Μια σακούλα πορτοκάλια να διεκδικείται από δεκάδες ζευγάρια χέρια έξω από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Το στιγμιότυπο απαθανάτισε η φωτορεπόρτερ του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων Λουίζα Γουιλαμάκη και η βρετανική εφημερίδα «Γκάρντιαν» την επέλεξε ως Φωτογραφία της Ημέρας. Κι έτσι χιλιάδες μάτια είδαν «το χάλι του ελληνικού λαού», όπως γράφει η λεζάντα της βρετανικής εφημερίδας.
Ο φακός της «Γκάρντιαν» δεν έπιασε μια διανομή τροφίμων στο κέντρο της Αθήνας, αλλά μια «διαφορετική» διαμαρτυρία. Αγρότες-παραγωγοί μοίρασαν 50 τόνους οπωρολαχανικών σε ένδειξη διαμαρτυρίας για το υψηλό κόστος παραγωγής και για τις τιμές των καυσίμων. Μια κίνηση που βρήκε μεγάλη ανταπόκριση. «Δεν μου έκανε εντύπωση. Ο κόσμος προσπαθεί, το παλεύει, αλλά δυσκολεύεται όσο δυσκολευόμαστε κι εμείς οι παραγωγοί» μου λέει η παραγωγός πορτοκαλιών Δήμητρα Σπανού που στήνει τον πάγκο της στις λαϊκές της Αθήνας κάθε εβδομάδα.
«Πιο πολύ είμαι στην Αθήνα, παρά στο Άργος, που λέει ο λόγος» λέει την ώρα που διαλέγει για μένα ένα-ένα τα πορτοκάλια. «Έχω έναν πορτοκαλεώνα 25 στρέμματα. Εδώ δεν είμαστε Θεσσαλία. Τα κτήματα είναι μικρά και εμείς μικρομεσαίοι αγρότες. Αν δεν έβαζα δίπλα στα πορτοκάλια και άλλα προϊόντα, όπως οπωροκηπευτικά, το κέρδος θα ήταν μηδενικό. Αν δεν τρέξεις να πουλήσεις μόνος σου, τα πορτοκάλια θα μείνουν στα δέντρα. Είναι τραγικό να τα βλέπεις να σαπίζουν πάνω στο δέντρο.
Ευτυχώς φέτος δεν θα μείνουν πορτοκάλια στα χωράφια, ούτε θα καταλήξουν σε χωματερές. Η ζήτηση για εξαγωγές είναι μεγάλη. Γενικά η κατάσταση είναι δύσκολη και οι επιλογές για μας τους καλλιεργητές είναι τρεις: το πορτοκάλι θα πωληθεί περί τα 50 λεπτά το κιλό στη λαϊκή ή περί τα 10 λεπτά το κιλό στο εργοστάσιο για εξαγωγή ή, το χειρότερο, περί τα 3 λεπτά το κιλό για χυμό. Εγώ σε εβδομαδιαία βάση θέλω € 110 για βενζίνη. Είναι πολλά τα δρομολόγια. Δουλεύουμε και δεν φτάνουν τα χρήματα». Την όλη συζήτηση στη λαϊκή αγορά της Καλλιδρομίου ακούει η κυρία Βασιλική και διψάει να μπει στην κουβέντα: «Εγώ πάντως τα πορτοκάλια τα αγοράζω ως εξής: Δύο πορτοκάλια βγάζουν ένα ποτήρι χυμό. Άρα για επτά μέρες, 14 πορτοκάλια! Και εννοείται ότι δεν θα ψωνίσω πριν από τις δύο το μεσημέρι. Θα πάω όταν αρχίσουν να πέφτουν οι τιμές. Στο τέλος πέφτουν και τα φρούτα στο δρόμο. Και δεν είναι σήμερα λίγοι αυτοί που τα μαζεύουν από κάτω. Το έχω δει».
Ο Άρης Ηλίας είναι γεωπόνος με ειδίκευση στην πιστοποίηση βιολογικών προϊόντων. Αποφοίτησε από τη Γεωπονική Σχολή, όταν ακόμα στην Ελλάδα δεν υπήρχε έδρα βιολογικής γεωργίας. Συστάθηκε μόλις πριν από πέντε χρόνια. Είναι ο άνθρωπος που ελέγχει από το χωράφι έως το ράφι εάν τηρείται ο κοινοτικός κανονισμός και γνωρίζει καλά την αγορά: «Παραδοσιακά τα πορτοκάλια είναι μια παραγωγή της Κρήτης και της Πελοποννήσου. Δυστυχώς κι εδώ υπάρχει ένας φαύλος κύκλος. Η τιμή του πορτοκαλιού είναι τόσο χαμηλή με αποτέλεσμα ο παραγωγός να μην ασχολείται σοβαρά με την καλλιέργεια και να υποβαθμίζεται η ποιότητα του προϊόντος.
Οι δε έμποροι σκέφτονται, γιατί να σου δώσω μια καλύτερη τιμή αφού το προϊόν σου δεν είναι καλό, κι έτσι διαιωνίζεται μια κακή κατάσταση. Το θετικό είναι ότι έχει αυξηθεί η ζήτηση από τις χώρες της βόρειας Ευρώπης, αλλά και από τη Ρωσία. Οι ανταγωνιστές μας είναι οι Ιταλοί και οι Ισπανοί. Αυτοί τι έκαναν; Επένδυσαν στην ποσότητα και όχι στην ποιότητα. Έχουν τα διπλάσια στρέμματα από τον Έλληνα, οπότε έχουν περιθώριο να πουλήσουν σε χαμηλότερες τιμές. Κι έτσι μας βγάζουν εκτός ανταγωνισμού. Η μόνη λύση είναι εμείς να επενδύσουμε στην ποιότητα. Να τους δείξουμε ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα είναι πως τα δικά μας πορτοκάλια είναι βιολογικά. Και μόνο που είναι βιολογικά πωλούνται 30% πάνω από την τιμή τους».
Χωρίς μεσάζοντες
Φασόλια προς € 2 το κιλό, τα ρεβίθια το ίδιο, οι φακές € 1,10, το αλεύρι € 0,50 λεπτά. Τιμές για να κάνεις τραπέζι κάθε μέρα, τις οποίες μπορεί να βρει κανείς μόνο σε διάθεση προϊόντων «χωρίς μεσάζοντες», που διοργανώνουν κατά καιρούς δήμοι και συλλογικότητες σ’ όλη την Ελλάδα. Έναν κόμβο διευκόλυνσης προς όλες αυτές τις προσπάθειες θέλει να αποτελέσει η ομάδα «Αλληλεγγύη για Όλους», που δημιουργήθηκε λίγο μετά το καλοκαίρι.
«Καταγράφουμε όλους τους τοπικούς παραγωγούς που θέλουν να συμμετάσχουν και δίνουμε τα στοιχεία επικοινωνίας τους σε όποια συλλογικότητα ή δήμο θέλει να οργανώσει κάτι τέτοιο. Στη συνέχεια ενημερώνεται η τοπική κοινωνία, γίνεται η παραγγελία των προϊόντων και μετά η διάθεσή τους σε πραγματικά χαμηλές τιμές, μια προκαθορισμένη ημέρα. Είναι ένας τρόπος αυτοάμυνας και αυτοοργάνωσης της κοινωνίας» λέει ο Κώστας Βενιώτης, ο οποίος έχει αναλάβει να βρει και να συγκεντρώσει όσο περισσότερους παραγωγούς γίνεται.
Το κίνημα «χωρίς μεσάζοντες» αποτελεί μία από τις προσπάθειες, οι οποίες επεκτείνονται και σε άλλους τομείς (υγείας, παιδείας, μεταναστών), με δωρεάν υποστηρικτικά μαθήματα, με τη διοργάνωση ανταλλακτικών παζαριών στα πλαίσια μιας αλληλέγγυας οικονομίας, ακόμα και με νομική υποστήριξη. Πληρ. Ακαδημίας 74, 210 3801.943, www.solidarity4all.gr
13°
