Η ευρωπαϊκή οικονομία έχει αυτονομηθεί από την πολιτική

Η Ελλάδα αποτελεί εξαίρεση και σε αυτόν τον κανόνα
Η ευρωπαϊκή οικονομία έχει αναπτύξει μια δυναμική η οποία δεν είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή, αλλά είναι εξαιρετικά σταθερή. Με βάση όσα μας είπε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) κ. Ντράγκι κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, την περασμένη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, σχεδόν όλες οι οικονομίες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) έχουν συμπληρώσει τεσσεράμισι χρόνια σταθερής ανάπτυξης.

Οι ειδικοί της ΕΚΤ βρίσκονται στην ευχάριστη θέση να αναθεωρούν προς τα πάνω τις προγνώσεις τους για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, ενώ το επίπεδο απασχόλησης στην Ευρωζώνη και στο σύνολο της Ε.Ε. έχει επιστρέψει στο επίπεδο του 2008 απορροφώντας την πρόσθετη ανεργία που δημιουργήθηκε εξαιτίας της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης και της πολιτικής που ακολουθήθηκε για την αντιμετώπισή της.

Πολιτική αναταραχή
Κι ενώ η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται σε θετική πορεία, παρατηρούνται σημαντικές πολιτικές ανακατατάξεις που δημιουργούν κλίμα πολιτικής αβεβαιότητας.

Στη Γερμανία οι Φιλελεύθεροι δήλωσαν ότι δεν θα πάρουν μέρος στον επόμενο κυβερνητικό σχηματισμό με αποτέλεσμα να είναι πολύ δύσκολο να σχηματιστεί η επόμενη κυβέρνηση Μέρκελ στη διάρκεια των επόμενων μηνών και να αυξάνονται οι πιθανότητες για νέα προσφυγή στις κάλπες με πιθανότερο αποτέλεσμα την παραπέρα ενίσχυση της Εναλλακτικής για την Γερμανία. Στην Ισπανία κλιμακώνεται η αντιπαράθεση Μαδρίτης-Βαρκελώνης και θα πρέπει να δοθεί σκληρή πολιτική μάχη για να διατηρήσει η Ισπανία την ενότητά της και να ξεκινήσει μια νέα περίοδος συνεργασίας με την Καταλονία.

Στην Ιταλία υποχωρεί δημοσκοπικά η κεντροαριστερά η οποία βρίσκεται στην εξουσία και είναι πολύ πιθανόν οι εκλογές που πρέπει να γίνουν στη διάρκεια των επόμενων πέντε μηνών να οδηγήσουν στην πολιτική υπεροχή ή και την κυριαρχία του Κινήματος των Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο και της Λέγκας του Βορρά του Σαλβίνι.

Προσθέστε στα παραπάνω την αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει την εξέλιξη της διαπραγμάτευσης για το Brexit, την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε., την μετατόπιση προς τα δεξιά της Ολλανδίας και τις ακροδεξιές αναζητήσεις της Αυστρίας και έχουμε την τέλεια πολιτική καταιγίδα σε μια περίοδο κατά την οποία θεωρούσαμε ότι το δίδυμο Μέρκελ-Μακρόν θα επιχειρούσε την αναγκαία ευρωπαϊκή επανεκκίνηση με νέους όρους.

Σιγουριά Ντράγκι
Έθεσα το θέμα της πολιτικής αβεβαιότητας και της πιθανότητας να επηρεάσει αρνητικά τις ευρωπαϊκές οικονομικές εξελίξεις στον πρόεδρο της ΕΚΤ κ. Ντράγκι κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ υπογράμμισε στην απάντησή του ότι οι εξελίξεις στη διάρκεια των τελευταίων ετών δείχνουν ότι η ευρωπαϊκή οικονομία αναπτύσσει μια νέα δυναμική η οποία είναι ανεξάρτητη από τις πολιτικές ανακατατάξεις. Όπως χαρακτηριστικά είπε, αρκετοί προέβλεψαν ότι το άλφα ή βήτα πολιτικό γεγονός θα προκαλούσε μεγάλα εμπόδια στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής οικονομίας αλλά διαψεύστηκαν και, όπως όλα δείχνουν, η θετική πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια.

Κατά την άποψή μου, τρεις είναι οι βασικοί λόγοι που έχουν ενισχύσει την αυτονομία της οικονομίας έναντι της πολιτικής.

Πρώτον, η οικονομία είναι σήμερα πολύ ισχυρότερη έναντι της πολιτικής σε σχέση με πριν δέκα ή είκοσι χρόνια. Οι οικονομικοί και επιχειρηματικοί παράγοντες έχουν αποκτήσει ένα εντυπωσιακό πλεονέκτημα έναντι των πολιτικών.

Δεύτερον, έχουν συμφωνηθεί οι βασικοί κανόνες για τη λειτουργία της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. και δεν αμφισβητούνται από τις πολιτικές δυνάμεις που βρίσκονται στην εξουσία. Ακόμη και αυτοί που έκαναν σημαία τους την αμφισβήτηση αυτών των κανόνων, από τον κ. Τσίπρα μέχρι την κ. Λεπέν, υποχρεώθηκαν να κάνουν στροφή 180 μοιρών ή να ρίξουν νερό στο κρασί τους.

Τρίτον, σε χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η επιχειρηματική τάξη και η δημόσια διοίκηση λειτουργούν σε γενικές γραμμές με την ίδια αποτελεσματικότητα ανεξάρτητα από τις πολιτικές ανακατατάξεις.

Ελληνική εξαίρεση
Η Ελλάδα αποτελεί τη βασική εξαίρεση και στον κανόνα της ενίσχυσης της αυτονομίας της ευρωπαϊκής οικονομίας έναντι της πολιτικής.

Με τη συρρίκνωση του ιδιωτικού τομέα που παρατηρήθηκε τα τελευταία χρόνια, ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο ο ρόλος του κράτους και των πολιτικών διαχειριστών του στην οικονομία. Οι περιορισμένες δυνατότητες της επιχειρηματικής τάξης συνδυάζονται με την ουσιαστική κατάρρευση της δημόσιας διοίκησης για να μεγαλώσουν την πίεση που ασκεί η πολιτική κατάσταση στις οικονομικές εξελίξεις.

Τέλος, η υπερχρέωση του ελληνικού Δημοσίου έχει δημιουργήσει και εξωτερική πολιτική εξάρτηση της οικονομίας εφόσον παίζουν τεράστιο ρόλο αποφάσεις ξένων παραγόντων για το πρόγραμμα-μνημόνιο, τη μη ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα πολιτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, την καθυστέρηση της αναδιάρθρωσης του χρέους του ελληνικού Δημοσίου. Από αυτή την άποψη η πολιτική αβεβαιότητα που εκδηλώνεται στην Ε.Ε. δεν θα επηρεάσει την ευρωπαϊκή οικονομία, θα επηρεάσει όμως την ελληνική.