Είμαστε αυτό που κάνουμε για να αλλάξουμε αυτό που είμαστε.
We are as free as the rent we don’t pay.
Αφγανοί, Μαροκινοί, Κούρδοι, Σύριοι, Ιρανοί, μια οικογένεια από την Υεμένη καταλύουν στο εξαώροφο κτίριο της Νοταρά 26, στα Εξάρχεια. Πρόκειται για την παλιότερη προσφυγική κατάληψη στην Αθήνα, από τον Σεπτέμβρη του 2015. Πολύτεκνες οικογένειες, άτομα με αναπηρίες, ομοφυλόφιλοι που αιτούνται ασύλου γιατί ο σεξουαλικός τους προσανατολισμός είναι ποινικοποιημένος στη χώρα προέλευσής τους. Κάπου κάπου, στις 120 κλίνες που διαθέτει το ΝΟ 26, βρίσκονται για ένα δυο βράδια και Έλληνες άποροι που έρχονται να κοιμηθούν ή να αρτυθούν. Κυρίως, όμως, εδώ στεγάζονται ευπαθείς ομάδες προσφύγων.
Στους 3-5 μήνες που είναι ο μέσος όρος διαμονής, οι διαθέσιμες υπηρεσίες περιλαμβάνουν: τρία γεύματα ημερησίως στο χώρο του εστιατορίου (μαγειρεμένα από συλλογικές κουζίνες ανά την Αθήνα), ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, διασύνδεση με νομικές υπηρεσίες, εγγραφή παιδιών στα δημοτικά σχολεία της περιοχής, εκμάθηση ελληνικών, παιδικός σταθμός... Όλες σε εθελοντική, αντι-ιεραρχική βάση, χωρίς ανάμειξη καμιάς ΜΚΟ.
Ίσως το κυριότερο είναι η ενεργή συμμετοχή στην αυτοδιαχείριση της Στέγης (και στο μαγείρεμα, την καθαριότητα) μέσω της συνέλευσης προσφύγων. Η μακρόχρονη αβεβαιότητα για το μέλλον, για το αν θα μπορέσουν να φτάσουν εκεί για όπου ξεκίνησαν, εύκολα παθητικοποιεί τους ανθρώπους. Η κατάθλιψη είναι κοινό φαινόμενο. Η απόδοση στους πρόσφυγες ευθύνης για τις υποθέσεις τους είναι ένα σημαντικό αντίδοτο. Προετοιμάζονται έτσι για όπου και αν βρεθούν.
Καθώς πρόκειται για ανομοιογενείς φυλετικά ομάδες, οι προστριβές πρέπει να κρατούνται μέσα σε μη βίαια πλαίσια. Από τους λίγους κανόνες είναι η μηδενική ανοχή στη βία, για οποιονδήποτε λόγο. Ναι, έχουν εκδιωχτεί φιλοξενούμενοι λόγω βίαιης συμπεριφοράς. Δεν επιτρέπεται ούτε η χειροδικία ανάμεσα στα μέλη μιας οικογένειας. Αν υπάρχουν προβλήματα ανάμεσα σ’ ένα αντρόγυνο, φερ’ ειπείν, μπορούν να παραπεμφθούν για ψυχολογική στήριξη σε κάποια εξωτερική δομή.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ήταν αποκαλυπτική η εμπρηστική επίθεση στις 3.45 τα ξημερώματα της 24ης Αυγούστου. Στιγμή προφανώς υπολογισμένη, με την πόλη βυθισμένη στην αυγουστιάτικη απραξία. Στο κτίριο κοιμούνται άνω των εκατό ατόμων, μαζί τους πολλά παιδιά. Πρωτοεμφανιζόμενη φασιστική ομάδα σπάει την τζαμαρία στο πλάι του κτιρίου και τοποθετεί γκαζάκια στο εσωτερικό. Η ιματιοθήκη στο ισόγειο αναφλέγεται, όπως και η βιβλιοθήκη στον ημιώροφο μαζί με μέρος του ιατρείου. Όμως ο συναγερμός είναι άμεσος και οι πυροσβεστήρες (οροφής και φορητοί) χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά. Ταυτόχρονα, είναι συντεταγμένη η εκκένωση του κτιρίου – υπάρχει σχέδιο εκκένωσης και έχουν γίνει πρόβες κατ’ επανάληψη. Στο δρόμο, περιμένοντας την Πυροσβεστική, είναι όλοι σοκαρισμένοι αλλά δεν υπάρχουν τραυματισμοί. Οι υλικές ζημιές είναι εκτενείς αλλά αποκαθίστανται μέσα σε 15 μέρες καθώς ένα από τα παράπλευρα οφέλη της επίθεσης δείχνει να είναι η αναζωπύρωση του εθελοντισμού.
Βίντεο-τεκμήριο που κυκλοφορούσε στο youtube που αναλαμβάνει την ευθύνη για τον εμπρησμό, συμπεριλαμβάνει εξωτερική λήψη (από κινητό) της πρώτης έκρηξης. Οι «εθνικοσιοσιαλιστές μοναχόλυκοι», πίσω από το χτύπημα, ήθελαν να το καρπωθούν για το βιογραφικό τους. Το αιτιολογούν αποδίδοντας, ούτε λίγο ούτε πολύ, διασυνδέσεις ανάμεσα στο ελληνικό κίνημα αλληλεγγύης και στον Συριακό Απελευθερωτικό Στρατό (SFA) και, μέσω αυτού, στο Ισλαμικό Κράτος (ISIS).
Τα ερωτηματικά που εξακτινώνονται γύρω από την προσφυγική κρίση είναι πολλά. Είναι αυτά που μας ενώνουν περισσότερα από εκείνα που θα μας χώριζαν ή όχι; Το κίνημα αλληλεγγύης, γεννημένο από τις πρωτογενείς ανάγκες προσφυγικών πληθυσμών (στέγαση, τροφή, αξιοπρέπεια), και το ΝΟ 26 ειδικότερα, θεωρούν ότι η έμπρακτη στήριξη και η αυτο-οργάνωση αποτελούν μια ικανή πρώτη απάντηση.
