Σαν σήμερα, 11 Νοεμβρίου 1990, πέθανε ο μεγάλος θεατράνθρωπος, Αλέξης Μινωτής - Η πορεία στο θέατρο, ο γάμος με την Κατίνα Παξινού, το Μπρόντγουεϊ και ο Καραμανλής
Σαν σήμερα, 11 Νοεμβρίου το 1990, έφυγε από την ζωή ένας από τους κορυφαίους δραματικούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες του ελληνικού θεάτρου, ο Αλέξης Μινωτής.
Ποιος ήταν ο Αλέξης Μινωτής
Γεννήθηκε στα Χανιά στις 8 Αυγούστου 1900. Το πραγματικό του όνομα ήταν Αλέξης Μινωτάκης. Από ηλικίας 15 χρόνων δημοσίευσε ποιήματα του στο φιλολογικό περιοδικό Διόνυσος της Κωνσταντινούπολης υιοθετώντας το επίθετο Μινωτής. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στο γυμνάσιο διορίστηκε υπάλληλος στην Τράπεζα Αθηνών, μετέπειτα Εθνική Τράπεζα, των Χανίων. Το 1921 ήλθε στην Αθήνα και άρχισε ως ερασιτέχνης ηθοποιός να εμφανίζεται "επί σκηνής" με διάφορα θεατρικά συγκροτήματα - θιάσους. Αργότερα όμως επιδόθηκε ως επαγγελματίας ηθοποιός λαμβάνοντας μέρος και σε επαρχιακές θεατρικές περιοδείες με τους θιάσους Βεάκη και Νέζερ παρουσιάζοντας τον "Οιδίποδα τύραννο". Προκειμένου εντωμεταξύ ν' αντιμετωπίσει τις οικογενειακές αντιρρήσεις για το επάγγελμα που είχε διαλέξει αναγκάσθηκε να κόψει (περιορίσει) το επίθετό του, αν και αυτό δεν μείωσε τη ρήξη που είχε με τον πατέρα του για πολλά χρόνια.
Αργότερα, προσλήφθηκε από τον θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη με το θίασο της οποίας και σημείωσε το 1925 τη πρώτη του μεγάλη επιτυχία στο έργο του Αρτζιμπάσεφ Πόλεμος που υποδυόταν τον ρόλο του βιολιστή, έτσι δεν άργησε αν και αυτοδίδακτος ν' αναγνωρισθεί η εξέχουσα καλλιτεχνική μορφή του μεταξύ των Ελλήνων πρωταγωνιστών της δραματικής σκηνής. Ιστορικής επιτυχίας θεωρήθηκαν οι παραστάσεις του στο πρωτοποριακό τότε συγκρότημα της "Ελεύθερης Σκηνής" το 1930. Στη συνέχεια αναγνωρίσθηκε από τους καλύτερους πρωταγωνιστές του Εθνικού Θεάτρου, στις παραστάσεις του οποίου στην Αγγλία (1939) με τον "Άμλετ" του Σαίξπηρ κρίθηκε από τους Άγγλους κριτικούς ως Παγκόσμιος καλύτερος Άμλετ των τελευταίων 50 ετών. Το 1930, ο Μινωτής πρωταγωνίστησε σε μία από τις πρώτες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, με τίτλο Για την αγάπη της. Ήταν ένα βουκολικό δράμα σε σενάριο Π. Νικολάου και Δ. Βενιέρη και σκηνοθεσία Παρίδη.
Η πορεία του στο θέατρο και ο γάμος με την Παξινού
Ο Αλέξης Μινωτής υποδύθηκε σχεδόν όλους τους ρόλους σε όλα τα θεατρικά είδη, από φάρσες μέχρι μελοδράματα (όπερες) και από κωμωδία μέχρι τραγωδία, δημιουργώντας μια καριέρα διεθνούς ακτινοβολίας. Κυριότεροι δημιουργικοί ρόλοι του Αλέξη Μινωτή ήταν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους των έργων: "Ιούλιος Καίσαρ" και "Άμλετ" του Σαίξπηρ, "Δον Κάρλος" του Σίλλερ, "Ιβάν ο τρομερός", "Πέερ Γκυντ", "Μάκβεθ", "Βασιλιάς Ληρ", "Βρυκόλακες" κ.ά.
Το 1940 νυμφεύτηκε την Κατίνα Παξινού και μαζί εμφανίζονταν στο Βασιλικό Θέατρο που δημιούργησαν. Στη περίοδο όμως της κατοχής στην Ελλάδα (1941) ο Αλέξης Μινωτής κατέφυγε στις ΗΠΑ. Το 1946 ο Μινωτής εισήλθε στο Χόλυγουντ και έλαβε μέρος στη κινηματογραφική ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ Υπόθεση Νοτόριους (Notorious) μαζί με τον Κάρι Γκραντ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Την ίδια χρονιά συμμετείχε ακόμη στη ταινία Ο φυγάς (The Chase) μαζί με την Μισέλ Μοργκάν. Από εκεί το 1952 προσκλήθηκε από το Εθνικό Θέατρο στην Αθήνα (μαζί με την Κατίνα Παξινού) για έκτακτες εμφανίσεις σε αρχαία δράματα και στους "Βρυκόλακες" του Ίψεν. Τότε ανταποκρινόμενος στο αίτημα της Βασίλισσας Φρειδερίκης για γύρισμα χολιγουντιανής ταινίας στην Ελλάδα συμμετείχε στο Παιδί και το δελφίνι με την Σοφία Λόρεν που γυρίστηκε στην Ύδρα. Το ίδιο έτος μετά τις παραστάσεις στην Ελλάδα συμμετείχε στις παραστάσεις αρχαίων δραμάτων του Εθνικού Θεάτρου στη Νέα Υόρκη. Στις παραστάσεις εκείνες ο "Οιδίπους Τύραννος" του Σοφοκλή ανέβηκε με δική του σκηνοθεσία. Επίσης σκηνοθέτησε στη συνέχεια τις τραγωδίες "Εκάβη" (1955) και "Μήδεια" (1956) του Ευριπίδη στις οποίες πρωταγωνίστησε η Κατίνα Παξινού, καθώς και τις τραγωδίες "Αντιγόνη" (1956), με πρωταγωνίστρια την Άννα Συνοδινού και "Οιδίπους επί Κολωνώ", με πρωταγωνιστή τον ίδιο.
Η όπερα, το σινεμά και το τέλος
Το 1958 ανέβασε στην Αμερική (Dallas Civil Opera) και στο Κόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο την όπερα του Κερουμπίνι Μήδεια με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Κάλλας. Η παράσταση εκείνη κρίθηκε ως βάση υψηλού υποδείγματος σύγχρονης σκηνοθεσίας μελοδράματος (όπερας). Επίσης εμφανίσθηκε και στο Μπρόντγουεϊ στην "Ηλέκτρα" με την Μαρίκα Κοτοπούλη.
Ο Αλέξης Μινωτής είχε επίσης λάβει μέρος και στη ξένη κινηματογραφική επιτυχία Γη των Φαραώ με την Τζόαν Κόλινς.
Τελευταία εμφάνισή του στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου ήταν το καλοκαίρι του 1989 με τον ρόλο που υπήρξε για τον ίδιο όχι μόνο σκηνικό αλλά και προσωπικό αγώνισμα μιας ολόκληρης ζωής, τον Οιδίποδα επί Κολωνώ του Σοφοκλή.
Κατά τη μεταπολίτευση, ο Αλέξης Μινωτής ήταν ένα από τα πρόσωπα κύρους στα οποία ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ανέθεσε νευραλγικές θέσεις, με σκοπό τον εξευρωπαϊσμό της ελληνικής κοινωνίας.
Πέθανε στην Αθήνα στις 11 Νοεμβρίου 1990 μένοντας πιστός στη μνήμη της συζύγου του, Κατίνας Παξινού, μέχρι τον θάνατό του.
Τι συνέβη σαν σήμερα, 11 Νοεμβρίου
Γεγονότα
1887: Εκτελούνται τέσσερις αναρχικοί ακτιβιστές, που είχαν καταδικασθεί σε θάνατο για τον φόνο ενός αστυνομικού κατά τις ταραχές του Σικάγου το Μάιο του 1886, που οδήγησαν στην καθιέρωση της εργατικής πρωτομαγιάς. Πρόκειται για τους: Όγκαστ Σπις (32 ετών), Άλμπερτ Πάρσονς (49 ετών), Άντολφ Φίσερ (39 ετών) και Τζορτζ Ένγκελ (61 ετών).
1938: Οι Εβραίοι υποχρεώνονται από το ναζιστικό καθεστώς της Γερμανίας να φορούν στο πέτο τους το άστρο του Δαυίδ.
1947: Ο Ιάννης Ξενάκης, καταδικασμένος σε θάνατο από το ελληνικό κράτος για τη συμμετοχή του στον ΕΛΑΣ, βρίσκει καταφύγιο στο Παρίσι.
1976: Ο Ντιέγκο Μαραντόνα σημειώνει τα πρώτα δύο επίσημα γκολ στην καριέρα του εναντίον της Σαν Λορέντσο στο Μαρ ντελ Πλάτα.
2002: Το σχέδιο Ανάν, σχέδιο επίλυσης του Κυπριακού, που συνέταξε ο γ.γ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, παραδίδεται στην Κυπριακή Δημοκρατία, στην τουρκοκυπριακή πλευρά και στις εγγυήτριες δυνάμεις Ελλάδα, Τουρκία και Βρετανία. Ο έλληνας πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης και ο κύπριος πρόεδρος Γλαύκος Κληρίδης δηλώνουν ότι «το σχέδιο είναι διαπραγματεύσιμο».
1821: Γεννιέται ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.
1885: Τζορτζ Πάτον, Αμερικανός στρατηγός, που διακρίθηκε κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1912 -νεαρός υπολοχαγός τότε- αγωνίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Στοκχόλμης με την ομάδα των ΗΠΑ στο μοντέρνο πένταθλο και κατετάγη πέμπτος, αφού απέτυχε στη σκοποβολή.
1907: Ορέστης Λάσκος, Έλληνας σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ποιητής
1929: Γεννιέται ο Μεξικανός συγγραφέας Κάρλος Φουέντες.
1958: Λουθ Κασάλ, Ισπανίδα τραγουδίστρια
1962: Ντέμι Μουρ, Αμερικανίδα ηθοποιός
1974: Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Αμερικανός ηθοποιός.
Θάνατοι
1855: Σαίρεν Κίρκεγκωρ, Δανός φιλόσοφος
1990: Γιάννης Ρίτσος, ποιητής
1990: Αλέξης Μινωτής, ηθοποιός και σκηνοθέτης του θεάτρου.
2004: Γιάσερ Αραφάτ, (Μουχάμαντ Αμπντ αλ Ραχμάν αρ Ραούφ αλ Κούντβα αλ Χουσαϊνί, το πραγματικό όνομά του), ηγετική μορφή του παλαιστινιακού αγώνα και πρώτος πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής.
