Στο Tik Tok το kratom θεωρείται ο φυσικός τρόπος για να ενισχύσεις τη διάθεση και την ενέργειά σου, όμως οι επιστήμονες το θεωρούν ύπουλο ναρκωτικό
Τη μέρα που πέθανε ο 37χρονος Jordan McKibban, επιστρέφοντας από τη δουλειά του, είχε ανακατέψει μια κουταλιά της σούπας σκόνη kratom στη λεμονάδα του, όπως αρκετοί υπέρμαχοι της φυσικής διατροφής υποστήριζαν στο Tik Tok. Δεν ήταν ο τύπος του ανθρώπου που θα δοκίμαζε ποτέ ναρκωτικά.
Το κρατόμ, που διατίθεται στην αγορά ως «απολύτως φυσικό» μέσο για την ανακούφιση του πόνου, του άγχους, της κατάθλιψης και άλλων προβλημάτων, μπορεί να προσελκύσει άτομα που ενδιαφέρονται για την υγεία τους, όπως ο McKibban, ο οποίος, σύμφωνα με τη μητέρα του, Mauldin, δεν έπαιρνε ούτε ιβουπροφαίνη για την αρθρίτιδα στα χέρια του. Όμως, εκείνη την Τρίτη κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι μια ουσία που ονομάζεται μιτραγινίνη στο κρατόμ θα στερούσε τη ζωή του McKibban, όπως έδειξε αργότερα η νεκροψία. Ούτε ότι αυτό το... φυσικό προϊόν θα θεωρούνταν από τους επιστήμονες ύπουλο ναρκωτικό ικανό να προκαλέσει μία νέα κρίση οπιοειδών στις ΗΠΑ.
Όταν η Mauldin μπήκε στο μπάνιο του μετά από ένα τηλεφώνημα του εγγονού της εκείνη την ημέρα, βρήκε τον McKibban νεκρό. Έκανε τεχνητή αναπνοή στον γιο της, όμως ήταν ήδη αργά.
Τα προϊόντα κρατόμ –που πωλούνται σε σκόνη, ζελεδάκια και ποτά που μοιάζουν με ενεργειακά– προέρχονται από ένα φυτό που είναι ενδημικό στη Νοτιοανατολική Ασία και μπορούν να δράσουν σαν διεγερτικά και τονωτικά ενέργειας σε χαμηλότερες δόσεις και σαν ηρεμιστικά ή φυσικά αναλγητικά σε υψηλότερες.
Αν και διατίθενται εύκολα στο διαδίκτυο, σε καταστήματα και ακόμα και σε βενζινάδικα ως πανάκεια για όλα τα προβλήματα, από την κόπωση έως την αποτοξίνωση από τα οπιοειδή, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) δηλώνει ότι το κρατόμ και τα βασικά συστατικά του «δεν διατίθενται νόμιμα» στις ΗΠΑ ως φαρμακευτικό προϊόν, συμπλήρωμα διατροφής ή πρόσθετο τροφίμων.
Ωστόσο, τα προϊόντα αυτά κερδίζουν την προσοχή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς οι χρήστες του TikTok αποκαλύπτουν ανησυχητικές αλληλεπιδράσεις με ενεργειακά ποτά και άλλες «θεραπείες ενέργειας και ευεξίας».
Όμως, το εθνικό κέντρο ελέγχου δηλητηριάσεων κατέγραψε 1.807 κλήσεις σχετικά με έκθεση σε κρατόμ μεταξύ 2011 και 2017, και «από τότε ο αριθμός αυξάνεται συνεχώς», σύμφωνα και με τον Δρα Michael Greco, γιατρό επείγουσας ιατρικής στη Φλόριντα.
Οι ασθενείς που λαμβάνουν κρατόμ «μπορεί να παρουσιάσουν μεγάλη ανησυχία, μερικές φορές ακόμα και ψύχωση», πρόσθεσε. «Εμφανίζεις εφίδρωση, ζάλη, πολύ υψηλή αρτηριακή πίεση ή αυξημένο καρδιακό ρυθμό». Από την άλλη πλευρά, σημείωσε, «οι άνθρωποι μπορεί να είναι εντελώς αδιάφοροι ή απλώς εξαιρετικά νυσταγμένοι και αποσυντονισμένοι».
Αν και οι τεκμηριωμένοι θάνατοι από κρατόμ είναι σπάνιοι και συνήθως περιλαμβάνουν άλλες ουσίες, όπως τη φεντανύλη, οι επικριτές λένε ότι οι καταναλωτές δεν γνωρίζουν τους πιθανούς κινδύνους του. Οι κατασκευαστές δεν υποχρεούνται να επαληθεύουν αν τα στοιχεία που αναγράφονται στην ετικέτα ανταποκρίνονται με ακρίβεια στο περιεχόμενο του προϊόντος.
Αγωγή για το ναρκωτικό που πωλείται ελεύθερα σε διαδίκτυο και αγορά τροφίμων
Ο McKibban, για παράδειγμα, είχε ενημερωθεί ότι ήταν αδύνατο να πάθει οτιδήποτε από υπερβολική δόση από κρατόμ. Αν έπαιρνε υπερβολική δόση, απλώς θα έκανε εμετό, είπε η Mauldin, ή έτσι του είχαν πει τουλάχιστον. Οι πράσινες σακούλες σελοφάν που άφησε πίσω του δεν περιείχαν οδηγίες ή προειδοποιήσεις.
«Μου προκαλεί μεγάλη απογοήτευση όταν η Costco ανακαλεί μαρούλια ή πατατάκια... και τα αποσύρει όλα από την αγορά», σημείωσε η Mauldin, η οποία ισχυρίζεται στην αγωγή της ότι το κρατόμ είναι 63 φορές πιο θανατηφόρο από άλλα «φυσικά» προϊόντα που πωλούνται στους καταναλωτές.
Οι ειδικοί ανησυχούν ιδιαίτερα για ένα εξαιρετικά ισχυρό και εθιστικό παράγωγο του κρατόμ που ονομάζεται 7-υδροξυμιτραγινίνη ή 7-OH, το οποίο φαίνεται να έχει διεισδύσει στην αγορά τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τον Δρα Robert Levy, αναπληρωτή καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, ο οποίος είναι πιστοποιημένος τόσο στην εξάρτηση όσο και στην οικογενειακή ιατρική.
«Πάντα υπήρχε ανησυχία γύρω από το κρατόμ, επειδή,αν το πάρεις σε επαρκή ποσότητα, λειτουργεί σαν οπιοειδές και οι άνθρωποι μπορούν να εθιστούν σε αυτό, να υποστούν στέρηση, να πάρουν υπερβολική δόση και να καταστρέψουν τη ζωή τους, όπως οποιοσδήποτε άλλος που έχει διαταραχή χρήσης ουσιών», εξηγεί ο Levy.
«Το 7-OH είναι ένα οπιοειδές που μπορεί να είναι πιο ισχυρό από τη μορφίνη», δήλωσε ο επίτροπος του FDA Marty Makary σε δελτίο Τύπου. «Χρειαζόμαστε ρύθμιση και ενημέρωση του κοινού για να αποτρέψουμε ένα νέο κύμα της επιδημίας των οπιοειδών».
