Κρίση εμπιστοσύνης: Η ικανοποίηση από τη δημοκρατία κάτω από 50% σε 8 χώρες της Δύσης

Η ικανοποίηση από τη δημοκρατία βρίσκεται κάτω από το 50% στις οκτώ από τις εννέα δυτικές χώρες που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση, ενώ πλειοψηφίες σχεδόν παντού φοβούνται για το μέλλον της, με τις ψευδείς ειδήσεις, την έλλειψη πολιτικής λογοδοσίας, τον εξτρεμισμό και τη διαφθορά να θεωρούνται οι μεγαλύτερες απειλές.

Μια έρευνα της Ipsos με σχεδόν 10.000 συμμετέχοντες σε Κροατία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Πολωνία, Ισπανία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ διαπίστωσε χαμηλή ικανοποίηση από τη λειτουργία της δημοκρατίας σε όλες τις χώρες, εκτός από τη Σουηδία, και βαθιά ανησυχία για το μέλλον των εκλογικών διαδικασιών.

Ο Γκίντεον Σκίνερ, ανώτερος διευθυντής πολιτικών ερευνών της Ipsos στο Ηνωμένο Βασίλειο, σημείωσε: «Παρά τη μεγάλη στήριξη προς τις δημοκρατικές αρχές, το κοινό εμφανίζεται απογοητευμένο από τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία στην πράξη και ανήσυχο για το μέλλον της».

Ο Σκίνερ πρόσθεσε ότι η έρευνα State of Democracy δείχνει ταχεία άνοδο της ανησυχίας σε ορισμένες χώρες, ιδιαίτερα στην Ολλανδία και τη Γαλλία, καθώς και έντονη επιθυμία για «ριζική αλλαγή» σχεδόν παντού.

Λιγότερο από το ένα τρίτο των πολιτών σε έξι χώρες — 18% στην Κροατία, 19% στη Γαλλία, 20% στις ΗΠΑ, 26% στο Ηνωμένο Βασίλειο, 27% στην Ισπανία και 29% στην Ιταλία — δήλωσαν ικανοποιημένοι από τη λειτουργία της δημοκρατίας στη χώρα τους.

Στην Ολλανδία οι απόψεις ήταν διχασμένες (36% ικανοποιημένοι, 37% δυσαρεστημένοι), ενώ στην Πολωνία 40% εμφανίστηκαν ικανοποιημένοι και 31% δυσαρεστημένοι. Η Σουηδία ήταν η μόνη χώρα όπου η πλειοψηφία (65%) δήλωσε ικανοποίηση.

Συνολικά, περισσότεροι πολίτες στις εννέα χώρες ένιωθαν ότι η δημοκρατία επιδεινώθηκε την τελευταία πενταετία αντί να βελτιωθεί, με τη Γαλλία και την Ολλανδία – όπου οι κυβερνήσεις κατέρρευσαν μέσα στη χρονιά – να καταγράφουν ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα. Η Πολωνία ήταν η μοναδική εξαίρεση, με 42% να πιστεύουν ότι η κατάσταση βελτιώθηκε και 30% ότι χειροτέρεψε.

Κοιτώντας μπροστά, μεγάλες πλειοψηφίες σε όλες τις χώρες εκτός από τη Σουηδία ανησυχούν για την κατάσταση της δημοκρατίας σε πέντε χρόνια: 86% στη Γαλλία, 80% στην Ισπανία, 75% στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Πολωνία, 74% στην Ολλανδία, 73% στην Κροατία, 69% στις ΗΠΑ και 64% στην Ιταλία.

Λίγοι πολίτες θεωρούν ότι οι κυβερνήσεις τους – σε οποιοδήποτε επίπεδο – εκπροσωπούν επαρκώς τις απόψεις τους, αν και η τοπική αυτοδιοίκηση συγκεντρώνει κάπως καλύτερη αξιολόγηση. Σε καμία από τις εννέα χώρες δεν πιστεύει η πλειοψηφία ότι η εθνική κυβέρνηση αντιπροσωπεύει τις απόψεις της «πολύ» ή «αρκετά».

Παρόλα αυτά, η στήριξη στη δημοκρατία παραμένει ισχυρή στις περισσότερες χώρες, με καθαρές πλειοψηφίες να δηλώνουν ότι είναι κρίσιμη για την κοινωνία και αξίζει να προστατευθεί. Η Κροατία ήταν η μόνη χώρα όπου οι πολίτες συνέδεσαν τη δημοκρατία με την παροχή καλής ποιότητας ζωής.

Ψευδείς ειδήσεις, έλλειψη λογοδοσίας, εξτρεμισμός και διαφθορά αναδείχθηκαν ως οι κύριες απειλές. Η παραπληροφόρηση θεωρήθηκε ο μεγαλύτερος κίνδυνος σε Γαλλία (56%), Ηνωμένο Βασίλειο (64%), Σουηδία (67%), Ολλανδία (75%) και Πολωνία (76%).

Στις ΗΠΑ (63%) και στις νότιες χώρες — Ισπανία (73%), Κροατία (80%) και Ιταλία (47%, μαζί με την οικονομική ανισότητα) — οι πολίτες θεωρούν τη διαφθορά ως τη μεγαλύτερη απειλή.

Ως λύσεις για την ενίσχυση της δημοκρατίας προτάθηκαν αυστηρότεροι νόμοι και έλεγχοι κατά της διαφθοράς, ισχυρότερη ρύθμιση των social media, καλύτερη πολιτειακή εκπαίδευση και προστασία της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης.

Παρά τη γενικά ισχυρή προσήλωση στη δημοκρατία, υπήρχε επίσης έντονη επιθυμία για ριζικές αλλαγές, με την πλειοψηφία σε πολλές χώρες να θεωρεί ότι το σύστημα ευνοεί τους πλούσιους και ισχυρούς αντί να λειτουργεί για όλους.

Η στήριξη σε ριζικές αλλαγές ήταν υψηλή: 52% στην Ισπανία, 55% στην Ιταλία, 60% σε Πολωνία και Ηνωμένο Βασίλειο, 66% στη Γαλλία και 69% στην Κροατία. Ωστόσο, σε όλες τις χώρες υπήρξε σαφής προτίμηση σε πολιτικούς ηγέτες που επιδιώκουν τη συναίνεση.

(Με πληροφορίες Guardian)