Γιώργος Βερνίκος

Με ιστορική αντιδικτατορική δράση, με επιχειρηματική δραστηριότητα στο χώρο του τουρισμού, με συμμετοχή στο οικολογικό κίνημα, ένας από τους 58 και τώρα υποψήφιος ευρωβουλευτής με την Ελιά.

Η Ευρώπη αλλάζει; Και πώς συμβάλλει σ’ αυτό η νίκη του σοσιαλδημοκρατικού χώρου;

H κρίση, εκτός των άλλων, ανέδειξε και την έλλειψη προσανατολισμού και οραματισμού της σύγχρονης Ευρώπης, θέτοντας με επιτακτικό τρόπο ορισμένα κρίσιμα, «υπαρξιακής» υφής ερωτήματα ως προς τον τρόπο λειτουργίας, τους στόχους και τις προοπτικές της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Και μπροστά στον κίνδυνο, ακόμα και διάλυσής της, η Ευρώπη οφείλει να θέσει εκ νέου τα θεμελιώδη αυτά ζητήματα σε έναν ανοιχτό διάλογο με τους λαούς της. Σε αυτές τις ευρωεκλογές, επομένως, δίνεται μια μάχη ιδεών και αξιών, μία μάχη πολιτικών προσανατολισμών για την Ευρώπη. Εκείνο που χρειάζεται η Ευρώπη είναι να αποκτήσει ξανά τη δυναμική και τον οραματισμό που είχε την εποχή του Ντελόρ. Η νεοφιλελεύθερη διαχείριση της κρίσης έφερε στην επιφάνεια τα στοιχεία εκείνα που χωρίζουν την Ευρώπη. Πιστεύω ότι η Ευρώπη χρειάζεται μία νέα πολιτική ταυτότητα, μακριά από εθνικισμούς, που θα απαντά στις ανάγκες του Ευρωπαίου πολίτη και θα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις προκλήσεις που αναδύονται στο διεθνές περιβάλλον.

Οι συσχετισμοί που θα προκύψουν στο νέο ευρωκοινοβούλιο, μεταξύ αυτών που αμφισβητούν το κοινό ευρωπαϊκό μέλλον και αυτών που θέλουν να κερδίσουν το στοίχημα της ευρωπαϊκής ενοποίησης, θα είναι καθοριστικής σημασίας για την περαιτέρω πορεία της Ευρώπης. Το ίδιο καθοριστικοί θα είναι και οι συσχετισμοί δύναμης μεταξύ εκείνων που επιμένουν στη νεοφιλελεύθερη λιτότητα και εκείνων που υπερασπίζονται το κοινωνικό κράτος, επενδύοντας στην ανάπτυξη και την καινοτομία. Και για αυτό είναι σημαντικό να αποκτήσει ο σοσιαλδημοκρατικός χώρος ισχυρή πλειοψηφία σε αυτές τις ευρωεκλογές. Γιατί όλες μας οι προσπάθειες στηρίζουν μια Ευρώπη που λειτουργεί θεσμικά, με διαφάνεια, με σεβασμό στους κοινοβουλευτικούς θεσμούς, με σεβασμό στις αρμοδιότητες του ευρωπαϊκού, αλλά και των 28 εθνικών κοινοβουλίων. Οι λύσεις θα προκύψουν όχι από διασπαστικές λογικές αλλά από τη δημοκρατικότερη και αποτελεσματικότερη λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμών. Γιατί οι πολίτες της Ευρώπης πρέπει να γνωρίζουν και να συμμετέχουν ενεργά στις αποφάσεις που παίρνουν τα θεσμικά της όργανα. Επίσης, θα δουλέψουμε συστηματικά μαζί και με τους άλλους πολιτικούς σχηματισμούς για να συνδιαμορφώσουμε τις πολιτικές που ενισχύουν την έρευνα και την καινοτομία, στηρίζουν την υγιή επιχειρηματικότητα, σέβονται το περιβάλλον, προάγουν την κοινωνική δικαιοσύνη, δυναμώνουν την κοινωνική συνοχή, ανοίγουν την Ευρώπη δυναμικά στο διεθνή χώρο. Μόνο οι επιλογές αυτές πιστεύω ότι διασφαλίζουν στην Ευρώπη το ότι θα βγει ισχυρότερη από την κρίση με μεγαλύτερη συνοχή, υψηλότερη ανταγωνιστικότητα και βιώσιμες θέσεις εργασίας για όλους τους πολίτες της.

Γιατί με την Ελιά; Πιστεύετε ότι ο κεντροαριστερός χώρος μπορεί ακόμα να συσπειρώσει τις δυνάμεις του με αυτό το όχημα;

Προτού προσχωρήσω στην Ελιά συμμετείχα ενεργά στη δημιουργία του κινήματος των 58, ανταποκρινόμενοςστην ανάγκη να είμαι πολιτικά παρών σε μία κρίσιμη στιγμή για τη χώρα μου. Το κίνημα βέβαια των 58 μπορεί να μην προχώρησε όσο θα θέλαμε, αλλά αναδείξαμε τη δυναμική που έχει ο κεντροαριστερός χώρος και την ανάγκη συνένωσης των δυνάμεων της κεντροαριστεράς. Σε κάθε περίπτωση, κανείς μας δεν εγκατέλειψε τον αγώνα. Στηρίζουμε την Ελιά, προσωπικά συμμετέχω και ενεργά σαν υποψήφιος ευρωβουλευτής, αλλά και όσοι επέλεξαν άλλους κομματικούς σχηματισμούς ή παραμένουν ανένταχτοι πιστεύουν στην ενότητα των δυνάμεων της κεντροαριστεράς, του φιλελεύθερου μεταρρυθμιστικού κέντρου, της σοσιαλδημοκρατίας και της οικολογίας. Αυτό, αργά ή γρήγορα, θα συμβεί.

Όσον αφορά τη δυνατότητα της Ελιάς να συσπειρώσει τις δυνάμεις του κεντροαριστερού χώρου, πιστεύω ότι τη δεδομένη χρονική στιγμή όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά, αλλά η προσωπική μου άποψη είναι ότι η Ελιά αποτελεί σήμερα το καλύτερο «εργαλείο» για να δημιουργηθεί η συγκεκριμένη συσπείρωση. Το ιδρυτικό κείμενο της Ελιάς αποτελεί κείμενο πρόσκληση, χωρίς αποκλεισμούς και χωρίς ηγεμονισμούς, στα κόμματα, στα πολιτικά πρόσωπα και σε όλους τους ενεργούς πολίτες που ιδεολογικά εντάσσονται στην κεντροαριστερά και τη σοσιαλδημοκρατία, να συνεργαστούν για την ανασυγκρότηση του χώρου. Μέχρι σήμερα έχουν ενταχθεί στην Ελιά πολλά πρόσωπα, τα οποία τα τελευταία χρόνια έχουν δώσει συνεπείς και συνεχείς μάχες κατά της κομματοκρατίας, της αναξιοκρατίας και των πελατειακών σχέσεων. Το ευρωψηφοδέλτιο της Ελιάς έχει πολλά άξια πρόσωπα και ο καθένας, με το σταυρό προτίμησής του, μπορεί να δώσει το μήνυμά του προς ποια κατεύθυνση επιθυμεί να κινηθούν οι πολιτικές εξελίξεις.

Υπάρχουν μεταρρυθμίσεις που οφείλαμε να κάνουμε και χωρίς τα μνημόνια; Μπορείτε να αναφέρετε μερικές απ’ αυτές;

Η σοβαρή δημοσιονομική κρίση ανέδειξεχρόνιες παθογένειες της ελληνικής οικονομίας, όπως την αντιπαραγωγική διόγκωση του δημόσιου τομέα, το στρεβλό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης και τον προσανατολισμό του ΑΕΠ στην κατανάλωση, την ασύδοτη φοροδιαφυγή μέσα από την πλήρη αδυναμία ή και αδιαφορία του κράτους να ελέγξει τη φορολογητέα ύλη ολόκληρων ομάδων του πληθυσμού. Η κρίση σε μικρό μόνο βαθμό ήταν εισαγόμενη. Κυρίως ήταν το αποτέλεσμα της επί μακρόν αδιαφορίας των κυβερνήσεων, για λόγους πολιτικών σκοπιμοτήτων, να προχωρήσουν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις. Σε πολλές δε περιπτώσεις οι παθογένειες που ανέφερα όχι μόνο συντηρήθηκαν, αλλά και ενισχύθηκαν. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλές από τις μεταρρυθμίσεις των μνημονίων θα έπρεπε να τις είχαμε κάνει μόνοι μας και πολύ πριν. Και το κυριότερο θα έπρεπε να μην τις είχαμε κάνει με κατεπείγοντα και αποσπασματικό τρόπο όπως σήμερα, αλλά μετά από αξιολόγηση και στη βάση ενός ολοκληρωμένου και μακροχρόνιου σχεδιασμού με σταδιακούς και μετρήσιμους στόχους. Αξιολόγηση και μετρήσιμοι στόχοι, δύο έννοιες απόλυτα αυτονόητες οι οποίες όμως ελάχιστα χαρακτηρίζουν τις πολιτικές που εφαρμόζονται στη χώρα μας. Για χρόνια επομένως ο δημόσιος τομέας διογκωνόταν, οι αγορές προϊόντων και υπηρεσιών υπέφεραν από μονοπωλιακές στρεβλώσεις και αγκυλώσεις, η έρευνα και το εκπαιδευτικό σύστημα αδυνατούσε να στηρίξει τις ανάγκες των επιχειρήσεων, το φορολογικό σύστημα υπέθαλπε τη φοροδιαφυγή, τα μικροσυμφέροντα κατέστρεφαν το περιβάλλον. Και όλα αυτά εμπόδιζαν την ανάπτυξη της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας, τη δημιουργία ενός ελκυστικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, τη διαμόρφωση ενός παραγωγικού και αποτελεσματικού δημόσιου τομέα.

Χρειάζονταν επομένως αποφασιστικές μεταρρυθμίσεις κατ’ αρχάς στη δημόσια διοίκηση ώστε να απελευθερωθεί από την κομματοκρατία και να ανασυγκροτηθεί οργανωτικά και λειτουργικά, να μειωθεί η γραφειοκρατία και η αναποτελεσματικότητά της, στη συνέχεια στο φορολογικό σύστημα ώστε να αποκτήσει σαφήνεια, σταθερότητα και αναπτυξιακά χαρακτηριστικά και τέλος στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών ώστε να αρθούν οι αγκυλώσεις και να καταπολεμηθούν τα μονοπωλιακά ή ολιγοπωλιακά χαρακτηριστικά που παρεμποδίζουν τον υγιή ανταγωνισμό και την επιχειρηματικότητα.

Μπορούσαμε να επιτύχουμε πρωτογενές πλεόνασα χωρίς αυτό το μπαράζ φόρων;

Η Ελλάδα πριν έξι χρόνια περίπου βρέθηκε αντιμέτωπη με μια πάρα πολύ δύσκολη δημοσιονομική κατάσταση. Είναι γεγονός ότι η αντιμετώπιση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων κατέστησε, σε ένα πρώτο στάδιο, αναπόφευκτη την αύξηση της φορολογίας. Το πρόβλημα όμως δεν είναι αυτό. Το πρόβλημα βρίσκεται στο ότι οι φορολογικές επιβαρύνσεις που επιβλήθηκαν, όχι μόνο συνεχίζονται, αλλά και εντείνονται, ενώ χαρακτηρίζονται απλά και μόνο από καθαρά εισπρακτική λογική. Ουδέποτε εξετάσθηκαν σοβαρά οι μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους στην ανάπτυξη με βάση την παραγωγική δομή και διάρθρωση της ελληνικής οικονομίας. Αναμφισβήτητα το πρωτογενές πλεόνασμα αποτελεί προτεραιότητα για τη δημοσιονομική εξυγίανση. Παράλληλα όμως, αν θέλουμε το πρωτογενές πλεόνασμα που επιτεύχθηκε να συνεχισθεί, προτεραιότητα θα πρέπει να αποτελεί και η επάνοδος της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, γεγονός που προϋποθέτει ένα φορολογικό πλαίσιο δίκαιο, σταθερό, κατανοητό από τους πολίτες, που θα στηρίζει την επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη και θα οδηγεί στην αναδιανομή του εισοδήματος. Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, που σε μεγάλο βαθμό εκφράζουν την κυρίαρχη πολιτική και οικονομική ορθότητα, η προσωπική μου άποψη είναι ότι οι επαγγελματίες πολιτικοί, μαζί με καθηγητές, δεν ξέρουν πώς λειτουργεί η πραγματική οικονομία, με αποτέλεσμα να εντείνονται τα προβλήματα. Έχουμε βιώσει την οικονομική κρίση πολύ πιο έντονα απ’ ό,τι μας αναλογεί εξαιτίας αυτού του γεγονότος. Είναι σημαντικό άνθρωποι της δημιουργίας και της παραγωγής να συμμετέχουν ενεργά στα κέντρα λήψης αποφάσεων, ιδιαίτερα όταν το κύριο ζητούμενο είναι η δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Σημειώστε ότι προσωπικά πιστεύω επίσης ότι ο τουρισμός, η ναυτιλία και η καινοτομία μπορούν να αποτελέσουν την «ατμομηχανή» της ανάπτυξης και ζητώ την ψήφο ακριβώς για να εκπροσωπήσω την υγιή επιχειρηματικότητα με τον καλύτερο τρόπο και στα ευρωπαϊκά όργανα.

Καμιά θυσία για το ευρώ, λέει ο ΣΥΡΙΖΑ. Το σχόλιό σας;

Η ζωή είναι ένας αγώνας και το να καταφέρεις διαφορετικούς λαούς και οικονομίες να συνεργαστούν και να έχουν κοινούς στόχους, πολιτικούς, οικονομικούς και νομισματικούς, αξίζει πράγματι μεγάλες θυσίες, ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς πόσο αίμα έχει χυθεί σε πολέμους από τους ευρωπαϊκούς λαούς πριν ξεκινήσει η προσπάθεια των κοινών στόχων. Η Ευρώπη πρέπει να προχωρήσει μπροστά, διορθώνοντας λάθη και αδυναμίες. Αγωνίζομαι προς αυτή την κατεύθυνση.

Κάποιοι υποστηρίζουν πως η ΕΕ θέλει την Ελλάδα ξενοδόχο της Ευρώπης. Αρκεί αυτό; Υπάρχει άλλος δρόμος για μια  παραγωγική Ελλάδα;

Τη δεκαετία του ’70 ήμουν φοιτητής και ήταν της «μόδας» να συζητάμε για την ανάγκη «αυτοδύναμης βιομηχανικής παραγωγής». Νόμιζαν ότι τα εργοστάσια, όπου και αν κατασκευάζονταν, ακόμα και μέσα στα δάση, έφερναν ανάπτυξη και απασχόληση. Από την άλλη ο τουρισμός θεωρείτο παρακατιανή δραστηριότητα και είναι χαρακτηριστική η φράση της εποχής «δεν θα γίνουμε τα γκαρσόνια της Ευρώπης». Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει σημαντικά. Ο τουρισμός αναγνωρίζεται πλέον απ’ όλους και θεωρείται θεμέλιος λίθος για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Κατέγραψε αξιοσημείωτη αντοχή μέσα στην κρίση. Το 2013 διαμόρφωσε άμεσα έσοδα 12,2 δισ. ευρώ μαζί με την κρουαζιέρα, και με τους πολλαπλασιαστές δημιουργεί συνολική ζήτηση στην οικονομία 34 δισ. ευρώ, ήτοι το 16,4% του ΑΠΑ. Καλύπτει το 51% του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου. Συμβάλλει με 18,4% στην άμεση και έμμεση απασχόληση, με 737.000 θέσεις εργασίας. Το 2014 προβλέπεται επίσης ακόμα καλύτερο. Τα επόμενα χρόνια το 42% της αύξησης της απασχόλησης θα προέρχεται από τον τουρισμό. Και οι προσπάθειες θα συνεχιστούν για να πετύχουμε την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, την αύξηση της μέσης δαπάνης ανά επισκέπτη και την ενίσχυση των λιγότερο αναπτυγμένων τουριστικών περιοχών, που έχουν σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. Πιστεύω, βέβαια, ότι καμία χώρα δεν πρέπει να βασίσει την ανάπτυξή της σε ένα μόνο παραγωγικό τομέα γιατί αυτό κάνει την οικονομία της ιδιαίτερα ευαίσθητη στις όποιες μεταβολές. Και η Ελλάδα, εκτός από τον τουρισμό, διαθέτει πολλούς άλλους τομείς με συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως ο τομέας της ενέργειας, της μεταποίησης της αγροτικής παραγωγής, της γεωργίας, της χημικής βιομηχανίας, τους οποίους μπορεί και πρέπει να αναπτύξει περαιτέρω. Και βέβαια ο τουρισμός όχι μόνο δεν δρα ανταγωνιστικά σε αυτούς, αλλά σε πολλές περιπτώσεις η τουριστική ανάπτυξη ωθεί στην ανάπτυξή τους σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο.

Ποια είναι η θέση σου απέναντι σε όλους αυτούς που κατηγορούν την Ευρώπη για τα δεινά της Ελλάδας και των Ελλήνων τα τελευταία χρόνια; Ποιο είναι το δικό σου μήνυμα για τις ευρωεκλογές;

Το ότι αποδέχτηκα την πρόταση να συμμετάσχω στις ευρωεκλογές, ως υποψήφιος, δεν σημαίνει ότι διέγραψα την κριτική μου θέση απέναντι στην Ευρώπη. Γνωρίζω πολύ καλά ότι η Ευρώπη δυσλειτουργεί. Πιστεύω όμως ότι εκείνο που μας χρειάζεται δεν είναι λιγότερη, αλλά περισσότερη και καλύτερα οργανωμένη Ευρώπη. Θέλω να είμαι σαφής: Έχω στρατευθεί σ’ ένα δύσκολο αγώνα, προκειμένου να συμβάλω στις εξελίξεις στην Ευρώπη, να τονίσω τη σημασία της πολιτικής σταθερότητας και την ανάγκη της στήριξης του προοδευτικού πόλου, με σαφή προσανατολισμό την υγιή επιχειρηματικότητα και όχι τον κρατισμό. Μόνο μια υγιής οικονομία μπορεί να στηρίξει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και την κοινωνική συνοχή. Γι’ αυτά αγωνίζομαι με την «Ελιά - Δημοκρατική Παράταξη» στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος-PES, ελπίζοντας να αναδειχθούμε η πρώτη πολιτική δύναμη στην Ευρώπη.