To Jazz είναι πιθανότατα το αγαπημένο μου άλμπουμ από ολόκληρη την δισκογραφία των Queen (εντάξει, μετά ίσως από το A Night at the Opera). Άρχισα να το ακούω επανειλημμένα τα τελευταία 4-5 χρόνια, από τότε δηλαδή που πρωτοήρθα στο Άμστερνταμ. Τις προάλλες μάλιστα είχα μια επιφοίτηση: μήπως δεν επρόκειτο για απλή σύμπτωση αλλά για μια συμπαντική συνωμοσία διτροχο-μουσικών διαστάσεων; Ας εξηγηθώ όμως καλύτερα...
Πριν λίγο καιρό, καθώς ποδηλατούσα ανέμελος στο κέντρο της πόλης, άκουσα μια παρέα από πίσω να μου κορνάρει κουδουνιστά για να κάνω στην άκρη. Ο ήχος της πολυφωνικής αυτής κουδουνοκρουσίας ήταν ολόιδιος με τα κουδουνίσματα που ακούγονται στη μέση του κομματιού Bicycle Race, ακριβώς πριν αρχίσει ένας έξαλλος αγώνας από αλληλοδιαδοχικές κιθαριές που προσπαθούν να «προσπεράσουν» η μία την άλλη (ένα από τα αναρίθμητα παραδείγματα που μαρτυρούν την ιδιοφυΐα του ευρηματικότατου σε παρόμοια τεχνάσματα Brian May). Αυτό ήταν: η συνειδητοποίηση αυτή είχε άμεση επίδραση πάνω μου. Κάνοντας λίγο στην άκρη, ακούμπησα το όχημά μου στον τοίχο και κοντοστάθηκα. Προσπάθησα να φέρω στο μυαλό μου τους -όχι και τόσο βαθυστόχαστους- στίχους:
Η παραλληλία άρχισε σιγά σιγά να διαφαίνεται καθαρά: κόκκινα φώτα, κορίτσια, κουδουνίσματα, ποδήλατα... Το Jazz αποτελούσε ξεκάθαρα την μουσικοθεματική υπόκρουση της πόλης που με περιτριγύριζε! Όλα ταίριαζαν γάντι (εξαιρείται το fat bottomed, ποιητική αδεία ίσως)· ακόμα και το όνομα του δίσκου παρέπεμπε στα διάφορα τζαζ μπαράκια του κέντρου και την γενικότερη μουσική κουλτούρα της πόλης, πλούσιας σε συναυλίες, ζωντανές εμφανίσεις, τζαμαρίσματα και αυθόρμητες μουσικομαζώξεις. ΄Οσο για το εξώφυλλο, φως φανάρι: άμεση αναφορά στα κανάλια του Άμστερνταμ με την μορφή ομόκεντρων κύκλων, να αναδύουν γλυκιές μελωδίες ως άλλα αυλάκια πάνω σε χιλιοπαιγμένο βινύλιο.
Και αν όλα αυτά ακούγονται περισσότερο ως κλασσικό παράδειγμα αυθυποβολής ή απλούστατα ασυναρτησίες, ας είναι. Όπως και νά'χει, η παραπονεμένη μουεζίνικη φωνή που σέρνει ο Freddie Mercury στο έμπα του δίσκου ηχεί σε κάθε περίπτωση περίεργα επίκαιρη. Οι προσφωνήσεις Ιμπραήμ, Μουσταφά και Αλλάχ σε έναν δυτικό ποπ δίσκο ακούγoνται κάπως σαν παραφωνία. Όπως ακριβώς φαντάζουν σήμερα και τα τζαμιά σε πολλούς εδώ στο Άμστερνταμ, στην Αθήνα, και αλλού... Πολύ τζαζ προβλέπεται η κατάσταση, μα τον προφήτη!
24°
