Ο Τζώρτζης Μακρυωνίτης, συριανός καθηγητής και μελετητής, με το βιβλίο του «O παραδοσιακός φούρνος στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα» μας ξεναγεί στην αιγαιοπελαγίτικη παράδοση.
Όσο και να βγαίνουν «έξυπνοι» ηλεκτρικοί φούρνοι που σου μιλούν, ψήνουν μόνοι τους το φαί, σε ειδοποιούν μέσω κινητού ότι είναι έτοιμο και γενικά, μόνο που δεν σου σερβίρουν τη μπουκιά στο στόμα, ο παραδοσιακός ξυλόφουρνος, θα κρατά πάντα στο υποσυνείδητο της εθνικής μας νοστιμιάς τα πρωτεία. Γιατί ο ξυλόφουρνος κρύβεται πίσω από την επιβίωση και το τράνεμα μιας φτωχής πατρίδας, γιατί ο ξυλόφουρνος είναι Ιδέα, είναι εθνική κληρονομιά, είναι επιστήμη και αρχιτεκτονική, είναι αισθητική. Και μόνον αυτός ξέρει να ψήνει το απόλυτο «λουκούμι», δίνοντας στη γεύση μια υπεραξία που δεν κατάφερε ποτέ κανένας ηλεκτρικός.
Όταν σκεφτόμαστε Αιγαίο, σκεφτόμαστε τη μελωμένη σιφνέικη ρεβυθάδα, το αρνάκι στη γάστρα των Κυκλάδων, το γεμιστό κατσικάκι στις βέργες των Δωδεκανήσων, τις τυρόπιτες των νησιών που γίνονται ακόμη νοστιμότερες με κείνη την αδιόρατη εσάνς καπνού στην κρούστα τους. Τι ακριβώς είναι, όμως, ο ξυλόφουρνος, πώς φτιάχνεται, πώς λειτουργεί, πώς ψήνει και μήπως, τελικά δεν είναι μόνον ένας; Ο Τζώρτζης Μακρυωνίτης, συριανός χημικός και συγγραφέας πολλών λαογραφικών μελετών για το νησί του, αποφάσισε να του αφιερώσει 500 πυκνογραμμένες σελίδες σε μια μαγική μελέτη, που δεν αφήνει τίποτα αναπάντητο, που διαβάζεται σαν μυθιστόρημα και ιστόρημα μαζί, μιας Ελλάδας που συναντιέται με το αρχαίο παρελθόν της μέσα από μια συγκινητική πρακτική που λειτουργεί αδιάλλειπτα και με επιτυχία μέσα στις χιλιετίες.
Ο Τζώρτζης με το μικρό του ιστιοπλοϊκό έκανε εκατοντάδες, ενίοτε παρακινδυνευμένα ταξίδια σε όλα τα νησιά, φωτογράφησε τα πάντα, σχεδίασε, κατέγραψε μαρτυρίες από 250 νησιώτες, μελέτησε πάνω από 350 πηγές, ερεύνησε πάνω από 600 τόπους και τα χώρεσε όλα σε ένα βιβλίο, όπου καθένας θα βρει το δικό του ενδιαφέρον: ο αρχιτέκτονας θα συναντηθεί με την ιστορία και τον σχεδιασμό των φούρνων που διαφέρουν από τόπο σε τόπο, ο κατασκευαστής θα μελετήσει τα υλικά, τις τεχνικές και τα εργαλεία, τις διαφορές και τις ομοιότητες των φούρνων, ο λαογράφος και ο γλωσσολόγος θα συναντήσουν το τεράστιο γλωσσάρι κάθε περιοχής που αφορά το ψήσιμο, την ιδιόλεκτο και τα εργαλεία-αξεσουάρ του, τα ξόρκια, τα τραγούδια, ιστορίες και ανέκδοτα και ο μάγειρας θα βρει όλες τις συνταγές και το εδεσματολόγιο του κάθε νησιού με τις συμβουλές για το καλύτερο ψήσιμο.
Αυτοί και όλοι εμείς μαζί, θα κάνουμε το πιο εμπεριστατωμένο αιγαιοπελαγίτικο ταξίδι, μέσα από τα σχέδια, τις άπειρες φωτογραφίες, την περιγραφή του κάθε νησιού με τη γεωγραφία και την ιδιοσυγκρασία του, τα ήθη και τα έθιμά του, τα προϊόντα που παράγει, τις νοστιμιές, τις γιορτές και τα πανηγύρια του. Χίλιοι διαφορετικοί τόποι μέσα σε ένα θαλασσινό τοπίο που μοιάζει ενιαίο. Ο μεγεθυτικός φακός του Τζώρτζη Μακρυωνίτη φωτίζει την ποικιλία, την πολυφωνία, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, μιας θάλασσας που είναι μία αλλά με χιλιάδες διαφορετικά κύματα.
Αν θέλεις, μπορείς ελεύθερα να ξεφυλλίσεις το βιβλίο «O παραδοσιακός φούρνος στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα» στην ιστοσελίδα makryonitis.gr
Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Πλάκας είναι οι πολυάριθμες ταβέρνες της, με μερικές εξ’ αυτών να κουβαλάνε στην πλάτη τους πολλά χρόνια ιστορίας
12°
