Η συμφωνία για την αξιολόγηση εγείρει ερωτήματα για την κυβέρνηση που αφορούν την επόμενη μέρα. Άλλα απαντώνται εύκολα, άλλα κρύβουν παγίδες.
Ερώτημα πρώτο: Θα ψηφιστούν τα νέα μέτρα από την παρούσα Βουλή;
Η απάντηση είναι μάλλον προβλέψιμη. Η κυβερνητική πλειοψηφία εμφανίζεται συμπαγής, παρά τις επιμέρους «αποχρώσεις». Ακόμα και οι Financial Times «στοιχημάτισαν» υπέρ της απρόσκοπτης ψήφισης των μέτρων. Οι βουλευτές των ΑΝΕΛ εμφανίζονται «βασιλικότεροι του βασιλέως», ενώ οι αντιρρήσεις εντός του ΣΥΡΙΖΑ εξαντλούνται σε ανώδυνες διαφοροποιήσεις στο πλαίσιο της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος.
Ερώτημα δεύτερο: Θα παραιτηθεί ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, τώρα που ολοκληρώθηκε η διαπραγμάτευση;
Γύρω από την περίπτωση του υπουργού Οικονομικών έχει αναπτυχθεί μεγάλη φιλολογία. Η φημολογία περί παραίτησής του ή «παραίτησής» του από τον πρωθυπουργό συνεχώς ανακυκλώνεται. Ωστόσο, όλα δείχνουν πως το πιθανότερο σενάριο είναι να παραμείνει στο υπουργείο. Ο κ.Τσίπρας δεν επιθυμεί την απομάκρυνσή του, άλλωστε ο κ. Τσακαλώτος είναι αυτός ο οποίος εδώ και μήνες επωμίστηκε το βάρος της διαπραγμάτευσης. Άλλωστε ο ίδιος παλιότερα είχε προϊδεάσει ότι θα αποχωρούσε από το υπουργείο, για μικρότερου βεληνεκούς μέτρα, όμως δεν το έπραξε. Με ενδεχόμενη παραίτηση θα ήταν σαν να αποκήρυσσε μια συμφωνία που φέρει την υπογραφή του. Η παραμονή του κ. Τσακαλώτου άλλωστε αμβλύνει και τις όποιες εσωκομματικές αντιθέσεις, αφού «απορροφά» τις αντιρρήσεις της κίνησης των λεγόμενων «53», ομάδα με την οποία διατηρεί δεσμούς ο κ. Τσακαλώτος. Ακούγεται άλλωστε και ένα άλλο επιχείρημα: ότι ο υπουργός κέρδισε πόντους και δημοφιλία ως «σοβαρός διαπραγματευτής»!
Ερώτημα τρίτο: Θα γίνει ανασχηματισμός μετά την ολοκλήρωση του κύκλου των συζητήσεων για την αξιολόγηση;
Το Μαξίμου διαψεύδει τη φιλολογία που αναπτύχθηκε κυρίως από μια πρόσφατη συνέντευξη του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Ν. Ξυδάκη. Η μη μετακίνηση ή παραίτηση πάντως του κ. Τσακαλώτου είναι βαρόμετρο για το ενδεχόμενο κυβερνητικών αλλαγών, καθώς σε θέσεις-κλειδιά βρίσκονται στελέχη που εμπιστεύεται ο πρωθυπουργός, όπως είναι ο αντιπρόεδρος κ. Γ. Δραγασάκης, ο υπουργός Οικονομίας κ. Δημ. Παπαδημητρίου, η υπουργός Εργασίας κ. Αχτσιόγλου, αλλά και ο «κομματικός» υπουργός Εσωτερικών κ. Π. Σκουρλέτης. Δύσκολο να νοηθεί ανασχηματισμός χωρίς αλλαγές στον κυβερνητικό πυρήνα, πάντως.
Ερώτημα τέταρτο: Σε τι ποντάρει ο πρωθυπουργός με δεδομένη την ψήφιση σκληρών μέτρων, όπως η περικοπή συντάξεων ή η μείωση του αφορολόγητου;
Πριν απ’ όλα ότι δεν είναι μέτρα άμεσης εφαρμογής αλλά μέτρα που θα τεθούν σε ισχύ από το 2019. Ωστόσο, αυτό δεν αρκεί. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση αγωνιά για τη διασφάλιση μιας διατύπωσης, έστω, που να αφορά τη μελλοντική διευθέτηση του χρέους. Ούτε όμως αυτό είναι αρκετό. Πιο άμεσης απόδοσης κρίνεται η πιθανή ένταξη της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της Ευρωπαϊκής ΚεντρικήςΤράπεζας, που θα επιφέρει πιθανή ενίσχυση της ρευστότητας. Πάντως, αυτό που λείπει από την κυβέρνηση –και αναζητείται επειγόντως– είναι η διατύπωση «αφηγήματος» για την επόμενη μέρα της συμφωνίας. Και αυτό όμως σε μεγάλο βαθμό θα κριθεί μόνο εφόσον η πραγματική οικονομία δείξει στο άμεσο διάστημα «σημάδια ζωής», που μέχρι τώρα –με βάση και τις προβλέψεις– παραμένει ζητούμενο.
Ερώτημα πέμπτο: Υπάρχει ενδεχόμενο εκλογικού αιφνιδιασμού;
Αν και η ΝΔ εξακολουθεί να ζητά εκλογές, η απάντηση της κυβέρνησης στο ερώτημα αυτό είναι αρνητική και πάντως συνάρτηση του «αφηγήματος» που προαναφέραμε. Ο πρωθυπουργός επιδιώκει να κερδίσει πολιτικό χρόνο για τη χάραξη στρατηγικής στη «μετά την αξιολόγηση» εποχή. Επιχειρεί παράλληλα να διασφαλίσει ότι η ΝΔ στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση δεν θα πετύχει την αυτοδυναμία. Όσο το δίπτυχο αυτό δεν υλοποιείται και αλληλοσυμπληρώνεται, η πιθανότητα προσφυγής στις κάλπες θα απομακρύνεται. Υπάρχει επιπλεόν και η αναμονή για τη διαμόρφωση του νέου πολιτικού τοπίου στην Ε.Ε. με την ολοκλήρωση των εκλογών στη Γερμανία τον προσεχή Σεπτέμβριο.
10°
