Χρυσός στα ύψη: Γιατί συνεχίζεται η «απογείωση» της τιμής του - Ποιοι αγοράζουν περισσότερο
H ταχύτατη άνοδος της τιμής του χρυσού, με συνεχόμενα νέα ρεκόρ το τελευταίο διάστημα, επιβεβαιώνει ότι η οικονομική αβεβαιότητα σε παγκόσμιο επίπεδο κινείται σήμερα σε πολύ υψηλά επίπεδα, οδηγώντας τους επενδυτές στην αναζήτηση ασφαλών καταφυγίων για τα χρήματά τους. Στις πολεμικές συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή προστέθηκε η αβεβαιότητα από τις πολιτικές της νέας κυβέρνησης Τραμπ για τους δασμούς και το διεθνές εμπόριο, οδηγώντας σε αύξηση της ζήτησης του πολύτιμου μετάλλου.
Ο χρυσός είναι κατ' εξοχήν ένα ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο καθώς η αξία του είναι διαχρονικά δοκιμασμένη. Η περιορισμένη δυνατότητα αύξησης της προσφοράς του «εγγυάται» την αξία του και για αυτόν τον λόγο, άλλωστε, αποτέλεσε το κύριο μέσο πληρωμών σε παλαιότερες εποχές.
Η προσφορά χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες βασιζόταν στην κάλυψη της από διαθέσιμα του πολύτιμου μετάλλου που κατείχαν αυτές και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 οι ΗΠΑ είχαν την υποχρέωση μίας σταθερής ισοτιμίας δολαρίου - χρυσού (35 δολάρια ανά ουγκιά). Το 1971, σε μία περίοδο υψηλού πληθωρισμού που υποδαυλίστηκε από τον πόλεμο που έκαναν στο Βιετνάμ, οι ΗΠΑ κατάργησαν την υποχρεωτική αυτή μετατροπή και μαζί και το σύστημα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών του Μπρέτον Γουντς.
Ο καλπασμός της τιμής του συνεχίστηκε έως τον Αύγουστο του 2011, όταν έφτασε τα 1.820 δολάρια. Καθώς, ωστόσο, η παγκόσμια οικονομία επανήλθε σταδιακά σε ρυθμούς ανάπτυξης και τα χρηματιστήρια κινήθηκαν ξανά ανοδικά, η φρενίτιδα για τον χρυσό σταμάτησε και η τάση πώλησής του επικράτησε τα επόμενα χρόνια. Έτσι, η τιμή του υποχώρησε στα 1.000 δολάρια στα τέλη του 2015 για να αρχίσει να αυξάνεται στη συνέχεια και να φτάσει τον Ιούνιο του 2020 στα υψηλά επίπεδα του 2011.
Αν και η σημερινή περίοδος δεν είναι ίδια με αυτή της μεγάλης κρίσης, έχει ομοιότητες που εξηγούν τη νέα εκτίναξη της τιμής του χρυσού. Τα συνεχόμενα ρεκόρ οφείλονται στη γενικότερη οικονομική αβεβαιότητα σε συνδυασμό με τη μείωση των σταθερών αποδόσεων καθώς οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες άρχισαν να μειώνουν τα επιτόκιά τους το δεύτερο εξάμηνο του 2024. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει μειώσει το επιτόκιο καταθέσεων στο 2,75% από 4% τον Ιούνιο του 2024 και η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) κατά μία ποσοστιαία μονάδα, στο 4,25% έως 4,5%. Ωστόσο, η στάση αναμονής που έχει διαμηνύσει η Fed σχετικά με την περαιτέρω μείωση των επιτοκίων της μπορεί να περιορίσει, σύμφωνα με αναλυτές, μία περαιτέρω άνοδο της τιμής του χρυσού.
Η καθαρή ζήτηση χρυσού από τις κεντρικές τράπεζες (οι αγορές μείον τις πωλήσεις) ήταν θετική όλα τα τελευταία 15 χρόνια, αλλά εκτινάχθηκε τα τελευταία τρία χρόνια, μετά δηλαδή την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, και κινείται πάνω από 1.000 τόνους, με τη συνολική ζήτηση να πλησιάζει τους 5.000 τόνους ή σε αξία τα 382 δις. δολάρια.
H ζήτηση για το πολύτιμο μέταλλο απογειώθηκε το 2024, σημειώνοντας αύξηση 25%
Σύμφωνα με στοιχεία έκθεσης του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χρυσού (World Gold Council), η ζήτηση των επενδυτών για το πολύτιμο μέταλλο απογειώθηκε το 2024, σημειώνοντας αύξηση 25% στους 1.180 τόνους. Η ζήτηση για αγορά ράβδων χρυσού και χρυσών νομισμάτων έμεινε σταθερή σε σχέση με το 2023, αλλά σταμάτησαν οι μεγάλες εκροές (244 εκατ. δολάρια το 2023) από τα εισηγμένα σε χρηματιστήρια επενδυτική κεφάλαια σε χρυσό (ETFs).
Η ζήτηση για ράβδους και νομίσματα αυξήθηκε ιδιαίτερα στην Κίνα (20%) και την Ινδία (29%), αντισταθμίζοντας τις μεγάλες μειώσεις στις ΗΠΑ (-33%), την Ευρώπη (-50%) και την Τουρκία (-25%), όπου όμως κινήθηκε σε υψηλά επίπεδα σε σχέση με την περασμένη δεκαετία.
H εκτίναξη, ωστόσο, της τιμής του χρυσού είχε ως αποτέλεσμα να γίνουν πολύ ακριβά τα κοσμήματα και έτσι να μειωθεί η ζήτησή τους κατά 11% σε 1.877 τόνους το 2024.
Ποιοι αγοράζουν περισσότερο
Η Πολωνία ήταν ο πιο ενεργός επενδυτής στην αγορά χρυσού. Η πολωνική κεντρική τράπεζα αγόρασε 90 τόνους χρυσού. Ακολουθούν οι κεντρικές τράπεζες της Ινδίας και της Τουρκίας, που αγόρασαν περισσότερους από 70 τόνους χρυσού. Αποφασιστικά στην αγορά χρυσού κινήθηκαν επίσης και οι νομισματικές αρχές της Κίνας, του Αζερμπαϊτζάν, του Ιράκ, του Ουζμπεκιστάν και της Γκάνας. Η Τσεχία αγόρασε επίσης 20 τόνους, η Ουγγαρία 16 και η Σερβία 8 τόνους.
Αλλες κεντρικές τράπεζες δεν έχουν αγοράσει μεγάλες ποσότητες χρυσού, αλλά έχουν επαναπατρίσει πλήρως ή εν μέρει τα αποθέματα χρυσού που διατηρούν στο εξωτερικό, από φόβο ότι θα μπορούσαν να κατασχεθούν ή να «παγώσουν» σε περίπτωση σύγκρουσης με τη Δύση.
Από την άλλη πλευρά, η Ρωσία παραμένει μεταξύ των τριών κορυφαίων χωρών του κόσμου με τη μεγαλύτερη εξόρυξη χρυσού. Η έλλειψη δεδομένων λόγω του πολέμου στην Ουκρανία και οι τρέχουσες δυτικές κυρώσεις καθιστούν αδύνατο να γνωρίζουμε τα ακριβή στοιχεία. Ωστόσο, η Ρωσία λέγεται ότι συσσωρεύει μεγάλες ποσότητες χρυσού, καθώς δεν μπορεί να έχει πρόσβαση σε μεγάλα νομίσματα και παγκόσμιες αγορές, γεγονός που συμβάλλει επίσης στην άνοδο της τιμής του χρυσού, σύμφωνα με το Bloomberg.
18°
