Ο Μπάιντεν προτρέπει το Κογκρέσο να εγκρίνει την πώληση F-16 στην Τουρκία

Η κυβέρνηση Μπάιντεν έστειλε επιστολή στα μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ, ζητώντας να εγκρίνουν την πώληση στην Τουρκία μαχητικών αεροσκαφών F-16 και εξοπλισμού αναβάθμισης, συνολικής αξίας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων, όπως μεταδίδει το πρακτορείο ειδήσεων Reuters επικαλούμενο τρεις καλά πληροφορημένες πηγές.

Το τουρκικό κοινοβούλιο επικύρωσε χθες Τρίτη το πρωτόκολλο για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, την οποία εμπόδιζε επί 20 μήνες. Απομένει πλέον η τελική υπογραφή από τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και η δημοσίευση στην εφημερίδα της κυβέρνησης. Η εξέλιξη συνδέθηκε με την αγορά αμερικανικών F-16, με την Άγκυρα να διαπραγματεύεται τη λήψη απόφασης από το Κογκρέσο των ΗΠΑ ταυτόχρονα με την άρση του αδιεξόδου στο θέμα της Σουηδίας.

Αμερικανοί βουλευτές έλεγαν ότι περιμένουν την οριστική έγκριση του πρωτοκόλλου από την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της υπογραφής του από τον πρόεδρο Ερντογάν, προτού αποφασίσουν εάν θα εγκρίνουν την πώληση F-16.

Σύμφωνα με τον ανταποκριτή του CNN Turk στην Ουάσιγκτον, μετά την επιστολή Μπάιντεν, θα ακολουθήσει συνάντηση στον Λευκό Οίκο. «Πρώτα, στέλνει μια επιστολή για να την εγκρίνουμε. Η Τουρκία θα παραδώσει τα σουηδικά έγγραφα έγκρισης. Υπάρχει μια διαδικασία στην οποία ο Λευκός Οίκος θα κάνει η επίσημη κοινοποίηση. Αυτή η επιστολή είναι μια έκκληση να το εγκρίνει. Αυτό είναι ένα ενδιάμεσο βήμα».

Τουρκικά F-16: Οι επιφυλάξεις μελών της Γερουσίας

Ορισμένα μέλη του Κογκρέσου και από τα δύο κόμματα έχουν εκφράσει επιφυλάξεις. Ο πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Μπομπ Μενέντεζ, έλεγε: «μέχρι (ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν) να σταματήσει τις απειλές του (κατά γειτονικών συμμάχων του ΝΑΤΟ), να βελτιώσει το ιστορικό του στα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό (…) και να αρχίσει να ενεργεί όπως θα έπρεπε να ενεργεί ένας έμπιστος σύμμαχος, δεν θα εγκρίνω αυτήν την πώληση».

Για τις περισσότερες πιθανές μεγάλες πωλήσεις όπλων που απαιτούν εξέταση από το Κογκρέσο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ παρέχει πρώτα άτυπη ειδοποίηση στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής, επιτρέποντας μια εμπιστευτική διαδικασία στην οποία οι επιτροπές μπορούν να εγείρουν και να συζητούν ανησυχίες με την εκτελεστική εξουσία.

Αυτή η διαδικασία διαρκεί συνήθως 20 έως 40 ημέρες, ακολουθούμενη από την επίσημη ειδοποίηση για την πιθανή πώληση. Ωστόσο, εάν ένας πρόεδρος της επιτροπής ή ένας επικεφαλής της μειοψηφίας βάλει την προτεινόμενη συναλλαγή σε «αναμονή» (hold), τότε η επίσημη ειδοποίηση συνήθως δεν προχωρά, παρόλο που η εν λόγω «αναμονή» δεν έχει νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα.

Σύμφωνα με τον Νόμο περί Ελέγχου Εξαγωγών Οπλων, η κυβέρνηση μπορεί να προχωρήσει σε πώληση -εάν δεν έχει υπάρξει σχετική απαγορευτική νομοθεσία- 15 ημέρες (για συμμάχους του ΝΑΤΟ, όπως η Τουρκία) μετά την επίσημη ειδοποίηση.

Η νομοθεσία και η εποπτεία του Κογκρέσου έχουν βοηθήσει στη διαμόρφωση της αμυντικής συνεργασίας ΗΠΑ-Τουρκίας για δεκαετίες. Το Κογκρέσο έθεσε εμπάργκο όπλων στην Τουρκία από το 1975 έως το 1978, μετά την κυπριακή σύγκρουση του 1974. Εκτοτε, η Τουρκία έχει επικεντρωθεί περισσότερο στην ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της και, στο πλαίσιο αυτού του σκοπού, ένας από τους στόχους που είχαν οι τουρκικές αγορές όπλων από τις Ηνωμένες Πολιτείες και από άλλους ξένους προμηθευτές ήταν η απόκτηση τεχνολογίας που θα βοηθούσε τη μελλοντική εγχώρια αμυντική παραγωγή.

Πηγή: Reuters, CNN Turk