Σχόλιο για τη λειτουργία και τη χρησιμότητα των καμερών στον δημόσιο χώρο.
Ο ρόλος των καμερών στο να βρεθούν οι δράστες της δολοφονίας του Άλκη Καμπανού ήταν κομβικός. Ή μάλλον, για να το πω πιο σωστά, «για να βρεθούν ΚΑΙ οι δράστες της δολοφονίας του Άλκη Καμπανού» αφού τα τελευταία χρόνια το υλικό από κάμερες που βλέπουν σε δημόσιο χώρο έχει βοηθήσει να συλληφθούν εγκληματίες που διαφορετικά θα παρέμεναν ασύλληπτοι (θα έγραφα «παρέμεναν ελεύθεροι» αλλά στην Ελλάδα οι πιθανότητες να κυκλοφορεί ελεύθερος ένας εγκληματίας που έχει συλληφθεί είναι μεγαλύτερες από τις πιθανότητες να βρίσκεται στη φυλακή).
Αντιθέτως, δεν υπάρχει ούτε μια φορά που εξαιτίας των καμερών που βλέπουν σε δημόσιο χώρο να βλάφτηκε κάποιος πολίτης στον οποίο να μην ταιριάζουν οι χαρακτηρισμοί «εγκληματίας» ή «παραβατικός». Ούτε μία (όχι πως υπήρχε τρόπος να βλαφτεί κάποιος αλλά το σημειώνω για να γίνει απολύτως κατανοητός ο παραλογισμός που θα παρουσιάσω στη συνέχεια).
Είναι λοιπόν απολύτως λογικό να υπάρχουν συμπολίτες που καθόλου να μη θέλουν κάμερες σε δημόσιους χώρους: οι εγκληματίες και οι παραβατικοί. Αυτοί προφανώς είναι εχθρικοί απέναντι σε καθετί που αυξάνει τις πιθανότητες σύλληψης τους και βάζει εμπόδια στη δράση τους. Ένας ληστής και ένας δολοφόνος προφανώς δεν θέλουν κάμερες σε δημόσιους χώρους. Ενας διαρρήκτης και ένας πορτοφολάς και ένας βιαστής προφανώς δεν θέλουν ένα μηχάνημα το οποίο θα καταγράφει τη δράση τους. Ένας τραμπούκος και ένας που μετατρέπει τους δρόμους της πόλης σε πιστα ράλι φυσικά και τρέμουν την ημέρα που δεν θα μπορούν να επικαλεστούν ένα επινοημένο άλλοθι γιατι το υλικό από την κάμερα θα είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας της εγκληματικής συμπεριφοράς τους. Όλα αυτά είναι απολύτως λογικά και πραγματικά δεν μπορώ να κατηγορήσω κανέναν εγκληματία επειδή προσπαθεί αν αποφύγει τη σύλληψη.
Αυτό που δεν είναι καθόλου λογικό είναι το ότι υπάρχουν συμπολίτες που χωρίς να είναι ούτε εγκληματίες ούτε παραβατικοί είναι αντίθετοι στις κάμερες σε δημόσιους χώρους. Αυτό που δεν είναι λογικό είναι να υπάρχει τρόπος να περιοριστεί το έγκλημα και κάποιοι συμπολίτες να στέκονται στο πλευρό του εγκληματία αδιαφορώντας εντελώς για το συμφέρον των υπόλοιπων. Αυτό που δεν είναι λογικό είναι να υπάρχει ο τρόπος να μην ξαναδιαβάσουμε ή ξανακούσουμε τη φράση «αναζητείται ο οδηγός που παρέσυρε και σκότωσε...» και κάποιοι συμπολίτες να κάνουν ό,τι μπορουν για να την ακούμε και να τη διαβάζουμε για πάντα, χρησιμοποιώντας επιχειρήματα πιο παιδικά κι από την Πέππα το Γουρουνάκι.
Γιατί αν ήταν κριτήριο το τι θα γινόταν αν ξαφνικά κατελάμβανε την εξουσία ένα δικτατορικό καθεστώς δεν θα έπρεπε να είχαμε ούτε αστυνομία, ούτε δικαστήρια, ούτε στρατό ούτε τίποτα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν οι δικτάτορες εναντίον μας (χώρια που για τις πολιτικές τους διώξεις οι δικτάτορες δεν έχουν ανάγκη από στοιχεία). Γιατί δεν είναι προτιμότερη η μαρτυρία του κάθε πονηρού ή επιπόλαιου από την καταγραφή μιας κάμερας. Γιατί είναι παλαβό να θεωρείς θεμιτό να επιτηρείται ο δημόσιος χώρος με αστυνομικούς αλλά να διαμαρτύρεσαι όταν αυτό συμβαίνει με κάμερες (μέσω των οποίων θα δουν αστυνομικοί). Γιατί πρέπει επιτέλους να γίνει κατανοητή η διαφορά του δημόσιου από τον ιδιωτικό χώρο. Γιατί η κάμερα στον δημόσιο χώρο οδηγεί στην κάμερα στον ιδιωτικό όσο ο αστυνομικός στην πλατεία οδηγεί στον αστυνομικό στο διαμέρισμά σου. Γιατί οι πέντε ατάκες από το 1984 που αποστήθισες δεν σε κάνουν σοφό. Γιατί τα ψυχολογικά θέματα και τα ταμπού κάποιων δεν μπορεί να γίνονται εμπόδιο για την ασφάλεια των υπόλοιπων.
Βέβαια, όλα αυτά που γράφω νομίζω ότι οι περισσότεροι πολίτες, αυτοί που υφίστανται την εγκληματικότητα και την παραβατικότητα, τα συμμερίζονται. Αυτός που (κάνει ότι) δεν καταλαβαίνει είναι η πολιτεία. Η πολιτεία που αντί να κάνει τα αδύνατα δυνατά να μπουν κάμερες σε όλους τους δημόσιους χώρους συνεχίζει να προστατεύει τους παραβατικούς και τους εγκληματίες και να κολακεύει τα ταμπού των συμπολιτών που αντιμετωπίζουν τις κάμερες όπως πριν από πολλές δεκαετίες αντιμετώπιζαν οι ιθαγενείς τις φωτογραφικές μηχανές που είχαν μαζί τους οι εξερευνητές. Είναι δε τέτοιος ο τεχνοφοβικός παραλογισμός της πολιτείας ωστε όχι μόνο να μην τοποθετεί κάμερες παντού αλλά να θεωρεί τις κάμερες ιδιωτών που βλεπουν σε δημόσιους χώρους παράνομες (κάτι τέτοιες κάμερες βοήθησαν στη σύλληψη των μελών της οπαδικής συμμορίας στη Θεσσαλονίκη). Και μπράβο της (θα λένε όλοι οι παραβατικοί και οι εγκληματίες).
