Η ανοιχτή διαφωνία του Μάκη Βορίδη με το νομοσχέδιο για τους γάμους ομοφύλων και η διαχείριση από τον Κυριάκο Μητσοτάκη
Ο Μάκης Βορίδης είναι χωρίς αμφιβολία ο πρώτος υπουργός κυβέρνησης στη μεταπολίτευση ο οποίος διαφωνεί ανοιχτά με ένα κορυφαίο νομοθέτημα της κυβέρνησης στην οποία συνεχίζει να συμμετέχει. Πρόκειται βέβαια για τη θεσμοθέτηση του γάμου ομοφύλων. Αυτό είναι παράδοξο για πολλούς λόγους.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι ανήκει στη στενή ομάδα του πρωθυπουργού, με αρμοδιότητα μάλιστα στο κοινοβουλευτικό έργο. Τον πειθαναγκασμό δηλαδή των βουλευτών στην τήρηση της κομματικής γραμμής. Τον υποκατέστησε για το συγκεκριμένο ο Άκης Σκέρτσος, αυτό ωστόσο δεν αλλάζει την ουσία. Όταν οι βουλευτές σε επόμενα νομοθετήματα θα επικαλούνται λόγους συνείδησης, πώς θα μπορεί να τους αντικρούσει;
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι ο πρωθυπουργός έδωσε στο νομοθέτημα ξεχωριστή βαρύτητα. Όπως είπε στο υπουργικό συμβούλιο, η αλλαγή του νόμου «είναι θέμα ισότητας» καθώς δεν νοείται στη Δημοκρατία «να υπάρχουν πολίτες δύο κατηγοριών και σίγουρα δεν επιτρέπεται να υπάρχουν παιδιά ενός κατώτερου Θεού». Με άλλα λόγια έβαλε τη μεταρρύθμιση στον αξιακό πυρήνα της πολιτικής του κόμματος.
Ο τρίτος λόγος τέλος είναι το ίδιο το Σύνταγμα. Σύμφωνα με το άρθρο 85, οι υπουργοί (και οι υφυπουργοί) «είναι συλλογικώς υπεύθυνοι για τη γενική πολιτική της κυβέρνησης». Με άλλα λόγια η αποχή δεν τον απαλλάσσει από την ευθύνη. Αν θέλει να είναι συνεπής και εντάξει με τη συνείδηση του, ο μόνος δρόμος θα ήταν η παραίτηση. Αν φοβάται ότι θα πάει στην κόλαση, η αποχή δεν τον σώζει.
Και για μεν τον Βορίδη είναι σαφές ότι προτιμά και την πίτα σωστή και τον σκύλο χορτάτο. Το ερώτημα είναι γιατί ο πρωθυπουργός ανέχεται μια τέτοια ανοιχτή ανταρσία από έναν υπουργό του. Κι εδώ η απάντηση είναι ίσως προφανής. Ο Βορίδης στην πραγματικότητα είναι ένας ξεδοντιασμένος υπουργός, ο οποίος λειτουργεί ως τοτέμ για τη συγκράτηση βαθειά συντηρητικών ψηφοφόρων. Ο Μητσοτάκης δεν είχε κανένα λόγο να τον χάσει και μάλιστα για ένα τόσο φορτισμένο ιδεολογικά ζήτημα. Θέλει να κρατά ζωντανή μια γραμμή επικοινωνίας με ένα κοινό το οποίο δεν βλέπει με καλό μάτι αυτές τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης.
Σε άμεση συνάφεια είναι δύο ακόμα χαρακτηριστικά της στρατηγικής του Κυριάκου Μητσοτάκη. Το πρώτο είναι ο υβριδικός ιδεολογικός χαρακτήρας της κυβερνητικής πολιτικής. Σε κάποια ζητήματα υιοθετεί φιλελεύθερες θέσεις, σε άλλα, όπως στα ζητήματα της ασφάλειας, ακολουθεί πιο παραδοσιακά μονοπάτια. Το δεύτερο είναι η επιδίωξη να δίνει μάχες οι οποίες έχουν ισχυρό ιδεολογικό πρόσημο. Δεν επιδιώκει τόσο τη συναίνεση όσο την υπογράμμιση των διαφορών. Είναι χαρακτηριστικός ο χειρισμός που έγινε με την επιστολική ψήφο. Στην πραγματικότητα έσπρωξε την αντιπολίτευση στην καταψήφιση έτσι ώστε να μπορεί σήμερα να την κατηγορεί ότι δεν ενδιαφέρεται για την ψήφο των αποδήμων.
Κάτι ανάλογο γίνεται με τα πανεπιστήμια. Στην πρώτη τετραετία το βάρος δόθηκε στην αντιμετώπιση των παραβατικών συμπεριφορών με κορωνίδα την καθιέρωση της πανεπιστημιακής αστυνομίας. Η ταχύτητα με την οποία εγκαταλείφθηκε είναι αντιστρόφως ανάλογη της έντασης με την οποία υπερασπίστηκε τη θεσμοθέτηση της και συγκρούστηκε με τους διαφωνούντες. Τους λόγους αυτής της μεταστροφής μόνο να τους υποψιαστούμε μπορούμε. Έτσι τώρα έβαλε μπροστά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Το αν η μεταρρύθμιση θα έχει τα θετικά αποτελέσματα που η κυβέρνηση ευαγγελίζεται θα το δείξει το μέλλον. Για την ώρα πάντως έχει καταφέρει να βάλει την αξιωματική αντιπολίτευση σε θέση άμυνας, να υποστηρίζει για μια ακόμα φορά τις συντεχνίες ενώ η ίδια προωθεί μια αλλαγή που συγκεντρώνει την μεγάλη πλειοψηφία της κοινωνίας. Σε αυτές τις αντιπαραθέσεις βλέπετε, η κυβέρνηση μπορεί να υπολογίζει πάντοτε ότι ο Σύριζα, ενίοτε και το ΠΑΣΟΚ θα πέσουν στην παγίδα.
Βέβαια στις αντιπαραθέσεις που έχουν ισχυρό ιδεολογικό περιεχόμενο, συχνά οι απώλειες δεν είναι μόνο στη μία πλευρά. Όπως αρέσκεται να λέει και ο Κυριάκος Πιερρακάκης, στην πολιτική αποφασίζεις με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις. Από την άλλη πλευρά, ακόμα κι έτσι είναι καλύτερα από το να ασχολείσαι συνέχεια με ζητήματα της καθημερινότητας, όπως η ακρίβεια. Εκεί έχεις μόνο απώλειες.
25°
