Η «Ειδική Ομάδα Προστασίας» της Ελληνικής Αστυνομίας θα καταφέρει να απαλλάξει το ελληνικό πανεπιστήμιο από εστίες βίας και ανομίας;
Και ξαφνικά βροχή μεταρρυθμίσεων σε σχολεία και πανεπιστήμια. Μιααντεπίθεση του υπουργείου παιδείας, μια ευχάριστη βροχή στο άνυδρο τοπίο της εκπαίδευσης. Ίσως μια διάθεση να κλείσουν τα απογοητευμένα στόματα, μια προσπάθεια να βγούμε ενισχυμένοι στην μετά Covid εποχή, ένα στοίχημα που μέχρι χτες δεν παίχτηκε στα σοβαρά, μια δήλωση ότι η κυβέρνηση δεν επαναπαύεται στις δάφνες της κατάργησης του «ασύλου της ανομίας». Ίσως η ανέλπιστη επιτυχία της τηλεκπαίδευσης να δημιούργησε την κατάλληλη διαφορά δυναμικού για να τρέξουν τα ηλεκτρόνια των αλλαγών. Ας φορτιστούμε λοιπόν δημιουργικά.
Μόλις χτες η ελληνική αστυνομία απελευθέρωσε έναν ολόκληρο όροφο της πανεπιστημιακής λέσχης στα Ηλύσια. Μετά από ενάμιση χρόνο διακυβέρνησης ΝΔ και κατάργησης του «ασύλου» δεν το λες και επιτυχία. Ένας όροφος που προορίζονταν για τη φιλοξενία ξένων καθηγητών και φοιτητών που πραγματοποιούν εκπαιδευτική επίσκεψηστη χώρα μας, είχε μετατραπεί σε «κινηματικός χώρος» όπου άγνωστοι και όχι φοιτητές επιδίδονταν σε διάφορες παράνομες δραστηριότητες. Σε αυτήν την εσχατιά της Ευρώπης υπάρχουν ακόμα ιδιωτικοί και δημόσιοι χώροι βίαια κατειλημμένοι από «συλλογικότητες». Και όταν απελευθερώνονται πανηγυρίζουμε. Αν η Ν. Κεραμέως καταφέρει να απαλλάξει διά παντός το ελληνικό πανεπιστήμιο από εστίες βίας και παρανομίας που ευδοκιμούν εντός του, θα έχει κάνει τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση όλων των εποχών στην ελληνική εκπαίδευση. Δυστυχώς εδώ έχουμε φτάσει κυνηγώντας απλώς το αυτονόητο.
Η πανεπιστημιακή βία μπορεί να απολαμβάνει της ανοχής της πανεπιστημιακής κοινότητας και της ρητής ή υπόρρητης στήριξης της Αριστεράς, αλλά αυτός δεν είναι λόγος για να ολιγωρεί η νόμιμη κυβέρνηση της χώρας. Είναι αστείο ότι ακόμα και σήμερα η βία συσχετίζεται με την ελεύθερη διακίνηση ιδεών ή το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων. Σε μια δημοκρατία η διακίνηση ιδεών γίνεται ελεύθερα από τα κουρεία μέχρι τα πανεπιστήμια. Σε μια δικτατορία πάλι όχι. Αυτό που απαγορεύεται είναι να πουλάς ναρκωτικά, να καταστρέφεις τους εκπαιδευτικούς χώρους επειδή σε ενοχλεί η κρατική εξουσία, να δέρνεις τον άλλο για να επιβάλεις τις «ιδέες» σου ή να χτίζεις την πόρτα του γραφείου του πρύτανη επειδή διαφωνείς με τις απόψεις ή τις αποφάσεις του. Και η πολιτεία έχει καθήκον όχι απλά να συλλαμβάνει όποιον παρανομεί αλλά κυρίως να αποτρέπει.
Οι πανεπιστημιακές αρχές στο θέμα της αποτροπής απέτυχαν παταγωδώς, όχι δηλαδή πως προσπάθησαν κιόλας. Αν ήθελαν μέσα σ’ αυτά τα 40 χρόνια θα είχαν τελειώσει με τη βία. Δεν είναι λίγο υποκριτικό να ζητούν τώρα, τον έλεγχο του σώματος φύλαξης; Ποιος να τις εμπιστευτεί; Δεν ξέρω αν η «Ειδική Ομάδα Προστασίας» της ΕΛΑΣ θα καταφέρει να περιορίσει τη βία ή αν η παρουσία της και μόνο θα λειτουργήσει ως κόκκινο πανί. Μπορώ να υποθέσω ότι πολλοί ήδη οραματίζονται ακραίες καταστάσεις εντός των ΑΕΙ, όπως και πολλοί είναι έτοιμοι να καταγγείλουν το μέτρο με την πρώτη σύρραξη. Και γι αυτό οι νομοθέτες πρέπει να είναι έτοιμοι, να στηρίξουν την επιλογή τους μέχρι τέλους. Να σημειώσω ότι η σύρραξη σε κλειστό χώρο μπορεί να έχει απρόβλεπτα θύματα. Ίσως στην κυβέρνηση να μην φαντάζονται «το πανηγύρι» που θα ακολουθήσει. Αστυνομία στα ΑΕΙ; Τα ύστερα του κόσμου. Αν η εφαρμογή του μέτρου προχωρήσει χαλαρά θα μιλάμε για μια άλλη Ελλάδα. Ίδωμεν.
Ή άλλη μεγάλη μεταρρύθμιση όλων των εποχών είναι το ανώτατο όριο φοίτησης που κυοφορείται, το περίφημο (Ν+½Ν), όπου Ν ο βασικός χρόνος σπουδών. Η ελληνική ιδιοτυπία των αιώνιων φοιτητών είναι και η αιτία που η πατρίδα μας έχει το μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών και τον χαμηλότερο ρυθμό αποφοιτήσεων στην Ευρώπη (το 30% εγκαταλείπουν). Μια λαϊκίστικη παράδοση, ένα χοντρό εκπαιδευτικό και επιστημονικό λάθος που συνέβαλε στην καταστροφή ονείρων, διότι χωρίς πίεση, χωρίς όρια και κανόνες τίποτα σοβαρό δεν ολοκληρώνεται. Και η επιστήμη είναι πολύ σοβαρό πράγμα, δεν είναι «κωλόχαρτο».Τη ζημιά που έκανε αυτή η ιδιοτυπία στην ελληνική νεολαία αποφεύγουμε να τη συζητάμε. Πόσοι άνθρωποι εγκατέλειψαν τις σπουδές τους ή πήραν ένα «χαρτί» όπως –όπως βγαίνοντας με ελλιπείς γνώσεις επειδή κανείς δεν τους πίεζε να ολοκληρώσουν. Επειδή έφταναν στο πτυχίο χωρίς προϋποθέσεις, χρωστώντας μαθήματα και του 1ου έτους. Την έζησα αυτήν την εποχή και δεν θα ήθελα να την ζήσουν τα παιδιά μου. Μοναδικοί στον κόσμο όλο, αλλά για το κακό, όχι για το καλό.
Και το τρίπτυχο των μεγαλύτερων αλλαγών στην ανώτατη εκπαίδευση θα ολοκληρώνονταν αν έκλειναν διά των συγχωνεύσεων πολλές δεκάδες πανεπιστημιακών τμημάτων που δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Τεχνικούς θέλει η Ελλάδα, τεχνικούς υψηλών προδιαγραφών και τα ΑΕΙ δεν μπορούν ούτε θέλουν να βγάλουν τεχνολόγους. Αλλά να μην τα θέλουμε όλα δικά μας (γέλια). Αντ’ αυτού θεσπίζεται το δικαίωμα του κάθε τμήματος να ορίζει μια «Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής» ως ποσοστού του μέσου όρου των επιδόσεων όλων των υποψηφίων του οικείου επιστημονικού πεδίου ώστε να μην δούμε και του χρόνου «επιτυχόντες» με 04/20. Ένα μέτρο λογικό που όμως δεν οδηγεί σε στροφή στην πολυπόθητη (είναι;) τεχνική εκπαίδευση. Απλά κυνηγάμε την ουρά μας διότι η κοινωνία έχει εδώ και χρόνια αποφασίσει ότι τα παιδιά της δεν είναι για «μουτζούρα» αλλά μόνο για γραφεία και δη Δημόσια. Έτσι όμως μαζί με τον πλάτανο χαιρέτα και την ανάπτυξη και καλωσόρισε ένα νέο μεγαλύτερο κύμα φυγής στο εξωτερικό.
Οι μεταρρυθμίσεις στην Ανώτατη απαιτούν και γενναίες αλλαγές στη Μέση Εκπαίδευση. Αλλαγές ουσίας που έχουν να κάνουν με τα προγράμματα σπουδών και την ικανότητα του εκπαιδευτικού προσωπικού να τα τρέξουν. Που δεν είναι θέμα ούτε ΙΕΠ, ούτε Υπουργείου, ούτε κυβέρνησης. Είναι θέμα μιας διεθνούς επιτροπής εμπειρογνωμόνων που έπρεπε ήδη να είχε δημιουργηθεί και να είχε προτείνει. Τι διδάσκουμε σε κάθε τάξη, σε κάθε είδος σχολείου με το πώς και το γιατί. Ακούω για «πολλαπλό βιβλίο» σε κάθε μάθημα και αυτό είναι καλό αλλά δεν αρκεί αν το αναλυτικό πρόγραμμα «πετάει αετό». Περιμένουμε και την Τράπεζα Θεμάτων. Δεν είναι πανάκεια και όποιοι στηρίζουν όνειρα αναμόρφωσης πάνω σε αυτήν θα απογοητευτούν. Χρήσιμη είναι αλλά δεν θα υποχρεώσει κανένα να τελειώνει αξιοπρεπώς την ύλη του αν δεν θέλει ή αν δεν μπορεί. Επιμόρφωση, λογοδοσία και έλεγχος απαιτούνται. Αλλά ποιος και πώς; Τώρα με την τηλεκπαίδευση η επιμόρφωση μπορεί να γίνει ευκολότερη. Επιμόρφωση και επί του αντικειμένου και όχι μόνο επί των «παιδαγωγικών». Να πάμε και στα δύσκολα, αυτά που κάνουν τζιζ.
Το κράτος όμως πρέπει να κάνει και μερικές μεγάλες θυσίες αν θέλει να επαίρεται ότι κάνει μεταρρυθμίσεις. Η πρώτη είναι βασική. Να εξασφαλίσει μια για πάντα τους δασκάλους της κάθε τάξης, δηλαδή να τελειώνει με την υπόθεση των «αναπληρωτών», διορίζοντας 30 χιλιάδες νέους μόνιμους εκπαιδευτικούς με τις ανάλογες διοικητικές αλλαγές (οργανικότητα κλπ). Η δεύτερη έχει να κάνει με την ποιότητα της πραγματικής διδασκαλίας. Να μετατρέψει όλες τις τάξεις των σχολείων σε ψηφιακές και να εμπλουτίσει και οργανώσει το ψηφιακό υλικό κάθε μαθήματος, κάθε τάξης, κάθε βαθμίδας. Αυτά θέλουν οργάνωση και χρήμα αλλά θα πιάσουν τόπο. Η τρίτη είναι να φτιάξει μια Σχολή Στελεχών Εκπαίδευσης όπου θα προετοιμάζονται οι διευθυντές της επόμενης μέρας, διότι πίσω από κάθε καλό σχολείο κρύβεται ή φαίνεται ένας καλός διευθυντής.
Με την ελπίδα να πεθαίνει πάντα τελευταία, ελπίζω βάσιμα ότι αυτή η κυβέρνηση σκέφτεται ορθολογικά την υπόθεση ελληνικό σχολείο και πανεπιστήμιο. Και το 2021 μπορεί να είναι μια χρονιά Νίκης επί των εκπαιδευτικών αλλαγών. Ειδικά μετά τη Νίκη της τηλεκπαίδευσης. Αν αμφιβάλουμε για την ορθότητα των επιλογών δεν έχουμε παρά να αναλογιστούμε ότι η κατάργηση των δύο τουλάχιστον μεγάλων αλλαγών που συζητάμε (ασφάλεια ΑΕΙ και αιώνιοι φοιτητές) θα αποτελέσουν αντικείμενο του πρώτου νόμου μιας επόμενης «προοδευτικής» διακυβέρνησης. Για να κυνηγάμε πάντα την ουρά μας. Αμ πώς αλλιώς;
