Ο Κωστής Χατζηδάκης μιλάει για το νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο

Λέτε ότι η χώρα μας αποτελούσε μία θλιβερή εξαίρεση στα περιβαλλοντικά θέματα μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τι αλλάζει με τον περιβαλλοντικό νόμο του υπουργείου σας;
Έχουμε τις περισσότερες καταγγελίες στις Βρυξέλλες μετά την Ισπανία. Αυτή την κατάσταση κληρονομήσαμε από τον ΣΥΡΙΖΑ. Kαι αυτό εργαζόμαστε να αλλάξουμε. Όχι με δικές μας πατέντες. Προχωρούμε με βάση αυτά που ισχύουν στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στο κάτω-κάτω, σας θυμίζω, ήμουν 13 χρόνια στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο. Τι κάνει λοιπόν αυτό το περιβόητο νομοσχέδιο; Απλοποιεί τις περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις ακολουθώντας τις πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Βάζει κανόνες στις περιοχές Natura, αντίστοιχες με αυτές που ισχύουν στα περισσότερα κράτη της ΕΕ. Δίνει τέλος στην ομηρία χιλιάδων αγροτών, που το Δημόσιο από τη μία τους αφήνει να δηλώνουν τα χωράφια τους στην ΕΕ για να παίρνουν επιδοτήσεις και από την άλλη τα ίδια χωράφια τα θεωρεί δάση. Προσπαθούμε να τελειώσουμε με τους βόθρους, με τα μπάζα και τις χωματερές. Συνδέουμε χιλιάδες σπίτια με το αποχετευτικό δίκτυο. Με λεφτά του ΕΣΠΑ. Δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για μία πιο αποτελεσματική διαχείριση των σκουπιδιών, ιδιαίτερα στο Ιόνιο και στο Νότιο Αιγαίο όπου έχουμε μια σειρά από ανοιχτές υποθέσεις. Απαγορεύουμε να εκδίδεται οικοδομική άδεια εάν ο άλλος δεν έχει κανονίσει για τη σύννομη διάθεση των μπάζων του. Ώστε να μη μολύνει τις παραλίες και τα δάση. 

Τι απαντάτε στις αιτιάσεις του ΣΥΡΙΖΑ ότι με τον νόμο καταργείτε την προστασία των περιοχών Natura 2000, τους εθνικούς δρυμούς δηλαδή, και προωθείτε ακόμα και μεταλλευτικές δραστηριότητες και εξορύξεις υδρογονανθράκων σε περιοχές προστασίας της φύσης;
Υπάρχει μια σημαντική παρανόηση εδώ. Έχει δημιουργηθεί η εντύπωση σε μεγάλο μέρος του κόσμου ότι οι περιοχές Natura είναι «νεκρές ζώνες» όπου δεν συμβαίνει τίποτα. Είναι πολύ μακριά από την πραγματικότητα αυτό. Στις περιοχές Natura, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ολόκληρη την Ευρώπη, επιτρέπονται δραστηριότητες οι οποίες ταιριάζουν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής. Για αυτό και εκπλήσσομαι ιδιαίτερα από την κριτική με αφορμή τις εξορύξεις. Από τη μια πλευρά εκπλήσσομαι με τον ΣΥΡΙΖΑ, επί των ημερών του οποίου δόθηκαν πολλές άδειες για εξορύξεις λιγνίτη, μαρμάρου και βωξίτη σε περιοχές Natura. Σήμερα όμως υποδύεται τον πολέμιό τους. Και από την άλλη πλευρά εκπλήσσομαι με τις αντιδράσεις ορισμένων περιβαλλοντικών οργανώσεων, οι οποίες δεν μπορεί να μη γνωρίζουν ότι γίνονται εξορύξεις, υπό προϋποθέσεις, σε όλες ανεξαιρέτως τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως γινόταν και στην Ελλάδα επί ΣΥΡΙΖΑ! Αυτό που κάνουμε εμείς είναι να βάλουμε τέρμα στο προηγούμενο καθεστώς αδιαφάνειας όπου οι άδειες δίνονταν με βάση το αν κάποιος είχε μέσο ή όχι. Και θεσμοθετούμε ένα διαφανές πλαίσιο κοινής λογικής που θα έχει την έγκριση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Για πρώτη δε φορά, στις 2 από τις 4 ζώνες, απαγορεύεται ρητώς η δυνατότητα εξορύξεων! Κάνουν λοιπόν κριτική αυτοί που τις επέτρεπαν, σε αυτούς που για πρώτη φορά τις απαγορεύουν σε 2 ζώνες! Όλη αυτή η κριτική είναι όχι μόνο άδικη, αλλά και υποκριτική. Διότι εμείς είμαστε η κυβέρνηση που προωθεί την απολιγνιτοποίηση, την ηλεκτροκίνηση, τη στήριξη της ανακύκλωσης, την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης. Και δεν δέχομαι κανείς να μου λέει ότι ενδιαφέρεται για το μέλλον του παιδιού μου περισσότερο από ό,τι εγώ ο ίδιος!

Για ποιον λόγο καταργείτε την αυτοτέλεια των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών οι οποίοι γνωμοδοτούσαν για τα σχέδια διαχείρισής τους;
Και εδώ η κριτική προσπαθεί να αποπροσανατολίσει. Διότι η ουσία είναι ότι με το προηγούμενο πλαίσιο, οι προστατευόμενες περιοχές, δεν ήταν και τόσο προστατευμένες. Για όλες αυτές τις περιοχές, οι οποίες αποτελούν το ένα τρίτο της χώρας, δίνονταν μέχρι τώρα περίπου 8 εκατ. ευρώ τον χρόνο! Το διανοείστε; Ενώ στον νόμο που φέραμε, για πρώτη φορά προβλέπεται η ουσιαστική χρηματοδότηση έργων περιβαλλοντικής προστασίας στις περιοχές Natura μέσω του κεντρικού οργανισμού που δημιουργούμε για αυτό το λόγο, του ΟΦΥΠΕΚΑ. Η αυξημένη χρηματοδότηση θα προέρχεται από ένα περιβαλλοντικό τέλος στις δραστηριότητες που θα αναπτύσσονται στις προστατευόμενες περιοχές. Και να σημειώσω ότι η δημιουργία του ενιαίου οργανισμού ήταν πρόταση των ίδιων των φορέων και των περιβαλλοντικών οργανώσεων! Πρόταση που υλοποιούμε! Δεν καταλαβαίνω επομένως γιατί αυτή η εμπάθεια. Αν είναι αναληθές ότι εμείς δίνουμε περισσότερα χρήματα για τις προστατευόμενες περιοχές, ας βγει κάποιος να το πει! Ας είναι. Εμείς προχωρούμε με αυτό το σύγχρονο και ευρωπαϊκό σύστημα που ισχύει σε χώρες όπως η Φινλανδία, η Αυστρία, η Ιρλανδία. Διότι ενδιαφερόμαστε πραγματικά για το περιβάλλον και δεν θέλουμε η χώρα να μείνει κολλημένη στο χθες.

Στο νομοσχέδιο προβλέπεται επίσπευση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Πρακτικά σε πόσο διάστημα θα αποφαίνεται η αρμόδια επιτροπή από την ημέρα που θα υποβληθεί ένα αίτημα για επένδυση;
Είχαμε μέχρι τώρα την πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία η διαδικασία των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων να διαρκεί 6-8 χρόνια. Ενώ στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ η ίδια διαδικασία διαρκεί μερικούς μόνο μήνες! Φανταστείτε πόσες επενδύσεις και θέσεις εργασίας έχουν χαθεί κάθε φορά που ένας επενδυτής που ήθελε να επενδύσει στη χώρα μας, έμπλεκε στα γρανάζια της γραφειοκρατίας. Αυτό τώρα αλλάζει. Θα γίνεται ό,τι συμβαίνει στην Ιταλία, στην Ολλανδία, στη Γερμανία. Οι αρμόδιοι φορείς θα απαντούν μέσα σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα 100-150 ημερών για το αν μια επένδυση μπορεί να προχωρήσει. Προσέξτε. Δεν θα είναι υποχρεωμένες η αρχαιολογική ή η δασική υπηρεσία να απαντούν θετικά, όπως παραπλανητικά επιχειρηματολόγησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Θα μπορούν, και πρέπει, να λένε όχι, εάν το σχέδιο της επένδυσης δεν πληροί τους περιβαλλοντικούς όρους. Θα το λένε όμως! Και έτσι δεν θα υπάρχουν πλέον δικαιολογίες για αυτή την κωλυσιεργία που έπαιρνε χρόνια ολόκληρα. Η οποία είχε κάνει την Ελλάδα τη χώρα του «ου μπλέξεις» ακόμα και για τους επενδυτές εκείνους που είχαν την πρόθεση να επενδύσουν στην Ελλάδα και –σεβόμενοι το περιβάλλον– να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας.

Από 1/1/2021 επεκτείνεται το τέλος στις πλαστικές σακούλες και θα ισχύει η ίδια επιβάρυνση για όλες ανεξαρτήτως πάχους. Γιατί προχωρήσατε σε αυτή τη ρύθμιση;
Διότι σε αυτό το ζήτημα είχαμε πλέον φτάσει στο σημείο να κοροϊδευόμαστε μεταξύ μας. Αναγνωρίζω ότι ήταν μία ρύθμιση που έφερε η προηγούμενη κυβέρνηση η οποία κινούνταν στη σωστή κατεύθυνση. Ο τρόπος όμως με τον οποίο εφαρμόστηκε είχε σαν αποτέλεσμα να ακυρώνεται στην πράξη. Από τη μία πλευρά, χαιρόμασταν μεταξύ μας για τη μείωση στη χρήση της μικρής πλαστικής σακούλας. Από την άλλη όμως σημειώθηκε μία κατακόρυφη αύξηση της χρήσης της μεγαλύτερης, χοντρής πλαστικής σακούλας στα σούπερ μάρκετ, για την οποία δεν πληρωνόταν περιβαλλοντικό τέλος. Βάζουμε λοιπόν τέρμα σε αυτή την κατάσταση. Επεκτείνουμε το τέλος σε όλες τις πλαστικές σακούλες ανεξαρτήτως πάχους με διπλό στόχο: Από τη μια πλευρά να μειωθεί η χρήση της πλαστικής σακούλας γενικώς. Και από την άλλη πλευρά να πληρώνεται και να αποδίδεται το περιβαλλοντικό τέλος για όλες τις πλαστικές σακούλες οι οποίες εντέλει αγοράζονται. Είναι μια ρύθμιση με όφελος τόσο για τους πολίτες, όσο και για το περιβάλλον. 

Τι απαντάτε σε όσους σας κατηγορούν ότι με το νομοσχέδιο νομιμοποιείτε αυθαίρετα εντός δασικών εκτάσεων και κατά περίπτωση εντός υγροτόπων και ρεμάτων;
Ότι πολύ απλά δεν έχουν διαβάσει τη σχετική διάταξη του νόμου. Διότι αν την είχαν διαβάσει θα γνώριζαν ότι σέβεται το σκεπτικό που οδήγησε το Συμβούλιο της Επικρατείας να κρίνει αντισυνταγματικό τον νόμο του ΣΥΡΙΖΑ για τις λεγόμενες οικιστικές πυκνώσεις. Είναι μια διάταξη που λαμβάνει υπόψη αυτή την απόφαση του ΣτΕ και παραπέμπει για τις περαιτέρω παραμέτρους σε νέο Προεδρικό Διάταγμα που θα έχει την έγκριση του ίδιου του ΣτΕ.

Κύριε υπουργέ, σε πρόσφατη τηλεδιάσκεψη που είχαμε με νέους με θέμα την πράσινη ατζέντα της κυβέρνησης, μιλήσατε για κίνητρα τα οποία θα φέρει η κυβέρνηση για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Ποια θα είναι αυτά;
Έχουμε ξεκινήσει τη συνεργασία με τα Υπουργεία Οικονομικών και Μεταφορών για αυτό το ζήτημα ήδη από το περασμένο φθινόπωρο. Έχουμε μιλήσει με τους παράγοντες της αγοράς, αλλά και με άλλες χώρες –εγώ ο ίδιος είχα επισκεφθεί την Ολλανδία για αυτό το θέμα καθώς είναι μια χώρα που βρίσκεται πολύ μπροστά στα θέματα της ηλεκτροκίνησης– και υπολογίζω ότι σε ένα περίπου μήνα θα είμαστε έτοιμοι να παρουσιάσουμε το σχετικό νομοσχέδιο. Είναι μια πολυεπίπεδη παρέμβαση. Ξεκινά από τις υποδομές φόρτισης –τα ηλεκτρικά βενζινάδικα όπως λέω αστειευόμενος– και φτάνει μέχρι το ειδικό πρόγραμμα κρατικής ενίσχυσης που έχουμε σχεδιάσει. Αυτό θα δώσει κίνητρα σε όσους θέλουν να αγοράσουν ηλεκτρικά αυτοκίνητα, σκούτερ και ποδήλατα, με πόρους που θα προέλθουν από το Ταμείο Ρύπων και οι οποίοι είναι σημαντικοί. Η επιδότηση των ΙΧ θα είναι η ίδια για όλους τους τύπους των αυτοκινήτων, ανεξαρτήτως κόστους, διότι θέλουμε να ενισχύσουμε αναλογικά περισσότερο αυτούς που δεν έχουν πολλά χρήματα. Τα κίνητρα θα είναι ισχυρότερα για τα σκούτερ και τα ποδήλατα, όχι μόνο λόγω χαμηλότερης τιμής, αλλά και διότι θέλουμε να κάνουμε ένα άνοιγμα στους νέους. Θέλουμε οι νέοι να πρωταγωνιστήσουν σε αυτή τη μετάβαση στη νέα εποχή στην οποία τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τα σκούτερ και τα ποδήλατα δεν θα θεωρούνται πλέον πολυτέλεια. 

Τι άλλαξε στη δική σας ζωή με τα μέτρα για τον κορωνοϊό;
Ίσως δεν άλλαξαν τόσο πολλά για μένα, όσο για τους ανθρώπους που αναγκάστηκαν να μείνουν στο σπίτι. Διότι ακόμα και την περίοδο της καραντίνας ήμουν υποχρεωμένος να πηγαίνω κάθε μέρα στο υπουργείο. Άλλαξε φυσικά ο τρόπος με τον οποίο εργαζόμουν. Καθώς η είσοδος του κοινού απαγορεύτηκε, τα ραντεβού μειώθηκαν, οι τηλεδιασκέψεις έγιναν μέρος της καθημερινής εργασιακής ρουτίνας, ενώ πολλοί εργαζόμενοι του υπουργείου και συνεργάτες μου χρησιμοποίησαν την τηλεργασία. Η άλλη σημαντική αλλαγή στην καθημερινότητά μου ήταν ότι λόγω του περιορισμού των εκδηλώσεων και των συναντήσεων μου δόθηκε περισσότερος ελεύθερος χρόνος που είχα την ευκαιρία να τον περάσω με την Πόπη και τον γιο μας, τον Γιάννη. 

Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα θέλατε να κάνετε όταν τελειώσουν όλα τα πρωτόγνωρα που ζούμε λόγω κορωνοϊού;
Να πηγαίναμε και οι τρεις μας οικογενειακώς στην Κρήτη, που μου έχει λείψει πολύ.