49 χρόνια από την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ: Οι τρεις περίοδοι στη διακυβέρνηση της Ελλάδας και το στοίχημα για το μέλλον.
Ένα χρόνο πριν συμπληρώσει μισό αιώνα ζωής το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται αντιμέτωπο με μια μεγάλη ιστορική πρόκληση. Να πείσει ότι η επιστροφή του στο πολιτικό σκηνικό της νέας μετά την κρίση εποχής δεν είχε μόνο συναισθηματική αξία ούτε και ήταν απλά μια κίνηση κομματικού πατριωτισμού αλλά, αντίθετα, ότι είναι αποφασισμένο να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή, συλλαμβάνοντας τα μηνύματα των καιρών και συμβάλλοντας στον εκσυγχρονισμό της χώρας, την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία. Κυρίως όμως να αποδείξει ότι έχει διδαχθεί από την ιστορία του και από τα λάθη που το οδήγησαν στα πρόθυρα της απόλυτης καταστροφής.
Τρεις ήταν οι περίοδοι της διακυβέρνησης ή της συμμετοχής του ΠΑΣΟΚ στη διακυβέρνηση της Ελλάδας για τις οποίες δικαιούται να υπερηφανεύεται. Η πρώτη περίοδος της «Αλλαγής» επί Ανδρέα Παπανδρέου, η περίοδος του «Εκσυγχρονισμού» επί Κώστα Σημίτη και η περίοδος της διάσωσης της χώρας από την οικονομική κρίση επί Βαγγέλη Βενιζέλου. Και τις τρεις αυτές περιόδους διαδέχτηκαν περίοδοι όπου ο λαϊκισμός επιχείρησε - και σε πολλές περιπτώσεις πέτυχε - να αμφισβητήσει ή και να ανατρέψει πολύτιμα επιτεύγματα για την πορεία της ελληνικής κοινωνίας. Την περίοδο της Αλλαγής ακολούθησαν τα χρόνια του χυδαίου «Αυριανισμού», την περίοδο του Εκσυγχρονισμού ακολούθησαν τα χρόνια του ασύδοτου Καραμανλισμού και την διακυβέρνηση των «Σαμαροβενιζέλων» ακολούθησε η λαίλαπα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Σήμερα παρουσιάζεται στο ΠΑΣΟΚ, για πρώτη φορά μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, μια εξαιρετικά ευνοϊκή συγκυρία που του επιτρέπει να επανέλθει στο προσκήνιο της πολιτικής ζωής ανταποκρινόμενο στην ανάγκη να σταθεροποιηθεί στη χώρα ένα αξιόπιστο πολιτικό σύστημα, να θωρακιστεί η δημοκρατική λειτουργία των θεσμών και να προχωρήσουν οι ριζικές μεταρρυθμίσεις που εξακολουθούν να αραχνιάζουν στα συρτάρια των υπουργών της Νέας Δημοκρατίας που διαδέχονται ο ένας τον άλλον. Την ώρα που η κυβέρνηση αδυνατεί να διαχειριστεί και να αξιοποιήσει την αδιαμφισβήτητη εκλογική της ηγεμονία, η αξιωματική αντιπολίτευση, ζαλισμένη από τη στρατηγική της ήττα, ψάχνει σανίδα σωτηρίας σε μια νέα ηγεσία.
Απόδειξη της τρικυμίας στην οποία αναδεύεται ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το γεγονός ότι κορυφαία στελέχη του συνειδητοποιούν δήθεν τώρα την ποιότητα του κομματικού τους δυναμικού καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι ακόμα και στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας υπήρχε «αέρας κοπανιστός». Μόνο που ο κοπανιστός αέρας τους ενόχλησε από τη στιγμή που αποφάσισε να διεκδικήσει την αρχηγία. Όσο «κοσμούσε» με την παρουσία του τα ψηφοδέλτια και στήριζε τον αρχηγό δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα. Η ουσία όμως είναι ότι εκλογική συντριβή του ΣΥΡΙΖΑ είναι συνέπεια της - κυβερνητικής και αντιπολιτευτικής - πολιτικής που ακολούθησε ο παραιτηθείς πρόεδρος του κόμματος. Όσο οι επίδοξοι διάδοχοί του ομνύουν στη συνέχιση της πολιτικής του Αλέξη Τσίπρα, ο ΣΥΡΙΖΑ της κρίσης δεν πρόκειται να ανακάμψει.
Το μεγάλο στοίχημα για το ΠΑΣΟΚ είναι να καταφέρει να αδράξει τη μοναδική πολιτική ευκαιρία που του παρουσιάζεται εκπληρώνοντας δύο τουλάχιστον βασικές προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι να πρωταγωνιστήσει στην μεταρρυθμιστική διαδρομή που καλείται να διανύσει η χώρα στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα συμπεριλαμβανομένης και της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης. Τολμηρές πρωτοβουλίες, στήριξη των αλλαγών και ανάληψη του πολιτικού κόστους. Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε πολιτικά προωθώντας εμβληματικές μεταρρυθμίσεις και ηττήθηκε όσες φορές υπαναχώρησε κάτω από τις πιέσεις των εντός και εκτός των κομματικών τειχών λαϊκιστών.
Η δεύτερη προϋπόθεση για να κερδηθεί το στοίχημα είναι η μεγαλύτερη δυνατή διεύρυνση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ στα όρια της δημοκρατικής παράταξης, καλύπτοντας όσο γίνεται ευρύτερες δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας, της μεταρρυθμιστικής Αριστεράς και του φιλελεύθερου Κεντρώου χώρου. Μια τέτοια διεύρυνση απαιτεί κεντρική πρόσκληση σε ανοιχτό-δημόσιο διάλογο προς όλα τα ενεργά ή και αποστασιοποιημένα στελέχη του χώρου αλλά και πρωτοβουλίες για ανάλογες συναντήσεις σε τοπικό επίπεδο με όλους τους πολίτες που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν. Όσο πιο ευρύς και ουσιαστικός θα είναι αυτός ο διάλογος τόσο μεγαλύτερη θα είναι η δυναμική της αναγέννησης της δημοκρατικής παράταξης.
Σε μια τόσο κρίσιμη για τη χώρα και για την παράταξη συγκυρία δεν υπάρχει ούτε η πολυτέλεια ούτε και το περιθώριο για άλλη μια χαμένη ευκαιρία. Πολύ περισσότερο όταν συνειδητοποιεί κανείς ότι πολύ δύσκολα θα παρουσιαστεί ξανά ανάλογη ευκαιρία στο ορατό τουλάχιστον μέλλον. Η συσπείρωση όλων των αντιλαϊκιστικών δυνάμεων και η επιμονή στις μεταρρυθμίσεις είναι μονόδρομος για τη δημοκρατική παράταξη.
23°
