Γάζα: Αβέβαια βήματα σε ναρκοπέδιο. Το σχέδιο του Αμερικανού Προέδρου και η υλοποίηση της πρώτης φάσης
Από τότε που οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις (IDF) ξεκίνησαν τις επιχειρήσεις στη Γάζα, ο πρωθυπουργός Mπενιαμίν Νετανιάχου έχει επανειλημμένα αναφερθεί στους στόχους της, από τους οποίους πέντε μού φαίνονται σημαντικότεροι. Ας δούμε ποιοι είναι αυτοί οι στόχοι και αν συμβιβάζονται με το ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων που παρουσίασε ο πρόεδρος Τραμπ:
Απελευθέρωση (ή επιστροφή, ζωντανών ή νεκρών) όλων των ομήρων. Το «σχέδιο Τραμπ» προβλέπει επιστροφή όλων των ομήρων που απομένουν, μέσα σε τρία 24ωρα από την αποδοχή της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός (10 Οκτωβρίου). Σημειωτέον ότι από τους 251 ομήρους της 7ης Οκτωβρίου 2023 έχουν απελευθερωθεί ζωντανοί 148, έχουν ανακτηθεί 58 σοροί, ενώ από τους υπόλοιπους ίσως 20 επιβιώνουν. Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ αναλαμβάνει να απελευθερώσει περίπου 2.000 Παλαιστίνιους από τις φυλακές του.
Ολοκληρωτική ήττα και αφοπλισμός της Χαμάς. Το «σχέδιο Τραμπ» βασίζεται στην αποδοχή του και από τη Χαμάς, αναγνωρίζοντας έτσι ότι η οργάνωση δεν είναι «τελειωμένη». Ως προς τον αφοπλισμό, προβλέπει αμνηστία για όσα μέλη της Χαμάς παραδώσουν τον οπλισμό τους. Προβλέπει επίσης ότι τα όπλα στον θύλακα «θα τεθούν εκτός λειτουργίας» υπό την εποπτεία διεθνών παρατηρητών.
Κατοχύρωση της ασφάλειας του Ισραήλ μέσω ειδικού καθεστώτος επιτήρησης και ελέγχου του θύλακα. Εκτός από τα μέτρα αποστρατιωτικοποίησης και αφοπλισμού, το «σχέδιο Τραμπ» προβλέπει ότι η «νέα Γάζα» θα είναι προσηλωμένη στην «ειρηνική συνύπαρξη με τους γείτονές της». Το νέο αυτό καθεστώς θα εγγυηθούν όχι το Ισραήλ μόνο του, αλλά «περιφερειακοί εταίροι» (Αίγυπτος και άλλες αραβικές χώρες, Τουρκία, πιθανόν και οι ΗΠΑ). Το «σχέδιο Τραμπ» δίνει στο Ισραήλ τη δυνατότητα να διατηρήσει μιας «περίμετρο ασφαλείας», με έκταση περίπου το 15% του θύλακα.
Νέα πολιτική διοίκηση του θύλακα από «φιλειρηνικά» στοιχεία, με αποκλεισμό της Χαμάς αλλά και της Παλαιστινιακής Αρχής (που ασκεί διοίκηση στη Δυτική Όχθη). Το «σχέδιο Τραμπ» αναφέρεται σε «απο-ριζοσπαστικοποίηση» της Γάζας, η οποία ερμηνεύεται ως αποκλεισμός της Χαμάς από τη μελλοντική διοίκηση του θύλακα. Προβλέπει μεταβατική διακυβέρνηση από «μη πολιτική παλαιστινιακή επιτροπή», αλλά και «διεθνείς (ξένους) ειδικούς», υπό την εποπτεία ενός «Συμβουλίου Ειρήνης», του οποίου θα προεδρεύει ο Τραμπ (!) Στο τέλος της (όποιας) μεταβατικής περιόδου τη διοίκηση θα αναλάβει η Παλαιστινιακή Αρχή, υπό τον όρο ότι θα έχει «μεταρρυθμιστεί», προφανώς με τρόπο που θα την καθιστά αποδεκτή από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Ένα ακόμα αξιοπρόσεκτο στοιχείο, που δεν συνδέεται με τους άμεσους πολεμικούς στόχους του Ισραήλ, είναι ο ενταφιασμός (ή όχι) της λύσης των δύο κρατών: Ο κυβερνητικός συνασπισμός υπό τον Νετανιάχου απορρίπτει τη λύση αυτή. Το «σχέδιο Τραμπ», όμως, αναγνωρίζει τη δυνατότητα, εφόσον οι όροι του υλοποιηθούν, οι Παλαιστίνιοι να βρουν τον δρόμο τους προς «την αυτοδιάθεση και την κρατική υπόσταση». Έτσι, το «σχέδιο» φαίνεται να αποκλείει φαεινές ιδέες του Ντόναλντ Τραμπ και στοιχείων της ισραηλινής κυβέρνησης για εκτόπιση των κατοίκων της Γάζας (εθνοκάθαρση) και μετατροπής της σε επιχειρηματικό/τουριστικό πάρκο.
Μένει κανείς με την εντύπωση ότι τόσο η οργάνωση αυτή όσο και η κυβέρνηση Νετανιάχου εύχονται να αποτύχει το «σχέδιο Τραμπ», αρκεί η ευθύνη να επιρριφθεί στον αντίπαλο
Έπειτα από δύο χρόνια αιματοχυσίας χωρίς προηγούμενο στη μεταπολεμική ιστορία της περιοχής, η κυβέρνηση Νετανιάχου αποδέχτηκε το «σχέδιο Τραμπ» χωρίς να έχει επιτύχει ούτε την ολοκληρωτική ήττα του εχθρού (σε μια περιοχή με έκταση όση η Άνδρος, αλλά πυκνοκατοικημένη και πυκνοδομημένη, πάνω και κάτω από τη γη) ούτε και την επιστροφή όλων των ομήρων, νεκρών ή ζωντανών. Αντ’ αυτού, το Ισραήλ επωμίστηκε δυσανάλογο κόστος και σε ανθρώπινες ζωές και σε διπλωματικό κεφάλαιο, για να μην αναφερθούμε στην αναβίωση της εβραιοφοβίας και του αντισημιτισμού σε κλίμακα πρωτόγνωρη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η δε Χαμάς εμφανίζει αξιοσημείωτες αναλογίες με φοίνικα που αναγεννάται από τις στάχτες του. Μένει κανείς με την εντύπωση ότι τόσο η οργάνωση αυτή όσο και η κυβέρνηση Νετανιάχου εύχονται να αποτύχει το «σχέδιο Τραμπ», αρκεί η ευθύνη να επιρριφθεί στον αντίπαλο. Εκτός, ίσως, και αν ο πρόεδρος των ΗΠΑ επιλέξει να μεταφέρει τον τόπο διαμονής του στα παράλια της Ανατολικής Μεσογείου επ’ αόριστον.
14°
