Το μεγάλο στοίχημα του Τραμπ στη Μέση Ανατολή: Οι γεωπολιτικές ανατροπές και τα ρίσκα
Υπάρχει κάτι περισσότερο στο ταξίδι του Ντόναλντ Τραμπ στη Μέση Ανατολή από συμβόλαια δισεκατομμυρίων δολαρίων και την προσφορά του Κατάρ να δώσει στον πρόεδρο ένα νέο Air Force One.
Μια περιοδεία που ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε οριακά ως μια ευκαιρία για τον Τραμπ να δείξει ότι είναι ένας αριστοτέχνης διαπραγματευτής μπερδεύει το γεωπολιτικό παζλ της περιοχής.
Όπου κι αν πάει, ο Τραμπ φέρνει αναστάτωση που μπορεί να σφυρηλατήσει δυνατότητες. Και παίρνει ρίσκα - για παράδειγμα, η απόφασή του σε αυτό το ταξίδι να άρει τις κυρώσεις στη Συρία για να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία σε ένα κατεστραμμένο από τον πόλεμο έθνος.
Σύμφωνα με το CNN, η κίνηση αυτή αναβιώνει ένα αιώνιο ερώτημα σχετικά με ολόκληρη την εξωτερική και εμπορική πολιτική του Τραμπ. Μπορεί να επιτύχει πραγματικές τομές από τα ανοίγματα που δημιουργεί;
Πριν ανατρέψει τον δολοφονικό δικτάτορα Μπασάρ αλ Άσαντ, ο αλ Σαράα ήταν ένας ηγέτης των ανταρτών που είχε υποσχεθεί πίστη στην Αλ Κάιντα και είχε επικηρυχθεί από τις ΗΠΑ με 10 εκατομμύρια δολάρια για το κεφάλι του. Ωστόσο, ο Τραμπ κάθισε μαζί του και ήρε τις αμερικανικές κυρώσεις στην κατεστραμμένη από τον εμφύλιο πόλεμο χώρα του, ελπίζοντας να της δώσει μια ευκαιρία να ενωθεί και να σώσει τους πολίτες που αντιμετωπίζουν σοβαρή πείνα.
Οι περιφερειακές διπλωματικές φιλοδοξίες του Τραμπ επεκτείνονται
Ο γεωπολιτικός αναβρασμός του Τραμπ δεν τελειώνει στη Συρία. Χρησιμοποίησε το ταξίδι του για να ασκήσει νέα πίεση στο Ιράν να συμφωνήσει σε περιορισμούς στο πυρηνικό του πρόγραμμα - προειδοποιώντας για στρατιωτική δράση αν αρνηθεί, αλλά προσπαθώντας σαφώς να αποτρέψει την τρομερή προοπτική ενός νέου πολέμου στη Μέση Ανατολή.
Το ταξίδι του ανέδειξε επίσης το αυξανόμενο φως της ημέρας με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου - ο οποίος θεωρούνταν ιδεολογική αδελφή ψυχή του 47ου προέδρου, αλλά αποτελεί όλο και περισσότερο αντικείμενο απογοήτευσης του Τραμπ.
Στο παρασκήνιο, η ομάδα του Τραμπ συνομιλεί με αξιωματούχους του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας για το πώς μπορεί να ανακουφιστεί η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα που προκαλείται από τον αποκλεισμό του Ισραήλ και την επίθεση που έχει σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες αμάχους. Η απάντηση του Νετανιάχου ήταν να δηλώσει ότι δεν έχει «άλλη επιλογή» από το να συνεχίσει να πολεμάει, και στοχοποίησε τον ηγέτη της Χαμάς που θα ήταν απαραίτητος για τυχόν ειρηνευτικές συνομιλίες, με ένα χτύπημα σε νοσοκομείο.
Δεν υπάρχει καμία αίσθηση ότι η συμμαχία των ΗΠΑ με το Ισραήλ κινδυνεύει. Αλλά έχουν επίσης ανοίξει χάσματα μεταξύ του Τραμπ και του Νετανιάχου σχετικά με ένα σύμφωνο των ΗΠΑ για την παύση των επιθέσεων με ρουκέτες από τους αντάρτες Χούθι στην Υεμένη, το οποίο δεν περιλάμβανε το Ισραήλ, την παράκαμψη των Ισραηλινών από τον Τραμπ σε μια συμφωνία αυτή την εβδομάδα για την απελευθέρωση του τελευταίου εν ζωή Αμερικανού ομήρου στη Γάζα και για την απόφαση για τις κυρώσεις στη Συρία.
Ο Τραμπ δεν επικεντρώθηκε αποκλειστικά στη Μέση Ανατολή τις τελευταίες ημέρες. Ήλπιζε επίσης να πετάξει στην Τουρκία για μια εντυπωσιακή φωτογράφιση με τους προέδρους Βλαντίμιρ Πούτιν της Ρωσίας και Βολοντίμιρ Ζελένσκι της Ουκρανίας, η οποία θα επικύρωνε την μέχρι στιγμής ανεπιτυχή προσπάθειά του να τερματίσει τον πόλεμό τους. Κανένας από τους δύο αντίπαλους ηγέτες δεν είναι πιθανό να εμφανιστεί στις συνομιλίες της Πέμπτης, αναγκάζοντας τον Τραμπ να εγκαταλείψει τα σχέδιά του για ένα απροσδόκητο παράλληλο ταξίδι και θέτοντας σε περαιτέρω αμφιβολία την ειρηνευτική του πρωτοβουλία.
Οι λεπτομέρειες της περίπλοκης διπλωματίας που πρέπει να οδήγησε σε αυτή την απόφαση δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί. Όμως η κίνηση αυτή αντανακλά την κατανόηση ότι η Συρία, που έχει καταστραφεί από πολυετή εμφύλιο πόλεμο, βρίσκεται σε σημείο καμπής, κατέχει ζωτική θέση στον χάρτη της περιοχής και έχει τη δυνατότητα να ανατραπεί σε μεγαλύτερο χάος αν επιδεινωθεί περαιτέρω.
Ο πρόεδρος δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι πιστεύει ότι η αλ-Σαράα «έχει μια πραγματική ευκαιρία να την κρατήσει ενωμένη». Αξιωματούχοι δήλωσαν αργότερα ότι ο Τραμπ θέλει η Συρία να αναγνωρίσει τελικά το Ισραήλ. Αυτό θα αποτελούσε μια εξαιρετική μεταμόρφωση σε μια περιοχή που μαστίζεται από το μίσος.
Ο Firas Maksad, διευθυντής προσέγγισης στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής, δήλωσε στην Becky Anderson του CNN ότι η κίνηση για τη Συρία ήταν μια σημαντική νίκη για τον Trump σε ένα ταξίδι που κυριαρχείται από οικονομικές ανησυχίες. «Νομίζω ότι ο Τραμπ ήταν πολύ προσεκτικός και πολύ, θα έλεγα, πρόθυμος να ξεκλειδώσει και γεωπολιτικές επιτυχίες», δήλωσε ο Maksad. «Ό,τι συμβαίνει στη Συρία δεν μένει στη Συρία».
Η κίνηση του προέδρου αντικατοπτρίζει την προθυμία ορισμένων Ευρωπαίων και μεσανατολικών ηγετών να αποβάλουν την απέχθεια για την προηγούμενη δραστηριότητα του αλ-Σαράα, με την ελπίδα ότι μπορεί να σταματήσει την επιστροφή στον εμφύλιο πόλεμο.
Ασυνήθιστα, μια πολιτική απόφαση του Τραμπ κερδίζει επαίνους ακόμη και μεταξύ ορισμένων μακροχρόνιων επικριτών. «Νομίζω ότι είναι μια καλή κίνηση», δήλωσε ο Leon Panetta, πρώην διευθυντής της CIA και υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, στο «CNN News Central» την Τετάρτη. «Νομίζω ότι (ο Τραμπ) έχει δίκιο, διότι αυτό το άτομο ήταν σε θέση να ηγηθεί αυτής της εξέγερσης, ήταν σε θέση να εκθρονίσει τον Άσαντ και, απ' ό,τι βλέπω, εργάζεται για να προσπαθήσει να σταθεροποιήσει μια δύσκολη πρόκληση όσον αφορά τη Συρία».
Η απόφαση του Τραμπ να άρει τις κυρώσεις ήρθε κατόπιν προτροπής της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ, οι οποίες θέλουν αμφότερες να αποφύγουν την εξάπλωση των αναταραχών στη Συρία. Υπάρχει επίσης η επιθυμία στο Ριάντ, την Ουάσινγκτον και τη Ντόχα να αποτρέψουν την επιστροφή εξωτερικών δυνάμεων στη Συρία, η οποία έχει υπομείνει δεκαετίες ξένης παρέμβασης από κράτη όπως το Ιράν, η Ρωσία, η Τουρκία και το Ισραήλ.
Αλλά ο Τραμπ παίρνει ένα ρίσκο.
Ενώ ο αλ Σαράα θεωρείται εκτός της χώρας ως η καλύτερη ελπίδα της Συρίας για σταθερότητα, αυξάνεται η ανησυχία ότι η κυβέρνησή του δεν προστατεύει τις θρησκευτικές και εθνοτικές μειονότητες. Στην Ουάσινγκτον, εν τω μεταξύ, υψηλόβαθμα μέλη του Κογκρέσου θα θέλουν διαβεβαιώσεις ότι εκδιώκει τα στοιχεία του ISIS προτού συμφωνήσουν να άρουν τις κυρώσεις που είναι κατοχυρωμένες στο νόμο και τις οποίες ο πρόεδρος δεν μπορεί να καταργήσει μόνος του.
«Για να αδράξουμε τη στιγμή, θα είναι σημαντικό η απόφαση του Προέδρου να εφαρμοστεί γρήγορα και η συριακή κυβέρνηση να κινηθεί γρήγορα για να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες της εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ», δήλωσε ο Sens. Jim Risch και Jeanne Shaheen, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος και η κορυφαία Δημοκρατική στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, ανέφεραν σε δήλωσή τους. «Αυτό θα βοηθήσει τη Συρία να παραμείνει στο δρόμο προς την ελευθερία από την κακόβουλη επιρροή του Ιράν και της Ρωσίας, από την προσπάθεια της Κίνας να αποκτήσει οικονομικό έρεισμα στη Μέση Ανατολή και από την αναζωπύρωση του ISIS».
Ο γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνας Λίντσεϊ Γκράχαμ, σύμμαχος του Τραμπ, έθεσε μια νότα προσοχής. «Είμαι πολύ διατεθειμένος να υποστηρίξω την ανακούφιση από τις κυρώσεις για τη Συρία υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις», δήλωσε ο Γκράχαμ σε δήλωση που δόθηκε στη δημοσιότητα από την Τουρκία. «Ωστόσο, πρέπει να θυμόμαστε ότι η σημερινή ηγεσία στη Συρία πέτυχε τη θέση της με τη δύναμη των όπλων και όχι με τη θέληση του λαού της».
Ο Γκράχαμ σημείωσε ότι το Ισραήλ ανησυχεί ιδιαίτερα από την απόφαση για άρση των κυρώσεων στη Συρία και υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ πρέπει να συνεργαστούν με τους συμμάχους για να συντονίσουν το νέο άνοιγμα. "Αυτή η νεοσύστατη κυβέρνηση στη Συρία μπορεί να είναι μια καλή επένδυση και θα μπορούσε να είναι ο δρόμος για την ενοποίηση της Συρίας, καθιστώντας την ένα σταθερό μέρος της περιοχής. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά που πρέπει να μάθουμε προτού αποφασίσουμε κάτι τέτοιο", δήλωσε ο Γκράχαμ. «Μια σταθερή Συρία θα άλλαζε τα δεδομένα στην περιοχή, αλλά δεδομένου του παρελθόντος της, η πρόοδός της πρέπει να αξιολογηθεί προσεκτικά».
Ο Τραμπ φάνηκε ήδη να θέτει τις βάσεις για την επίρριψη ευθυνών, σε περίπτωση που η απόφασή του αποτύχει, σημειώνοντας αρκετές φορές ότι μέρος του λόγου του για την άρση των κυρώσεων ήταν λόγω της συνηγορίας του Σαουδάραβα πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. «Ω, τι κάνω για τον πρίγκιπα διάδοχο», είπε ο Τραμπ.
Ορισμένες από τις πρόσφατες νίκες του Τραμπ δύσκολα υποδηλώνουν ότι είναι έτοιμος να κάνει τη σκληρή δουλειά της διπλωματίας. Ισχυρίστηκε ότι πέτυχε μεγάλες εμπορικές συμφωνίες με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κίνα. Αλλά θα ήταν προτιμότερο να περιγραφούν ως ανακοινώσεις για την πρόθεση επίτευξης συμφωνιών. Αν η κίνηση της Τρίτης για τις κυρώσεις είναι παρόμοια, η διπλωματία του για τη Συρία δεν θα επιτύχει ποτέ τους στόχους της.
Υπάρχει και ένας άλλος λόγος για την ανησυχία. Ο Αλ Σαράα φαίνεται να έχει ενεργοποιήσει την αδυναμία του Τραμπ για τους ισχυρούς άνδρες. Περιέγραψε τον πρώην τρομοκράτη ως «σπουδαίο νέο ελκυστικό τύπο» και «μαχητή». Εκπληκτικά, δεδομένης της σύνδεσης του Σύρου ηγέτη με την Αλ Κάιντα, ο πρόεδρος σχολίασε ότι είχε «ένα πολύ ισχυρό παρελθόν».
Η ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα στα οποία η Ουάσινγκτον εμπιστεύτηκε τους σκληρούς ηγέτες της Μέσης Ανατολής για να κρατήσουν τις χώρες που διχάζονται από θρησκευτικές και φυλετικές διαιρέσεις ενωμένες. Στο Ιράκ, ένα τέτοιο στοίχημα κατέληξε να κοστίσει χιλιάδες ζωές των ΗΠΑ.
Αλλά ο Τραμπ είναι πιο αισιόδοξος.
«Είναι η ώρα τους να λάμψουν», δήλωσε. "Καλή τύχη, Συρία. Δείξτε κάτι πολύ ιδιαίτερο".
15°
