Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας: Η επιλογή της 9ης Φεβρουαρίου και οι εορτασμοί εκτός συνόρων

Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας 2024 σήμερα και σε αρκετά σχολεία εντός και εκτός συνόρων λαμβάνουν χώρα μία σειρά από εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα. Η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 9 Φεβρουαρίου, ημέρα θανάτου του Διονυσίου Σολωμού, του εθνικού ποιητή της Ελλάδας. Η παγκόσμια ημέρα θεσμοθετήθηκε το 2017, με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας της Ελλάδας.

Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας 2024 - Πώς καθιερώθηκε

H πρωτοβουλία για την καθιέρωση μιας ημέρας αφιερωμένης στην Ελληνική γλώσσα ξεκίνησε το 2014 από έμπνευση του καθηγητή Γιάννη Κορινθίου, τότε Προέδρου της Ομοσπονδίας Ελληνικών Κοινοτήτων και Αδελφοτήτων της Ιταλίας. Πρωτοστάτησαν στην κινητοποίηση για την καθιέρωση της ημέρας τα κλασικά λύκεια και η Ελληνική Κοινότητα της Νάπολης και Καμπανίας. Αρχικά υπήρξε ένα σχέδιο νόμου με τίτλο «Καθιέρωση Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνοφωνίας και Ελληνικού Πολιτισμού» με προτεινόμενη μέρα την 20η Μαΐου, ημέρα γέννησης του Σωκράτη. Τελικά, επελέγη η σημερινή μέρα, η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα μνήμης του Διονυσίου Σολωμού (1798-1857) με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ της 24ης Απριλίου 2017, αρ. 1384) και με τίτλο «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας».

Η Ιταλία τιμά την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας 2024 

Η Ιταλία τιμά και φέτος την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας με σειρά πολιτιστικών πρωτοβουλιών. Από τις σημαντικότερες εκείνη που φιλοξένησε από την Τετάρτη το πανεπιστήμιο της ιταλικής πρωτεύουσας «Roma Tre»: μαθητές λυκείου, καθηγητές, νεοελληνιστές και Έλληνες μόνιμοι κάτοικοι της Ιταλίας επέλεξαν και ανέλυσαν τη σημασία μιας λέξης της γλώσσας μας, από την «αγάπη», μέχρι την «θεραπεία» και την «ποίηση». Παράλληλα, σε διάλογο και μέσω διαδικτύου, μέχρι αύριο «οι λέξεις των Ελλήνων» θα απασχολήσουν αρχαιολόγους, διανοούμενους, βυζαντινολόγους από το Αβετσάνο της κεντρικής Ιταλίας, τη Ρώμη, αλλά από τη Σικελία, με τη συνεργασία των τοπικών ελληνικών κοινοτήτων.

Στο Τορίνο οργανώνονται τριήμερες εκδηλώσεις, οι οποίες ονομάστηκαν «dalla α all' ω», (από το α μέχρι το ω). Η πρωτοβουλία είναι το ελληνικού άμισθου προξενείου του Τορίνο και του ιταλοελληνικού μορφωτικού συνδέσμου «Microkosmos». Σήμερα, το σημαντικότερο αρχιτεκτονικό σύμβολο της πόλης, η Μόλε Αντονελιάνα, πρόκειται να φωταγωγηθεί με τα χρήματα της ελληνικής σημαίας. Παράλληλα, θα οργανωθεί ανάγνωση ποιημάτων με έμπνευση από την ανθρώπινη και, μοναδική, καλλιτεχνική μορφή της Μαρίας Κάλλας. Στην πλατεία Καστέλλο, ο σύνδεσμος Πεδεμόντιο- Ελλάδα αφιερωμένος στον Ιταλό φιλέλληνα Σαντόρε Ντι Σανταρόζα θα παρουσιάσει παραδοσιακούς χορούς από διάφορες περιοχές της χώρας μας, ενώ στην ελληνορθόδοξη εκκλησία του Τορίνο οργανώνεται συναυλία με βυζαντινή μουσική από το μουσικό σχήμα «Ιrini Pasi».

Η πρέσβης της χώρας μας στην Ιταλία, Ελένη Σουρανή, σε μήνυμά της για την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, μεταξύ των άλλων αναφέρθηκε στον διεθνή χαρακτήρα της και στην συνέχεια της, από τον Όμηρο μέχρι σήμερα. Η κυρία Σουρανή υπενθύμισε ότι «οι πανανθρώπινες αξίες που αποτύπωσε η ελληνική γλώσσα, διαμόρφωσαν ολόκληρο τον δυτικό πολιτισμό και έγιναν παγκόσμιο κτήμα». Η πρέσβης μας στην Ιταλία, τέλος, υπογράμμισε: «η γλώσσα μας κατέχει το πολύτιμο και σπάνιο προνόμιο να ανήκει στις μόλις 5 γλώσσες, από τις 6.500 επίσημες οι οποίες ομιλούνται σήμερα, που άντεξαν σχεδόν 3.000 χρόνια στην ιστορία του ομιλούντος, ανθρώπινου γένους και που μπορεί, κανείς, να την παρακολουθεί -γραπτά- συνεχώς και αδιάλειπτα».

Ο Γιώργος Μπαμπινιώτης για την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας

Ο καθηγητής Γλωσσολογίας, Γιώργος Μπαμπινιώτης, στην προσωπική του ιστοσελίδα αναφέρεται στη σημασία καθιέρωσης της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας. 

«Η 9η Φεβρουαρίου ανακηρύχθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων το 2017 Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, συνδέοντάς την με την ημερομηνία τού θανάτου (9 φεβρουαρίου τού 1857) τού εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού. Διαδικαστικά —όσο γνωρίζω— δεν έχει ανγνωρισθεί ακόμη ως «Παγκόσμια Ημέρα», αλλά αυτό δεν μειώνει τη σημασία τής επετείου από πλευράς Ελλάδος και Ελληνισμού όπου γης.

Η Κοινή ελληνική γλώσσα που μιλάμε και γράφουμε σήμερα οι Έλληνες όπου γης είναι η αδιάσπαστη μακραίωνη συνέχεια που ως «νοητή γραμμή» μάς συνδέει άμεσα και άρρηκτα με τις μεγαλύτερες στιγμές τής ελληνικής σκέψης και γλώσσας και με τα μεγαλύτερα πετάγματα τής σκέψης τού ανθρώπου στην οικουμένη.

Η συνέχεια αυτή τής γλώσσας μας είναι που μάς συνδέει με τον λόγο τού Πλάτωνος και τού Αριστοτέλους, με τη γλώσσα των κειμένων τού Ομήρου και τού Αισχύλου, με τη γλώσσα τού Θουκυδίδη, τού Ηροδότου και τού Πλουτάρχου, με τη γλώσσα τού Ιπποκράτους, ακόμη και με τη γλώσσα τής Καινής και Παλαιάς Διαθήκης, τη γλώσσα τού Χρυσοστόμου, τού Γρηγορίου και τού Βασιλείου, για να σταθώ μόνο σ’ αυτά. Μη γελιόμαστε! Η ελληνική γλώσσα και ο πολιτισμός ο εκφρασμένος σε γλώσσα Ελληνική, τα κείμενα τα γραμμένα στα Ελληνικά με το ελληνικό αλφάβητο είναι αυτά με τα οποία μάς έμαθε, μάς γνωρίζει και μάς ξεχωρίζει όλος ο πολιτισμένος κόσμος.
Αυτή είναι η μεγάλη μας κληρονομιά. Αυτό είναι το μεγάλο μας πολιτισμικό κεφάλαιο. Αυτό είναι το προνόμιο για το οποίο θα ήταν περήφανος κάθε λαός τής γης.

Σάς καλώ, λοιπόν, να συλλογιστούμε αν εμείς ως Έλληνες έχουμε συνείδηση αυτού τού γλωσσικού θησαυρού.
Γνωρίζουμε την αξία τής γλώσσας μας; Την αξιοποιούμε; Αγαπάμε τη γλώσσα μας; Την σεβόμαστε ως αξία; Την μαθαίνουμε στη διαχρονική της διάσταση; Την μιλάμε και την γράφουμε με κάποια ποιότητα; Αισθανόμαστε υπερήφανοι;

Η «Ημέρα τής Ελληνικής Γλώσσας» είναι, πιστεύω, μια ευκαιρία για συνειδητοποίηση, προβληματισμό και περισυλλογή σε τέτοια ερωτήματα».