Κοσμος

Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος: « αν τους ξεχάσουμε…»

Για να μην επαναληφθεί η ιστορία πρέπει να τη γνωρίζουμε και να τη μεταφέρουμε

karababas
Αναστάσιος Καράμπαμπας
2’ ΔΙΑΒΑΣΜΑ
Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος: « αν τους ξεχάσουμε…»
© Karsten Winegeart / Unsplash

Η 27η Ιανουαρίου είναι η Διεθνής Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Ολοκαυτώματος

Πριν από 80 χρόνια, οι Ναζί και οι συνεργάτες τους κατάφεραν να δολοφονήσουν 6 εκατομμύρια Εβραίους, μεταξύ των οποίων 1,5 εκατομμύριο παιδιά! Άραγε μπορεί ο ανθρώπινος νους να χωρέσει αυτούς τους αριθμούς;

Όταν σκεφτόμαστε το Ολοκαύτωμα, το μυαλό μας κατευθύνεται αυτόματα στο Άουσβιτς. Είναι λογικό, καθώς πρόκειται για το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης της γερμανικής θανατοβιομηχανίας. Πάνω από 1,1 εκατομμύριο άνθρωποι, κυρίως Εβραίοι απ’ όλη την Ευρώπη αλλά και Ρομά, ομοφυλόφιλοι, πολιτικοί κρατούμενοι, αιχμάλωτοι πολέμου έχασαν τη ζωή τους με βάναυσο τρόπο. Ωστόσο, η «Σοά» (Καταστροφή στα εβραϊκά) δεν είναι μόνο το Άουσβιτς. Πρώτον, οι Γερμανοί είχαν δημιουργήσει και αλλά στρατόπεδα εξόντωσης και δεύτερον χρησιμοποίησαν διαφορετικές μεθόδους εξολόθρευσης! Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο υπολογισμός των θυμάτων μπορεί να γίνει ως εξής:

  • περίπου το 50% των Εβραίων, δηλαδή 3 εκατομμύρια, θανατώθηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης, είτε στους θαλάμους αερίων, είτε από εξάντληση στα καταναγκαστικά έργα. Τον Ιανουάριο του 1942, στη διάσκεψη της Βάνζεε, οι Ναζί αποφάσισαν να εφαρμόσουν την «Τελική Λύση», δηλαδή τον στιγματισμό (υποχρεωτικό κίτρινο αστέρι στην γερμανοκρατούμενη Ευρώπη για να εντοπίζεται εύκολα ο «εχθρός»), τον εκτοπισμό (σε βαγόνια μεταφοράς ζώων) και την εξόντωση στα στρατόπεδα.
  • το 35% εκτελέστηκε στα πυκνά δάση της Ανατολικής Ευρώπης. Πριν την απόφαση της «Τελικής Λύσης», οι Ναζί είχαν στόχο να «καθαρίσουν» την Ανατολική Ευρώπη (Βαλτικές χώρες, Ουκρανία, Λευκορωσία, Ρουμανία…) από τους Εβραίους. Έτσι από τον Ιούνιο του 1941, καθώς ο γερμανικός στρατός προχωρούσε προς τη Μόσχα και το Στάλινγκραντ, τα «Einsatzgruppen» ή Τάγματα Θανάτου, δημιουργούνται με στόχο να συγκεντρώσουν τους Εβραίους από τις πόλεις και τα χωριά που ζούσαν και να τους εκτελέσουν στα δάση. Ουρές λοιπόν παιδιών, ηλικιωμένων, μανάδων… περίμεναν τρομοκρατημένοι να τουφεκιστούν. Συνολικά 1,5 με 2 εκατομμύρια εκτελέστηκαν στο πλαίσιο αυτού που οι ιστορικοί σήμερα αποκαλούν «Ολοκαύτωμα από σφαίρες» (Holocaust by bullets).
  • τέλος, το 15% των Εβραίων πέθανε από εξάντληση ή πείνα πριν τον εκτοπισμό από τη χώρα τους, κυρίως μέσα στα γκέτο. Στην κατεχόμενη Ευρώπη υπήρχαν δεκάδες γκέτο, όπως για παράδειγμα στη Θεσσαλονίκη. Το μεγαλύτερο ήταν εκείνο της Βαρσοβίας όπου 450.000 άτομα ήταν στοιβαγμένα στο 3% της έκτασης της πόλης και με μέσο σιτηρέσιο ανά άτομο 200 θερμίδες! Το έργο του Ρόμαν Πολάνσκι, Ο Πιανίστας, μας δίνει μια ιδέα από τις τραγικές συνθήκες διαβίωσης.

Το Ολοκαύτωμα, λοιπόν, έχει πολλά πρόσωπα και, όπως μπορούμε να καταλάβουμε, οι αριθμοί προκαλούν ναυτία, κυρίως λόγω της άψογης οργάνωσης των Γερμανών. Στην εκτέλεση του σχεδίου τους συνέβαλαν αποφασιστικά και οι κατά τόπους συνεργάτες τους. Στην Ελλάδα, οι δωσίλογοι κατέδιδαν Εβραίους για να πάρουν χρήματα, τιμαλφή, ρούχα, σπίτια, επιχειρήσεις!

Ας πούμε και δυο λόγια για τους Έλληνες Εβραίους: 62.000 με 65.000 συμπολίτες μας δολοφονήθηκαν, ήτοι σχεδόν το 90%, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη. Εκτοπίστηκαν από τους Γερμανούς και τους Βούλγαρους στα στρατόπεδα του Άουσβιτς και της Τρεμπλίνκα.

Οι Ναζί είχαν σκοπό να εξαφανίσουν από την επιφάνεια της γης τους Εβραίους, επειδή θεωρούνταν κατώτεροι, ύπουλοι, επικίνδυνοι! Κυρίως τα παιδιά! Τα παιδιά είναι η ρίζα του κακού σύμφωνα με τη ναζιστική ιδεολογία . Γι' αυτό και δεν είχαν κανένα ενδοιασμό να τα στείλουν στους θαλάμους αερίων. Κύριος στόχος των χιτλερικών ήταν να προστατέψουν το αίμα της Αρίας φυλής, με κάθε τρόπο! Εντούτοις, πριν την πλήρη εξαφάνισή του «ιού», έπρεπε να χρησιμοποιήσουν για την ανάπτυξη της χιτλερικής οικονομίας όσους θεωρούσαν κατάλληλους προς εργασία. Τι πιο κερδοφόρο για την Hugo Boss, την Siemens και την Bayer, μεταξύ άλλων, να χρησιμοποιεί δωρεάν άφθονα εργατικά χέρια από τα στρατόπεδα! 

Κάποιοι Εβραίοι κατάφεραν να επιβιώσουν. Αν διαβάσουμε ή ακούσουμε μαρτυρίες επιζώντων, πολύ γρήγορα θα καταλάβουμε πως το μυαλό τους μέχρι και σήμερα έμεινε πίσω, στη μαύρη αυτή περίοδο της ανθρωπότητας. Έχασαν τα πάντα και κυρίως τους ανθρώπους που αγαπούσαν. Επέστρεψαν μόνοι και κανείς δεν ήθελε να τους ακούσει. Οπότε σώπασαν! Σώπασαν για δεκαετίες. Τελευταία τους δώσαμε τη δυνατότητα να μιλήσουν.

Η αφύπνιση της μνήμης του Ολοκαυτώματος στη Δυτική Ευρώπη άρχισε τη δεκαετία του ‘80 και του '90. Στην Ελλάδα πολύ πιο πρόσφατα. Πριν από μερικά χρόνια δεν υπήρχε καν στα σχολικά βιβλία!

Ο Έλι Βίζελ, ένας Αμερικάνος συγγραφέας ρουμανικής καταγωγής και επιζήσας, λέει στο βιβλίο του Η Νύχτα: «αν ξεχάσουμε τους νεκρούς είναι σαν να τους σκοτώνουμε για δεύτερη φορά».

Το Ολοκαύτωμα έγινε χθες στην Ευρώπη, στη γη της δημοκρατίας, των διαφωτιστών και της Γαλλικής Επανάστασης! Ο 20ος αιώνας είναι δυστυχώς γεμάτος από πολέμους και γενοκτονίες. Για να μην επαναληφθεί η ιστορία πρέπει να τη γνωρίζουμε και να τη μεταφέρουμε. Η γνώση και η εκπαίδευση είναι το ισχυρότερο όπλο κατά του σκοταδισμού, της μισαλλοδοξίας και της τραγικής επανάληψης.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ