Πολιτικη & Οικονομια

Τα πλεονεκτήματα της Μαρίν Λεπέν

Πού οφείλεται η άνοδος της παλαιάς λαϊκής δεξιάς και τι θα συμβεί αν η Μαρίν Λεπέν αναδειχτεί πρόεδρος της Γαλλίας.

Σώτη Τριανταφύλλου
Σώτη Τριανταφύλλου
3’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Μαρίν Λεπέν
Μαρίν Λεπέν © EPA/IAN LANGSDON

Προεδρικές εκλογές στη Γαλλία: Τα πλεονεκτήματα και τα προβλήματα της Μαρίν Λεπέν και η άνοδος της παλαιάς λαϊκής δεξιάς

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που δεν θα έπρεπε να επιθυμούμε την εκλογή της Μαρίν Λεπέν στη γαλλική προεδρία. Το οικονομικό της πρόγραμμα της κολακεύει τα λαϊκά στρώματα∙ δεν είναι ρεαλιστικό: το να θέλεις να διατηρήσεις το όριο συνταξιοδότησης στην ηλικία των 60 δεν στοιχειοθετεί πολιτική∙ είναι απλώς συντήρηση, καθησυχασμός, αναβολή. Ομοίως, η υπόσχεση για επαναβιομηχάνιση της Γαλλίας, αν και ακούγεται ελκυστική, δεν βλέπω πώς μπορεί να συμβεί ― «εκβιομηχάνιση σε μια μόνο χώρα» κατά το «σοσιαλισμός σε μια μόνο χώρα»; Σε περιβάλλον πραγματικής, κάθε άλλο παρά φαντασιακής, παγκοσμιότητας, είναι σχεδόν αδύνατο να εκβιομηχανισθεί εκ νέου μια χώρα όπου το εργασιακό κόστος είναι τόσο υψηλό ―εκτός αν περάσουμε στη σχεδιοποιημένη οικονομία, οπότε μιλάμε για εκτροπή και περιπέτειες. Για να επιστρέψουν ή να εγκατασταθούν εξαρχής οι βιομηχανίες στη Γαλλία πρέπει να τους δοθούν προνόμια τα οποία θα στοιχίσουν πολύ ακριβά στους Γάλλους. Πώς θα τετραγωνίσει αυτόν τον κύκλο η Μαρίν Λεπέν;

Πράγματι, έχει στα χέρια της μερικά πλεονεκτήματα: Tο πρώτο είναι η ξεκάθαρη εκτίμηση και πολιτική για την ισλαμική μετανάστευση και παρουσία στη Γαλλία. Ένα μεγάλο μέρος της δημοτικότητάς της οφείλεται σε αυτό, στο οποίο έχει δίκιο. Αν και πριν από λίγα χρόνια η κεντροδεξιά άρχισε να ανακινεί δειλά-δειλά το πρόβλημα για να συγκρατήσει το κοινό της που γλιστρούσε προς το Εθνικό Μέτωπο, κανείς δεν τολμά να θέσει τον δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων. Η αντι-ισλαμιστική ρητορική της Λεπέν εκφράζει μεγάλο μέρος των Γάλλων που παρατηρούν με τρόμο τη δημογραφική αλλοίωση της κοινότητάς τους με τις πολιτιστικές και πολιτικές της προεκτάσεις που επισύρει: ο εξισλαμισμός είναι πραγματικότητα, όχι φαντασίωση ρατσιστών, φανατικών χριστιανών και σοβινιστών. Οι θεσμοί ―το σχολείο, το σύστημα της δικαιοσύνης― και η ίδια η καθημερινή ζωή δέχονται ισλαμιστική πίεση με παράλληλη ανάπτυξη πληθυσμών οι οποίοι, εκτός του ότι δεν θεωρούν τον εαυτό τους Γάλλο πολίτη, μισούν τη Γαλλία. Κι εδώ χρειάζεται τετραγωνισμός του κύκλου: το πώς θα επιβληθεί ο γαλλικός νομικός πολιτισμός χωρίς καταπίεση μειονοτήτων και χωρίς όξυνση των επιμέρους εθνικισμών. Πιθανότατα, η Λεπέν να μην είναι η αρμόδια να αντιμετωπίσει το πρόβλημα παρότι το κατανοεί, το προβάλλει και, κατά καιρούς, το παραφουσκώνει.

Το δεύτερο πλεονέκτημά της είναι η επικέντρωση στο έθνος η οποία εκφράζει μεγάλο μέρος των Γάλλων. Όπως σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, στη Γαλλία δεν έχει επιτευχθεί η προτεραιοποίηση των ιδρυτικών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της ιδέας του έθνους: εξακολουθούμε να είμαστε επαρχιώτες∙ να θεωρούμε το χωριό και την ενορία μας κέντρο του κόσμου. Στη Γαλλία, μόνο το κόμμα του Εμμανουέλ Μακρόν χρησιμοποιεί στις εκδηλώσεις του την ευρωπαϊκή σημαία μαζί με τη γαλλική, και μάλιστα με έναν τρόπο που υποδηλώνει συμβολική ισοτιμία. Οι Γάλλοι δεν είναι «αντιευρωπαϊστές»∙ απλώς δεν πολυενδιαφέρονται για την Ευρωπαϊκή Ένωση∙ τη θεωρούν δεδομένη και ίσως αναγκαίο κακό∙ ίσως αναπόδραστη μοίρα. Η Λεπέν ξεκίνησε από έξαλλες αντιευρωπαϊκές θέσεις οι οποίες συνεχίζουν να εκφράζουν ένα μέρος των συντηρητικών πολιτών της υπαίθρου και βεβαίως ένα μέρος της αριστεράς, αλλά σήμερα ακολουθεί ηπιότερη ευρωσκεπτικιστική γραμμή. Ο ευρωσκεπτικισμός, ιδιαίτερα στη λάιτ μορφή του ―όχι δηλαδή με πρόθεση εξόδου από την ΕΕ και επιστροφής στο φράγκο― είναι διάχυτος: η Λεπέν τον ενσαρκώνει αποδίδοντας στην ΕΕ την εξασθένηση του έθνους. Σ’ αυτό είναι βεβαίως πολύ συντηρητική, ακόμα και οπισθοδρομική ―αλλά ο ευρωσκεπτικισμός της έχει ακριβώς το ίδιο περίγραμμα με εκείνον της άκρας αριστεράς.

Το τρίτο της πλεονέκτημα είναι η υπόσχεση για ευταξία, για επιστροφή του κύρους της εξουσίας σε όλα τα πεδία: στον δημόσιο χώρο, στο σχολείο και στη δικαιοσύνη, η οποία, κατά τη γνώμη της, επιδεικνύει υπερβολική χαλαρότητα. Και πάλι, πολλοί Γάλλοι συμφωνούν, αν και, στην πραγματικότητα, εκτός από τη βία των ναρκωτικών και των αναρχοβανδάλων που συνεργάζονται με τους ισλαμιστές, η Γαλλία είναι ασφαλής χώρα με σχεδόν σταθερό επίπεδο εγκληματικότητας. Παρά τα γενικευμένα παράπονα, το βίαιο έγκλημα δεν φαίνεται να αυξάνεται. Με λίγα λόγια, το πλεονέκτημα της Λεπέν είναι ότι υπόσχεται βαρύτερες ποινές και αποτελεσματικότερη αστυνόμευση, κατάργηση των απαγορευμένων ζωνών όπου επικρατούν οι κανόνες των μαφιόζων, πολλοί εκ των οποίων προέρχονται από την ισλαμική μετανάστευση, και μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση που να εξασφαλίζουν την πειθαρχία.

Το τέταρτο πλεονέκτημά της, που συνδέεται κυρίως με τον εθνικό της προσανατολισμό, είναι ότι, όπως οι περισσότεροι Γάλλοι, δεν ενδιαφέρεται για τον ευρύτερο κόσμο και επικεντρώνεται στα λαϊκά στρώματα της βαθιάς Γαλλίας. Αν και προέρχεται από την παριζιάνικη ανώτερη τάξη, έχει καταφέρει να πείσει τους Γάλλους επαρχιώτες ότι είναι παιδί του λαού, ενώ ο Εμμανουέλ Μακρόν υποτίθεται ότι εκπροσωπεί τις ελίτ. Η αντίθεση στις ελίτ ισοδυναμεί, στα μάτια των ψηφοφόρων της Λεπέν, με αλληλεγγύη και στήριξη στον μικρό άνθρωπο. Η στάση της μοιάζει, αναπόφευκτα, με τον αντι-κοσμοπολιτισμό των ολοκληρωτικών καθεστώτων και όλων των κινημάτων τύπου grassroots: συσπείρωση γύρω από την καμπάνα της τοπικής εκκλησίας και επίλυση των οικονομικών και ταυτοτικών προβλημάτων του οίκου μας.

Αν κάνουμε τον κόπο να διαβάσουμε το πρόγραμμα του Rassemblement National θα διαπιστώσουμε ότι πολλά σημεία, αν και ακούγονται «λογικά», δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν: υπάρχουν στοιχεία ουτοπισμού χωρίς απαραιτήτως ευκρινή πολιτική χροιά. Για παράδειγμα, όσα απαιτεί η Λεπέν από την ΕΕ θα μπορούσαν να γίνουν μόνο με ομόφωνη γνώμη όλων των χωρών-μελών, την οποία ωστόσο δεν θα εξασφάλιζε ποτέ. Το αίτημά της μοιάζει με το αριστερό «θέλουμε μιαν άλλη Ευρώπη»∙ είναι μεσσιανικό και σταυροφορικό. Ένα άλλο πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι ότι η αριστερά, η οποία στο πέρασμα του χρόνου ενίσχυσε τη Λεπέν με το να τη δαιμονοποιεί διαρκώς και να της συμπεριφέρεται ως παρία, δεν θα της επιτρέψει ποτέ να κυβερνήσει.

Σε περίπτωση που αναδειχθεί πρόεδρος, πρέπει να είμαστε έτοιμοι για καθημερινό ξήλωμα πεζοδρομίων∙ για εκείνο το είδος της κοινωνικής αναταραχής που οδηγεί στην ακυβερνησία, για να μην πω στον εμφύλιο πόλεμο. Εξάλλου, τα πλεονεκτήματα της Μαρίν Λεπέν, ακόμα και όσα σχετίζονται με το μοναδικό ζήτημα στο οποίο έχει δίκιο, καταρρέουν μπροστά στην ίδια της την προσωπικότητα: πιστεύω πως δεν έχει ταλέντο διακυβέρνησης∙ δεν μπορεί να διαχειριστεί ανθρώπους και καταστάσεις∙ της λείπει εντελώς το χιούμορ, η ευελιξία και η γοητεία που χρειάζεται για να εκπροσωπήσει μια μεγάλη χώρα σαν τη Γαλλία. Αν προσθέσουμε σε όλα τούτα το ότι περιβάλλεται από διάφορα λουλούδια της άκρας δεξιάς, είναι εντελώς, μα εντελώς, ακατάλληλη για τη θέση.

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ

Tα καλύτερα άρθρα της ημέρας έρχονται στο mail σου

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ