Explainer | Γιατί η απομάκρυνση του Αντρίι Γέρμακ προκαλεί πολιτικό σεισμό στην Ουκρανία - Πώς θα χρησιμοποιήσει η αντιπολίτευση τις εξελίξεις
Ο ΑντρίιΓέρμακ υπήρξε μια σταθερή, επιβλητική παρουσία στην ουκρανική κυβέρνηση – μια φαινομενικά ακλόνητη φιγούρα. Βρισκόταν κοντά στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Ως προσωπάρχης του προέδρου, ο Γέρμακ ασκούσε τεράστια εξουσία στην κορυφή της κυβέρνησης, που τον είχε εμπιστευτεί να συμμετέχει εκ μέρους της Ουκρανίας στις ειρηνευτικές συνομιλίες με τις ΗΠΑ. Αλλά όσο αυξανόταν η επιρροή του, τόσο αυξάνονταν και τα αισθήματα δυσαρέσκειας στο πρόσωπό του
Η πολιτική του καριέρα Αντρίι Γέρμακ έλαβε απότομο τέλος την Παρασκευή, λίγες ώρες αφότου οι αρχές κατά της διαφθοράς έκαναν έφοδο στο σπίτι του στο Κίεβο της Ουκρανίας. Είχε το παρατσούκλι «πράσινος καρδινάλιος» επειδή φορούσε τα στρατιωτικά ρούχα.
Πώς ο δικηγόρος του Ζελένσκι έγινε ο Νο2 της Ουκρανίας;
Ο Γέρμακ και ο Ζελένσκι συναντήθηκαν για πρώτη φορά το 2011, όταν ο πρώτος ήταν δικηγόρος για ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας και ο δεύτερος τηλεοπτικός παραγωγός. Αφού συνεργάστηκαν κατά την επιτυχημένη προεκλογική εκστρατεία του 2019, ο Γέρμακ έγινε προσωπάρχης του Ζελένσκι. Στάθηκε δίπλα στον πρόεδρο καθώς αυτός εκφωνούσε την πλέον διάσημη ομιλία του «εμείς είμαστε ακόμη εδώ», όταν οι Ρώσοι εισέβαλαν στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Καθώς ο Ζελένσκι συγκέντρωνε εξουσίες σταδιακά, ο Γέρμακ θεωρούνταν ευρέως ως ο δεύτερος πιο ισχυρός άνθρωπος στην Ουκρανία. Λέγεται ότι βοήθησε στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής, στην απομάκρυνση πολιτικών αντιπάλων και ακόμη και στη λήψη αποφάσεων για το πεδίο της μάχης.
Όπως σημειώνει το BBC, παρά τις ευνοϊκές συνθήκες που απολάμβανε ο Γέρμακ εντός του Προεδρικού Γραφείου, το ίδιο δεν ίσχυε εκτός των απότομων τειχών του. Η δημοτικότητά του κατακρημνιζόταν. Ο Ζελένσκι είχε καταφέρει να αντιμετωπίσει σκάνδαλα διαφθοράς στο παρελθόν, αλλά τον Ιούλιο ξεκίνησε μια αλυσίδα γεγονότων που έχει συγκλονίσει την τρέχουσα κυβέρνηση, αποδυναμώνοντάς τον πολιτικά και κοστίζοντάς του το δεξί του χέρι. Το Φθινόπωρο το Εθνικό Γραφείο Κατά της Διαφθοράς (NABU) και η Ειδική Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς (SAPO) – δημοσίευσαν τα αποτελέσματα μιας μακράς έρευνας που ενέπλεκε μέλη του στενού κύκλου του Ζελένσκι.
Τι έδειξε η έρευνα από τις ουκρανικές αρχές κατά της διαφθοράς για τον Γέρμακ;
Ανώτερα στελέχη – συμπεριλαμβανομένων δύο υπουργών, ενός πρώην αντιπροέδρου και ενός πρώην συνεργάτη του Ζελένσκι – κατηγορήθηκαν ότι υπεξαίρεσαν 100 εκατομμύρια δολάρια από δημόσια έργα στον ενεργειακό τομέα. Σε μια περίοδο που η Ρωσία βομβαρδίζει το ουκρανικό ενεργειακό δίκτυο με πυραύλους και drones, ενόψει του τέταρτου χειμώνα πολέμου – αναγκάζοντας όλη τη χώρα να υπομένει καθημερινές διακοπές ρεύματος – η οργή του κοινού για τις καταγγελίες διαφθοράς εκτοξεύθηκε. Μόνο το βράδυ της Παρασκευής, το Κίεβο υπέμεινε μια σχεδόν 11ωρη ρωσική αεροπορική επιδρομή, που άφησε πάνω από μισό εκατομμύριο ανθρώπους χωρίς ρεύμα. «Περνάμε μία από τις πιο δύσκολες περιόδους της ιστορίας μας», δήλωσε η Ιρίνα, κάτοικος του Κιέβου, στο BBC αυτή την εβδομάδα. «Δυστυχώς, πολλές οικογένειες δεν θα ξαναδούν τους αγαπημένους τους, τους άνδρες τους, τους αδελφούς ή τους συζύγους τους, εξαιτίας του πολέμου».
Η New York Post ανέφερε το Σάββατο ότι ο Γέρμακ τους έστειλε μήνυμα δηλώνοντας ότι θα μεταβεί στο μέτωπο, ενώ επέμεινε στην αθωότητά του. «Πηγαίνω στο μέτωπο και είμαι προετοιμασμένος για οποιεσδήποτε συνέπειες», φέρεται να είπε. «Είμαι έντιμος και αξιοπρεπής άνθρωπος». Ωστόσο, υπάρχει η αίσθηση ότι η αποχώρησή του είναι σημάδι θετικής αλλαγής. «Ας το πούμε όπως είναι: καλά νέα», λέει η Όλγα Ρουντένκο, αρχισυντάκτρια του Kyiv Independent. «Σκεφτείτε το: μια νεαρή δημοκρατία όπως η Ουκρανία διαθέτει ανεξάρτητους θεσμούς αρκετά ισχυρούς ώστε να ερευνήσουν τον πιο ισχυρό άνθρωπο της χώρας – και να το κάνουν εν μέσω πολέμου. Όσοι υποστηρίζουν την Ουκρανία παγκοσμίως δεν υποστηρίζουν απλώς έναν τόπο στον χάρτη, αλλά έναν τόπο που ζει με συγκεκριμένες αξίες – και αγωνίζεται γι’ αυτές. Σήμερα βλέπουμε αυτές τις αξίες σε δράση. Αυτό δείχνει γιατί η Ουκρανία είναι ακριβώς η χώρα που αξίζει υποστήριξης».
Πώς θα χρησιμοποιήσει η αντιπολίτευση την απομάκρυνση του;
Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης θα χρησιμοποιήσουν την απομάκρυνσή του λόγω ενός σκανδάλου διαφθοράς 100 εκατομμυρίων δολαρίων για να πιέσουν προκειμένου να υπάρξει μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας στο Κίεβο. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης της Ουκρανίας και οι πρώην αξιωματούχοι που είχαν συγκρουστεί με τον Γέρμακ χαιρέτισαν την είδηση της παραίτησής του, λέγοντας ότι ελπίζουν ότι αυτό θα σηματοδοτήσει μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο που κυβερνά ο Ζελένσκι και μια μετατόπιση από το αυστηρά ελεγχόμενο στυλ διακυβέρνησής του.
Για τη βουλευτή της αντιπολίτευσης Λέσια Βασιλένκο, η αποχώρηση του Γέρμακ «δείχνει ότι υπάρχει μηδενική ανοχή στη διαφθορά και ότι ο πρόεδρος ακούει τις ανησυχίες του λαού». Άλλοι είπαν ότι η αποχώρησή του έρχεται ως μια ανάσα καθαρού αέρα. Ωστόσο, ορισμένοι νομοθέτες της αντιπολίτευσης αμφισβήτησαν το κατά πόσον ο Ζελένσκι θα εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να επιδιώξει πιο συμπεριληπτική πολιτική.
