Κ. Μητσοτάκης για τις παρακολουθήσεις: Προκαλώ τον κ. Τσίπρα να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας

Σε μια κρίσιμη πολιτικά συγκυρία, με την τοξικότητα να κυριαρχεί, ο πρωθυπουργός ανοίγει τα χαρτιά του και απαντά για όλα τα κρίσιμα ερωτήματα: Υποκλοπές, σκανδαλολογία, ελληνοτουρκικά, οικονομία, στο δρόμο προς τις κάλπες.

«Δεν υπάρχει κανένα απολύτως αποδεικτικό στοιχείο και δεν υπάρχει καμία σύνδεση με μένα» είπε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, εκφράζοντας τη βαθιά ενόχληση για το δημοσίευμα της εφημερίδας Documento, σημειώνοντας εμφατικά: «ντροπή και αίσχος». Μιλώντας στην τηλεόραση του ΑΝΤ1, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «πίσω από τον κ. Βαξεβάνη κρύβεται ο κ. Τσίπρας που θέλει να βουλιάξει τον τόπο στη λάσπη», σημειώνοντας ότι εάν ο εκδότης του Documento δεν φέρει στοιχεία θα είναι «εθνικά επικίνδυνος».

Πρόσθεσε ότι «δεν γίνεται η πολιτική αντιπαράθεση να πέφτει σε αυτό το επίπεδο, δεν γίνεται να κατηγορείται ο πρωθυπουργός ότι παρακολουθούσε υπουργούς του χωρίς αποδείξεις», σημειώνοντας ότι δεν πιστεύει ότι «υπάρχει Έλληνας που πιστεύει ότι στον ελεύθερο χρόνο μου παρακολουθούσα τους υπουργούς της κυβέρνησης μου».

«Ουδέποτε ισχυρίστηκα ότι δεν υπάρχει κέντρο που χειρίζεται το predator», είπε ερωτηθείς σχετικά, σημειώνοντας ότι «από τη πρώτη στιγμή δεχθήκαμε ότι υπάρχει πρόβλημα, δεν γνωρίζουμε από που προέρχεται, θα ξεδιαλύνουμε αυτό το κουβάρι».

'Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεσμεύθηκε εκ νέου πως «κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να εξιχνιάσουμε αυτήν την ιστορία δεν είναι μία εύκολη υπόθεση, τεχνικά δεν είναι τόσο απλό». Αναφορικά με την υπόθεση Πάτση, ο κ. Μητσοτάκης παραδέχθηκε πως «προφανώς η διαδικασία επιλογής στο συγκεκριμένο πρόσωπο ήταν προβληματική» προαναγγέλλοντας πως στο μέλλον θα διασφαλιστούν αυστηρότερα φίλτρα. Τάχθηκε, μάλιστα, υπέρ της αναμόρφωσης του συστήματος πόθεν έσχες στην κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού του.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφερόμενος στον Αλέξη Τσίπρα τον προκάλεσε να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης για να πάρει εκκωφαντική απάντηση από την κυβέρνηση. Οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας και δεν θα αφήσω κανέναν να σύρει τη χώρα σε περιπέτειες.

Για Πάτση: Ήταν προβληματική η επιλογή του

Ο πρωθυπουργός ερωτήθηκε και για την υπόθεση Πάτση, λέγοντας ότι η επιλογή του «ήταν προβληματική και αναλαμβάνω την ευθύνη στον βαθμό που μου αναλογεί», σημείωσε ωστόσο , ότι μέσα από την ίδια διαδικασία επιλογής αναδείχθηκαν δεκάδες νέα στελέχη. Πρόσθεσε ότι υπάρχει μια πρόκληση αναμόρφωσης του συστήματος ελέγχου των δηλώσεων "πόθεν έσχες".

Μητσοτάκης για καταγγελίες Ολυμπιακού

Για τα όσα είπε χθες το στέλεχος της διοίκησης του Ολυμπιακού κ.Βρέντζος περί «εγκληματικής οργάνωσης», απάντησε ότι τα προηγούμενα τρία χρόνια ο Ολυμπιακός πήρε πρωτάθλημα και συνέχισε λέγοντας ότι κάποιοι έχουν μπερδέψει το ρόλο τους. Η κυβέρνηση έχει λαϊκή εντολή, οι επιχειρηματίες δεν είναι υποβολείς μας. Η κυβέρνηση κι εγώ ούτε δεχόμαστε πιέσεις, ούτε γινόμαστε αντικείμενα εκβιασμού. Να αντιληφθούν το ρόλο τους». Μάλιστα, ο κ.Μητσοτάκης είπε ότι όταν τα Μέσα Ενημέρωσης αλλάζουν άποψη ανάλογα με τη βούληση του ιδιοκτήτους, αυτό δεν είναι ελεύθερη δημοσιογραφία και πρόσθεσε ότι τα περισσότερα δημοσιεύματα για τον ίδιο είναι επικριτικά και σημείωσε ότι υπάρχουν εφημερίδες που είναι «οχετός». 

Για το αν αυτές οι υποθέσεις βλάπτουν τη ΝΔ, απάντησε ότι «δεν μπορώ να σας πω ότι βοήθησαν. Κυβερνάμε 3,5 χρόνια, υπάρχει ένα ισοζύγιο. Ανέλαβε εντολή να συγκρουστώ με κεκτημένα, με συμφέροντα, να κινήσω τη χώρα στο δρόμο του εκσυγχρονισμού. δεν πρόκειται να κάνω πίσω, την ώρα των εκλογών θα μπούνε όλα στο ζύγι. 

Για την «ακρίβεια Μητσοτάκη» (κατά την αντιπολίτευση) και γιατί δεν μειώνεται ο ΦΠΑ στα τρόφιμα, ο πρωθυπουργός απάντησε ότι το καλάθι του νοικοκυριού είναι μια προσπάθεια να στηρίξουμε τα αδύναμα νοικοκυριά, δεν υπάρχει ακρίβεια Μητσοτάκη, υπάρχει ακρίβεια Πούτιν. 

Για την ελευθερία του τύπου στην Ελλάδα

«Όταν τα μέσα είναι πραγματικά ανεξάρτητα κι όχι όταν αλλάζουν άποψη ανάλογα με τη βούληση ή την άποψη της στιγμής του ιδιοκτήτη τους. Αυτό δεν είναι ελεύθερη δημοσιογραφία», τόνισε αναφορικά με την λίστα των Reporters United που μας φέρνουν την Ελλάδα στην 108η θέση.

«Είμαστε σοβαροί; Στη χώρα όπου ο καθένας γράφει ό,τι θέλει και δημοσιεύει ό,τι θέλει, στη χώρα που άμα δείτε τα πρωτοσέλιδα του ημερήσιου Τύπου τα πιο πολλά είναι σκληρά επικριτικά προς την κυβέρνηση και προς εμένα, συζητάμε πραγματικά για ελευθερία του Τύπου; Θα σας έλεγα ότι μάλλον το ανάποδο πρόβλημα έχουμε, με την έννοια ότι υπάρχουν εφημερίδες -ο Θεός να τις κάνει εφημερίδες- οι οποίες συνιστούν ουσιαστικά ένα δημοσιογραφικό οχετό, οι οποίες ανοιχτά εμένα με έχουν κατηγορήσει ότι είμαι παιδεραστής, υιοθετώντας βέβαια μία τάση του διαδικτύου η οποία κι αυτή είναι πολιτικά υποκινούμενη, απέναντι στις οποίες και στην οποία εφημερίδα ουσιαστικά είμαι απροστάτευτος.Άρα για ποια ελευθερία του Τύπου συζητάμε ότι δήθεν υπονομεύεται στη χώρα μας»;

Ολόκληρη η συνέντευξη του πρωθυπουργού

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Θα ξεκινήσω από το δημοσίευμα που σήκωσε «μεγάλη σκόνη» το Σαββατοκύριακο. Μιλώ για το δημοσίευμα της εφημερίδας «Documento». Το δημοσίευμα αυτό καταλογίζει σε εσάς, προσωπικά, ότι δώσατε εντολή στην ΕΥΠ ή σε τυχόν παράκεντρά της να παρακολουθήσουν πολιτικούς και δημοσιογράφους, παράνομα, χρησιμοποιώντας το κακόβουλο λογισμικό Predator. Και, μάλιστα, το «Documento» δημοσίευσε και λίστα παρακολουθούμενων χθες, τον πρώην Πρωθυπουργό τον κ. Σαμαρά, Υπουργούς, πολιτικούς αντιπάλους σας, δημοσιογράφους. Θέλω να έχω την απάντησή σας: δόθηκε τέτοια εντολή από το Μέγαρο Μαξίμου;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Πρόκειται περί ενός απίστευτου ψέματος κ. Χατζηνικολάου. Έχουμε ένα δημοσίευμα το οποίο παρουσιάζει μία σειρά από ονόματα τα οποία δήθεν ήταν υπό παρακολούθηση, χωρίς κανένα απολύτως αποδεικτικό στοιχείο ότι αυτό πράγματι συνέβαινε και χωρίς καμία απολύτως σύνδεση με εμένα προσωπικά, που κατηγορούμαι ότι είμαι ο «ιθύνων νους» αυτής της σκευωρίας.

Κύριε Χατζηνικολάου, υπάρχει Έλληνας ο οποίος να πιστεύει ότι μέσα σε όλα όσα έπρεπε να διαχειριστώ αυτά τα τελευταία 3,5 χρόνια, στον ελεύθερο χρόνο μου παρακολουθούσα τον Υπουργό Εξωτερικών, τον Υπουργό Οικονομικών, τις συζύγους Υπουργών μου; Είναι δυνατόν να πέφτει η πολιτική ζωή του τόπου τόσο χαμηλά και να καταγράφεται μια τέτοια κατηγορία χωρίς κανένα απολύτως στοιχείο; Εγώ σας ρωτώ, ποια είναι η δική μου άμυνα απέναντι σε ένα τέτοιο δημοσίευμα;

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Ο εκδότης, ο κ. Βαξεβάνης, σήμερα στα δικαστήρια είπε: «υπάρχει ενιαίο κύκλωμα παρακολούθησης με ένα εγκληματικό κέντρο, με εγκληματικό εγκέφαλο τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Καμία εξέταση δεν έγινε, καμία άρση απορρήτου, καμία προσπάθεια έρευνας. Και αυτό συμβαίνει γιατί αυτό επέλεξε…».

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Η απάντησή μου είναι, καμία απόδειξη για αυτά τα οποία γράφονται. Και είναι ντροπή και αίσχος να εννοεί κάποιος ότι ο Πρωθυπουργός παρακολουθεί τον Υπουργό Εξωτερικών. Και άκρως επικίνδυνο. Κι επειδή εγώ δεν μπορώ να κάνω αγωγή στον κ. Βαξεβάνη όπως καταλαβαίνετε, δεν έχω κάνει ποτέ σε κανέναν, στηρίζομαι στη Δικαιοσύνη και στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, να ζητήσει διευκρινίσεις και αποδεικτικά στοιχεία.

Κι αν αυτά δεν προσκομιστούν, τότε ο κ. Βαξεβάνης δεν θα είναι απλά συκοφάντης αλλά θα είναι εθνικά επικίνδυνος. Αλλά, βέβαια, εγώ δεν θα ασχοληθώ πολύ με τον κ. Βαξεβάνη, διότι ο κ. Βαξεβάνης είναι γνωστός. Έχει μια ιστορία. Είναι ο μόνος δημοσιογράφος ο οποίος εμπλέκεται ανοιχτά και με αποφάσεις αμερικανικού δικαστηρίου σε ροή ρωσικού χρήματος προς την πατρίδα μας.

Πίσω από τον κ. Βαξεβάνη, κ. Χατζηνικολάου, κρύβεται ο κ. Τσίπρας. Μην έχετε καμία αμφιβολία ότι δική του είναι η στρατηγική να βουλιάξει τον τόπο στη λάσπη και σε μια απίστευτη συζήτηση, όπου πρέπει εμείς να αποδείξουμε ουσιαστικά ότι δεν είμαστε ελέφαντες και δεν πρέπει να αποδείξει αυτός ο οποίος μας κατηγορεί ότι οι κατηγορίες του στοιχειωδώς ευσταθούν.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Πάντως, κ. Πρόεδρε, ανεξάρτητα από τις πολιτικές απόψεις του κ. Βαξεβάνη ή αν συμφωνεί κανείς με αυτές ή όχι, ο κ. Βαξεβάνης ήταν αυτός που αποκάλυψε τη λίστα Λαγκάρντ. Και, επίσης, στελέχη της παράταξής σας τον είχαν κατηγορήσει για συμμετοχή στη λεγόμενη σκευωρία «Novartis» και αθωώθηκε, απηλλάγη πλήρως των κατηγοριών. Τα θυμίζω απλώς.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Ο κ. Βαξεβάνης είναι αυτός ο οποίος, το 2016, σε απόφαση αμερικανικού δικαστηρίου εμπλέκεται στη ροή 10 εκατομμυρίων δολαρίων από Ρώσο ολιγάρχη προς ελληνικό κέντρο, με σκοπό τη δημιουργία τηλεοπτικού δικτύου εκπομπών στην Ελλάδα. Ήταν ο δημοσιογραφικός υπεύθυνος αυτής της πρωτοβουλίας. Αυτά είναι δεδομένα και δεν αμφισβητούνται.

Όμως εγώ δεν θα σταθώ στην ιστορία του καθενός. Θα την κρίνουν οι πολίτες. Δεν γίνεται, κ. Χατζηνικολάου, η πολιτική αντιπαράθεση στον τόπο να πέφτει σε αυτό το επίπεδο. Να κατηγορείται ο Πρωθυπουργός ότι παρακολουθεί Υπουργούς του χωρίς καμία απολύτως απόδειξη.

Είναι υπεύθυνος προσωπικά ο κ. Βαξεβάνης και όποιος τον κατευθύνει γι’ αυτή την απίστευτη κατάντια του τόπου.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Πάντως δεν είναι μόνο ο κ. Βαξεβάνης, γιατί από το καλοκαίρι εγώ θυμούμαι δημοσίευμα -και μάλιστα φιλικής προς τη Νέα Δημοκρατία εφημερίδας, μιλώ για την εφημερίδα «Καθημερινή»- που μιλούσε για παρακολουθήσεις άλλων επτά πολιτικών προσώπων, εκτός από τον κ. Ανδρουλάκη. Ενώ «Το Βήμα» και «Τα Νέα», τώρα, πριν από το δημοσίευμα του «Documento», παρουσίαζαν, φωτογράφιζαν μάλλον ως παρακολουθούμενο τον κ. Χρυσοχοΐδη και άλλα πολιτικά πρόσωπα. Ο κ. Παπαχρήστος σήμερα, στα «Νέα», μιλάει για 106 ονόματα παρακολουθούμενα.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Μισό λεπτό, να ξεκαθαρίσουμε κάτι. Ουδέποτε ισχυρίστηκα -και η κυβέρνηση δεν ισχυρίστηκε- ότι δεν υπάρχει παρακολούθηση και κέντρο το οποίο χειρίζεται το λογισμικό Predator.

Αυτό είναι τελείως διαφορετικό από το να κατηγορείται ο Πρωθυπουργός ότι έχει ενορχηστρώσει αυτή την προσπάθεια. Είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα. Εμείς από την πρώτη στιγμή δεχθήκαμε ότι υπάρχει πρόβλημα παράνομων λογισμικών στη χώρα και καλούμαστε αυτό το κουβάρι…

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Οι οποίες γίνονται από ποιον;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Δεν το γνωρίζω. Και πρέπει να το μάθουμε. Για αυτό και εμείς θα είμαστε…

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Κατηγορούν την κυβέρνηση.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Μισό λεπτό, κ. Χατζηνικολάου. Θα είμαστε η πρώτη χώρα η οποία θα ξεδιαλύνουμε αυτό το κουβάρι και θα ψηφίσουμε διάταξη η οποία θα απαγορεύει ρητά την πώληση τέτοιων λογισμικών στη χώρα μας. Δεν το έχει κάνει καμία άλλη χώρα. Όλες οι χώρες είχαν αντίστοιχα προβλήματα.

Και δεν είμαστε σίγουροι ποιος μπορεί να διακινεί αυτά τα κέντρα. Αυτό για το οποίο είμαστε απολύτως βέβαιοι, είναι ότι η ΕΥΠ δεν ήταν αυτή. Kαι προφανώς εγώ δεν είχα καμία ανάμειξη.

Άρα, να ξεχωρίσουμε τα δύο: προσωπική ευθύνη του Πρωθυπουργού σε παρακολούθηση στελεχών της κυβέρνησής του, όχι των πολιτικών του αντιπάλων, της κυβέρνησής του, κ. Χατζηνικολάου, δεν νοείται σε μια δημοκρατία.

Είναι απαράδεκτοι αυτοί οι ισχυρισμοί. Αν με βλέπετε έτσι, ελαφρώς συγχυσμένο, για αυτό το θέμα νομίζω ότι μπορείτε να κατανοήσετε την αγανάκτησή μου. Εδώ και επτά χρόνια στοχοποιούμαι προσωπικά με διαρκείς επιθέσεις λάσπης. Γιατί; Γιατί έχω αναλάβει μία προσπάθεια να σύρω τη χώρα προς μία κατεύθυνση εκσυγχρονισμού. Προφανώς αυτή η προσπάθεια, κ. Χατζηνικολάου, έχει ενοχλήσει πολλούς και γι’ αυτό και χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να με πολεμήσουν με κάθε τρόπο και με κάθε σκοπό.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Πάντως, κατηγορείται η κυβέρνηση από την αξιωματική αντιπολίτευση και από το ΠΑΣΟΚ ότι δεν ρίχνει άπλετο φως στη υπόθεση. Λένε για παράδειγμα: γιατί δεν πήγε ο πρώην Γενικός Γραμματέας του Πρωθυπουργού να καταθέσει στην Εξεταστική Επιτροπή;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Πήγε στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας. Συνεχίστε όμως. Έχετε πολλά ερωτήματα.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Δεν εκλήθησαν, λέει επίσης -και το λέει δίκαια- στην Εξεταστική Επιτροπή οι εκπρόσωποι των εταιρειών που εμπορεύονται το κακόβουλο λογισμικό.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Βεβαίως και πήγαν οι εκπρόσωποι των εταιρειών.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Στην Εξεταστική.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Βεβαίως. Και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας έκανε έρευνα στις συγκεκριμένες εταιρείες και η έρευνα αυτή ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί, κ. Χατζηνικολάου. Εγώ έχω μια υποχρέωση, να προστατεύσω…

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Εσείς γιατί αποφύγατε -συγγνώμη, κ. Πρόεδρε, αλλά το θέτω όλο το πλαίσιο και σταματώ για να σας ακούσω- γιατί αποφύγατε να συνομιλήσετε και με την Εξεταστική Επιτροπή και με την PEGA, την Εξεταστική του Ευρωκοινοβουλίου.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Κύριε Χατζηνικολάου, από την πρώτη στιγμή που προέκυψε το θέμα αυτό, είπα «όλα στα φως».

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Ούτε με τον κ. Τσίπρα, στην σχετική ερώτησή του στην Βουλή.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Γιατί το λέτε αυτό; Δεν κάναμε συζήτηση προ ημερησίας για το θέμα αυτό.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Έκανε ερώτηση για το…

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Θα επανέλθω σε αυτό. Δεν κάναμε συζήτηση προ ημερησίας στην Βουλή; Δεν έγινε Εξεταστική Επιτροπή για το ζήτημα αυτό; Δεν άλλαξε ο νόμος αμέσως για να προσθέσουμε δικλείδες ασφαλείας με δεύτερο Εισαγγελέα, του οποίου η υπογραφή θα απαιτείται για νόμιμες συνακροάσεις; Δεν είδε η ελληνική κυβέρνηση θεσμικά την Επιτροπή PEGA, όταν αντίστοιχη υποδοχή δεν της επιφύλαξε καμία άλλη κυβέρνηση;

Κύριε Χατζηνικολάου, εγώ από την πρώτη στιγμή ήμουν πολύ ειλικρινής και ανέλαβα τις ευθύνες μου. Άνθρωποι έφυγαν από τις θέσεις τους, διότι είχαν την πολιτική ευθύνη της εποπτείας αυτής της διαδικασίας. Και πρώτος εγώ είπα ότι ένα λάθος γίνεται πραγματικά λάθος όταν επαναλαμβάνεται. Διαπιστώσαμε κενά στα συστήματα αυτά και είμαστε έτοιμοι να τα διορθώσουμε.

Όμως, από το να εντοπίζεται μία αδυναμία, η οποία έχει ευρωπαϊκή διάσταση -διότι παράνομα λογισμικά υπάρχουν σε όλη την Ευρώπη και πρέπει να σας διαβεβαιώσω ότι όλοι οι συνάδελφοι μου, όταν συνομιλούμε, έχουμε το ίδιο άγχος, πώς θα διαφυλάξουμε το απόρρητο των δικών μας επικοινωνιών- από το να περνάμε από αυτό το στάδιο μέχρι να δημοσιεύονται ονόματα χωρίς καμία απολύτως απόδειξη, αυτό είναι ο ορισμός της συκοφαντίας.

Και να σας πω και κάτι ακόμα; Πριν με ρωτήσετε. Η περίπτωση Novartis ήταν ακριβώς η ίδια υπόθεση: «Σου είπα, μου είπες. Άκουσα. Κάποιος μου είπε». Καμία απόδειξη. Δέκα κρεμάστηκαν στα μανταλάκια για να αθωωθούν όλοι. Την ίδια ιστορία ξαναβλέπουμε από τους ίδιους ακριβώς υποκινητές, κ. Χατζηνικολάου.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Στην ερώτηση Τσίπρα για το Predator, γιατί δεν πάτε στην Βουλή να συζητήσετε μαζί του; Και επίσης, γιατί διώξατε τον Γενικό Γραμματέα του Μαξίμου, τον κ. Δημητριάδη και τον επικεφαλής της ΕΥΠ αν η παρακολούθηση Ανδρουλάκη γινόταν νόμιμα; Μήπως γιατί ερχόταν από πίσω η «ουρά» του Predator;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Διότι είχαν την πολιτική ευθύνη για ένα πλαίσιο παρακολουθήσεων στο οποίο, παρότι οι παρακολουθήσεις ήταν νόμιμες, δεν τηρήθηκαν οι διαδικασίες με τον τρόπο με τον οποίο προσωπικά θα απαιτούσα.

Ανελήφθησαν, λοιπόν, οι πολιτικές ευθύνες. Απομακρύνθηκαν άνθρωποι. Διορθώνουμε τη λειτουργία της ΕΥΠ και προχωράμε μπροστά.

Και μιας και με ρωτήσατε για την Βουλή, ξέρετε, δεν έχω αποφύγει ποτέ, κ. Χατζηνικολάου, καμία κοινοβουλευτική αναμέτρηση. Πρέπει να σας πω επίσης ότι αν ο κ. Τσίπρας θέλει πραγματικά να πάμε στη Βουλή και να αναμετρηθούμε, έχει την ευκαιρία να το κάνει. Εάν πιστεύει ότι αυτή η κυβέρνηση δεν απολαμβάνει της κοινοβουλευτικής εμπιστοσύνης της πλειοψηφίας της Νέας Δημοκρατίας τον προκαλώ, σήμερα μάλιστα, να έρθει στη Βουλή να καταθέσει πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης. Να συζητήσουμε εφ’ όλης της ύλης, και για τα ζητήματα των παρακολουθήσεων, και ταυτόχρονα να μπορέσει και η Βουλή να τοποθετηθεί εάν εξακολουθεί να εμπιστεύεται αυτήν την κυβέρνηση και αυτόν τον Πρωθυπουργό.

Και να είστε απολύτως σίγουρος ότι θα πάρει εκκωφαντική απάντηση. Διότι ένας παραπάνω σκοπός αυτής της άθλιας προσπάθειας συκοφάντησης είναι ακριβώς να διασπείρει διχασμό μέσα στην ίδια τη Νέα Δημοκρατία. Να μην αισθάνεται κάποιος σίγουρος για τις επικοινωνίες του, να φαντάζεται, να βλέπει όλων των ειδών τα φαντάσματα.

Ξέρετε, μιλώ με τους Υπουργούς μου καθημερινά. Το γνωρίζετε. Είμαι ένας Πρωθυπουργός ο οποίος έχει ενεργή ανάμειξη στα της διακυβέρνησης. Μιλώ από το «τριψήφιο», εμπιστεύομαι τους Υπουργούς μου, αν είναι κάποιος Υπουργός που δεν εμπιστεύομαι, τον απομακρύνω από τη θέση του. Είναι δυνατόν -θέλω να καταλάβετε την οργή μου, κ. Χατζηνικολάου- να πιστεύει κάποιος σήμερα ότι κλείνω το τηλέφωνο όταν μιλάω με τον Υπουργό και ταυτόχρονα μπαίνω σε ένα υπολογιστή και εγώ παρακολουθώ με κάποιο τρόπο τις συνομιλίες των Υπουργών μου, των συζύγων τους. Και να λέγονται αυτά τα πράγματα χωρίς να υπάρχει καμία απολύτως απόδειξη;

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Πάντως, κ. Πρόεδρε, εφημερίδες του δικού σας χώρου, «Τα Νέα» σήμερα, μία εφημερίδα η οποία είναι στον ευρύτερο κεντρώο χώρο, ζητούν να πέσει άπλετο φως στην υπόθεση. Η «Καθημερινή», προχθές με άρθρο του Αλέξη Παπαχελά, που το όνομά του μάλιστα αναφέρεται και στη λίστα στο «Documento». Θα πάμε σε εκλογές χωρίς να έχουν δοθεί απαντήσεις και με τις παρακολουθήσεις πιθανόν να συνεχίζονται; Η PEGA, που ήταν εδώ στην Αθήνα, διετύπωσε τη σύσταση να πέσει φως στην υπόθεση πριν από τις εκλογές και είπαν ότι έφυγαν με πολλές απορίες, χωρίς να έχουν πάρει απαντήσεις.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Αυτά τα είπαν κάποια μέλη της PEGA. Να το ξεκαθαρίσω, τα είπαν κάποια μέλη της PEGA.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Και ο Πρόεδρος της Επιτροπής είπε ότι υπάρχουν ερωτήματα στα οποία δεν πήραμε απαντήσεις.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Ο κ. Τσίπρας, σε μία πρόσφατη τοποθέτησή του, έθεσε περίπου προϋποθέσεις για την ασφαλή διεξαγωγή των εκλογών.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Τέσσερις προϋποθέσεις: Διοικητή ΕΥΠ κοινής αποδοχής, υπηρεσιακό Υπουργό Προστασίας του Πολίτη…

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Τα ξέρουμε, τα ξέρουμε. Ένα κεκτημένο της…

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Θα τις δεχθείτε;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Όχι, τουλάχιστον τη δεύτερη, την τρίτη και την τέταρτη. Για την πρώτη, για την απαγόρευση δια νόμου -πρώτοι στην Ευρώπη- λογισμικού παρακολούθησης, πρώτος εγώ έχω πει ότι θα κινηθούμε σε αυτή την κατεύθυνση.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Και αντικατάσταση της Εισαγγελέως σάς ζητά, που είναι αρμόδια για την ΕΥΠ.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Αυτό είναι θέμα της Δικαιοσύνης, δεν είναι θέμα δικό μου. Λοιπόν, κ. Χατζηνικολάου, ένα κεκτημένο έχει διαφυλάξει η Μεταπολίτευση ως κόρη οφθαλμού, κι αυτό είναι την εναλλαγή στην εξουσία και την απόλυτη, αδιάβλητη διαδικασία διεξαγωγής των εκλογών.

Αυτό το κεκτημένο σήμερα ο κ. Τσίπρας έρχεται και το αμφισβητεί. Την ίδια ακριβώς πρακτική ακολουθούν λαϊκιστές και σε άλλα μέρη του κόσμου, οι οποίοι προκειμένου να προεξοφλήσουν το εκλογικό αποτέλεσμα, εκ των προτέρων αμφισβητούν την ακεραιότητα των εκλογών.

Αυτά είναι αδιανόητα πράγματα, κ. Χατζηνικολάου. Εγώ έχω μια υποχρέωση, μια θεσμική υποχρέωση και μια υποχρέωση απέναντι στη συνείδησή μου: να οδηγήσω τον τόπο με ασφάλεια προς τα εμπρός, να μην επιτρέψω στη χώρα να βουλιάξει σε αυτό τον άθλιο βούρκο στον οποίο κάποιοι επιδιώκουν να κινηθεί.

Είναι οι ίδιοι οι οποίοι όταν δεν ξέρουν τι να κάνουν, κάνουν αυτό το οποίο ξέρουν και ξέρουν να το κάνουν καλά: ο κ. Τσίπρας ξέρει να το κάνει πολύ καλά αυτό, να δυναμιτίζει τη ζωή του τόπου με τέτοιου είδους κατηγορίες. Εγώ λοιπόν οφείλω να οδηγήσω τη χώρα με ασφάλεια σε εκλογές και προφανώς δεν πρόκειται να δεχτώ καμία προϋπόθεση για να μπορέσουμε να κινηθούμε σε εκλογές πέραν αυτών που το Σύνταγμα ορίζει με απόλυτη ενάργεια και με απόλυτη καθαρότητα.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Μπορεί να φτάσουμε σε εκλογές, κ. Πρόεδρε, με το παράνομο αυτό κακόβουλο λογισμικό -γιατί θα είναι παράνομο σε λίγο, με το νόμο που θα περάσετε- να λειτουργεί ακόμα; Και κάποιους να παρακολουθούν πολιτικά πρόσωπα, δημοσιογράφους και επιχειρηματίες;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Καταρχάς κ. Χατζηνικολάου, κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να εξιχνιάσουμε αυτή την ιστορία. Δεν είμαστε μόνοι μας. Παράνομα λογισμικά υπάρχουν 500 περίπου αυτή τη στιγμή στην αγορά. Υπάρχουν ξένες δυνάμεις που τα διαθέτουν. Υπάρχουν ενδεχομένως οικονομικοί παράγοντες και εντός της χώρας που θα τα διέθεταν, που τα διέθεταν ή που θα ήθελαν να τα διαθέτουν. Δεν είναι μια εύκολη υπόθεση η διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών.

Αλλά το να ισχυρίζεται κάποιος ότι δεν μπορούμε να οδηγηθούμε σε εκλογές μέσα σε αυτή τη συνθήκη, σε ποιο συμπέρασμα ακριβώς μας οδηγεί; Να καταλάβω, δεν θα γίνουν εκλογές; Ή θα πρέπει να γίνουν εκλογές αύριο επειδή κάποιοι το ζητούν;

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Έρχονται νωρίτερα;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Οι εκλογές θα γίνουν το ’23, στην ώρα τους.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Σας ρωτώ γιατί διάβασα και στα «Παραπολιτικά»…

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Ημερομηνίες εκλογών, κ. Χατζηνικολάου, έχουν κατά καιρούς γραφτεί στο καλεντάρι πάρα πολλές και έχουν διαψευστεί.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Πάντως η ατμόσφαιρα η πολιτική…

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Αφήστε με να τελειώσω. Εκλογές θα γίνουν, όπως έχω δεσμευτεί, στο τέλος της τετραετίας.

Προσωπικά δεν πρόκειται να συρθώ σε πολιτικές εξελίξεις από κάποιους επαγγελματίες εκβιαστές οι οποίοι ακριβώς αυτό θέλουν να επιδιώξουν.

Η χώρα έχει Σύνταγμα, η κυβέρνηση απολαμβάνει της εμπιστοσύνης της Βουλής. Εάν κάποιος αυτό το αμφισβητεί, δεν έχει παρά να πάει στην Βουλή και να ζητήσει από τη Βουλή να άρει την εμπιστοσύνη προς το πρόσωπό μου. Σε αυτή την περίπτωση θα πηγαίναμε σίγουρα σε εκλογές.

Από εκεί και πέρα οφείλουμε όλοι να κάνουμε αυτά τα οποία πρέπει για να ρίξουμε φως σε αυτή την υπόθεση. Εγώ ο ίδιος, όπως σας έχω πει, έχω αναγνωρίσει και σφάλματα και καθυστερήσεις και είμαι ο πρώτος ο οποίος έχει κάθε διάθεση να στείλει ένα σαφές μήνυμα ότι τέτοιες πρακτικές δεν πρόκειται άλλο να γίνουν ανεκτές στη χώρα μας.

Αν πιστεύετε, όμως, ότι αυτό είναι μόνο ένα ελληνικό πρόβλημα κάνετε μεγάλο λάθος. Δυστυχώς είναι ένα πρόβλημα παγκόσμιο, το οποίο όλοι καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε και η τεχνική του αντιμετώπιση δεν είναι απλή υπόθεση.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Κύριε Πρόεδρε, μιλούν για εκλογές που θα έρθουν νωρίτερα, διότι υπάρχει ένα βαρύ κλίμα με δυο-τρεις υποθέσεις το τελευταίο διάστημα.

Για παράδειγμα, εκτός από τις υποκλοπές υπάρχει η υπόθεση Πάτση. Του βουλευτή σας, ο οποίος διαχειριζόταν fund που εξαγοράζει τα δάνεια του κόσμου από τις τράπεζες και στη συνέχεια επιχειρεί να τα εισπράξει με πλειστηριασμούς και με άλλους τρόπους. «Κοράκια» τους λένε αυτούς στην αγορά.

Υπάρχουν ευθύνες για την επιλογή του ως υποψηφίου; Και γιατί καθυστέρησε τόσο πολύ ο έλεγχος του «πόθεν έσχες» του και τελικά η διαγραφή του; Υπήρχαν δημοσιεύματα για εκείνον και πριν από το τελευταίο, περίπου τα τελευταία δύο χρόνια θυμούμαι να υπάρχουν δημοσιεύματα για αυτόν.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Κύριε Χατζηνικολάου, προφανώς και η επιλογή του κ. Πάτση ήταν προβληματική. Στον βαθμό αυτό, αναλαμβάνω την ευθύνη η οποία μου αναλογεί. Όταν επιλέγουμε εκατοντάδες υποψηφίους στα ψηφοδέλτια μας μπορεί να υπάρξουν και αστοχίες. Και σίγουρα την επόμενη φορά οφείλουμε να είμαστε ακόμα πιο αυστηροί στο φίλτρο το οποίο βάζουμε, για να σιγουρευτούμε ότι οι άνθρωποι οι οποίοι μπορεί, ενδεχομένως, να έχουν άλλες επαγγελματικές προτεραιότητες, που δεν συνάδουν με την πολιτική, να μην τοποθετούνται στα ψηφοδέλτια της Νέας Δημοκρατίας.

Όμως, ταυτόχρονα, μέσα από αυτή τη διαδικασία των ψηφοδελτίων, αναδείχθηκαν δεκάδες, εκατοντάδες νέα στελέχη, αξιοκρατικά, τα οποία είναι πολύ επιτυχημένα και τα οποία μπόλιασαν τη Νέα Δημοκρατία με ένα νέο στελεχιακό δυναμικό. Και πράγματι, υπήρξε μια αστοχία.

Τώρα, για τα ζητήματα του «πόθεν έσχες» δεν πρέπει να ρωτάτε εμένα. Θα πρέπει να απευθυνθείτε στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής.

Πρέπει να σας πω όμως -μιας και με ρωτάτε- για τις θεσμικές πρωτοβουλίες που πρέπει να αναλάβουμε κοιτάζοντας μπροστά, ότι υπάρχει μπροστά μας μια μεγάλη πρόκληση. Αυτή είναι η αναμόρφωση του συστήματος ελέγχου των περιουσιακών στοιχείων όσων είναι υπόχρεοι να υποβάλλουν δηλώσεις «πόθεν έσχες».

Θεωρώ ότι το σύστημα αυτό μπορεί και πρέπει να εκσυγχρονιστεί. Θεωρώ ότι έχει αδυναμίες. Θεωρώ ότι στο παρελθόν έχουν υπάρξει πολιτικές σκοπιμότητες και εκμετάλλευση του συστήματος «πόθεν έσχες» για στοχοποίηση πολιτικών αντιπάλων. Έχω υπάρξει προσωπικά θύμα αυτής της προσπάθειας. Και θα πρέπει να περάσουμε σε ένα σύστημα το οποίο να μπορεί με ταχύτητα και με απόλυτη διαφάνεια να ελέγχει αυστηρά αυτούς οι οποίοι πρέπει να ελέγχονται. Γιατί γνωρίζετε ότι υπόχρεοι «πόθεν έσχες» στη χώρα είναι εκατομμύρια συμπολίτες μας, με αποτέλεσμα τελικά ουσιαστικός έλεγχος συχνά να μη γίνεται.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Πόσο βλάπτουν, κατά την εκτίμησή σας, την εικόνα της κυβέρνησής σας όλες αυτές οι υποθέσεις; Χθες άκουσα τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ολυμπιακού, τον κ. Βρέντζο, να μιλά για εγκληματική οργάνωση στον χώρο του ποδοσφαίρου, να καταγγέλλει την Ομοσπονδία και να συνδέει την υπόθεση αυτή με τις παρακολουθήσεις, με τις υποκλοπές και με τον πρώην Γενικό Γραμματέα του Μαξίμου, τον κ. Δημητριάδη.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Τα άκουσα και εγώ αυτά, για εγκληματική οργάνωση, κατά τον εκπρόσωπο της ομάδος, στο ποδόσφαιρο τα τελευταία τρία χρόνια εις βάρος του Ολυμπιακού. Είμαι Ολυμπιακός προσωπικά. Ο Ολυμπιακός πήρε τρία πρωταθλήματα, αν δεν κάνω λάθος με 26, 19 και 18 βαθμούς διαφορά από τον δεύτερο, τα τελευταία τρία χρόνια. Πού ακριβώς ήταν αυτή η εγκληματική οργάνωση τότε;

Αυτό ως προς το συγκεκριμένο σχόλιο, το οποίο περιμένω να καταδικαστεί με απόλυτη σαφήνεια από τη διοίκηση της ομάδος.

Θα σας πω όμως και κάτι ευρύτερο, κ. Χατζηνικολάου. Κάποιοι έχουν μπλέξει τους ρόλους εδώ. Κάποιοι θεωρούν ότι επειδή μπορεί να έχουν μία ομάδα ή να ελέγχουν κάποια μέσα μαζικής ενημέρωσης ή ενδεχομένως και τα δύο, να θεωρούν ότι μπορούν να εκβιάζουν, να υπαγορεύουν στην κυβέρνηση, να υπονομεύουν -αλλάζοντας απόψεις από τη μία μέρα στην άλλη- τη διαδρομή της χώρας.

Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε εδώ ότι οι ρόλοι του καθενός είναι απόλυτα καθορισμένοι. Η κυβέρνηση έχει λαϊκή νομιμοποίηση. Εκλεγόμαστε από τον λαό. Θέλουμε τους επιχειρηματίες συμμέτοχους στην προσπάθεια προόδου της χώρας. Δεν είναι όμως ούτε υποβολείς μας, ούτε είναι φορείς των δικών τους συμφερόντων που πιέζουν την κυβέρνηση για να γίνει το δικό τους χατίρι.

Άρα, το μήνυμα το οποίο στέλνω προς κάθε κατεύθυνση είναι ότι η κυβέρνηση και εγώ προσωπικά ούτε δεχόμαστε πιέσεις, ούτε είμαστε αντικείμενα εκβιασμού. Και καλά θα κάνουν όλοι να αναλογιστούν ποιοι είναι οι ρόλοι τους. Και δεν απευθύνομαι μόνο στη συγκεκριμένη περίπτωση, απευθύνομαι συνολικά. Η χώρα έχει πληρώσει ακριβά, κ. Χατζηνικολάου…

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Πάντως τα μέσα ενημέρωσης έχουν δικαίωμα να διατυπώνουν κριτική και άποψη.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Βεβαίως.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Ιδιαίτερα όταν προκύπτουν θέματα μεγάλα και ευαίσθητα για τη δημοκρατία.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Αλίμονο, αυτό είναι προφανώς δικαίωμα των μέσων.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Σας το λέω γιατί κατηγορούνται και τα μέσα ενημέρωσης, αλλά και η κυβέρνησή σας, ότι είμαστε στη θέση 108.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Όταν τα μέσα είναι πραγματικά ανεξάρτητα κι όχι όταν αλλάζουν άποψη ανάλογα με τη βούληση ή την άποψη της στιγμής του ιδιοκτήτη τους. Αυτό δεν είναι ελεύθερη δημοσιογραφία, κ. Χατζηνικολάου. Και είστε δημοσιογράφος και το γνωρίζετε πάρα πολύ καλά.

Ο δημοσιογράφος έχει την άποψή του, είναι ταγμένος, μπορεί να είναι φιλικά διακείμενος προς την κυβέρνηση, μπορεί να είναι αρνητικά διακείμενος προς την κυβέρνηση, δόξα τω Θεώ έχουμε πολυφωνία στη χώρα μας. Και επιτέλους να πούμε και κάτι για την περιβόητη λίστα; Είστε δημοσιογράφος, έμπειρος πολλά χρόνια. Σε αυτή τη χώρα ο καθένας γράφει…

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Για τη «λίστα Πέτσα» λέτε;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Όχι, για τη λίστα των Reporters United που μας φέρνουν στην 108η θέση.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Στην ελευθερία του Τύπου.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Είμαστε σοβαροί; Στη χώρα όπου ο καθένας γράφει ό,τι θέλει και δημοσιεύει ό,τι θέλει, στη χώρα που άμα δείτε τα πρωτοσέλιδα του ημερήσιου Τύπου τα πιο πολλά είναι σκληρά επικριτικά προς την κυβέρνηση και προς εμένα, συζητάμε πραγματικά για ελευθερία του Τύπου;

Θα σας έλεγα ότι μάλλον το ανάποδο πρόβλημα έχουμε, με την έννοια ότι υπάρχουν εφημερίδες -ο Θεός να τις κάνει εφημερίδες- οι οποίες συνιστούν ουσιαστικά ένα δημοσιογραφικό οχετό, οι οποίες ανοιχτά εμένα με έχουν κατηγορήσει ότι είμαι παιδεραστής, υιοθετώντας βέβαια μία τάση του διαδικτύου η οποία κι αυτή είναι πολιτικά υποκινούμενη, απέναντι στις οποίες και στην οποία εφημερίδα ουσιαστικά είμαι απροστάτευτος.

Άρα για ποια ελευθερία του Τύπου συζητάμε ότι δήθεν υπονομεύεται στη χώρα μας; Εσείς είστε δημοσιογράφος πολλά χρόνια, αισθάνεστε ότι υπάρχει κάποιος ο οποίος σας φιμώνει ή ο οποίος σας δυσκολεύει να έρθετε σε αυτό το γραφείο να κάνετε όλες τις δύσκολες ερωτήσεις, που η δουλειά σας επιβάλλει να κάνετε και να εκφράσετε την άποψή σας με όποιον τρόπο εσείς κρίνετε;

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Κύριε Πρόεδρε, δεν μου είπατε αν αυτές οι υποθέσεις, κατά τη γνώμη σας, έχουν βλάψει τη Νέα Δημοκρατία.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Δεν μπορώ να σας πω ότι βοήθησαν. Αλλά θα σας πω και κάτι ακόμα: όταν κάποιος κυβερνά 3,5 χρόνια, όπως κυβερνάμε εμείς, υπάρχει ένα ισοζύγιο. Υπάρχει ένα ισοζύγιο των πραγμάτων τα οποία έχουμε κάνει, των θετικών της κυβέρνησης, και των όποιων λαθών, αρνητικών, σφαλμάτων, στα οποία έχουμε υποπέσει. Αλλά να πω κάτι γι’ αυτό: το ισοζύγιο αυτό είναι ένα ισοζύγιο συνολικό, κ. Χατζηνικολάου.

Εγώ θα σας επαναλάβω ότι έλαβα μία εντολή από τον ελληνικό λαό να συγκρουστώ με κεκτημένα, με συμφέροντα, να κινήσω τη χώρα με ταχύτητα στο δρόμο ενός δραστικού εκσυγχρονισμού. Και από αυτήν την αποστολή, για την οποία έχω λαϊκή νομιμοποίηση από τη βάση της Νέας Δημοκρατίας και από τον ελληνικό λαό, σας διαβεβαιώνω ότι δεν πρόκειται να κάνω πίσω.

Και όταν έρθει η ώρα των εκλογών, όλα θα μπουν στο ζύγι. Και τα αρνητικά -σίγουρα αυτά στα οποία αναφερθήκαμε δεν πιστώνονται στα θετικά της κυβέρνησης, για προβλήματα μιλάμε τα οποία πρέπει να διορθωθούν- αλλά και τα πολλά θετικά που έχουμε κάνει.

Για το γεγονός ότι υπήρχαν υπάλληλοι στην πανδημία οι οποίοι πληρώθηκαν από το ελληνικό κράτος, για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, για την ισχυροποίηση της θέσης της χώρας, για τη μείωση των φόρων, για τη βελτίωση του διαθέσιμου εισοδήματος, για την απάντηση απέναντι σε πρωτοφανείς διεθνείς προκλήσεις. Σε αυτά θα κριθούμε τελικά, συμπεριλαμβανομένης και της απάντησής μας και στο ζήτημα της ακρίβειας.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Ακρίβεια. «Ακρίβεια Μητσοτάκη», λέει η αξιωματική αντιπολίτευση. Γιατί δεν μειώνετε τον ΦΠΑ, σε ορισμένα έστω είδη πρώτης ανάγκης; Η αντιπολίτευση, και ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, λένε ότι το «καλάθι του νοικοκυριού» είναι επικοινωνιακό πυροτέχνημα.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Το «καλάθι του νοικοκυριού» είναι μία προσπάθεια ακόμα να μπορέσουμε να στηρίξουμε τα πιο αδύναμα νοικοκυριά να αντιμετωπίσουν μία εισαγόμενη ακρίβεια, η οποία όλοι καταλαβαίνουν ότι είναι προϊόν ενός πολέμου. Και πιστεύω ότι όλοι γνωρίζουν ότι τέτοια ακρίβεια έχει να δει ο πλανήτης ολόκληρος εδώ και 40 χρόνια.

Αυτό λοιπόν είναι το πρόβλημα το οποίο καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Δεν υπάρχει «ακρίβεια Μητσοτάκη», υπάρχει «ακρίβεια Putin». Γιατί αν υπήρχε «ακρίβεια Μητσοτάκη» θα υπήρχε και «ακρίβεια Macron» και «ακρίβεια Biden» και «ακρίβεια Scholz» και όλες οι σχετικές αναλογίες.

Το «καλάθι του νοικοκυριού» είναι μια πρωτοβουλία η οποία μέχρι στιγμής φαίνεται να αποδίδει. Έχει συμπιέσει τις τιμές σε μια σειρά από βασικά αγαθά, αλλά προφανώς δεν περιοριζόμαστε μόνο εκεί.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Αν δεν λειτουργήσει, κ. Πρόεδρε, το «καλάθι του νοικοκυριού», είναι η μείωση του ΦΠΑ το «plan Β», είναι μια εναλλακτική λύση;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Όχι, και θα σας εξηγήσω γιατί. Κανείς δε μας εγγυάται, κ. Χατζηνικολάου, ότι η μείωση του ΦΠΑ θα περάσει στον τελικό καταναλωτή. Πολλές ευρωπαϊκές χώρες το δοκίμασαν και απέτυχαν παταγωδώς, χάθηκε η μείωση του ΦΠΑ μέσα στην ίδια την εφοδιαστική αλυσίδα. Κάποιοι, δηλαδή, έβγαλαν παραπάνω λεφτά, έμποροι, παραγωγοί και η μείωση δεν έφτασε στον τελικό καταναλωτή. Και βέβαια θα στερήσει από τον κρατικό προϋπολογισμό σημαντικά έσοδα.

Δεν εξετάζουμε, λοιπόν, οριζόντια μείωση ΦΠΑ, διότι συν όλων των άλλων η οριζόντια μείωση του ΦΠΑ επιβραβεύει και αυτούς οι οποίοι δεν χρειάζονται κρατική στήριξη.

Θα επιμείνουμε, όμως, σε ένα πλαίσιο το οποίο στηρίζει το διαθέσιμο εισόδημα, προσπαθώντας στο μέτρο του εφικτού να συγκρατήσουμε τιμές. Με τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος όλοι οι Έλληνες πολίτες σήμερα παίρνουν το λογαριασμό, βλέπουν τι θα πλήρωναν και ποιο είναι το ύψος της κρατικής επιδότησης. Τα χρήματα αυτά εν πολλοίς τα έχουμε εισπράξει από τους ίδιους τους παραγωγούς.

Τον Δεκέμβριο θα εκταμιεύσουμε ένα έκτακτο ποσό, 250 ευρώ, για να στηρίξουμε τους χαμηλοσυνταξιούχους και όσους έχουν πραγματική ανάγκη απέναντι στην ακρίβεια. Το επίδομα θέρμανσης αυξήθηκε από τα 170 στα 300 εκατομμύρια. Αυξήσεις στις συντάξεις, σημαντικές, άνω του 7%, θα έχουμε από 1/1/2023.

Προσθέστε σε όλα αυτά και τα οφέλη από τις συνολικές μειώσεις φόρων για να καταλάβετε ότι η στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος, απέναντι σε ένα υπαρκτό πρόβλημα το οποίο δημιουργεί μεγάλες δυσκολίες σε όλες τις οικονομίες, είναι σημαντική.

Και εν πάση περιπτώσει -και να κλείσω με αυτό- ο πληθωρισμός στη χώρα μας δεν είναι υψηλότερος του ευρωπαϊκού μέσου όρου, άρα δε συμβαίνει στην Ελλάδα κάτι δυσανάλογα προβληματικό σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Κύριε Πρόεδρε, μιλήσατε για το ηλεκτρικό ρεύμα. Στη Βουλή σας άκουσα να υπόσχεστε φορολόγηση ύψους 90% για τα υπερκέρδη των ενεργειακών παρόχων. Το ερώτημα είναι τι έχετε κάνει; Πόσα είναι αυτά τα κέρδη; Διότι οι πολιτικοί σας αντίπαλοι καταγγέλλουν υποεκτίμησή τους. Λένε ότι ενώ είναι άνω του 1 δισεκατομμυρίου η ανεξάρτητη αρχή τα υπολογίζει στο ένα τρίτο.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Την ανεξάρτητη αρχή επικαλέστηκε ο ίδιος ο κ. Τσίπρας σε μια σειρά από ερωτήσεις και τοποθετήσεις τις οποίες έχει κάνει. Η ανεξάρτητη αρχή προσδιόρισε το ύψος των υπερκερδών κοντά στα 400 εκατομμύρια. Είναι βεβαιωμένο πια αυτό το ποσό, όπως βεβαιωμένη είναι και η φορολόγηση του 90% του ποσού αυτού, όπως αυτή αντιστοιχεί σε όλους τους παραγωγούς ενέργειας.

Προσθέστε σε αυτό ένα ποσό το οποίο ξεπερνά τα 2 δισεκατομμύρια, το οποίο έχει ανακτηθεί από τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας στην πηγή, από την εφαρμογή του μηχανισμού ανάκτησης από την 1η Ιουλίου του τρέχοντος έτους. Και την πρόθεσή μας να έχουμε αφενός πρόσθετη φορολόγηση των εσόδων των παραγωγών για τους μήνες Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου -όπου λόγω απότομων διακυμάνσεων στην τιμή όντως βγήκαν κάποια παραπάνω κέρδη- και τη φορολόγηση των διυλιστηρίων, όπως μας επιβάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα στηρίξει τον προϋπολογισμό του ’23.

Να σας πω κάτι τελευταίο για αυτό, κ. Χατζηνικολάου. Καμία ευρωπαϊκή χώρα πλην της Ελλάδος δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να φορολογήσει υπερκέρδη και πάντως καμία χώρα δεν έβαλε συντελεστή 90%, όπως βάλαμε εμείς.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Πετρέλαιο κίνησης. Ρωτούν πάρα πολλοί αν θα υπάρξει κρατική επιδότηση για να μειωθεί η τιμή του, γιατί συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση των τιμών στα προϊόντα. Είναι το πετρέλαιο αυτό που χρησιμοποιούν στις μεταφορές.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Κοιτάξτε, είχαμε την πολιτική επιλογή να στηρίξουμε τις τιμές στην αντλία. Αυτή τη στιγμή το βάρος μας έπεσε στη στήριξη του πετρελαίου θέρμανσης, διότι καταλαβαίνετε ότι η θέρμανση είναι ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη από την κίνηση.

Δεν είμαι έτοιμος να σας πω τι μπορούμε να κάνουμε με το πετρέλαιο κίνησης. Θα δούμε τις δημοσιονομικές μας δυνατότητες. Θέλω να τονίσω ότι οτιδήποτε κάνουμε το κάνουμε πάντα πολύ προσεκτικά και πολύ μετρημένα, γιατί δεν μπορούμε να αποκλίνουμε από τους στόχους του προϋπολογισμού. Και εφόσον είμαστε έτοιμοι να ανακοινώσουμε κάτι, θα το ακούσετε από τα αρμόδια χείλη.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Κύριε Πρόεδρε, η έρευνα του Ινστιτούτου της ΓΣΕΕ δείχνει μείωση εισοδήματος για τα χαμηλά, δυστυχώς, εισοδήματα. Και θέλω να σας ρωτήσω μήπως ο δρόμος τελικά για την αντιμετώπιση της ακρίβειας είναι να ενισχυθούν τα εισοδήματα των πολιτών; Είναι να υπάρξουν…

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Αυτή είναι η πρόθεσή μας, κ. Χατζηνικολάου. Αμφισβητώ κάποια από τα στοιχεία της έρευνας, αλλά δεν παραγνωρίζω το γεγονός ότι πολλοί συμπολίτες μας σήμερα υποφέρουν.

Αυτή είναι μια αλήθεια την οποία πρέπει να την αναγνωρίσουμε, αλλά πρέπει να εξηγήσουμε κιόλας ότι υποφέρουν από έναν εισαγόμενο πληθωρισμό για τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση, όπως οποιαδήποτε άλλη κυβέρνηση, δεν φέρει καμία απολύτως ευθύνη.

Αυτό όμως είναι η ερμηνεία του φαινομένου. Οι πολίτες δεν μας ψηφίζουν για να κάνουμε αναλύσεις, μας ψηφίζουν για να δίνουμε λύσεις στα προβλήματα. Πώς στηρίζουμε λοιπόν τα χαμηλότερα εισοδήματα;

Καταρχάς μειώνοντας τη φορολογία, όπως το έχουμε ήδη κάνει. Με έκτακτα επιδόματα όπως αυτά τα οποία έχουμε δώσει και θα δώσουμε. Με στήριξη του λογαριασμού ενέργειας, διότι στα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, η ενέργεια είναι σημαντικότερο ποσοστό των συνολικών τους δαπανών. Με πρωτοβουλίες όπως το «καλάθι του νοικοκυριού». Και με μια συνολική αναπτυξιακή πολιτική η οποία δημιουργεί θέσεις εργασίας. Διότι τελικά, κ. Χατζηνικολάου, οι πιο ευάλωτοι δεν είναι μόνο οι συνταξιούχοι και ενδεχομένως οι χαμηλόμισθοι του μισθωτού τομέα. Οι πιο ευάλωτοι σήμερα στη χώρα μας είναι οι άνεργοι.

Κάθε άνεργος ο οποίος βρίσκει δουλειά, κάθε θέση εργασίας η οποία δημιουργείται, κάθε συμπολίτης μας ο οποίος βγαίνει από το φαύλο κύκλο της ανεργίας έχει καλύτερες δυνατότητες να αντεπεξέλθει στην οικονομική κρίση.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Ο χρόνος του δελτίου είναι περιορισμένος. Θέλω να προλάβουμε να κουβεντιάσουμε για τα εθνικά θέματα. Μάλλον πριν πάω στα 12 μίλια, που το ζητά πλέον η αντιπολίτευση, θέλω να σας ρωτήσω αν ανησυχείτε για το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου με την Τουρκία. Γιατί άκουσα τον κ. Erdoğan, τον Τούρκο Πρόεδρο, να λέει ότι οι νέοι πύραυλοι του φτάνουν μέχρι την Αθήνα.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Έχω μιλήσει πολλές φορές για την επιλογή μου να μην μπω σε μία καθημερινή φραστική αντιπαράθεση με τον Πρόεδρο Erdoğan και όλα όσα καταμαρτυρά στην πατρίδα μας.

Έχουμε εκφράσει τις θέσεις μας με απόλυτα στιβαρότητα και σαφήνεια σε όλα τα διεθνή fora και ο ίδιος είχα την ευκαιρία να τα πω στον κ. Erdoğan όταν βρεθήκαμε στην Πράγα. Από εκεί και πέρα υπάρχει μια εσωτερική διάσταση της τουρκικής απειλής. Έχει να κάνει με τις τουρκικές εκλογές, την τραγική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η τουρκική οικονομία, την ανάγκη του κ. Erdoğan να αλλάξει την ατζέντα. Υπάρχει, όμως, και ένας τουρκικός αναθεωρητισμός ο οποίος θα απαντηθεί από την χώρα μας, απαντιέται ήδη, με απόλυτη αυστηρότητα και συνέπεια…

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Δώδεκα ναυτικά μίλια.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Θα έρθω σε αυτό. Προσήλωση στο Διεθνές Δίκαιο. Χτίσιμο διεθνών συμμαχιών. Υπογραφή διεθνών συμφωνιών, όπως αυτές που έχουμε υπογράψει. Ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων. Επέκταση των χωρικών μας υδάτων. Το έχουμε ήδη κάνει στο Ιόνιο. Όταν και όπου το κρίνουμε, τη στιγμή που θα το κρίνουμε.

Δεν έχω να σας πω κάτι περισσότερο για αυτό. Θα επισημάνω μόνο ότι όλοι αυτοί οι οποίοι μας ασκούν κριτική γιατί δεν κάνουμε κάτι τώρα το οποίο ενδεχομένως να κάνουμε στο μέλλον, ποτέ δεν το έχουμε αποκλείσει, είναι οι ίδιοι οι οποίοι κυβερνούσαν 4,5 χρόνια και δεν έκαναν απολύτως τίποτα όταν είχαν την δυνατότητα να το κάνουν. Και σε ποιον…

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Δεν είναι καλή στιγμή τώρα; Το ρωτώ κυρίως λόγω του τουρκολιβυκού παράνομου μνημονίου λένε πολλοί ότι αυτό θα ήταν η καλύτερη απάντηση, τα 12 ναυτικά μίλια νοτίως της Κρήτης.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Όλες οι επιλογές αυτή την στιγμή βρίσκονται στο τραπέζι. Όμως, μιας και με ρωτήσατε για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, εκτός από την καταγγελία του σε όλα τα διεθνή fora -και δεν υπάρχει κανείς ο οποίος να αναγνωρίζει το παράνομο αυτό «μνημόνιο», πέραν ενός τμήματος της λιβυκής κυβέρνησης- εμείς θέλουμε να κάνουμε ένα άνοιγμα στη Λιβύη συνολικά, για να μπορέσουμε επιτέλους να οριοθετήσουμε θαλάσσιες ζώνες με τη Λιβύη.
Διότι Ελλάδα και Λιβύη έχουν ακτές οι οποίες βρίσκονται απέναντι η μία από τις άλλες. Είναι ο φυσικός μας συνομιλητής η Λιβύη. Και θα μπορούσαμε να διερευνήσουμε τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε από κοινού υδρογονάνθρακες οι οποίοι βρίσκονται στην περιοχή μεταξύ Ελλάδος και Λιβύης.

Αλλά αυτό προϋποθέτει στην τελική του κατάληξη την οριοθέτηση, μια οριστική συμφωνία.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Πάντως ακούω συνεχώς την Τουρκία να προαναγγέλλει έρευνες για υδρογονάνθρακες. Εμείς κάνουμε τίποτα, κ. Πρόεδρε;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Ίσως εδώ να αιφνιδιάσουμε εμείς αυτή τη φορά. Είμαστε σε θέση να σας πω ότι σεισμικές έρευνες για τη διερεύνηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου θα ξεκινήσουν άμεσα. Όταν λέω άμεσα, εννοώ τις επόμενες ημέρες, στα δύο οικόπεδα τα οποία βρίσκονται νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και της Κρήτης, από την ExxonMobil.

Η χώρα μας -όπως έχω πει πολλές φορές- ασχέτως της προσήλωσης στην οποία έχει στη γρήγορη πράσινη μετάβαση, οφείλει να διερευνήσει αν έχει αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα να εξορύξει φυσικό αέριο, το οποίο θα συμβάλλει όχι μόνο στην ενεργειακή ασφάλεια τη δική μας, αλλά και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.

Επομένως, αυτές οι έρευνες θα ξεκινήσουν από την ExxonMobil τις επόμενες μέρες.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Άμεσα, τώρα;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Τις επόμενες μέρες.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Αλεξανδρούπολη. Ενοχλεί πολύ την Τουρκία. Διαβάζω σήμερα στα «Νέα» ότι η πώληση του λιμανιού ματαιώνεται. Γιατί; Είναι αληθές;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Κατ’ αρχάς, η πληροφορία αυτή είναι ακριβής. Η κυβέρνηση αποφάσισε ότι στην παρούσα συγκυρία η Αλεξανδρούπολη είναι τόσο μεγάλης στρατηγικής, γεωπολιτικής και ενεργειακής σημασίας για τη χώρα μας, ώστε πρέπει να παραμείνει στη κυριότητα του ελληνικού Δημοσίου και συγκεκριμένα του ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο έχει και τη δυνατότητα να αναπτύξει το λιμάνι και να αξιοποιήσει πλήρως όλες του τις δυνατότητες.

Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να επεκταθώ πολύ περισσότερο γιατί στην παρούσα συγκυρία δεν βλέπαμε το λόγο να πουληθεί το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης σε κάποιον ξένο επενδυτή.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Ρωσία – Ουκρανία. Η υπερβολική στήριξή μας, λένε όσοι σας επικρίνουν -και δέχεστε αυτήν την κριτική όχι μόνο από τα αριστερά της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και από τα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας- η υπερβολική στήριξη στην Ουκρανία, με αποστολές πολεμικού υλικού, μπορεί να οδηγήσει μελλοντικά τη χώρα μας σε προβλήματα. Μήπως θα έπρεπε να είμαστε λίγο πιο συγκρατημένοι;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Κάνουμε ακριβώς αυτό το οποίο κάνουν σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Ο πόλεμος στην Ουκρανία μας αφορά. Μας αφορά διότι ουσιαστικά είναι ο πόλεμος ενός αμυνόμενου απέναντι σε μία δεσποτική αυτοκρατορία η οποία θέλει με τη δύναμη των όπλων να ξαναχαράξει τα σύνορα.

Καταλαβαίνετε ότι οι ομοιότητες με τη δική μας περιοχή είναι πολλές και αν θέλουμε να στείλουμε ένα μήνυμα σε όλους εκείνους οι οποίοι φαντασιώνονται αυτοκρατορίες οι οποίες έρχονται από το παρελθόν, και ταυτόχρονα μέσα από αυτή τη φαντασίωση να θέλουν να αμφισβητούν κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα, οφείλουμε να τασσόμαστε στο πλευρό της Ουκρανίας.

Αυτό κάναμε, αυτό κάνουμε, αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε. Και ταυτόχρονα, βέβαια, οφείλουμε και πρέπει -όπως το έχουμε ήδη κάνει- να στηρίξουμε τις κοινωνίες μας, διότι αυτές οι επιλογές έχουν κόστος, έχουν οικονομικό κόστος, αλλά τελικά είναι επιλογές τις οποίες η Ιστορία δεν έχω καμία απολύτως αμφιβολία ότι θα δικαιώσει.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Κλείνω με ένα πολιτικό ερώτημα, κ. Πρόεδρε. Επιμένει η Νέα Δημοκρατία, επιμένετε εσείς στις διπλές κάλπες, με απλή αναλογική και στη συνέχεια με ενισχυμένη αναλογική;

Και ακόμη, συνεργασίες μπορεί να επιτύχει η Νέα Δημοκρατία με άλλους πολιτικούς χώρους; Ή τις έχει κάψει η υπόθεση των παρακολουθήσεων; Και αναφέρομαι ιδιαίτερα στο ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ και στον Πρόεδρό του, τον Νίκο Ανδρουλάκη, που ήταν παρακολουθούμενος και φαντάζομαι ότι αυτό ρίχνει βαριά σκιά στις σχέσεις των δύο παρατάξεων.

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Δεν πιστεύω, κ. Χατζηνικολάου, στην απλή αναλογική. Δεν είναι κάτι καινούριο αυτό το οποίο σας λέω. Η απλή αναλογική είναι μια εξαίρεση στην ιστορία των εκλογικών συστημάτων της χώρας, ο κ. Τσίπρας την ψήφισε για πολύ συγκεκριμένους λόγους, αποτελεί μια βόμβα αστάθειας σήμερα στα θεμέλια της χώρας και ο λόγος για τον οποίον -όπως φαίνεται- θα οδηγηθούμε σε δεύτερες εκλογές είναι ακριβώς διότι μεσολαβεί αυτή η κάλπη της απλής αναλογικής.

Έχω πει πολλές φορές και το επαναλαμβάνω και σε σας, ότι ο στόχος μας είναι μια αυτοδύναμη και ισχυρή κυβέρνηση, όχι μονοκομματική.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Δεν θα έπρεπε να επιδιώξετε από την πρώτη Κυριακή, της απλής αναλογικής, συνεργασίες;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Σας είπα, κατ’ αρχάς, το εκλογικό αποτέλεσμα εν πολλοίς θα μας υποδείξει τις όποιες δυνατότητες συνεργασίας. Αλλά θα επαναλάβω ότι για εμένα η κάλπη η οποία θα καθορίσει τους κυβερνητικούς σχηματισμούς που θα κυβερνήσουν τη χώρα την επόμενη τετραετία, αν θα είμαστε μόνοι μας δηλαδή -εφόσον κερδίσουμε τις εκλογές- ή αν θα χρειαστεί να συμμαχήσουμε με άλλο κόμμα, θα είναι οι δεύτερες κάλπες, κ. Χατζηνικολάου, και όχι οι πρώτες. Διότι οι πρώτες, πολύ απλά, γίνονται με ένα εκλογικό σύστημα το οποίο από την πρώτη στιγμή καταδικάσαμε.

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Με ποιον θα συνεργαστείτε;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Αφήστε αυτό να μας το υποδείξει ο ελληνικός λαός, αν και εκτιμώ, κ. Χατζηνικολάου, κι αυτή είναι η προσδοκία μου, αυτός θα είναι ο στόχος μας και αυτό το επιχείρημα θα προτάξουμε στους πολίτες, ότι θέλουμε και μπορούμε στη δεύτερη κάλπη -στην πρώτη προφανώς ο στόχος αυτός είναι εξαιρετικά δύσκολος- να είμαστε αυτοδύναμοι.

Και επαναλαμβάνω, αυτοδύναμη Νέα Δημοκρατία δεν σημαίνει μονοκομματική κυβέρνηση. Το έχω αποδείξει πολλές φορές ότι είμαι σε θέση να κάνω μεγάλα ανοίγματα και να φέρω στη Νέα Δημοκρατία αλλά και στην κυβέρνηση στελέχη…

*Νίκος Χατζηνικολάου:* Δεν έχει «καεί» η σχέση με Ανδρουλάκη και ΠΑΣΟΚ λόγω των παρακολουθήσεων;

*Κυριάκος Μητσοτάκης:* Κοιτάξτε, ο χρόνος μπορεί να γιατρέψει πολλά, μπορεί και όχι. Αλλά, τελικά, το εκλογικό σώμα θα είναι αυτό το οποίο θα επιλέξει. Όμως, το βασικό δίλημμα των εκλογών παραμένει αν η χώρα θα συνεχίσει, σε αυτά τα ταραγμένα νερά τα οποία διανύουμε, όχι απλά στο δρόμο της σταθερότητας αλλά της προόδου.

Έχουν γίνει πάρα πολλά πράγματα, κ. Χατζηνικολάου. Εγώ είμαι ο πρώτος ο οποίος θα σας πω ότι και λάθη έγιναν και πράγματα τα οποία ενδεχομένως να ήθελα να είχα κάνει, μέσα στην πίεση των γεγονότων και της συνεχούς διαχείρισης κρίσεων δεν είχα τη δυνατότητα να τα κάνω.

Όμως σήμερα είμαι πολύ πιο συνειδητοποιημένος, όχι μόνο για τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα, αλλά και πολύ πιο αποφασισμένος. Αυτό το δρόμο τον οποίον έχουμε χαράξει, αυτή την εικόνα της χώρας η οποία δεν έχει καμία σχέση, καμία σχέση -ήμουν σήμερα σε 30 αμερικανικά πανεπιστήμια τα οποία έρχονται να κάνουν συμπράξεις με ελληνικά πανεπιστήμια. Έλληνες φοιτητές θα πηγαίνουν δωρεάν να σπουδάζουν σε κορυφαία αμερικανικά πανεπιστήμια. Πότε τα φανταζόμασταν όλα αυτά να γίνονται στην Ελλάδα;

Αυτός είναι ο δρόμος. Μπροστά ή πίσω είναι το δίλημμα. Ξέρουμε το πίσω τι σημαίνει και ξέρουμε ότι τίποτα από αυτά τα οποία πετύχαμε δεν είναι δεδομένο.