Ψαρεύοντας μπαρμπούνια με τον μικρότερο «καπετάνιο» των Κυκλάδων

Την οικογένεια Τριπολιτσιώτη στον Αμπελά της Πάρου, τη γνωρίζω εδώ και 35 χρόνια και θεωρώ ότι η ζωή της και το ήθος της προέρχονται από άλλες εποχές. Δεν είναι τυχαίο ότι στο βιβλίο μου «Πάρος, Οδοιπορικό στον τόπο και τον χρόνο» (2008) είχα κάνει γι’ αυτούς, όπως και για άλλους 8 Παριανούς (ανάμεσά τους οι συγχωρεμένοι καπετάν Λινάρδος και ο κυρ-Στρατής) ένα εκτενές αφιέρωμα.

Πώς να ξεχάσει κανείς τα καλόκαρδα χαμόγελα, εάν κάποιο μεσημέρι ανταμώσει (ακόμη και στις μέρες μας) όλη τη φαμίλια να τρώγει στο μαρμάρινο τραπέζι της αυλής -όταν τους ευχηθείς «Καλή όρεξη», να σού απαντούν με το κλασικό γι’ αυτούς, «Κοπιάστε», απομεινάρι της ευγενικής εποχής του ’60 (πρόσκληση για γεύμα…).

Ο Χρήστος Τριπολιτσιώτης γεννήθηκε το 1939 στον Αμπελά. Μαζί με τους γονείς του και τα επτά αδέλφια του, ζούσαν σε μια κατοικία και αυτό που θυμάται από τα παιδικά του χρόνια ήταν το περπάτημα τις χειμωνιάτικες μέρες, μες τη βροχή, καθώς πήγαιναν όλα μαζί με τα πόδια στο σχολείο, τέσσερα χιλιόμετρα μακριά, στη Νάουσα. Η φτώχεια ανάγκαζε πολλά νέα παιδιά να στραφούν στη θάλασσα κι ο μικρός Χρήστος σαν ναύτης πήγε σε κάτι ποστάλια της συμφοράς που έκαναν Κυκλάδες-Δωδεκάνησα. Τελειώνοντας τη στρατιωτική του θητεία, παλληκάρι 23 χρονών πια, κάνει το παρθενικό του υπερατλαντικό ταξίδι στην Αργεντίνα και κατόπιν σ’ όλους τους ωκεανούς, ενώ στα 28 του παντρεύεται την Άννα και κόβονται τα υπερατλαντικά ταξίδια και οι πλανεύτρες Αργεντίνες! Ο μπάρμπα Χρήστος βγήκε στη σύνταξη νέος. Στα πενήντα του, είχε ήδη τριανταπέντε συντάξιμα χρόνια.

Από το 1980, παράλληλα με το καπετανιλίκι, έφτιαξε το πρώτο ξενοδοχείο στον Αμπελά, πλάϊ στην πατρική του κατοικία, και στο ίδιο σημείο την ταβέρνα «Χριστιάνα» (σύντμηση του Χρήστος και Άννα).Για το ψάρεμα και τις ανάγκες της ταβέρνας φροντίζει  ο Βασίλης , ενώ ο άλλος γιος του ο Μιχάλης και η μια του κόρη Ζαμπέτα και η νύφη του Λίτσα (η μάνα του Χρήστου και σύζυγος του Βασίλη) κουμαντάρουν μαζί το εστιατόριο.

Αυτή τη φορά είχα τη χαρά να γνωρίσω, το νέο ναυτικό μέλος της οικογένειας, τον γιο του Βασίλη Τριπολιτσιώτη, Χρήστο, ένα εξαίρετο παλικαράκι, δεκατριών χρονών, μαθητή Δευτέρας Γυμνασίου της Νάουσας, φυσέκι στα Μαθηματικά και στη Φυσική  και μαζί του κάναμε ένα ταξιδάκι για μπαρμπουνάκια.

Ο Χρήστος, από 9 χρονών, πήγαινε στο μωλάκι του Αμπελά με ένα καλάμι και ψάρευε σάρπες, μουγκριά, γοπάκια ένα σωρό. Μετά έριχνε δικτάκια, από το ένα καΐκι στο άλλο και μάζευε τα πρώτα τελαράκια του με ψάρια. Ο Βασίλης τον πρωτοπήρε στο καΐκι στα 10 του και σήμερα πια είναι ένας «ολοκληρωμένος» καπετάνιος.

Το βιράρισμα (μάζεμα) των δικτυών είναι μια μακρόσυρτη ιστορία  που διαρκεί γύρω στη μιάμιση ώρα –όση άλλωστε και το μολάρισμα (ρίξιμο)-, ώσπου να μαζευτούν τα δίκτυα 4.000  οργιών. «Παλιά, μ’ αυτά τα εργαλεία θα μπορούσαμε να μαζέψουμε και 100 κιλά ψάρι, σήμερα, υπάρχουν μέρες που αν μαζέψουμε 20 κιλά θα είμαστε ευχαριστημένοι. Υπάρχουν φορές που δεν βγάζουμε ούτε 5 κιλά…!»

Κάποια στιγμή καταφθάνει και ένα μεγαλούτσικο χταπόδι. Πέφτει στην κουβέρτα και με ταχύτατες κινήσεις απλώνει τα πλοκάμια του, για να αποδράσει.  Ούτε κι εδώ κολώνει ο Χρήστος, αρπάζει το μαχαίρι και με δυο κινήσεις το ακινητοποιεί και το καρφώνει στην κουκούλα ανάμεσα στα 2 μάτια, εκεί που περνά το κεντρικό νεύρο. Παλιά οι ψαράδες το δαγκώνανε εκεί και κάνανε χωρίς μαχαίρι τη δουλειά τους.

Ο Χρήστος κοιτάζει το τρόπαιό του και δηλώνει… «το μικρότερο θα το μαγειρέψω μόνος μου, στο τηγάνι… ξέρω απ’ αυτά. Ρίχνω το χταπόδι στο τηγάνι, κομμένο, βγαίνουν τα νερά του και σε λίγο ξαναπορρουφιούνται. Όταν σφίξει η σάλτσα ρίχνω ελαιόλαδο, τον χυμό από μισό πορτοκάλι, λίγο αλατάκι, λεμόνι, ρίγανη και το σβήνω με γλυκό μαύρο κρασί. Ένας καλός μεζές για τους καλεσμένους του σπιτιού μας».

H ζωή των ψαράδων της παράκτιας αλιείας έχει τα τελευταία 20 χρόνια πολύ δυσκολέψει. Θες η υπεραλίευση από τους χιλιάδες ερασιτέχνες, η συνεχόμενη καταστροφή των βυθών από τις ανεμότρατες, θες η  αύξηση των πληθυσμών των δελφινιών, -πλέον δεν απειλούνται από τους ξιφίες, αφού αυτοί έχουν περιοριστεί-  που πλέον επιτίθενται στα δίχτυα των ψαράδων και τα διαλύουν, έχουν φέρει σε δύσκολη θέση το επάγγελμα. Περισσότερα.

*Για την ταβέρνα «Χριστιάνα» διαβάστε εδώ.

**Για τον αμπελώνα της Πάρου διαβάστε εδώ.