταχύνουν ή καθυστερούν τον κύκλο. Σήμερα, όμως, πιο αυστηρές και εκτενείς έρευνες έχουν δείξει ότι κάτι τέτοιο δεν έχει βιολογική βάση – πρόκειται περισσότερο για στατιστική σύμπτωση και ψυχολογική αντίληψη παρά για πραγματική φυσιολογική διαδικασία.

Η απάντηση στο ερώτημα «είναι πραγματικός ο συγχρονισμός της περιόδου στις γυναίκες;» είναι όχι. Κι όμως, η πίστη σε αυτούς τους μύθους παραμένει ισχυρή. Οι γυναίκες παρατηρούν και θυμούνται πιο εύκολα τους κύκλους των ανθρώπων που είναι κοντά τους, ενώ η στατιστική πιθανότητα να συμβαδίζουν περιστασιακά οι περίοδοι αρκεί για να δώσει την ψευδαίσθηση συγχρονισμού. Παράλληλα, πολλοί άλλοι παράγοντες επηρεάζουν τον κύκλο κάθε γυναίκας, καθιστώντας την εμπειρία μοναδική: η ηλικία, η σωματική σύσταση, το άγχος και η ψυχολογική κατάσταση, η λήψη φαρμάκων όπως αντισυλληπτικά, ή ιατρικές καταστάσεις όπως πολυκυστικές ωοθήκες, θυρεοειδοπάθειες ή η προσέγγιση της εμμηνόπαυσης. Ακόμη και ο τρόπος ζωής – κάπνισμα, αλκοόλ, διατροφή, καφεΐνη, άσκηση – μπορεί να επηρεάσει τον κύκλο.

Μύθοι που σχετίζονται με την περίοδο

Στο μεταξύ, γύρω από την εμμηνόρροια έχουν δημιουργηθεί και άλλοι μύθοι: ότι δεν πρέπει να γυμνάζεσαι, ότι η σεξουαλική δραστηριότητα απαγορεύεται, ότι η χρήση ταμπόν ή κύπελλου περιόδου σχετίζεται με την παρθενία. Κανένας από αυτούς δεν είναι αλήθεια. Η περίοδος είναι φυσιολογική, και με τη σωστή ενημέρωση και προσοχή, η καθημερινότητα συνεχίζεται κανονικά, χωρίς περιορισμούς.

Επιπλέον, υπάρχουν πολλά θέματα που παραμένουν υποτιμημένα στην κουλτούρα μας: οι φυσιολογικές δυσκολίες όπως ο πόνος, οι έντονες κράμπες, η ανώμαλη αιμορραγία ή τα σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα πριν την περίοδο επηρεάζουν έως και το 85% των γυναικών. Και περίπου το 40% αναφέρει ότι τα συμπτώματα είναι σημαντικά και επηρεάζουν την καθημερινότητά τους. Η σωστή ενημέρωση και η αναζήτηση ιατρικής βοήθειας μπορούν να κάνουν τη διαφορά, καθιστώντας τον κύκλο πιο διαχειρίσιμο και λιγότερο περιοριστικό.

Τελικά, το να είσαι γυναίκα, το να βρίσκεσαι σε ηλικία ή κατάσταση υγείας που σου επιτρέπει να έχεις περίοδο, σημαίνει όχι μόνο να μαθαίνεις το σώμα σου, αλλά και να ξεχωρίζεις τις ιστορίες από την επιστήμη – γιατί, όπως συμβαίνει συχνά, η πραγματικότητα είναι συχνά πιο ενδιαφέρουσα από τους μύθους.