- CITY GUIDE
- PODCAST
-
24°
Περί εμπιστοσύνης σε θεσμούς και ανθρώπους
Τα βασικά αντίδοτα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς
![89182-200292.jpg 89182-200292.jpg](/images/120x120/3/jpg/sites/default/files/contributor/89182-200292.jpg)
![empistosini-thesmoi-politeia-koronoios-embolia.jpg empistosini-thesmoi-politeia-koronoios-embolia.jpg](/images/1074x600/3/jpg/sites/default/files/article/2020/12/30/unity-1917780_1280.jpg)
Η εμπιστοσύνη έχει ερμηνευτεί ως αναπόσταστο στοιχείο του κοινωνικού κεφαλαίου και παράλληλα αποτελεί μηχανισμό απομείωσης της περιπλοκότητας.
Η «έλλειψη εμπιστοσύνης» συνιστά την συνήθη ερμηνεία για όσους εξακολουθούν να είναι καχύποπτοι απέναντι στο εμβόλιο κατά του κορωνοϊού, στην πολιτική της κυβέρνησης εν σχέσει προς την πανδημία αλλά και απέναντι στην πολιτική, εν γένει.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης φαίνεται να είναι μια επαρκής ερμηνεία για τέτοιες στάσεις και συμπεριφορές. Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης, από την άλλή, εμφανίζεται ως η έξοδος από το αδιέξοδο.
Τι είναι, τελικά, η εμπιστοσύνη; Ερμηνευτική κατηγορία; Μέσον για την επίτευξη ενός σκοπού; Αυτο-σκοπός; Πώς δημιουργείται, και πώς αίρεται;
Ανατρέχοντας στη δεκαετία ‘70 η εμπιστοσύνη εμφανίζεται μαζί με την δημοκρατία και τους θεσμούς να αποτελούν τα θεμέλια των σύγχρονων κοινωνιών.
Η εμπιστοσύνη στους θεσμούς εμφανιζόταν, τότε, ως αντίβαρο στην ελαττωμένη εμπιστοσύνη προς τα πρόσωπα (ιδίως των πολιτικών). Η εδραία πεποίθηση των πολιτικών επιστημόνων και των κοινωνιολόγων ήταν ότι οι σύγχρονες κοινωνίες μπορούν να διοικούνται και να ευημερούν παρά την περιορισμένη εμπιστοσύνη που δείχνουν οι πολίτες στους πολιτικούς. Τέτοιου τύπου εμπιστοσύνη οικοδομείται είτε μέσω προσωπικών σχέσεων είτε μέσω των ΜΜΕ. Η εμπλοκή ομάδων συμφερόντων στην διαδικασία παραγωγής πολιτικής, όπως και η εκδήλωση εμπιστοσύνης στις γνώμες των ειδικών, βοηθούν στην δημιουργία τέτοιας εμπιστοσύνης.
Η εμπιστοσύνη έχει ερμηνευτεί ως αναπόσταστο στοιχείο του κοινωνικού κεφαλαίου και εμβρυουλκός της ευημερίας. Η εμπιστοσύνη θεωρείται, μάλιστα, ότι αποτελεί μέσον για την επίτευξη κοινωνικών συναινέσων και ο θεμελιωτής της κοινωνιολογίας Emile Durkheim δεχόταν ότι η εμπιστοσύνη είναι προαπαιτούμενο της κοινωνικής αλληλεγγύης. Το ίδιο και ο Georg Simmel που θεωρούσε ότι η εμπιστοσύνη είναι απαραίτητη για την κοινωνική ενσωμάτωση.
Ψυχολογικά, η εμπιστoσύνη ερμηνεύται, παγίως, ως μεταφορά του ελέγχου σε κάποιον άλλον και, μάλιστα, μονοδιάστατα. Έχω εμπιστοσύνη σ’ εναν τρίτο σημαίνει ότι η ελπίδα και η προσδοκία για την ενέργεια που επιθυμώ εναποτίθεται σ’ έναν τρίτο.
Η εμπιστοσύνη αποτελεί, σε μια συστημική θεώρηση, έναν μηχανισμό απομείωσης της περιπλοκότητας, αφού εκείνες τις εναλλακτικές ή τις προοπτικές που δεν είμαστε βέβαιοι ότι είναι πιθανές, τις αποκλείουμε από τον ορίζοντα των πιθανών εναλλακτικών.
Εμπιστευόμαστε, συχνά, κάποιον που υπερβαίνει τον δικό μας ορθολογισμό, υπό την έννοια της πίστης μας ότι εκείνος μπορεί να προβεί σε εγχειρήματα που εμείς δεν μπορούμε ή δεν αντέχουμε. Εκείνος πρέπει να μπορεί και, γι’ αυτό, τον εμπιστευόμαστε. Η εμπιστοσύνη είναι το εργαλείο για να προστατευτεί μια κοινωνία σε περιβάλλον αβεβαιότητας, με αδυναμία πρόβλεψης και ελέγχου του μέλλοντος.
Η εμπιστοσύνη -και η έλλειψή της- μπορεί να αφορούν τόσο την διαδικασία με την οποία λαμβάνονται αποφάσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό περιβάλλον ενός κοινωνικού σχηματισμού όσο και τα ίδια τα μέτρα που θεωρούνται πρόσφορα για την υπερπήδηση της κρίσης.
Σήμερα βιώνουμε μια γενικευμένη κρίση εμπιστοσύνης η οποία εκτείνεται από την αμφισβήτηση της επιθετικής παγκοσμιοποίησης, τύπου Κίνας, μέχρι την αμφισβήτηση της ορθότητας των μέτρων που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Ως υπο-κατηγορίες του ελλείμματος εμπιστοσύνης μπορεί να θεωρηθούν η αμφισβήτηση της ειλικρίνειας των κυβερνώντων σε σχέση με την αντιμετώπιση της πανδημίας όπως και η αμφισβήτηση της διαδικασίας με την οποία λαμβάνονται τόσο οι εθνικές όσο και οι υπερ-εθνικές αποφάσεις. Συνάδουν, δε, προς τις κατηγορίες αυτές, η αμφισβήτηση της αντικειμενικότητας των ΜΜΕ και του πολιτικού συστήματος, εν συνόλω.
Στα αντίδοτα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης περιλαμβάνονται:
- Η μεγιστοποίηση της διαφάνειας στις διεπαφές των αποφάσεων εθνικών και υπερεθνικών συστημάτων.
- Η διαφάνεια στη λειτουργία των θεσμών.
- Η ενδυνάμωση της κοινωνίας πολιτών με την διασφάλιση ακόμη περισσότερων χώρων έκφρασης των πολιτών.
- Η συνεχής ενδυνάμωση της επιστήμης και της έρευνας.
- Η διαρκής και συστηματική διάδοση θετικών παραδειγμάτων και ειδήσεων.
- Η συνεχής επικοινωνία και διαβούλευση μεταξύ των πολιτικών κομμάτων.
Αν σε άλλες εποχές τα προτάγματα αυτά φάνταζαν περισσότερο θεωρητικά και λιγότερο πρακτικά, σήμερα, αποτελούν μέρος μιας σταθερής πολιτικής ατζέντας. Η διχοτομία μεταξύ των προοδευτικών και συντηρητικών κομμάτων, μεταξύ των δεξιών και των αριστερών, εστιάζεται στον βαθμό αποδοχής τους και στην αποδεδειγμένη επιχειρησιακή ικανότητά τους να τα εφαρμόσουν.
Είμαι βέβαιος ότι η ατζέντα αυτή θα εισέλθει με ορμή και στην χώρα μας, εκτοπίζοντας την μικρο-πολιτική που, δυστυχώς, μας έχει κατακυριεύσει.
ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ
![](/images/w400/3/jpg/files/2024-02-02/final-voice-choice4.jpg)
ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ ΠΑΝΤΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Η ανάρτηση του δημάρχου Αθηναίων
Επίσκεψη εργασίας πραγματοποιεί στη Ρόδο η Υπουργός Πολιτισμού
«Θα πρέπει να τοποθετηθεί η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ»
Η αίτηση πρέπει να έχει υποβληθεί οριστικά και να έχει εγκριθεί
Χρονική ανάσα για την υποβολή τροποποιητικών δηλώσεων χωρίς πρόστιμα
«Πώς θα μείνει σε ένα κόμμα που τον θεωρούν απαράδεκτο;» διερωτάται ο υπουργός Υγείας
Μία εβδομάδα μετά τη σεξιστική επίθεση στη Μ. Συρεγγέλα, το bullying σε συνεργάτιδα του Α. Γεωργιάδη στη Βουλή
Πώς σχολίασε τη δήλωση Νετανιάχου
«Αύριο θα έχω μια καινούργια αποκάλυψη που θα κάνει πάταγο», έγραψε ο βουλευτής Χανίων
Η νομική σύμβουλος του Άδωνι Γεωργιάδη έγινε χωρίς να το θέλει το πρόσωπο της ημέρας
«Ο σεβασμός μεταξύ μας πρέπει να παραμείνει ο κανόνας», δήλωσε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ
Aναλυτικά οι ημερομηνίες
Με αφορμή τις εξελίξεις στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης
Σε απάντηση προς τον Νάσο Ηλιόπουλο
«Δεν αντιστοιχεί στις δικές μας αρχές και στην κοινοβουλευτική διαδικασία», δήλωσε ο πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ
«Πραγματικά αισθάνομαι ντροπή και βαθύτατη λύπη», δήλωσε ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ
«Ο σεξισμός, το μπουλινγκ και ο κακοποιητικος λόγος προσβάλλουν την αριστερά. Καμία ανοχή»
Η πρώτη αντίδραση μετά τη διαγραφή του από την ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ για την επίθεση σε συνεργάτιδα του Άδωνι Γεωργιάδη
Το τίμημα είναι τετραπλάσιο του λογιστικού κόστους
Έχετε δει 20 από 200 άρθρα.