Health & Fitness

Ψωρίαση: μία σοβαρή μη μεταδιδόμενη νόσος!

Μιλήσαμε με τους Ιωάννη Κατσαντώνη, Δερματολόγο Αφροδισιολόγο, Διευθυντή της Δερματολογικής Κλινικής στο Τζάνειο ΓΝΠ και Ελευθερία Ταμπουρατζή, Δερματολόγο Αφροδισιολόγο στο Τζάνειο ΓΝΠ

Σοφία Νέτα
ΤΕΥΧΟΣ 609
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Η ψωρίαση είναι μία χρόνια κατάσταση η οποία, εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, σε συνδυασμό με τη φλεγμονώδη φύση της μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο και σοβαρές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών.  Ο Ιωάννης Κατσαντώνης, Δερματολόγος Αφροδισιολόγος, Διευθυντής της Δερματολογικής Κλινικής στο Τζάνειο ΓΝΠ, και η Ελευθερία Ταμπουρατζή, Δερματολόγος Αφροδισιολόγος στο Τζάνειο ΓΝΠ, απαντούν στα ερωτήματα που απασχολούν τους πάσχοντες αλλά και το ευρύ κοινό.

Τι είναι η ψωρίαση και ποια τα βασικά συμπτώματά της;

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης μη μεταδοτική νόσος του δέρματος η οποία προσβάλλει το 1-3% του πληθυσμού. Η λέξη ψωρίαση προέρχεται από την ελληνική λέξη «ψώρος» που σημαίνει λέπι και δεν πρέπει να συγχέεται με την ψώρα που είναι μεταδοτική παρασιτική νόσος. Η βασική βλάβη της νόσου είναι μια πλάκα ερυθρή που καλύπτεται από λευκωπά λέπια και τότε η νόσος ονομάζεται ψωρίαση κατά πλάκας. Όταν η νόσος εκδηλώνεται με τη μορφή μικρών, στρογγυλών εξανθημάτων λέγεται σταγονοειδής ψωρίαση, ενώ όταν κυριαρχούν βλάβες με πύον λέγεται φλυκταινώδης ψωρίαση. Οι βλάβες συνήθως αναπτύσσονται σε αγκώνες, γόνατα, γλουτούς, τριχωτό κεφαλής, καμπτικές επιφάνειες, νύχια και αρθρώσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις όμως μπορεί να καλύψουν ακόμη και όλο το σώμα.

Πού οφείλεται η ψωρίαση;

Η ψωρίαση είναι πολυπαραγοντική νόσος και οφείλεται στο συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Στους ασθενείς με ψωρίαση το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται και έχουμε ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των κυττάρων της επιδερμίδας και φλεγμονή που προσβάλλει τη μέση στοιβάδα του δέρματος, το χόριο. Ενώ φυσιολογικά τα κύτταρα ωριμάζουν σε 28-30 ημέρες, στην ψωρίαση συμβαίνει σε 3-4 ημέρες. Γι’ αυτό και εμφανίζονται και τα λέπια στο δέρμα.

Υπάρχουν επιβαρυντικοί παράγοντες που συντελούν στην έξαρση των συμπτωμάτων;

Η νόσος χαρακτηρίζεται από περιόδους εξάρσεων και υφέσεων. Επιβαρυντικοί παράγοντες είναι το άγχος, τραύματα στο δέρμα, λοιμώξεις (κυρίως από στρεπτόκοκκο), φάρμακα, ψυχρό και υγρό κλίμα (κυρίως το χειμώνα).

Ιωάννης Κατσαντώνης

Ιωάννης Κατσαντώνης

Πόσο επιβαρυντική είναι η ψωρίαση για την ποιότητα ζωής των ασθενών;

Η ψωρίαση είναι χρόνιο νόσημα και δεδομένου ότι προσβάλλει το δέρμα που είναι το μεγαλύτερο σε έκταση όργανο του σώματος, έχει ψυχολογικό αντίκτυπο στη ζωή των ασθενών επιδρώντας αρνητικά στην ποιότητα ζωής τους. Το πόσο σοβαρή είναι η νόσος υπολογίζεται με βάση τις συνέπειες που προκαλεί στην καθημερινότητα, τις φυσικές δραστηριότητες και τη συναισθηματική κατάσταση των ασθενών. Όταν το εξάνθημα είναι εκτεταμένο, τότε και η ψυχολογική επιβάρυνση είναι ακόμα πιο έντονη. Η άγνοια του ευρύτερου κοινού γύρω από τη φύση της ασθένειας μπορεί να δημιουργήσει δυσκολίες στις κοινωνικές σχέσεις, στην εργασία, στη σχέση με το άλλο φύλο.

Πώς θα πρέπει ένας ασθενής με ψωρίαση να διαχειρίζεται την καθημερινότητά του; Υπάρχουν πράγματα που πρέπει να αποφεύγει;

Οι ασθενείς με ψωρίαση στην πλειονότητά τους δεν έχουν λειτουργικά προβλήματα. Η επιβάρυνση είναι κυρίως ψυχολογική ειδικά όταν οι βλάβες εντοπίζονται σε ορατές περιοχές του σώματος, με αποτέλεσμα να προκύπτουν σημαντικές δυσχέρειες στις διάφορες καθημερινές δραστηριότητες. Ένας ασθενής με ψωρίαση στην καθημερινότητά του θα πρέπει να αποφεύγει: τραυματισμούς στο δέρμα γιατί στο σημείο εκείνο μπορεί να δημιουργηθεί ψωριασική πλάκα (φαινόμενο Koebner), παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο γιατί υπάρχει ο κίνδυνος εγκαύματος, καθώς και να αποφεύγει ορισμένα φάρμακα που προκαλούν έξαρση της νόσου. Σημαντική είναι και η φροντίδα και καθαριότητα του δέρματος, με το πρώτο να επιτυγχάνεται με τη συνεργασία του ασθενούς με τον δερματολόγο και το δεύτερο με την εφαρμογή των κανόνων υγιεινής.

Πότε ο ασθενής θα πρέπει να απευθυνθεί σε ειδικό γιατρό; Πόσο σημαντική είναι η έγκαιρη διάγνωση για την εξέλιξη της νόσου;

Η έγκαιρη διάγνωση της νόσου είναι πολύ σημαντική για την κλινική πορεία του ασθενούς. Όταν ο ασθενής εντοπίσει βλάβες στο δέρμα ή στα εξαρτήματά του (νύχια, τρίχες) θα πρέπει να απευθύνεται σε δερματολόγο ώστε η πρώιμη έναρξη της αγωγής, είτε τοπικής είτε συστηματικής, να προλάβει την εμφάνιση μελλοντικών επιπλοκών.

Ελευθερία Ταμπουρατζή

Ελευθερία Ταμπουρατζή

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές και οι επιστημονικές εξελίξεις;

Η θεραπευτική προσέγγιση στην ψωρίαση είναι εξατομικευμένη. Εξαρτάται από την έκταση, τη σοβαρότητα της νόσου, την ηλικία του ασθενούς, το φύλο, τον τρόπο ζωής και τις προσδοκίες του ασθενούς. Στόχος είναι η υποχώρηση των ψωριασικών βλαβών και η βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η θεραπεία της νόσου είναι τοπική (τοπικά κορτικοστεροειδή, ανθραλίνη, βιταμίνη D3, ουρία, σαλικυλικό οξύ) και συστηματική (συστηματικά ρετινοειδή, μεθοτρεξάτη, κυκλοσπορίνη, βιολογικοί παράγοντες). Η τελευταία κατηγορία φαρμάκων αποτελεί σημαντικότατη εξέλιξη στη θεραπεία της νόσου διότι, ενώ οι κλασικές συστηματικές θεραπείες αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα της νόσου, οι ενέσιμοι βιολογικοί παράγοντες στοχεύουν στη «ρίζα» του προβλήματος άμεσα ή έμμεσα τροποποιώντας τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ένα τελευταίο βήμα που «εξοπλίζει» την γκάμα των θεραπευτικών επιλογών με νέα θεραπευτικά όπλα είναι τα νέα μικρά μόρια που δρουν ενδοκυτταρικά και χορηγούνται με τη μορφή χαπιών από το στόμα (per os αγωγή).

Πόσο σημαντική είναι η συμμόρφωση του ασθενούς με τη θεραπεία;

Για να μπορέσει η θεραπεία της ψωρίασης να αποδώσει, είναι πολύ σημαντική η συνεργασία ασθενούς και ιατρού. Κάθε ασθενής αποτελεί μοναδική περίπτωση και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται θεραπευτικά. Η συμμόρφωση με τις οδηγίες και τη θεραπεία, καθώς και η συστηματική παρακολούθηση του ασθενούς από τον δερματολόγο αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο στην επιτυχή αντιμετώπιση της νόσου και στην επίτευξη μακρύτερης χρονικά περιόδου κατά την οποία ο ψωριασικός ασθενής είναι ελεύθερος δερματικών βλαβών.