Tα καρέ από τη συνάντηση Μητσοτάκη-Χριστοδουλίδη: «Εθνική προτεραιότητα το Κυπριακό»

«Το όλον είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του. Αυτή τη ρήση του Αριστοτέλη επιβεβαιώσαμε σήμερα», ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στις κοινές δηλώσεις με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, οι οποίες ακολούθησαν μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Ολομέλειας της 1ης Διακυβερνητικής Συνόδου Ελλάδας - Κυπριακής Δημοκρατίας στο Μέγαρο Μαξίμου.

Ο πρωθυπουργός τόνισε πως σε αυτή τη Σύνοδο ισχυροποίησαν τους άρρηκτους δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών, ενισχύοντας το ρόλο της Ελλάδας και της Κύπρου ως πυλώνες ασφάλειας στην ταραγμένη ανατολική Μεσόγειο.

«Αυτή η συμπόρευση αποτυπώνεται και στο κοινό ανακοινωθέν για το Κυπριακό το οποίο αποτελεί εθνική προτεραιότητα», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης και τόνισε την ανάγκη να επανεκκινήσουν οι διαπραγματεύσεις στο πλαίσιο του ΟΗΕ.

«Η θέση περί δύο κρατών είναι παντελώς απαράδεκτη για εμάς. Προσβλέπουμε στον άμεσο ορισμό νέου απεσταλμένου του ΟΗΕ», υπογράμμισε σημειώνοντας πως «η Ελλάδα θα συνεχίζει να συνδράμει στις προσπάθειες να αναχαιτιστούν μεθοδεύσεις που παραβιάζουν τις αποφάσεις του συμβουλίου ασφαλείας».

Είπε επίσης ότι στις διαπραγματεύσεις θα πρέπει να έχει ρόλο και η ΕΕ με βάση τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 30ης Ιουνίου.

Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι παράλληλα η Ελλάδα θα συνεχίσει τις προσπάθειες βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων, σημειώνοντας πως αυτή η πρόοδος θα είναι και προς όφελος του κυπριακού.

«Προχωράμε στην ανάπτυξη πάντα με μεταρρυθμιστική βούληση. Μπορούμε να ανταλλάσσουμε εμπειρίες και τεχνογνωσία σε πολλούς τομείς», πρόσθεσε και ανέφερε επ' αυτού τα ψηφιακά, την πολιτική προστασία και τη ναυτιλία.

Αναφερόμενος στις δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι με τον κ. Χριστοδουλίδη, στη διάσκεψη στο Παρίσι, εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους για την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα.

«Ελλάδα και Κύπρος υποστηρίζουμε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και το ανθρωπιστικό δίκαιο. Διαχωρίζουμε την τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς από τον παλαιστινιακό λαό και την ηγεσία του. Αθήνα και Λευκωσία είναι υπέρ της άμεσης απελευθέρωσης όλων των ομήρων χωρίς όρους. Προτεραιότητά μας είναι να συνδράμουμε με ανθρωπιστικές παύσεις και μέσω διαδρόμων βοήθειας για να βοηθήσουμε τους αμάχους της Γάζας», τόνισε ο πρωθυπουργός, ο οποίος συνεχάρη τον Κύπριο πρόεδρο για την πρωτοβουλία του για αναζήτηση θαλάσσιων διαδρόμων.

«Είναι πολύ μελετημένη. Βούληση της ελληνικής κυβέρνησης είναι να συμμετέχουμε εμπράκτως εφόσον αντιμετωπίσουμε τις αρκετές τεχνικές δυσκολίες. Δεν λησμονούμε ότι η οριστική λύση στη Μέση Ανατολή δεν μπορεί παρά να είναι πολιτική, βιώσιμη, λύση δύο κρατών σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο», υπογράμμισε.

Χριστοδουλίδης: Η πρόοδος των σχέσεων Ελλάδας - Τουρκίας θα βοηθήσει και το Κυπριακό

Από τη μεριά του, κατά τις κοινές δηλώσεις με τον Έλληνα πρωθυπουργό, ο Νίκος Χριστουδουλίδης τόνισε ότι η πρόοδος των σχέσεων Ελλάδας και Τουρκίας θα βοηθήσει και στην επίλυση του Κυπριακού.

Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας έστειλε ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την Άγκυρα, λέγοντας ότι η προοπτική ενίσχυσης της σχέσης Τουρκίας με την Ε.Ε., την οποία επιθυμούν τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα, «περνά από την πρόοδο στα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό».

Ο κ. Χριστοδουλίδης εξέφρασε την ικανοποίηση του για τα αποτελέσματα της πρώτης Διακυβερνητικής Συνεργασίας και τις αποφάσεις που ελήφθησαν και τόνισε ότι το μείζον πλέον είναι η παρακολούθηση υλοποίησης αυτών των αποφάσεων.

Τόνισε επίσης ότι οι σχέσεις των δυο χωρών είναι άριστες και εξαιρετική η συνεργασία τους, αλλά -όπως είπε- ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο και υπάρχει πάντα περιθώριο καλύτερων δράσεων και συνεργασιών.

Ανέφερε παραδείγματα επιτυχημένων συνεργασιών με την Ελλάδα, όπως πχ. το 112 και ο ψηφιακός μετασχηματισμός, ενώ σημείωσε ότι μέσω της διακυβερνητικής συνεργασίας επιτυγχάνεται και καλύτερος συντονισμός σε ολόκληρο το φάσμα του κυβερνητικού έργου, και όχι μόνο σε άμυνα και εξωτερική πολιτική.

Αναφερόμενος στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή είπε ότι αυτές επηρεάζουν άμεσα Κύπρο και Ελλάδα όπως και η αστάθεια στην περιοχή, προσθέτοντας ότι «οι χώρες μας έχουν ήδη προβεί σε επαφές και πρότειναν λύσεις ως παράγοντες σταθερότητας στην περιοχή όπως ο θαλάσσιος διάδρομος βοήθειας στη Γάζα», για τον οποίο ευχαρίστησε τον κ. Μητσοτάκη για την ετοιμότητα Ελλάδας να συμβάλλει στην προσπάθεια αυτή.

«Η Κύπρος και η Ελλάδα είναι μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος στην περιοχή», είπε ο κ. Χριστοδουλίδης.

Τέλος, ανέφερε ότι συμφωνήθηκε η αναβάθμιση της συνεργασίας σε θέματα Παιδείας με ένα μηχανισμό άμεσης επίλυσης των προβλημάτων των φοιτητών που σπουδάζουν σε Ελλάδα και Κύπρο, σε θέματα Ναυτιλίας και σε άλλους κρίσιμους τομείς.

«Το σημαντικότερο όμως είναι η παρακολούθηση υλοποίησης πόλων όσων συμφωνήθηκαν σήμερα», επανέλαβε ο κ. Χριστοδουλίδης, προσθέτοντας ότι έχουν δρομολογηθεί αποφάσεις και σε άλλα θέματα όπως στο Άσυλο και τη Μετανάστευση με ανταλλαγή εμπειρογνωμόνων για τις δομές φιλοξενίας ιδιαίτερα για ευάλωτους και τους ασυνόδευτους ανηλίκους αλλά και στο πεδίο των επιστροφών.

Το κοινό ανακοινωθέν της 1ης Διακυβερνητικής Συνόδου Ελλάδας – Κυπριακής Δημοκρατίας

Οι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό αλλά και την Μέση Ανατολή, καθώς και μια σειρά από άλλα θέματα εξετάστηκαν κατά τις εργασίες της 1ης Διακυβερνητικής Συνόδου Ελλάδας – Κυπριακής Δημοκρατίας που ολοκληρώθηκε σήμερα.

Στο κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε μετά τη λήξη των εργασιών γίνεται αναφορά στη συζήτηση που έγινε σε θέματα Ενέργειας, Άμυνας, Ασύλου και Μετανάστευσης, Παιδείας, Υγείας, Πολιτικής Προστασίας, Πολιτισμού, Ναυτιλίας, ενώ συζητήθηκε και η κατάσταση στην Ουκρανία.

Οι δυο πλευρές συμφώνησαν η επόμενη Διακυβερνητική Σύνοδος Ελλάδας – Κυπριακής Δημοκρατίας να γίνει στην Κύπρο το 2024.

Το κοινό ανακοινωθέν:

«Την 9η και 10η Νοεμβρίου 2023, ο Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, συμπροέδρευσαν της 1ης Διακυβερνητικής Συνόδου μεταξύ των δύο χωρών, στη βάση της σχετικής απόφασης που ελήφθη κατά προηγηθείσες φετινές συναντήσεις των δύο Ηγετών.

Στην 1η Διακυβερνητική Σύνοδο συμμετείχαν οι εκατέρωθεν Υπουργοί και Υφυπουργοί των δύο κρατών αρμόδιοι για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής, Άμυνας, Παιδείας, Υγείας, Ενέργειας, Προστασίας του Πολίτη, Πολιτισμού, Μετανάστευσης και Ασύλου, Ναυτιλίας Πολιτικής Προστασίας και συντονισμού του κυβερνητικού έργου.

Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας κ. Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Χριστοδουλίδης επιβεβαίωσαν ότι η θεσμοθέτηση των Διακυβερνητικών Συνόδων, ενδεικτική του άρρηκτου δεσμού των δύο χωρών, συμβάλλει στη διασφάλιση της σταθερότητας και ευημερίας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Περαιτέρω, αποτελεί το κατάλληλο πλαίσιο για την περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου.

Τις εργασίες της Διακυβερνητικής Συνόδου απασχόλησαν, κατά προτεραιότητα, οι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό. Οι δύο ηγέτες επαναβεβαίωσαν ότι δεν νοείται λύση του Κυπριακού χωρίς πλήρη αποχώρηση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων από την Κύπρο. Τόνισαν δε ότι η λύση πρέπει να στηρίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Στο πλαίσιο αυτό, εξέφρασαν την προσδοκία τους για διορισμό νέου Απεσταλμένου του ΓΓ/ΗΕ για το Κυπριακό, προκειμένου να διερευνήσει τις προοπτικές επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, στο πλαίσιο πάντα που ορίζουν οι σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ. Επανέλαβαν, συναφώς, την ανάγκη ανάληψης πρωτοβουλιών για την υλοποίηση των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 30ης Ιουνίου 2023, με στόχο την ανάληψη ενεργού ρόλου της ΕΕ σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Συμφώνησαν δε για την ανάγκη να γίνουν σημαντικά βήματα και να επιδειχθεί καλή θέληση από τουρκικής πλευράς στο πλαίσιο του Κυπριακού, προκειμένου να καταστεί δυνατή η όποια πρόοδος στα ευρωτουρκικά.

Σε τομεακά θέματα και ειδικότερα στον τομέα της ενέργειας, επαναβεβαιώθηκε η στρατηγικής σημασίας συνεργασία Ελλάδας και Κύπρου, με στόχο την ενεργειακή επάρκεια και διαφοροποίηση σε περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά και τη διασύνδεση της Ευρώπης με τη Μέση Ανατολή και την Ασία, μέσω της Ανατολικής Μεσογείου. Δόθηκε έμφαση, μεταξύ άλλων, στην υλοποίηση του εμβληματικού έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης EuroAsia Interconnector, την οποία ανέλαβε ο ΑΔΜΗΕ ως Φορέας Υλοποίησης, στην υποστήριξη του έργου αγωγού φυσικού αερίου EastMed Pipeline καθώς και η επικείμενη ανάληψη από την Ελλάδα της Προεδρίας στον East Mediterranean Gas Forum στις αρχές του 2024.

Στον τομέα της παιδείας, αποφασίστηκε η έτι περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών σε θέματα σχολικής και ανώτερης εκπαίδευσης. Στο πλαίσιο αυτό θα υπογραφεί πριν από το τέλος του χρόνου αναθεωρημένο πρόγραμμα συνεργασίας στον τομέα της παιδείας. Οι δυο χώρες θα ενθαρρύνουν επίσης την ανάπτυξη της συνεργασίας με στόχο την ενίσχυση του διαθρησκειακού διαλόγου και του αλληλοσεβασμού και της καταπολέμησης της μισαλλοδοξίας και των προκαταλήψεων.

Στα θέματα που αφορούν τον τομέα της υγείας, συζητήθηκε το περιεχόμενο συμφωνιών οι οποίες αφορούν τις μεταμοσχεύσεις νεφρού και την παραχώρηση οργάνων στην Ελλάδα για τη διενέργεια μεταμοσχεύσεων Κυπρίων στην Ελλάδα, με σκοπό την υπογραφή τους σε μεταγενέστερο στάδιο. Αποφασίστηκε επίσης η ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα των φαρμάκων, στην εκπαίδευση ειδικευόμενων γιατρών και η ανταλλαγή τεχνογνωσίας και εμπειρογνωμοσύνης σε θέματα ψυχικής υγείας.

Σε σχέση με το άσυλο και μετανάστευση, συμφωνήθηκε η συνεργασία για τη διασφάλιση της υλοποίησης του πρόσφατου σχεδίου δράσης για την Ανατολική Μεσόγειο που εκπονήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς επίσης και η ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα των επιστροφών με στόχο τη μεγιστοποίηση του οφέλους των σχετικών προγραμμάτων επιστροφής για τις δύο χώρες.

Στον τομέα της πολιτικής προστασίας και στο πλαίσιο των υφιστάμενων συμβατικών κειμένων, αποφασίστηκε ο σχεδιασμός κοινών δράσεων στον τομέα πρόληψης και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, δεδομένων και των συμβάντων που εκτυλίχθηκαν σε ολόκληρη τη νότια Ευρώπη το περασμένο καλοκαίρι.

Στα θέματα άμυνας, επαναβεβαιώθηκε η προσήλωσή μας στην ενίσχυση της Κοινής Ευρωπαϊκής Άμυνας. Το άριστο επίπεδο συνεργασίας μεταξύ Υπουργείων και Γενικών Επιτελείων θα επεκταθεί περαιτέρω με τη συνεργασία των ακαδημιών άμυνας και ασφάλειας.

Στον τομέα της ναυτιλίας, συμφωνήθηκε η ανάπτυξη κοινών δράσεων και πρωτοβουλιών για προβολή και προώθησης της ναυτικής εκπαίδευσης, η ενίσχυση της συνεργασίας και ανταλλαγής τεχνογνωσίας σε ότι αφορά την ψηφιοποίηση υπηρεσιών των νηολογίων των δύο χωρών, καθώς και η δημιουργία προοπτικών για βιώσιμη λειτουργία της θαλάσσιας επιβατικής σύνδεσης Κύπρου - Ελλάδας.

Τις εργασίες της Διακυβερνητικής Συνόδου απασχόλησαν, επίσης, οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Οι δύο χώρες καταδίκασαν απερίφραστα την τρομοκρατία και αναγνώρισαν το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, εντός του πλαισίου του διεθνούς δικαίου, ιδίως ως προς την προστασία του άμαχου πληθυσμού. Σημείωσαν ότι η Χαμάς είναι μια τρομοκρατική οργάνωση που δεν αντιπροσωπεύει τον παλαιστινιακό λαό, ο οποίος εκφράζεται θεσμικά μέσα από την Παλαιστινιακή Αρχή. Ελλάδα και Κύπρος επανέλαβαν την ανάγκη για άμεση απελευθέρωση των ομήρων χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Εξέφρασαν την έντονη ανησυχία τους για την κατάσταση που επικρατεί στην Γάζα και την ανάγκη άμεσης και έμπρακτης ανταπόκρισης στην ανθρωπιστική κρίση. Χαιρετίσθηκε, επίσης, η κυπριακή πρωτοβουλία, στην οποία η Ελλάδα είναι έτοιμη να συνεισφέρει εμπράκτως, για τη δημιουργία καθορισμένου και απρόσκοπτου θαλάσσιου διαδρόμου ανθρωπιστικής βοήθειας και την προστασία των αμάχων.

Σε άλλα διεθνή θέματα και συγκεκριμένα ως προς την κατάσταση στην Ουκρανία, οι δύο ηγέτες επανέλαβαν την πλήρη στήριξή τους στην ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Παράλληλα, υπογράμμισαν την προσήλωση των δύο χωρών στα σχήματα τριμερούς συνεργασίας, ως μέσο για την προώθηση της ασφάλειας, της ειρήνης και της ευημερίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Στον τομέα του Πολιτισμού συζητήθηκαν θέματα που αφορούν την επικείμενη υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας ανάμεσα στο Υφυπουργείο Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας, για τα έτη 2024-2028.

Συζητήθηκε επίσης η ανάπτυξη δομημένης συνεργασίας και εμπειρογνωμοσύνης στο πλαίσιο συντονισμού του Κυβερνητικού Έργου.

Τέλος, συμφωνήθηκε όπως η επόμενη Διακυβερνητική Σύνοδος λάβει χώρα στην Κύπρο εντός του 2024, με θεματολογία που θα καθοριστεί από κοινού».