Τρεις στους δέκα μαθητές γυμνασίου και λυκείου έχουν υπάρξει θύματα σχολικής βίας ή/και εκφοβισμού, σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας του υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα.
«Tο φαινόμενο της ενδοσχολικής βίας είναι υπαρκτό και πρέπει να αντιμετωπιστεί με παρρησία και μακριά από εύκολους εφησυχασμούς, από τη μία, αλλά ψύχραιμα και χωρίς κινδυνολογίες και υπερβολές, από την άλλη», δήλωσε ο υπουργός Νίκος Φίλης και προσέθεσε: «Η δύναμη όμως που μπορεί να περιθωριοποιήσει τη σχολική βία είναι το δημοκρατικό σχολειό. Η ανάπτυξη αξιών συλλογικότητας και σεβασμού της προσωπικότητας του άλλου οδηγούν στην αντιμετώπιση μέσα από τη σχολική διαδικασία, και γενικότερα τη σχολική ζωή, φαινομένων τα οποία οδηγούν σε ξενοφοβία, σε ρατσισμό, σε ομοφοβία, σε τόσα φαινόμενα τα οποία παράγουν τελικά σχολική βία».
Η σημασία της εν λόγω πανελλαδικής έρευνας συνίσταται στην πρώτη άμεση καταγραφή της γνώμης και της εμπειρίας μαθητών από φαινόμενα βίας και εκφοβισμού μέσα στο σχολικό περιβάλλον.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Οι μαθητές ενοχλούνται από το σχολικό εκφοβισμό
Οι μαθητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ερωτήθηκαν ως προς την επιρροή του σχολικού εκφοβισμού. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι μαθητές ενοχλούνται από τον σχολικό εκφοβισμό, κατανοούν την επιθετική συμπεριφορά σε μικρό βαθμό, ενώ στην πλειονότητα τους διαφωνούν με την εκδήλωσή της . Μικρό είναι το ποσοστό των μαθητών που αισθάνονται φόβο, όπως και των μαθητών που επιδοκιμάζουν την επιθετική συμπεριφορά και επιθυμούν να μιμηθούν τους μαθητές - θύτες.
Ρόλος θύματος και θύτη
Σχετικά με το ποσοστό των μαθητών που έχουν βρεθεί στον ρόλο του θύματος, 63.90% των μαθητών απάντησαν «Ποτέ», 19.68% «Σπάνια», 8.23% «Μερικές φορές», ενώ 2.62% και 2.45% των μαθητών απάντησαν «Συχνά» και «Πολύ συχνά», αντίστοιχα (Γράφημα 5.5.). Σχετικά με το ποσοστό των μαθητών που έχουν βρεθεί στο ρόλο του θύτη, 67.62% των μαθητών απάντησαν «Ποτέ», 20.07% «Σπάνια», 6.81% «Μερικές φορές», ενώ 1.44% και 1.89% των μαθητών απάντησαν «Συχνά» και «Πολύ συχνά», αντίστοιχα.
Τα αίτια περιστατικών βίας στα σχολεία
Στην πρώτη ερώτηση, οι μαθητές απάντησαν ότι το περιστατικό βίας συνδεόταν περισσότερο με τον τόπο / τη χώρα καταγωγής των μαθητών - θυμάτων (9.563 μαθητές, ή ποσοστό 28.88%), και έπειτα με τα χαρακτηριστικά της ομάδας/παρέας τους στο σχολείο (3.766 μαθητές, ή ποσοστό 11.37%). Επίσης, σημαντικό ποσοστό των μαθητών (3.709 μαθητές, ή ποσοστό 11.20%) δήλωσαν ότι περιστατικά βίας εκδηλώνονται σε μαθητές που ανήκουν σε μειονότητες, ενώ μικρό ποσοστό (1.212 μαθητές, ή ποσοστό 3.66%,) λόγω διαφορετικού φύλου. Τέλος, 40.27% των μαθητών αποδίδει τα περιστατικά βίας σε άλλους λόγους.
Πώς αντιδρούν οι μαθητές σε περιστατικά εκφοβισμού
Οι αντιδράσεις των μαθητών στο περιστατικό του σχολικού εκφοβισμού ποικίλουν. Στο μεγαλύτερο ποσοστό, οι μαθητές γελούσαν (6.741 μαθητές, ή ποσοστό 20.36%), άλλοι προσπάθησαν να εμπλακούν για να τελειώσει πιο γρήγορα το περιστατικό (6.458 μαθητές, ή ποσοστό 19.50%) αρκετοί απομακρύνονταν σαν να μην συνέβη ποτέ (3.977 μαθητές, ή ποσοστό 12.01%) ενώ λιγότεροι αναφέρουν ότι φοβήθηκαν (3.489 μαθητές, ή ποσοστό 10.54%). Σε μικρότερο ποσοστό, οι μαθητές προσπάθησαν να εμπλακούν για να συνεχιστεί το περιστατικό (1609 μαθητές, ποσοστό 4.86%) και επιδοκίμασαν τη βίαιη συμπεριφορά (1.449 μαθητές, ή ποσοστό 4.38%).
Συχνότερα περιστατικά βίας
Σχετικά με τη μορφή σχολικού εκφοβισμού του συγκεκριμένου περιστατικού, το μεγαλύτερο ποσοστό περιελάμβανε λεκτική βία (9.354 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 28.25%) και έπειτα σωματική βία (9.006 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 27.20%). Σε μικρότερο ποσοστό, αναφέρθηκαν υποτιμητικά σχόλια (3.659 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 11.05%), απειλές (2.545 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 7.69%), σεξουαλική παρενόχληση (874 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 2.64%), βανδαλισμοί (459 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 1.39%), κλοπές (439 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 1.33%) και καταστροφή προσωπικών αντικειμένων (399 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 1.21%)
Τι συναισθήματα προκαλούν τα περιστατικά βίας
Σχετικά με τα συναισθήματα που προκαλούν τα περιστατικά βίας, το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών (6.592 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 19.91%) αισθάνθηκε στεναχώρια, και λίγο μικρότερο, αδιαφορία (5.167 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 15.60%). Ακολούθως, αρκετοί μαθητές αισθάνθηκαν θυμό (4.527 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 13.67%), αγωνία (2.629 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 7.94%), φόβο (2.231 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 6.74%) και ενοχές (1.955 μαθητές,, μαθητές, ή ποσοστό 5.90%), ενώ σημαντικός αριθμός των μαθητών ανέφερε κάποιο άλλο συναίσθημα (7.693 μαθητές, μαθητές, ή ποσοστό 23.23%)
Περιπτώσεις εκφοβισμού Α/θμια
Η πιο συχνή μορφή εκφοβισμού είναι ο λεκτικός εκφοβισμός (ποσοστό 56.5%) που περιλαμβάνει την εξύβριση και την κοροϊδία, η αμέσως επόμενη μορφή είναι ο σωματικός εκφοβισμός (ποσοστό 30.5%) που περιλαμβάνει χτυπήματα – σπρωξίματα, και τέλος, ο κοινωνικός εκφοβισμός, η απομόνωση και η κοροϊδία των μαθητών από όλη την τάξη (ποσοστό 27.8%). Σε μικρότερα ποσοστά, οι μαθητές αναφέρουν ότι διακατέχονται από φόβο που τους δημιουργούν οι υπόλοιποι μαθητές (ποσοστό 15.4%) και, επίσης, ότι κάποιοι μαθητές τούς αποσπούν με τη βία προσωπικά αντικείμενα (ποσοστό 11.3%).
Θυματοποίηση μαθητών στην Α/θμια
Τα αποτελέσματα έδειξαν την εμφάνιση ιδιαίτερα χαμηλών τιμών στη συχνότητα εμφάνισής τους στο σχολικό περιβάλλον τόσο από πλευράς δασκάλου όσο και από πλευράς μαθητών. Επίσης, χαμηλές τιμές παρουσιάζονται στο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον.
Τρόποι αντιμετώπισης μορφών σχολικού εκφοβισμού από εκπαιδευτικούς σε Α/θμια
Στην περίπτωση σωματικής βίας, οι εκπαιδευτικοί παρεμβαίνουν ζητώντας από το μαθητή – θύτη να ζητήσει συγγνώμη από τον μαθητή - θύμα και αρκετά συχνά του εξηγούν γιατί δεν θα έπρεπε να χτυπήσει ή να σπρώξει. Πιο σπάνια, οι εκπαιδευτικοί καλούν την αστυνομία ή δείχνουν αδιαφορία απέναντι στο γεγονός. Στην περίπτωση λεκτικής βίας, οι εκπαιδευτικοί παρεμβαίνουν ζητώντας από το μαθητή – θύτη να ζητήσει συγγνώμη από τον μαθητή - θύμα, του εξηγούν τις συνέπειες της συμπεριφοράς του και συζητούν μαζί του για να επιλύσουν το θέμα. Πιο σπάνια, οι εκπαιδευτικοί καλούν την αστυνομία ή δείχνουν αδιαφορία απέναντι στο γεγονός. Στην περίπτωση άσχημης συμπεριφοράς στο σχολικό περιβάλλον, οι εκπαιδευτικοί παρεμβαίνουν ζητώντας από τον μαθητή – θύτη να ζητήσει συγγνώμη από το μαθητή - θύμα , του εξηγούν τις συνέπειες της συμπεριφοράς του και συζητούν μαζί του για να επιλύσουν το θέμα. Πιο σπάνια, οι εκπαιδευτικοί καλούν την αστυνομία ή δείχνουν αδιαφορία απέναντι στο γεγονός.
Χειρότερη μορφή εκφοβισμού στην Α/θμια
Οι μαθητές εξέφρασαν τη γνώμη τους σχετικά με τη χειρότερη μορφή εκφοβισμού – βίας. Με βάση τα ποσοστά των απαντήσεων, αναφέρονται κατά σειρά, η κλοπή και η καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, η λεκτική βία, όπως είναι η κοροϊδία, οι βρισιές, οι συκοφαντίες, οι απειλές, η γελοιοποίηση, η ειρωνεία κ.ά., η σωματική βία όπως είναι τα χτυπήματα, τα σπρωξίματα, οι κλωτσιές κ.ά. και η κοροϊδία λόγω καταγωγής ή λόγω εμφάνισης.
17°
