Το ιστορικό «Παβιλιόν» των Δελφών του Πικιώνη και το νέο «π»

Οι Δελφοί, ο ομφαλός της γης κατά τους αρχαίους Έλληνες, το μέρος που, σύμφωνα με τη μυθολογία, συναντήθηκαν οι αετοί που έστειλε ο Δίας από Ανατολή και Δύση για να βρουν το κέντρο της γης, αποτελούσαν για αιώνες το πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο της αρχαιότητας, με το ιερό των Δελφών να είναι το πιο ξακουστό μαντείο στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον τότε κόσμο.

Πολλοί και διάφοροι μύθοι συνοδεύουν την ιστορία των Δελφών αλλά και την ίδρυση του Μαντείου. Λέγεται ότι από τη μυκηναϊκή εποχή εκεί υπήρχε ιερό αφιερωμένο στη θεά Γη και ένας δράκος, ο Πύθων, ήταν ο φύλακάς του, μέχρι που τον σκότωσε ο Απόλλωνας. Αναφέρεται επίσης η ύπαρξη ενός χάσματος, μέσα από το οποίο έβγαιναν αέρια και όσοι τα εισέπνεαν έμπαιναν σε κατάσταση έκτασης. Σύμφωνα δε με τον μύθο, το χάσμα ανακαλύφθηκε από μία κατσίκα που πήγε κοντά και αμέσως άλλαξε η συμπεριφορά της. Πλησιάζοντας ο βοσκός να δει τι συμβαίνει, άρχισε να προφέρει ακαταλαβίστικες λέξεις. Νεότερες έρευνες αποδίδουν την συμπεριφορά της κατσίκας αλλά και της μαντικής ικανότητας της Πυθίας στις φαρμακολογικές ιδιότητες των φύλλων της ροδοδάφνης που μασούσαν. 

Όλα αυτά, μύθοι ή πραγματικότητα μαζί με το υποβλητικό φυσικό τοπίο, δημιουργούν μία μυστηριακή ατμόσφαιρα, προκαλούν ένα δέος και δεν αφήνουν κανέναν επισκέπτη ασυγκίνητο. Και δεν είναι τυχαίο ότι οι Δελφοί, ένα από τα πιο ιστορικά αξιοθέατα της Ελλάδος, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, υπήρξαν πηγή έμπνευσης για ανθρώπους των γραμμάτων και τεχνών από Ελλάδα και εξωτερικό. Έχουν γραφτεί σπουδαία λογοτεχνικά έργα, έχουν φιλοτεχνηθεί αντίστοιχα εικαστικά, έχουν διοργανωθεί συναυλίες, εκθέσεις, φεστιβάλ, φόρουμ & εορτές με τεράστια απήχηση.

Δελφοί

Εκτός όμως από τα μοναδικά μνημεία των αρχαίων, στους Δελφούς βρίσκεται ένα κτίσμα των νεότερων χρόνων, ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής αξίας. Πρόκειται για το «Τουριστικό Περίπτερο Αγίου Λουκά», ή «Παβιλιόν», έργο των κορυφαίων αρχιτεκτόνων Δημήτρη και Πέτρου Πικιώνη, που ανέλαβaν να κατασκευάσουν το 1959 για λογαριασμό του τότε ΕΟΤ. Ο Πικιώνης έδειχνε ευλαβική αφοσίωση στο γεωφυσικό περίγυρο του κάθε έργου του και αυτή είναι εμφανής στο συγκεκριμένο, όπου κτίσμα και τόπος ταυτίζονται.

Το λιθόκτιστο με τις δρύινες πόρτες Περίπτερο, κόσμημα στο κέντρο του δελφικού τοπίου, θεωρείται εξαιρετικό δείγμα της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Απόλυτα εναρμονισμένο με το περιβάλλον, κτίστηκε το 1959 στην μαγευτική θέση «Άγιος Λουκάς» με ντόπια και ακριβά υλικά και πλάκες Πηλίου στη σκεπή. Στο εσωτερικό του, το λίθινο τζάκι, το δάπεδο καθώς και οι ανάγλυφες εντοιχισμένες πλάκες ήταν μερικά από τα ιδιαίτερα όμορφα στοιχεία του. Έλαβε την τελική του μορφή από τον αρχιτέκτονα γιο του Δημήτρη Πικιώνη, τον Πέτρο.

Λειτούργησε ως κέντρο διασκέδασης, αναψυκτήριο, καφετέρια και μπαρ και στους χώρους του, με την υπέροχη θέα προς τον κάμπο της Ιτέας και τον κόλπο του Γαλαξιδίου, είχαν ξαποστάσει πολλές διασημότητες της δεκαετίας του '60 (το ζεύγος Αμαλίας & Κωνσταντίνου Καραμανλή, η Τζάκι Κέννεντι, η Μαρία Κάλλας, ο Αλέξης Μινωτής) κατά τη διάρκεια της επίσκεψής τους στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών. 

Όταν στα τέλη της δεκαετίας του 1990 έφυγε ο τελευταίος ενοικιαστής, το «Παβίλλιον» εγκαταλείφθηκε, ερημώθηκε και αφέθηκε στην τύχη του. Υπήρξε θύμα γραφειοκρατίας και βανδαλισμών και χρησιμοποιήθηκε ακόμη και σαν στάβλος, όπου βοσκός της περιοχής έβαζε εκεί τα ζωντανά του. Καταστράφηκαν πολλά εντυπωσιακά στοιχεία που διακοσμούσαν το εσωτερικό του και αφαιρέθηκαν ακόμη και οι πλάκες από τη στέγη του.

Πρόσφατα το ιστορικό περίπτερο ανακαινίστηκε από την εταιρεία Polygreen και στο χώρο του εγκαινιάστηκε το Παγκόσμιο Κέντρο για την Κυκλική Οικονομία και τον Πολιτισμό, στο οποίο δόθηκε το όνομα «π». 

Έμπνευση για την ονομασία αυτή υπήρξε η διάσημη μαθηματική σταθερά «π» (π = 3,14), άρρηκτα συνδεδεμένη με τον κύκλο (ισούται με τον λόγο της περιφέρειας ενός κύκλου προς τη διάμετρό του) και στη συγκεκριμένη περίπτωση το «π», με τα άπειρα δεκαδικά ψηφία, συμβολίζει τη βιωσιμότητα και σηματοδοτεί τη μετάβαση από τη γραμμική στην κυκλική οικονομία. Επίσης, το «π» είναι ένα αρχίγραμμα επικοινωνίας με πολλαπλές αναγνώσεις, όπως το «π» του πολιτισμού, του περιβάλλοντος, του Πικιώνη, της Polygreen και του μη κερδοσκοπικού πολιτιστικού οργανισμού PCAI (Polygreen Culture and Art Initiative).

Ο εσωτερικός αλλά και ο εξωτερικός χώρος θα αξιοποιηθούν από τον PCAI προκειμένου να φιλοξενήσουν αναγνωρισμένους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες που θα εμπνευστούν από το τοπίο και θα δημιουργήσουν έργα σύγχρονης τέχνης, αλλά και εικαστικές εκθέσεις με στόχο πάντα την ευαισθητοποίηση του κοινού σε σχέση με την προστασία του περιβάλλοντος καθώς και την καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης και κουλτούρας. Όπως ανέφερε ο Αθανάσιος Πολυχρονόπουλος, ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας που ανέλαβε την πλήρη ανακαίνισή του στόχος είναι «η μετατροπή του, σε έναν χώρο που αναδεικνύει την υψηλή αισθητική και παράλληλα εμπνέει μέσα από τη δύναμη της τέχνης για πιο έντονη δραστηριοποίηση στο θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος». Ένας χώρος που, εκτός από την υπέροχη θέα προς τον κάμπο και τη θάλασσα, έχει θέα και στο μέλλον.

 

Λίγα λόγια για τον Δημήτρη Πικιώνη

Ο Δημήτρης Πικιώνης (1887 - 1968), ο αρχιτέκτων που άνοιξε νέους ορίζοντες στην αισθητική της αρχιτεκτονικής της Ελλάδας, γεννήθηκε στον Πειραιά από Χιώτες γονείς. Από τον πατέρα του, γιο καραβοκύρη, κληρονόμησε την κλίση στη ζωγραφική και από τον πρώτο του ξάδελφο, τον ποιητή Λάμπρο Πορφύρα, την αγάπη του για τη λογοτεχνία.

Ο Πικιώνης ήταν μία πολυσχιδής προσωπικότητα, με πολλαπλά ενδιαφέροντα, πολλαπλές γνώσεις και δεξιότητες που δεν περιορίζονταν αυστηρά στον κλάδο της αρχιτεκτονικής, αλλά επεκτείνονταν στην ζωγραφική, στη φιλοσοφία, στη λογοτεχνία, στην λαογραφία, στη σκηνοθεσία, στην ακαδημαϊκή διδασκαλία, τομείς στους οποίους άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του, με τον έναν να λειτουργεί συμπληρωματικά προς τον άλλον.

Αν και φοιτητής στη σχολή των Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου Αθηνών η ψυχή του ήταν απέναντι, στην Σχολή Καλών Τεχνών, όπου περνούσε περισσότερες ώρες απ' ότι στα θρανία του Πολυτεχνείου.

Το 1906 έγινε ο πρώτος (χρονολογικά) μαθητής του Κωνσταντίνου Παρθένη και όταν το 1908 αποφοίτησε από το Πολυτεχνείο, έφυγε για το Μόναχο για σπουδές στο ελεύθερο σχέδιο και τη γλυπτική. Τρία έργα του Σεζάν τον έκαναν να βρει την αληθινή ζωγραφική και έτσι εγκατέλειψε το Μόναχο για να συνεχίσει μαθήματα ζωγραφικής και σχέδιο στην Academie de la grand Chaumiere στο Παρίσι ενώ παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα αρχιτεκτονικών συνθέσεων στην Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού.

Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1912, την εποχή των Βαλκανικών Πολέμων, υπηρέτησε και αποστρατεύτηκε με τον βαθμό του λοχαγού. Το 1921 αρχίζει την αρχιτεκτονική του καριέρα, κτίζοντας το πρώτο σπίτι στις Τζιτζιφιές και αργότερα ακολούθησαν πολλά σημαντικά κτίρια σε όλη την Ελλάδα (οικία Παπαϊώαννου, πολυκατοικία στην οδό Χέϋδεν, οικία Ποταμιάνου, δημοτικό σχολείο στα Πευκάκια Λυκαβηττού, Ξενία Δελφών, Πειραματικό Σχολείο Θεσσαλονίκης κ.ά.).

Το 1925 παντρεύτηκε την Αλεξάνδρα Αναστασίου με την οποία απέκτησαν πέντε παιδιά. Την ίδια χρονιά, έγινε έκτακτος καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στην έδρα της Διακοσμητικής. Πέντε χρόνια αργότερα μονιμοποιήθηκε, ενώ συνέχισε να διδάσκει έως το 1958. Το 1966 εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, στην έδρα της Αρχιτεκτονικής.

Αν και επιθυμούσε να γίνει ζωγράφος, τελικά έγινε αρχιτέκτονας. Κατάφερε όμως, να «παντρέψει» τις δύο μεγάλες του αγάπες και να παρουσιάσει, μέσα από τα έργα του, την αρχιτεκτονική ως τέχνη, με ιδιαίτερη έμφαση στην φύση αλλά και στην ελληνική τέχνη που έχει τις ρίζες της στην παράδοση και στην ιστορική μνήμη.

Η αρχιτεκτονική του οπτική δεν επηρεάστηκε μόνο από την τέχνη της ζωγραφικής, αλλά και από την ενασχόλησή του με την φιλοσοφία. Όπως έλεγε, «το οικουμενικό πνεύμα πρέπει να συντεθεί με το πνεύμα της Εθνότητας» και πάνω σε αυτές τις αρχές βασίστηκε η πορεία του σαν αρχιτέκτων αλλά και σαν καθηγητής.

Το πιο σημαντικό και διάσημο έργο του είναι η διαμόρφωση του χώρου και η χάραξη οδών πρόσβασης των πεζών προς τον αρχαιολογικό χώρο γύρω από την Ακρόπολη και τον λόφο του Φιλοπάππου, ένα ιδιοφυές, έργο, απόλυτα ενταγμένο στο τοπίο χαρακτηρισμένο, ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Περπατώντας στα λιθόστρωτα μέσα στο πράσινο δρομάκια, ο διαβάτης έχει την αίσθηση ότι η σύγχρονη Αθήνα συνυπάρχει αρμονικά με την αρχαία πρόγονό της.

Ένα επίσης πολύ γνωστό του έργο είναι η παιδική χαρά της Φιλοθέης.

Το πλούσιο ζωγραφικό του έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά, το 1978 στην Εθνική Πινακοθήκη, με πρωτοβουλία της κόρης του Αγνής.

Λίγα λόγια για την Polygreen

H Polygreen είναι μια εταιρεία ηγέτης στον τομέα της κυκλικής οικονομίας παγκοσμίως, η οποία ιδρύθηκε από τον κο Αθανάσιο Πολυχρονόπουλο. Με έμφαση στον προσεκτικό σχεδιασμό και την καινοτομία, αλλά και εξελιγμένες εργαστηριακές αναλύσεις, εξειδικεύεται σε αξιόπιστες και οικονομικά αποδοτικές υπηρεσίες διαχείρισης αποβλήτων και αντιμετώπισης της θαλάσσιας ρύπανσης. Με παρουσία σε Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Αφρική, η Polygreen υλοποιεί άμεσα και αποτελεσματικά μερικά από τα πιο απαιτητικά, σε τεχνικό επίπεδο, περιβαλλοντικά projects παγκοσμίως.

Παράλληλα η Polygreen παρέχει ολοκληρωμένες και καινοτόμες λύσεις κυκλικής οικονομίας που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ανθρώπων. Τέλος, μέσα από στοχευμένα προγράμματα εκπαίδευσης, αλλά και πολιτιστικές δράσεις, η Polygreen στοχεύει στην ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης. polygreen.eco