Σκέψεις για τον ρόλο του ίντερνετ στη ζωή μας κατά τη διάρκεια της πανδημίας και τους σύγχρονους διαδικτυακούς flâneurs
Ο σημερινός κάτοικος των πόλεων είναι συνήθως ένας περιηγητής, ένας συλλέκτης εικόνων, στιγμιότυπων και εντυπώσεων. Ξοδεύει τον ελεύθερο χρόνο του μετακινούμενος διαρκώς, με σύντομες αναστοχαστικές παύσεις, έχοντας αποδεχθεί ως κύριο έργο του το να δοκιμάζει νέες εμπειρίες και να καταναλώνει παντός είδους προϊόντα. Από αυτή την αδιάκοπη μετακίνηση αντλεί μια αίσθηση ελέγχου και αυτονομίας.
Το βλέμμα του σύγχρονου περιπατητή, του flâneur, είναι συχνά το βλέμμα του μοναχικού συλλέκτη στιγμών που με όπλο την κάμερα του «κινητού» του –που έχει υποκαταστήσει όχι μόνο την κλασική κάμερα, μα και το σημειωματάριο– απαθανατίζει τα ορόσημα της πόλης αλλά και του εαυτού του, καθώς μεταβάλλεται στον χρόνο και στον χώρο.
Η πανδημία έβαλε βίαια τέλος σε αυτή την ατέρμονη μετακίνηση, ανάγκασε τον κάτοικο των μεγαλουπόλεων σε έναν μακροχρόνιο εγκλεισμό κατ’ οίκον, και περιόρισε τις διαδρομές του σε συγκεκριμένες περιοχές, γειτονιές, δρόμους. Η ανάγκη όμως να διοχετεύσει όλη αυτή την ενέργεια, την τάση για αναζήτηση, τη δοκιμή νέων πολιτιστικών αγαθών και καταναλωτικών προϊόντων βρήκε πολύ γρήγορα διέξοδο στο ίντερνετ. Μεταπηδώντας με ταχύτητα από σάιτ σε σάιτ, σχολιάζοντας στα κοινωνικά δίκτυα, ψάχνοντας προϊόντα κάθε είδους στα e-shops, συμμετέχοντας σε συνέδρια, διαβάζοντας για τις διεθνείς εξελίξεις, παρακολουθώντας ταινίες, σειρές, ντοκιμαντέρ, θεατρικές παραστάσεις και όπερα, αγοράζοντας διαδικτυακά βιβλία, κάνοντας ακόμα και συνεδρίες με ειδικούς της ψυχικής υγείας και ιατρούς μέσω ίντερνετ, καταφέρνουμε και παραμένουμε δραστήριοι.
Πώς θα ήταν, αλήθεια, η ζωή μας την περίοδο της πανδημίας αν δεν υπήρχε το ίντερνετ; Αν και δεν δύναται να αντικαταστήσει τη φυσική παρουσία, το διαδίκτυο μας προσφέρει κάτι πολύ περισσότερο από την ακατάπαυστη ενημέρωση ή την μετάδοση τηλεοπτικών σειρών: μας δίνει την αίσθηση ότι εξακολουθούμε να είμαστε μέλη μιας κοινότητας που επικοινωνεί τις κοινές εμπειρίες της.
Η γρήγορη διάδοση ψευδών ειδήσεων και θεωριών συνωμοσίας, καθώς και το διαδικτυακό λιντσάρισμα των πολιτικών αντιπάλων παραμένει ασφαλώς μέρος αυτής της πραγματικότητας, μόνο που τα αρνητικά του ίντερνετ, αν και δεν είναι αμελητέα, αποτελούν τη μία όψη της διαδικτυακής εμπειρίας.
Το βάρος της μοναξιάς, ακόμα και για όσους ζουν δίχως άλλη συντροφιά, μειώνεται, καθώς μας δημιουργείται η αίσθηση –αληθής ή όχι– ότι μέσω του διαδικτύου μοιραζόμαστε την καθημερινότητά μας με τους άλλους.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι αυτή η διαρκής διαδικτυακή αναζήτηση μας επιτρέπει να διατηρήσουμε, τουλάχιστον έως έναν βαθμό, την ταυτότητα του σύγχρονου περιηγητή σε μόνιμη αναζήτηση καινούργιων εμπειριών και γνώσεων, του ανθρώπου που βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τους άλλους, του πολίτη που θέλει να συμμετέχει στις εξελίξεις.
«Βλέποντας τη σπουδαία δουλειά που γίνεται σε αυτές δομές, θα έλεγα ότι αυτή η επίσκεψη ήταν για μένα ένα δώρο Χριστουγέννων» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας
12°
