Καρναβαλικό εργαστήρι: Εκεί που φιλοτεχνούνται τα άρματα του Πατρινού Καρναβαλιού
Πού κατασκευάζεται ο βασιλιάς Καρνάβαλος-σήμα κατατεθέν του Καρναβαλιού της Πάτρας; Ποιος σκέφτεται τις ιδέες για τις σκωπτικές φιγούρες που κατακλύζουν την παρέλαση; Και πώς στολίζονται τα δεκάδες περίφημα άρματα; Η καρδιά του πατρινού καρναβαλιού, χτυπά στο λεγόμενο Καρναβαλικό Εργαστήρι, στα άδυτα του οποίου, μια ολιγόριθμη ομάδα με δεξιοτεχνικές κινήσεις μεταμορφώνονουν τις άμορφες μάζες του φελιζόλ σε καρναβιλικούς πρωταγωνιστές, γεμάτους χρώμα και χιούμορ, συνεχίζοντας έτσι μια παράδοση δεκαετιών.
Για την ιστορία, οι σύγχρονες ρίζες του Πατρινού Καρναβαλιού τοποθετούνται στις αρχές του 19ου αιώνα. Ο σκοπός των πρώτων καρναβαλικών αρμάτων –που τότε κατασκευάζονταν με χρήματα ιδιωτών– ήταν να σατυρίζουν την κοινωνική και πολιτική κατάσταση, το 1952 όμως, όπως μαθαίνουμε από τους ανθρώπους της διοργάνωσης, την ευθύνη ανέλαβε ο Δήμος Πατρέων που παραχώρησε στους κατασκευαστές τον χώρο του παλαιού εργοστασίου φωτααερίου για τη δημιουργία τους. Το 1959, μια εμπρηστική επίθεση στην αποθήκη των αρμάτων προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές και ενώ οι εμπρηστές δεν βρέθηκαν, η κοινή γνώμη θεώρησε το περιστατικό έργο φανατικών χριστιανών και αντικαρναβαλιστών που αντιτάσσοταν σε δράσεις που έμοιαζαν αντιχριστιανικές και παρέπεμπαν σε ειδωλολατρικές πρακτικές του μακρινού παρελθόντος.
Έκτοτε, το Καρναβαλικό Εργαστήρι μεταφέρθηκε στο Πετρωτό, σε ένα ειδικό χώρο συνεργείο, όπου 6 κατασκευαστές-καλλιτέχνες συνεργάζονται για να προκύψει ένα άρτιο αποτέλεσμα – το άρμα του Καρναβάλου και της συνοδείας του, της Βασίλισσας, τα άνθινα άρματα και οι λοιπές καρναβαλικές κατασκευές.
Πρόκειται για τους Δημήτρη Ντζουμάνη, Νεκτάριο Σαρηγιάννη, Χριστίνα Κουφάκη, Χρήστο Κωνσταντακόπουλο, Γιώργο Μπαμπίλη, με συντονιστή της ομάδας τον Νίκο Λιβάνη, που είναι εδώ και 27 χρόνια τεχνίτης στα άρματα του καρναβαλιού. Όπως μας λέει:«Ξεκινάμε τη δημιουργία των αρμάτων από τον περασμένο Απρίλιο ώστε να τελειοποιηθούν σήμερα. Αποτελούνται από μια μάζα φελιζόλ που σμιλεύεται, σίδερο για να μπορέσει να στηθεί και πολυεστέρα. Πρώτα βγαίνει το σχέδιο του άρματος σε χαρτί, μετά σε μιλιμετρέ για να αποδωθεί το κατασκευαστικό του κομμάτι, το προτζεκτάρουμε σε κλίμακα 1 προς 1 στο δάπεδο και τότε έρχεται ο σιδεράς για να φτιάξει τον σκελετό. Αργότερα σκαλίζουμε το τεράστιο κομμάτι φελιζόλ μέχρι να πάρει τη μορφή που επιθυμούμε και στο τέλος το βάφουμε».
Φέτος θα παρελάσουν 15 άρματα, 8 στο λεγόμενο Καρναβάλι των Μικρών και 7 στο Καρναβάλι των Μεγάλων. Όλα τους χαρακτηρίζονται από μια σατυρική οπτική πάνω στην επικαιρότητα σε συνδυασμό με τη φαντασία, την ευρυματικότητα και τις γλυπτικές ικανότητες των δημιουργών τους, που γίνονται στο χέρι με πολλή υπομονή και μεράκι. Το πλάτος τους ξεκινά από 4,5 μέτρα, το ύψος τους φτάνει ως τα 6, ενώ το μήκος ξεκινά από τα 9 μέτρα και φτάνει έως τα 12.
«Αρχικά ο κόσμος θα δει το άρμα του προπομπού με δύο κεφάλια –ένα αντρικό κι ένα γυναικείο– που φορούν αποκριάτικα καπέλα, και γύρω τους θα βρίσκονται οι χορευτές που θα κάνουν την έναρξη του φετινού καρναβαλιού. Έπειτα θα ακολουθήσει ο βασιλιάς Καρνάβαλος με μηχανισμό που θα προσφέρει κίνηση στα μάτια, το κεφάλι και τα χέρια του. Η θεματική του φέτος είναι η παγκοσμιοποίηση, και γι' αυτό θα κάθεται στην παγκόσμια σκακιέρα, ενώ τα πιόνια με τα οποία θα παίζει είναι διάσημα τοπόσημα που αντιπροσωπεύουν τις χώρες. Το άρμα της βασίλισσας έχει θέμα τη θάλασσα, ένα αλογόψαρο θα σέρνει το κοχύλι πάνω στο οποίο θα κάθεται η βασίλισσα. Το άνθινο άρμα είναι εμπνευσμένο από τη φύση και θα περιλαμβάνει 30.000 γαρίφαλα, παπαγάλους και κολίμπρι. Το άρμα “Smile” είναι εμπνευσμένο από τον “Χοντρό και τον λιγνό” και θα φέρει τον Τσάρλι Τσάπλιν, μετά θα ακολουθήσει το άρμα με τον μπέμπη-καρνίβαλο και το άρμα με το χαρτόκουτο-αεροπλανάκι» αναφέρει ενδεικτικά ο κ. Λιβάνης.
Όπως συμπληρώνουν οι άνθρωποι του Δήμου Πατρέων, το εργαστήρι υποδέχεται, ανεξάρτητα καρναβαλικής περιόδου, σχολεία από όλη την Ελλάδα και πραγματοποιούνται ξεναγήσεις από τους εξειδικευμένους τεχνίτες οι οποίοι επικοινωνούν την τεχνοτροπία της κατασκευής των αρμάτων.
Στο Καρναβαλικό Εργαστήρι, πέρα από τις κατασκευές που αφορούν τις Απόκριες, δημιουργούνται οι χριστουγεννιάτικοι αλλά και οι πρωτομαγιάτικοι διάκοσμοι και στολισμοί της πόλης, αλλά και props για θεατρικά δρώμενα. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα να ενοικιαστούν οι καρνιβαλικές κατασκευές, είτε να γίνουν ειδικές παραγγελίες προκειμένου να καλυφθούν διάφορες σχετικές ανάγκες σε επίπεδο Περιφέρειας.
