Ελλαδα

Πώς γιορτάζεται το Πάσχα στην Ελλάδα;

Τα Πάθη, η Σταύρωση, η Ταφή και η Ανάσταση του Ιησού Χριστού σε διάφορες περιοχές της χώρας

Δανάη Καμζόλα
12’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ

Πάσχα στην Ελλάδα: Πώς γιορτάζεται στη Ναύπακτο, την Πάτμο, την Κέρκυρα, τη Σύρο, στη Χίο, την Πάρο, την Ίο και το Ηράκλειο.

Το Πάσχα (ονομάζεται και Λαμπρή ή Πασχαλιά) θεωρείται από πολλούς η πιο σημαντική γιορτή του έτους στην Ελλάδα. Το Πάσχα γιορτάζονται τα Πάθη, η Σταύρωση, η Ταφή και τελικά η Ανάσταση του Ιησού Χριστού. Οι κυριότερες ημέρες της Μεγάλης Εβδομάδας αντιπροσωπεύουν και μία από τις ημέρες που πέρασε ο Ιησούς στην Ιερουσαλήμ κατά τον εορτασμό του εβραϊκού από την ημέρα της εισόδου του στην πόλη των Ιεροσολύμων μέχρι την Ανάσταση του.

Η Κυριακή του Πάσχα είναι η μεγάλη γιορτή της Λαμπρής: από νωρίς το πρωί ο παραδοσιακός οβελίας ψήνεται στη σούβλα ενώ γύρω από το εορταστικό τραπέζι γλεντούν οικογένεια και φίλοι με τραγούδια και χορό. Και τις υπόλιπες ημέρες, όμως, της Μεγάλης Εβδομάδας τα έθιμα τηρούνται στην επαρχία και πολλά μέρη στην Ελλάδα γιορτάζουν το Πάσχα με ξεχωριστό τρόπο.

Στη Ναύπακτο, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, η περιφορά του Επιταφίου περνά από το λιμάνι, όπου αναμμένες δάδες είναι τοποθετημένες στις τάπες του Κάστρου. Στο μέσο της εισόδου του λιμανιού, οι δάδες σχηματίζουν μεγάλο σταυρό, που φωταγωγεί ολόκληρο το λιμάνι, δημιουργώντας ένα επιβλητικό σκηνικό. Το έθιμο αποτελεί αναφορά στην ηρωική προσπάθεια του μπουρλοτιέρη Ανεμογιάννη να πυρπολήσει τη τουρκική ναυαρχίδα στον χώρο αυτό.

Στην Πάτμο, δώδεκα μοναχοί αναπαριστούν τους αποστόλους και ο Ηγούμενος πλένει τα πόδια τους στην πλατεία την Μεγάλη Πέμπτη. Στην Κρήτη, όπως και σε πολλά σημεία στην Ελλάδα, μια κούκλα κατασκευασμένη από παλιά ρούχα καίγεται συμβολίζοντας το κάψιμο του Ιούδα.

Στην Κέρκυρα, ο πολιούχος της πόλης Άγιος Σπυρίδωνας περιφέρεται την Κυριακή των Βαΐων και από το Σάββατο του Πάσχα κεραμικά και κανάτες ρίχνονται στους δρόμους. Στη Θράκη και τη Μακεδονία νέες γυναίκες φορώντας την παραδοσιακή ενδυμασία, που ονομάζεται Λαζαρινή, πάνε στα γύρω χωριά τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια του Πάσχα.

Στη Σύρο γίνεται κάτι το ιδιαίτερο και ξεχωριστό. Οι δύο θρησκευτικές της κοινότητες, η Ορθόδοξη και η Καθολική, γιορτάζουν συγχρόνως τις μέρες του Πάσχα. Δύο καθολικοί και δύο ορθόδοξοι επιτάφιοι ανταμώνουν κατά την περιφορά τους στην πλατεία Μιαούλη, όπου γίνεται κατανυκτική δέηση. 

Μοναδικό θέαμα προσφέρει και το έθιμο του ρουκετοπόλεμου το βράδυ της Ανάστασης. Οι επισκέπτες στη Χίο και συγκεκριμένα στο Βροντάδο, αν επιλέξουν να παρακολουθήσουν αυτό τον ξεχωριστό πόλεμο από κοντινή −μόνο να είναι ασφαλής η θέση− απόσταση θα μπορούν να ακούσουν και τους ήχους των ρουκετών την ώρα που σκίζουν τον ανοιξιάτικο ουρανό και μέχρι να φθάσουν στο στόχο τους.

Στην Πάρο, κατά την περιφορά του επιταφίου της Μάρπησσας, γίνονται περίπου δεκαπέντε στάσεις. Σε κάθε στάση φωτίζεται και ένα σημείο του βουνού, όπου τα παιδιά ντυμένα Ρωμαίοι στρατιώτες ή μαθητές του Χριστού, αναπαριστούν σκηνές από την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, την προσευχή στο Όρος των Ελαιών, το Μαρτύριο της Σταύρωσης και την Ανάσταση.

Στην Ίο, την Κυριακή του Πάσχα, ο Δήμος διοργανώνει γλέντι με αρνιά και κρασί, όπου όλοι −ντόπιοι κι επισκέπτες− είναι καλοδεχούμενοι, ενώ τη δεύτερη ημέρα ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ίου (Η Φοινίκη) αναβιώνει το παραδοσιακό έθιμο της Κούνιας. Νεαρά κορίτσια του νησιού, ντυμένα με παραδοσιακές στολές, στήνουν κούνιες στο κέντρο της Χώρας και τα παλικάρια τις κουνούν, ενώ οι κοπέλες τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια αγάπης.

Στις Γκαγκαλές Ηρακλείου πριν την ανάσταση όλα τα παιδιά του χωριού μαζεύουν ξύλα και οτιδήποτε άλλο μπορεί να καεί και τα αφήνουν στο προαύλιο της εκκλησίας. Την παραμονή της Ανάστασης σχηματίζουν ένα βουνό από τα ξύλα και στην κορυφή έχουν ένα σκιάχτρο με ένα παλιό κουστούμι που συμβολίζει τον Ιούδα και την ώρα του «Χριστός Ανέστη» βάζουν φωτιά και τον καίνε.