Η φωνή της Γενικής Γραμματέως του ΚΚΕ είχε κάτι από Μπουμπουλίνα ή από την άλλη, τη Μαντώ Μαυρογένους. Χωρίς περιστροφές και άσκοπους πολιτικούς λαρυγγισμούς δήλωνε πως «έπιασε τον πρωθυπουργό στα πράσα» να εκδίδει τη χώρα στα οθωμανικά σαλόνια του Ταγίπ Ερντογάν. Ο πρωθυπουργός οργισμένος την είπε «κοινό συκοφάντη» και πρόσθεσε πως η Γενική Γραμματεύς εκπροσωπεί εν Ελλάδι τα πλέον σκοτεινά συμφέροντα του Βαθέος Κράτους των Πασάδων της Άγκυρας. Το κοινό προφανώς έμεινε εμβρόντητο ακούγοντας δύο πολιτικούς ηγέτες της σύγχρονης Ελλάδος να ανταλλάσσουν ύβρεις και κατηγορίες επί στρατηγικών θεμάτων όπως οι διεθνείς σχέσεις της χώρας, το Αιγαιακό ζήτημα, το Κυπριακό και, ω του θαύματος, του ζητήματος των υποθαλλάσιων υδρογονανθράκων.
Η Χρηματογορά Πατριωτισμού
Η ελληνική εξωτερική πολιτική εξαρχής, δηλαδή από το 1823, κινήθηκε μέσα στα αόριστα λεκτικά πλαίσια, εθνικής μειοδοσίας από τη μία, πλειοδοτικού πατριωτισμού από την άλλη. Πρόκειται για ηθικοπλαστικά κλισέ τα οποία ταλαιπωρούν ακόμη τα αυτιά των πολιτών και βεβαίως δεν προσφέρουν καμία αποτελεσματική προοπτική για την επίλυση των ζητημάτων.
Στην παρούσα φάση το εθνικοπατριωτικό μέτωπο συντίθεται από ετερογενείς πολιτικές εκφράσεις, την Ακροδεξιά, τη Λαϊκή Δεξιά, το ΚΚΕ, ορισμένους ακροδεξιάς ιδεολογίας αριστεριστές. Μάθημα πρώτον, λοιπόν: ο πατριωτισμός δεν είναι πολιτική θέση αλλά καταφύγιο και ασφαλές άλλοθι. Η εθνική αφύπνιση της Γαλλίας κατά την ομώνυμη Επανάσταση, επί παραδείγματι, δεν βασίστηκε σε πλαίσιο εθνικοπατριωτικής υστερίας (ούτε και η Δημοκρατία του Γκαριμπάλντι στον ιταλικό χώρο), αλλά σε πλαίσιο κοινωνικού - συνταγματικού συμφώνου. Ο λόγος είναι απλός. Ουδεμία εθνική ταυτοποίηση μπορεί να γίνει μεταξύ ενός κέλτη Βρετόνου, ενός Βάσκου, ενός Προβηγκιανού, ενός Κορσικανού και ενός γερμανόφωνου Αλσατού. Η συμφωνία μεταξύ τους δεν μπορεί παρά να είναι πολιτική. Μάθημα δεύτερο: το έθνος μπορεί να υπάρξει μόνο ως πολιτικό σύμφωνο εντός πλαισίου αξιών.
Περί Οθωμανικού
Στην Ελλάδα των Βαλκανίων και των οθωμανικών καταλοίπων, οι πολιτικές ηγεσίες πειραματίστηκαν αντιγράφοντας τα μοντέλα εν είδει κλισέ. Επί της ουσίας, και μέχρι το 1974, η ελληνική εκδοχή της δημοκρατίας συνυπήρχε με κοτζαμπάσηδες του οθωμανικού μεσαίωνα, με το φεουδαρχικό εφοπλισμό των νησιών, τους μεταπράτες της Πόλης, της Οδησσού, της Τεργέστης και της Αλεξάνδρειας, τους βουκολικούς Αρβανίτες των Ορέων και τους δυτικόπληκτους –πλην όμως ανίσχυρους– Επτανησιώτες. Μετά το 1922, προστέθηκαν στον πολιτικό αυτό αχταρμά οι δυναμικοί πρόσφυγες από την Ιωνία, οι συντηρητικοί από την Ανατολία και οι ορεσίβιοι του Καυκάσου. Ποιο ήταν τελικά το «πολιτικό σύμφωνο» μεταξύ τους; Αυτό που επέβαλε πραξικοπηματικά ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος καλώντας τον Βενιζέλο. Η παρένθεση κράτησε για λίγο. Το αποτέλεσμα ήταν μία εθνική πληγή. Η συνέχεια κατεγράφη με έναν Εμφύλιο. Το δράμα ολοκληρώθηκε με μία άλλη εθνική πληγή, αυτή τη φορά στην Κύπρο. Το πολιτικό σύμφωνο αξιών δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Οι πολιτικές ηγεσίες αναγκάστηκαν να «δανειστούν» ως μοντέλο την ευρωπαϊκή προοπτική. Είχαμε φθάσει στο 1980.
Στην περίοδο της κατάρρευσης του μοντέλου της χρηματοπιστωτικής παγκοσμιοποίησης και της επαναφοράς ως ελπιδοφόρου πρότασης διακυβέρνησης της «Κοινωνικής Δημοκρατίας» –ως αντιπαράθεση στη νεοφιλελεύθερη χρηματοπιστωτική ζούγκλα–, η Ελλάδα εξακολουθεί να υπακούει σε πολιτικά ανακλαστικά τα οποία έχουν παρέλθει ήδη εδώ και δεκαετίες, αρνούμενη πεισματικά ένα πολιτικό σύμφωνο στη βάση αξιών και όχι ιδεολογημάτων. Αυτή η καθυστέρηση παγιδεύει όλες ανεξάρτητα τις πολιτικές ηγεσίες στην εκφορά ενός πολιτικού λόγου που στοχεύει, σχεδόν αποκλειστικά, στο «χάιδεμα των αυτιών» πολιτών οθωμανικού τύπου και προέλευσης. Αυτή η «δουλεία» ανέδειξε τον αποβιώσαντα Χριστόδουλο σε εθνικό ηγέτη, τον Παπαθεμελή σε πολιτικό άνδρα, το κόμμα του ΛΑΟΣ σε κοινοβουλευτική δύναμη, το εθνικιστικό ΚΚΕ σε μείζονα αντιπολίτευση ελλείψει σοβαρής Δεξιάς, τον Μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ σε εθνικό Ναζί, τον Άνθιμο Θεσσαλονίκης σε πολιτικό ρυθμιστή της Λέγκας του Βορρά την Αλέκα Παπαρήγα σε λαϊκό δικαστή εθνικών φρονημάτων, πρωθυπουργού συμπεριλαμβανομένου.
Η «μαύρη τρύπα» της Ανατολικής Μεσογείου
Επί του πρακτέου ωστόσο, η λαϊκιστική μορφή του «εθνικόφρονα» και αντίστοιχα η κατάπτυστη μορφή του «εθνικού μειοδότη» ως το αντίπαλο ζεύγος στη διαχείριση των στρατηγικών ζητημάτων, όχι μόνο μπλοκάρουν κάθε προοπτική επίλυσης αλλά και υπονομεύουν κάθε προσπάθειας προσέγγισης των ζητημάτων.
Η ελληνική διπλωματία είχε μία ευκαιρία διαμόρφωσης συνθηκών διευθέτησης του ζητήματος του Αιγαίου επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου και Τουργκούτ Οζάλ. Το «Βαθύ Κράτος» της Άγκυρας και το αντίστοιχο των Αθηνών οδήγησαν τον τότε πρωθυπουργό στο καθόλου τιμητικό “Mea Culpa”. Οι ηγέτες εκλέγονται για να τολμούν. Μία δεύτερη ευκαιρία εμφανίστηκε επί πρωθυπουργίας Σημίτη, αλλά και τότε το ενδεχόμενο πολιτικό κόστος πρυτάνευσε της λογικής. Η τρίτη ευκαιρία εμφανίζεται τώρα επί πρωθυπουργίας Γιώργου Παπανδρέου και Ταγίπ Ερντογάν.
Είναι προφανές πως η θεωρία συνωμοσίας του «Καστελόριζου» θα είναι αυτή η οποία θα λειτουργήσει ως «ανασχετικό ανάχωμα» για τη μη επίτευξη διευθέτησης. Ο λόγος είναι απλός. Χωρίς εθνικά προβλήματα συνταξιοδοτείται ένα μεγάλο τμήμα της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας, ένθεν κακείθεν των κομματικών γραμμών, καθώς και τα 2/3 της πολιτικής ηγεσίας της Κύπρου. Συνταξιοδοτείται επίσης ένα ευμεγέθες τμήμα της ελληνικής πανεπιστημιακής, παραεπιστημονικής και θεολογικής νομενκλατούρας που ζει και σιτίζεται από το εθνικιστικό πάθος.
Οι Έλληνες πολίτες, εν βρασμώ ψυχής λόγω Μνημονίου, θα πρέπει να επιλέξουν αν επιθυμούν συνεκμετάλλευση υδρογονανθράκων μετά Ισραηλινών, Κυπρίων, Τούρκων και Αιγυπτίων, υπό τον έλεγχο των αμερικανικών και καναδικών εταιρειών, ή αν προτιμούν τους υδρογονάνθρακες (αν υπάρχουν στο Αιγαίο) να τους εκμεταλλεύονται κάποιοι άλλοι. Διότι να είστε σίγουροι πως κάποιοι θα τους εκμεταλλευτούν, με ή χωρίς τους Έλληνες πατριδολάγνους. Στο μέλλον σε αυτό το «πάρτι» στην Ανατολική Μεσόγειο θα προστεθούν η Συρία, ο Λίβανος και ενδεχομένως η Λιβύη, σίγουρα κάποιοι Ευρωπαίοι και γιατί όχι και ο Βλαντιμίρ Πούτιν. Με λίγα λόγια… οι πάντες.
10°
