Η επιστροφή που δεν έγινε: Κύπρος 1974-2024 - Το νέο ντοκιμαντέρ του Σάκη Γιούμπαση ταξιδεύει στο Λος Άντζελες

Ύστερα από την πρώτη προβολή της στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, η νέα ταινία του Σάκη Γιούμπαση, «Η επιστροφή που δεν έγινε: Κύπρος 1974-2024» εντάσσεται στο πρόγραμμα του 19ου Los Angeles Greek Film Festival 2025 και θα προβληθεί εκεί, στις 27 Μαΐου, στο πλαίσιο του "Cyprus and Greek Premiere Films". Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ που επιχειρεί να παρουσιάσει τον αντίκτυπο της τουρκικής εισβολής του 1974 στην Κύπρο στις ζωές των απλών ανθρώπων, μέσα από προσωπικές αφηγήσεις 18 ανθρώπων που έζησαν τον ξεριζωμό.

Ξεκινώντας από τις μαρτυρίες του κύριου Κωστάκη Ανδρέου, ο σκηνοθέτης άρχισε να προσεγγίζει έναν-έναν τους «πρωταγωνιστές» της ταινίας το καλοκαίρι του 2024, με σκοπό να αποτυπώσει όχι τα γεγονότα, αλλά την ανθρώπινη διάσταση αυτής της μεγάλης τραγωδίας. «Η συνάντησή μου με τον Κωστάκη Ανδρέου ήταν καθοριστική για την εξέλιξη του ντοκιμαντέρ», δήλωσε ο σκηνοθέτης στην Athens Voice. «Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που γνώρισα, ο οποίος ήταν αιχμάλωτος στην Τουρκία. Μας εξιστόρησε τη ζωή του, ήθελε να πει κάποια πράγματα για τον εαυτό του. Μετά από αυτό, πάντα είχα στην άκρη του μυαλού μου ότι θέλω να κάνω κάτι για αυτή την ιστορία, κυρίως για τους ανθρώπους, που έζησαν τον πόλεμο και το πώς τους επηρέασαν οι συνέπειες του πολέμου. Και έτσι, χρόνια μετά, οργανώνοντας το πλάνο των γυρισμάτων, με κάποιους ανθρώπους που βρήκαμε, αποφασίσαμε, τον Ιούλιο του 2024, να γυρίσουμε το ντοκιμαντέρ. Το μεγαλύτερο στοίχημα είναι να βρεις τους ανθρώπους που θα εξιστορήσουν όχι μόνο τα γεγονότα, αλλά και τις προσωπικές τους ιστορίες».

Οι ιστορίες των προσφύγων και των εγκλωβισμένων βρίσκονται στο επίκεντρο αυτού του 88λεπτου ντοκιμαντέρ. Η πλούσια αγροτική οικονομία και κοινωνική ζωή στο χωριό Άχνα και τις γύρω περιοχές της Καντάρας και του Ρισοκάρπασου, ή από την άλλη τα παγκοσμίου φήμης ξενοδοχειακά συγκροτήματα που συνέβαλλαν σημαντικά στην κυπριακή οικονομία και την τουριστική βιομηχανία στην Αμμόχωστο, εξασφάλιζαν στους κατοίκους μια άνετη και αρμονική διαβίωση. Όλα αυτά άλλαξαν με την εισβολή του 1974, όποτε επικράτησε το χάος και οι ατομικές τους ελευθερίες περιορίστηκαν στο ελάχιστο με το καθεστώς της κατοχής. Οι τραυματικές εμπειρίες των παιδιών, των εφήβων και των ενηλίκων αποτυπώθηκαν και παραμένουν στη μνήμη τους 50 χρόνια μετά.

«Η διεθνής προβολή της ταινίας επιτρέπει σε ένα ευρύτερο κοινό να έρθει σε επαφή με μια πραγματικότητα που δεν πρέπει να ξεχαστεί ούτε να αγνοηθεί», επισημαίνει ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ. «Είναι σημαντικό να γίνονται γνωστές οι ιστορίες των ανθρώπων που βίωσαν πολέμους και τις συνέπειές τους, ανεξάρτητα σε πιο σημείο της γης έχουν γίνει, με σκοπό να συνειδητοποιούμε το μέγεθος των συνεπειών. Οι αφηγήσεις αυτές μας υπενθυμίζουν πόσο βαρύ είναι το ανθρώπινο κόστος κάθε σύρραξης. Στην περίπτωση της Κύπρου, το γεγονός ότι η κατοχή συνεχίζεται επί 50 χρόνια προσθέτει μια ακόμη, βαθύτερη διάσταση στα προβλήματα που επιφέρει ένα πόλεμος και οι συνέπειές του».

Ο Σάκης Γιούμπασης, έχοντας ξεκινήσει την καριέρα του ως φωτογράφος, ψάχνει για αυτές τις εικόνες που από μόνες τους μπορούν να πουν την ιστορία του εκτοπισμού και της καταστροφής που βίωσαν οι Ελληνοκύπριοι. Όπως μας δήλωσε: «Η φωτογραφία υπήρξε το πρώτο μέσο έκφρασης για μένα και εξακολουθεί να επηρεάζει βαθιά τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι το κάδρο, το φως και τη σύνθεση στον κινηματογράφο. Με δίδαξε να παρατηρώ σιωπηλά. Το φιλμ, αντίθετα, έχει ροή και οι σιωπές αποκτούν δυναμική μέσα από την κίνηση και τον ήχο. Όμως και στα δύο, η πρόκληση είναι κοινή: να συλλάβεις και να μεταδώσεις μια αλήθεια».

Η ταινία θα προβληθεί στην αίθουσα Gianopulos Family Theater at St. Sophia’s Huffington Center (Λος Άντζελες) στις 27 Μαΐου 2025 και ώρα 16:30 (PDT) και θα είναι διαθέσιμη διαδικτυακά, από τις 2 Ιουνίου έως τις 8 Ιουνίου, ΕΔΩ.

Σχετικό Άρθρο

Κοσμος Νίκος Χριστοδουλίδης για Κύπρο: Θα μπούμε στη Ζώνη Σένγκεν το 2026

Newsroom 11.05.2025, 19:24

Δείτε το trailer του ντοκιμαντέρ.