Η Μάχη του Κιέβου

Ο Πούτιν έχασε τη Μάχη του Κιέβου. Και την έχασε παταγωδώς. Οι απώλειες που υπέστη εκεί σε προσωπικό και υλικό είναι μεγάλες — και βέβαια ανομολόγητες, κρυφές. Όμως κυρίως αυτό που έχασε στο Κίεβο ήταν το όποιο γόητρο διέθετε, εκείνη η αγέρωχη υπερηφάνεια και έκδηλη σιγουριά για τη νίκη (μάλλον: την τιμωρία…) που επιδείκνυε τις πρώτες ημέρες της εισβολής. Η όλη εικόνα της Ρωσίας ως υπερδύναμης κατατροπώθηκε στα περίχωρα της ουκρανικής πρωτεύουσας, όπου ναυάγησαν εκκωφαντικά τα επιτελικά σχέδια των επιτιθεμένων και τσαλακώθηκε το κύρος του ρωσικού στρατού

Άραγε γιατί συνέβη αυτό; Και γιατί δεν είχε προβλεφθεί από ΚΑΝΕΝΑΝ, μέσα και έξω από τη Ρωσία;

H ρωσική εισβολή θα αναλυθεί σε κάθε της λεπτομέρεια τους προσεχείς μήνες, από μία… στρατιά ειδικών. Ωστόσο, νομίζουμε πως κάποια στοιχεία είναι και τώρα γνωστά.

Το ένα είναι το επίπεδο στο οποίο βρίσκεται ο ρωσικός στρατός, ένας στρατός που καυχάται ότι μπορεί να πλήξει τις ΗΠΑ με τους υπερηχητικούς πυραύλους του μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας, μετατρέποντας τις πόλεις της σε ερήμους. Οι Ρώσοι, παρά ταύτα, στο πεδίο της μάχης δεν παρέταξαν υπερόπλα, αυτά που σίγουρα έτρεμαν οι Ουκρανοί στρατιωτικοί. Τα άρματα μάχης και τα ΤΟΜΠ της ρωσικής εκστρατευτικής δύναμης συχνά ήταν παλιά, με πολλά μηχανικά προβλήματα και ανάγκη διαρκούς συντήρησης για να βρίσκονται σε μια κάποια επιχειρησιακή ετοιμότητα. Το ένα εκατομμύριο «λόγχες» που στα χαρτιά μπορεί να παρατάξει η Ρωσία —και πράγματι μπορεί— προφανώς δεν ήταν δυνατόν να διατεθεί ολόκληρο, αλλά ακόμη και αυτοί οι 200.000 στρατιώτες και αστυνομικοί που εκστράτευσαν, όχι, δεν θα αρκούσαν για να κάμψουν την αντίσταση μιας χώρας 44 εκατομμυρίων ψυχών που ΗΘΕΛΑΝ να πολεμήσουν, να αντισταθούν και, από ένα σημείο και μετά, να νικήσουν τον εχθρό.

Ο Πούτιν υπερεκτίμησε τις δικές του δυνάμεις και, ακόμη χειρότερα γι’ αυτόν, υποτίμησε τις ουκρανικές: ένας συνδυασμός που γεννά μόνο ήττες. Πιστεύοντας, ενδεχομένως, ακόμη και ο ίδιος τη ρητορική του σε ασυγχώρητο από την ιστορία βαθμό, έπεσε θύμα του μύθου που ήθελε την υπεράσπιση της Ουκρανίας να κρίνεται από κάποιες ένοπλες «ομάδες εθνικιστών» του Ντονμπάς.

Η αποκάλυψη της αλήθειας ήταν συντριπτική. Οι αναλυτές μιλούν για έναν στρατό μαραζωμένο και απολύτως αποδυναμωμένο από τη διαφθορά, τις μίζες και τον χρηματισμό αξιωματικών, από τη μία, που είχε να αντιμετωπίσει έναν καλό οργανωμένο αμυνόμενο στρατό, από την άλλη, στις τάξεις του οποίου στοιχήθηκαν από την πρώτη στιγμή μεγάλες μάζες εθνοφυλακής και εθελοντών πολιτών. Ούτε διακόσιες, ούτε τετρακόσιες χιλιάδες άνδρες είναι ποτέ ικανές να κάμψουν την αντίσταση μιας χώρας που μάχεται —και πώς αλλιώς— υπέρ βωμών και εστιών. Και η Ουκρανία έκανε, και κάνει, αυτό ακριβώς. Όχι απλώς δεν είδε τον Πούτιν σαν… απελευθερωτή, αλλά η εικόνα του γέννησε μνήμες από τα χιτλερικά στρατεύματα που πάτησαν τα εδάφη της οχτώ δεκαετίες πίσω. Δεν το έκαναν χωρίς ποταμούς αίματος εκείνοι, δεν θα έμεναν ατιμώρητοι ούτε και οι σύγχρονοι κατακτητές.

Τα κομβόι των αρμάτων που έμοιαζαν να έχουν ακινητοποιηθεί στην… κίνηση, όπως φαίνονταν από τις κάμερες των ντρόουν, ήταν βούτυρο στο ψωμί ενός μπουκέτου από φορητά αμυντικά όπλα.

Η συνήθης τακτική της Ρωσίας, από την άλλη —η κατά μέτωπον επίθεση με μεγάλο όγκο στρατιωτών, καλά δοκιμασμένη στο Αφγανιστάν, τη Συρία, την Τσετσενία και τη Γεωργία—, δεν είχε κανένα περιθώριο επιτυχίας στα μεγάλα, ανοιχτά πεδία της Ουκρανίας. Τα κομβόι των αρμάτων που έμοιαζαν να έχουν ακινητοποιηθεί στην… κίνηση, όπως φαίνονταν από τις κάμερες των ντρόουν, ήταν βούτυρο στο ψωμί ενός μπουκέτου από φορητά αμυντικά όπλα. Μόνη εξαίρεση το πυροβολικό και η αεροπορία, που πράγματι έκαναν όλη τη δουλειά από μεριάς των επιτιθεμένων ρωσικών δυνάμεων, και δη με κολοσσιαία επιτυχία — επί των αμάχων όμως…

Το Κίεβο, λοιπόν, δεν έπεσε ούτε σε 48, ούτε σε 72 ώρες. Δεν έπεσε καν τον πρώτο μήνα. Ούτε τις πρώτες ημέρες του ΔΕΥΤΕΡΟΥ μήνα. Όπως άλλωστε δεν έπεσαν και οι περισσότερες από τις μεγάλες πόλεις-στόχους που είχαν σημειωθεί με μεγάλα κόκκινα Χ επί χάρτου πριν τις 24 Φεβρουαρίου. Ο Ουκρανός Πρόεδρος μπορεί να καυχάται για την απώθηση του εχθρού. Ποιος; Εκείνος ο μικρός το δέμας «κωμικός» που βέβαια θα κατέρρεε από τη βαρύτητα της στιγμής και θα κατέφευγε τις πρώτες ώρες κιόλας σε μία ουδέτερη χώρα για να σωθεί, αφήνοντας πίσω του ελεύθερο το πεδίο για να στήσει ο Πούτιν μία δική του κυβέρνηση ανδρεικέλων, κάμπτοντας το φρόνημα του στρατού της Ουκρανίας.

Νά όμως που ο «κωμικός» δεν κατέρρευσε και δεν άφησε το πόστο που του εμπιστεύτηκε ο λαός. Αντιλαμβανόμενος την ιστορικότητα της στιγμής, ο Ζελένσκι ανέλαβε να παίξει τον μεγαλύτερο ρόλο της ζωής του: του εθνικού ήρωα της Ουκρανίας, και του ηγέτη, όχι μόνο μίας αμυνόμενης χώρας, αλλά εντέλει ολόκληρου του μαχόμενου ελεύθερου κόσμου: το σύνθημα της Ουκρανίας ήταν ότι, μόνη αυτή, υπερασπιζόταν τη ρωσική διείσδυση στην Ευρώπη και, κατ’ αυτά, στη Δύση. Και μάλιστα έπαιξε αυτόν τον ρόλο με επιτυχία που κανείς δεν θα μπορούσε να προδικάσει: ούτε ο Πούτιν και οι επιτελείς του, που τον υποτίμησαν με τραγικά για τους ίδιους αποτελέσματα, μα ούτε καν η Δύση. Δεν είχε ειπωθεί ποτέ πριν γίνει πράξη.

Έληξε λοιπόν η υπόθεση του Κιέβου; Θα επικεντρωθεί πλέον στο Ντονμπάς ο Πούτιν, διαλύοντας τον ουκρανικό στρατό εκεί, και «απελευθερώνοντας» την περιοχή, προσαρτώντας την με κάποιον τρόπο στη Ρωσική Ομοσπονδία; Θα έχουμε δηλαδή μια δεύτερη Κριμαία;

Κανείς δεν μπορεί να το ξέρει σήμερα αυτό. Μπορούμε μόνο να υποθέσουμε πως, όχι, ο ρωσικός στρατός δεν θα αποσυρθεί «έτσι απλά» από τους αντικειμενικούς του στόχους (ούτε από το Κίεβο), παρά τις απώλειες και παρά τους ισχυρισμούς του Πούτιν για σταδιακή αποκλιμάκωση «χάριν των διαπραγματεύσεων» ή των «ειρηνευτικών συνομιλιών». Οι βομβαρδισμοί δεν θα σταματήσουν από τη μια στιγμή στην άλλη (αυτό είναι παραπάνω από βέβαιο), και η υποχώρηση από τα βόρεια της χώρας δεν θα είναι ραγδαία — ενδεχομένως μάλιστα η επίθεση στην ουκρανική πρωτεύουσα να συνεχιστεί μετά από μία αναδιοργάνωση της ρωσικής εκστρατευτικής δύναμης στα σύνορα με τη Λευκορωσία. Όλα είναι πιθανά.

Όπως πιθανό —προσωπικά πιστεύουμε ότι τώρα είναι πιθανότερο από ποτέ— είναι ένα χτύπημα αποφασιστικής και ταυτόχρονα «συμβολικής» σημασίας σε κάποιον πολιτικό στόχο, σχεδιασμένο έτσι ώστε να κάμψει το ηθικό των αμυνομένων, πόσο δε μάλλον όταν η Ρωσία έχει σκληρές διαπραγματεύσεις μπροστά της, από τις οποίες πλέον θέλει να βγάλει όσο περισσότερο κέρδος μπορεί. Δεν γίνεται να συρθεί σε αυτές, ιδίως όταν οι πάντες στο εσωτερικό της μιλούν ήδη από εχθές για «προδοσία». Θα θελήσει να τις κάνει σαν δυνάμει νικήτρια, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.

Κατά το κοινώς λεγόμενο, δεν βρισκόμαστε στην αρχή του τέλους, αλλά στο τέλος της αρχής. Η Μάχη του Κιέβου κερδήθηκε, αλλά ο πόλεμος για την ελεύθερη Ουκρανία θα συνεχιστεί με πολύ αίμα ακόμη μπροστά του.