Wind Phone – Το τηλέφωνο του πένθους

Το πένθος είναι ένα σύνθετο και περίπλοκο συναίσθημα, κάτι που ο καθένας βιώνει διαφορετικά. Είναι τόσο σύνθετο όσο οι ανθρώπινες σχέσεις και συνήθως επιβαρύνεται από τις τύψεις για το τι είπαμε, τι δεν είπαμε, τι κάναμε και τι δεν κάναμε ενώ ο άνθρωπος τον οποίο θρηνούμε ήταν ακόμα εν ζωή. Το πένθος είναι μια διαδικασία απροσδιόριστης χρονικής διάρκειας. Κι αν και φημολογείται ότι ο χρόνος επουλώνει πληγές, η συγκεκριμένη πληγή είναι μια απ’ αυτές που συχνά ξύνουμε, πολλές φορές άθελά μας.

Εκτός από φωτογραφίες, συχνά κρατάμε διάφορα άλλα αντικείμενα που είτε ανήκαν στον άνθρωπο που έφυγε, είτε απλά μας τον θυμίζουν. Συνήθως όμως αυτές που ζουν πιο έντονα μέσα μας είναι οι αναμνήσεις, οι συζητήσεις και οι νοητές εικόνες που κρατάμε στο μυαλό μας, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι, με τον χρόνο, μπορεί να φθίνουν ή να αλλάζουν. 

Wind Phone – Πώς δημιουργήθηκε το «Το τηλέφωνο του ανέμου» και πώς σε βοηθάει να πενθήσεις

Το 2010, ο Ιτάρου Σασάκι μετακόμισε στην περιοχή της παραλίας Ναμίτα, κοντά στην πόλη Οτσούτσι, μια γραφική παραθαλάσσια πόλη στη βορειοανατολική Ιαπωνία, με θέα στον κόλπο Γιαμάντα, φημισμένη για τις αζαλέες και την άφθονη άγρια ζωή της. Προηγουμένως εργαζόταν σε χαλυβουργείο στο Καμάισι, άλλη μικρή παραθαλάσσια πόλη. Στα 51 του, ο Σασάκι είχε δημιουργήσει έναν παράδεισο μακριά από τη βιομηχανική ρουτίνα της δουλειάς του. Το νέο του οικόπεδο διέθετε έναν κήπο Ζεν, ένα μικρό αγρόκτημα, ένα σιδηρουργείο, μια βιβλιοθήκη, ένα καφέ, μια παιδική χαρά και ένα δεντρόσπιτο.

Λίγους μήνες μετά, ο Σασάκι είδε έναν λευκό τηλεφωνικό θάλαμο μπροστά από ένα ξενοδοχείο και σκέφτηκε ότι θα ταίριαζε πολύ στον κήπο του. Ενώ προσπάθησε να τον αγοράσει από την εταιρεία που τον είχε αναλάβει, δυστυχώς δεν του τον έδινε. Λίγο καιρό μετά, ένας φίλος τού είπε ότι είχε βρει έναν παρόμοιο. Ο Σασάκι τον μετέφερε στον κήπο του και τον άφησε εκεί. Αργότερα, μετά τον θάνατο του ξάδερφού του από καρκίνο, ο Σασάκι ξεκίνησε να τον βάφει και να τον περιποιείται, κι έβαλε μέσα ένα παλιό τηλέφωνο με περιστροφικό καντράν, το οποίο βέβαια δεν ήταν συνδεδεμένο με καλώδια ή κάποια τηλεφωνική γραμμή.

Μέσα στον θάλαμο αυτό, ο Ιτάρου ένιωσε μια σύνδεση με τον ξάδερφό του και βρήκε παρηγοριά εν μέσω της θλίψης του. Έδωσε μάλιστα στον τηλεφωνικό θάλαμό του το όνομα Kaze No Denwa (風の電話), το οποίο μεταφράζεται ως «Το τηλέφωνο του ανέμου» (The Phone of the Wind ή, όπως ονομάζονται τώρα, Wind Phone).

Λιγότερο από ένα χρόνο μετά, τον Μάρτιο του 2011, ένας σεισμός (9,1 Ρίχτερ) στην περιοχή προκάλεσε ένα τεράστιο τσουνάμι, καταστρέφοντας ολόκληρες πόλεις και σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους. Ήταν πολλοί αυτοί που παρασύρθηκαν στη θάλασσα και τα σώματά τους δεν βρέθηκαν ποτέ. Η πόλη Οτσούτσι κατέγραψε τον μεγαλύτερο αριθμό αγνοουμένων (19.759). Τότε ο Ιτάρου Σασάκι μετέφερε τον τηλεφωνικό του θάλαμο στον ανεμοδαρμένο λόφο Κουτζίρα-γιάμα, με θέα στον Ειρηνικό Ωκεανό, δίπλα στην πόλη. Κάλεσε, ενθάρρυνε και υποδέχτηκε τους πενθούντες που επισκέφτηκαν τον τηλεφωνικό του θάλαμο για να «μιλήσουν» με φίλους και συγγενείς τους που χάθηκαν, ελπίζοντας ότι θα έβρισκαν μια σύνδεση που θα τους βοηθούσε να αντιμετωπίσουν τη θλίψη τους, όπως έκανε κι εκείνος.

Το τηλέφωνο του ανέμου διαχειρίζεται αποκλειστικά ο Ιτάρου Σασάκι και η σύζυγός του, με τη βοήθεια ενός φιλανθρωπικού ιδρύματος που υποστηρίζει την περιοχή και δέχεται δωρεές. Έκτοτε η ιδέα του θαλάμου έκανε τον γύρο του κόσμου και πλέον υπάρχουν πολλοί τέτοιοι θάλαμοι, που σκοπό έχουν να δώσουν μια ευκαιρία σε πενθούντες να «μιλήσουν» με τους αγαπημένους του ανθρώπους.

Για τον ίδιο τον Σασάκι ο θάλαμος είναι ένα μέρος όπου οι άνθρωποι μπορούν ν’ αρχίσουν να ανακτούν την επίγνωση της πραγματικότητας. Να συνειδητοποιούν. Είναι ένα είδος γέφυρας που συνδέει τον κόσμο των ζωντανών με τον κόσμο των νεκρών. Για εκείνον, το να φτάσει κανείς σε αυτό το σημείο είναι απλώς μια άσκηση ώστε να προσεγγίσει την ενσυνειδητότητα. Ισχυρίζεται πως, πριν μπεις στον θάλαμο για να «μιλήσεις», θα πρέπει να έχεις βάλει τα συναισθήματά σου σε τάξη. Θα πρέπει να έχεις απεγκλωβιστεί από την τραγωδία και τον πόνο. Όσοι έρχονται στο «τηλέφωνο του ανέμου» έχουν ήδη διανύσει τη μισή διαδρομή και είναι έτοιμοι να δημιουργήσουν μια νέα σχέση με τους νεκρούς.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες υπάρχουν 349 τηλέφωνα ανέμου διάσπαρτα σε όλη τη χώρα, και στον υπόλοιπο κόσμο άλλα 152. Είναι ανοιχτά για το κοινό, δωρεάν, και τις περισσότερες φορές βρίσκονται σε πάρκα, κατά μήκος μονοπατιών και σε εκκλησιαστικά εδάφη. Συνήθως, κατασκευάζονται από όσους θέλουν να τιμήσουν ένα αγαπημένο τους πρόσωπο που χάθηκε.

Αυτό που ίσως έκανε τον συμβολικό αυτό τηλεφωνικό θάλαμο τόσο ισχυρό, είναι το γεγονός ότι αξιοποιεί μια έμφυτη επιθυμία να παραμείνουμε συνδεδεμένοι με τους ανθρώπους που χάσαμε. Ιστορικά, η επιθυμία να έχουμε ένα είδος επικοινωνίας με τους νεκρούς είναι κάτι πολύ παλιό. Οι άνθρωποι επικοινωνούσαν μαζί τους γραπτά, μιλώντας τους πάνω από τον τάφο ή και στο μυαλό τους.

«Το τηλέφωνο του ανέμου» του κύριου Σασάκι, όμως, κάνει κάτι επιπλέον: προσφέρει έναν ήσυχο, σχεδόν προσωπικό χώρο, σε συνδυασμό με την ομορφιά της φύσης γύρω του αλλά και τον «αγωγό» του τηλεφώνου, στον οποίο μπορούμε, έστω για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, να αισθανθούμε ότι έχουμε τη δυνατότητα να συνδεθούμε και να εκφράσουμε όλα όσα υπάρχουν μέσα μας.

Είναι ένας χώρος που σου επιτρέπει να θρηνήσεις, να μιλήσεις, να βιώσεις μια κάθαρση και να ανακάμψεις από τη θλίψη.