Κοσμος

Τι ισχύει σε περίπτωση σοβαρής ασθένειας του βασιλιά της Βρετανίας

Mε αφορμή την ανακοίνωση του Μπάκιγχαμ για την υγεία του Κάρολου

Newsroom
4’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
UPD

Βρετανία: Τι ισχύει αν αρρωστήσει σοβαρά ο βασιλιάς 

Ο βασιλιάς Κάρολος διαγνώστηκε με καρκίνο όπως ανακοινώθηκε το βράδυ της Δευτέρας (5/2) από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ. Στην ανακοίνωση δεν διευκρινίζεται η μορφή του καρκίνου, ωστόσο πηγή που επικαλείται το πρακτορείο ειδήσεων Reuters αναφέρει πως δεν πρόκειται για καρκίνο του προστάτη. Mε αυτό το δεδομένο γεννάται το ερώτημα τι θα συμβεί αν ο μονάρχης αρρωστήσει σοβαρά.

© EPA/ANDY RAIN

Τι είναι ο νόμος Regency Act;

Αρχικά, δεν υπάρχει προηγούμενο στο Ηνωμένο Βασίλειο που να απαιτεί επίσημη παράδοση από τον μονάρχη στον διάδοχο. Ο νόμος περί αντιβασιλείας του 1937 ορίζει ποιος αναπληρώνει τον μονάρχη σε μια σειρά από καταστάσεις, εάν αυτός δεν μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντά του. Τέθηκε σε ισχύ κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της βασιλείας του βασιλιά Γεωργίου ΣΤ'. Η διάδοχος του ηγεμόνα ήταν η 10χρονη κόρη του, Ελισάβετ.

Ο νόμος περί αντιβασιλείας ορίζει ότι αν ο ηγεμόνας είναι κάτω των 18 ετών ή αν είναι εντελώς ανίκανος, τότε ο επόμενος στη σειρά διορίζεται αντιβασιλέας.

«Το άρθρο 6 του Regency Act 1937 επιτρέπει στον μονάρχη να αναθέτει ορισμένα βασιλικά καθήκοντα σε συμβούλους του κράτους, εάν απουσιάζει από το Ηνωμένο Βασίλειο (δηλαδή σε υπερπόντια επίσκεψη) ή δεν είναι καλά. Το Letters Patent (ένα νομικό έγγραφο) καθορίζει τα καθήκοντα που μπορούν να εκτελούν αυτοί οι Σύμβουλοι, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν τη διεξαγωγή συνεδριάσεων του Privy Council ή τη χορήγηση βασιλικής σύμφωνης γνώμης σε νομοθεσίες», αναφέρει το Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου.

Οι σημερινοί σύμβουλοι του κράτους είναι η βασίλισσα Καμίλα, ο πρίγκιπας Ουίλιαμ, ο πρίγκιπας Χάρι, ο πρίγκιπας Άντριου και η πριγκίπισσα Βεατρίκη, ενώ η πριγκίπισσα Άννα και ο πρίγκιπας Εδουάρδος προστέθηκαν το 2022 σε τροποποίηση του νόμου, αφού ο Χάρι και ο Άντριου αποχώρησαν από τα καθήκοντα τους.

Ποιος είναι ο επόμενος στην σειρά διαδοχής;

Στην πιο απλή ερμηνεία του, ο νόμος περί αντιβασιλείας ορίζει ότι ο επόμενος ενήλικος στη σειρά διαδοχής είναι αντιβασιλέας, εφόσον είναι Βρετανός υπήκοος και κατοικεί στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Όπως ισχύει σήμερα, αντιβασιλέας του βασιλιά Καρόλου θα ήταν ο μεγαλύτερος γιος του, ο Γουίλιαμ, πρίγκιπας της Ουαλίας. Εάν ο Γουίλιαμ γίνει βασιλιάς πριν τα παιδιά του ενηλικιωθούν, τότε, σύμφωνα με τον νόμο, αντιβασιλέας του θα είναι ο Χάρι, ο δούκας του Σάσεξ.

Ο επόμενος ενήλικος στη σειρά για το θρόνο μετά τον Χάρι είναι ο πρίγκιπας Άντριου, ο δούκας της Υόρκης, ο οποίος έχει επίσης σταματήσει να είναι εργαζόμενος βασιλικός μετά από μια αμφιλεγόμενη υπόθεση σεξουαλικής επίθεσης στις ΗΠΑ εναντίον του που διευθετήθηκε νωρίτερα φέτος.

Εάν παραλειφθεί και αυτός ως αντιβασιλέας, τότε η ευθύνη θα πέσει στην μεγαλύτερη κόρη του Άντριου, την πριγκίπισσα Βεατρίκη η οποία είναι ένατη στη σειρά διαδοχής του θρόνου.

Ποιες είναι οι αρμοδιότητες του βασιλιά;

Ρόλος στο Κοινοβούλιο

Το κοινοβούλιο είναι η ανώτατη νομοθετική αρχή στη Βρετανία και περιλαμβάνει τη Βουλή των Κοινοτήτων, τη Βουλή των Λόρδων και το Στέμμα -άλλος όρος για την μοναρχία.

Το Στέμμα είναι η πιο παλιά συνιστώσα του βρετανικού συστήματος διακυβέρνησης, αλλά οι εξουσίες του έχουν εξασθενήσει με την πάροδο του χρόνου και σήμερα είναι σε μεγάλο βαθμό τιμητικές.

Διορισμός κυβέρνησης

Την επομένη των βουλευτικών εκλογών, ο μονάρχης καλεί τον αρχηγό του κόμματος που κέρδισε τις περισσότερες έδρες βουλευτών στην Βουλή των Κοινοτήτων να αναλάβει την πρωθυπουργία και να σχηματίσει κυβέρνηση.

Έναρξη κοινοβουλευτικής περιόδου ή διάλυση του κοινοβουλίου 
Ο μονάρχης κηρύσσει την έναρξη των εργασιών του κοινοβουλίου κάθε χρόνο σε μια τελετή γεμάτη παραδόσεις, που ονομάζεται η Ομιλία του Θρόνου, και προχωράει στην ανάγνωση των σχεδίων της κυβέρνησης για τους επόμενους 12 μήνες.

Αυτό το μεγάλο ετήσιο γεγονός αρχίζει εν γένει με την άφιξη του μονάρχη στο Ουέστμινστερ, με πομπή από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ. Φορώντας το αυτοκρατορικό στέμμα, ο βασιλιάς ή η βασίλισσα εισέρχεται στην Βουλή των Λόρδων.

Ο αξιωματούχος του κοινοβουλίου που είναι γνωστός ως «Black Rod» πηγαίνει τότε να καλέσει τους βουλευτές της Βουλής των Κοινοτήτων, όπου αυτοί του κλείνουν συμβολικά την πόρτα στο πρόσωπο, σε μια ένδειξη ανεξαρτησίας από τη μοναρχία.

Το Στέμμα διαλύει με την ίδια επισημότητα το κοινοβούλιο πριν από τη διεξαγωγή νέων βουλευτικών εκλογών.

Βασιλική έγκριση

Όταν ένα σχέδιο νόμου εγκρίνεται από την Βουλή των Κοινοτήτων και την Βουλή των Λόρδων, αυτό επιδίδεται στον μονάρχη για να επικυρωθεί και να αποκτήσει την ισχύ νόμου.

Αν και ο βασιλιάς μπορεί να αρνηθεί να επικυρώσει ένα νομοσχέδιο, στην πραγματικότητα πρόκειται απλώς για μια τυπική διαδικασία.

Ο τελευταίος μονάρχης που αρνήθηκε να δώσει την έγκρισή του ήταν η βασίλισσα Άννα, το 1708.

Αξιώματα 

Ο μονάρχης έχει την εξουσία να διορίσει Λόρδους στο κοινοβούλιο, αλλά η εξουσία αυτή ασκείται μόνον βάσει της γνώμης των υπουργών της κυβέρνησης.

Ο βασιλιάς απονέμει επίσης προσωπικά τον τίτλο του ιππότη, τιμώντας αυτούς που είχαν σημαντική συμβολή στην βρετανική κοινωνία, σε όλους τους τομείς. Η κυβέρνηση παραδίδει στον μονάρχη κάθε χρόνο κατάλογο με τους υποψηφίους προς έγκριση για δημόσιες τιμές.

Συνταγματικές κρίσεις 

Ο μονάρχης έχει την εξουσία να ασκήσει τα βασιλικά του προνόμια «σε περίπτωση σοβαρής συνταγματικής κρίσης»- τότε εξουσιοδοτείται να διαφωνήσει με την γνώμη των υπουργών, αλλά αυτό δεν έχει συμβεί ποτέ στην σύγχρονη εποχή.

Επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας 

Ως κεφαλή της Εκκλησίας της Αγγλίας, ο βασιλιάς έχει την εξουσία να διορίζει επισκόπους και αρχιεπισκόπους, αλλά ακόμη και σε αυτό, αυτή του η εξουσία ασκείται σύμφωνα με τη γνώμη εκκλησιαστικής επιτροπής.