Σαν σήμερα, 30 Σεπτεμβρίου, η πρεμιέρα του Μαγικού Αυλού στη Βιέννη - H όπερα του Μότσαρντ που έκανε πρεμιέρα εννέα εβδομάδες πριν τον θάνατό του
Μία ημέρα σαν σήμερα, στις 30 Σεπτεμβρίου 1791, το θέατρο του Βάιντεν στη Βιέννη, υποδέχτηκε τον Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ με την όπερα που παρακολούθησαν οι θεατές για πρώτη φορά εκείνο το βράδυ και έμελλε να παρακολουθούν εκατομμύρια ακόμη, για αιώνες μέχρι και σήμερα, παρασύροντάς τους σε έναν κόσμο παραμυθένιο.
Ήταν η πρεμιέρα του Μαγικού Αυλού, της όπερας σε δύο πράξεις, πάνω σε λιμπρέτο του Εμανουέλ Σικανέντερ, που συνέθεσε τον τελευταίο χρόνο της ζωής του ο Μότσαρτ. Παρά την εξασθενημένη υγεία του, κατάφερε να διευθύνει την πρεμιέρα και ελάχιστες παραστάσεις, μόλις εννέα εβδομάδες πριν φύγει από τη ζωή. Ήταν μόλις 35 ετών.
Το παιδί θαύμα από το Σάλτσμπουργκ
Γεννημένος στις 27 Ιανουαρίου του 1756, 267 χρόνια πριν από σήμερα, ο Μότσαρτ ήταν ένα από τα εφτά παιδιά του μουσικοπαιδαγωγού και βιολιστή Λεοπόλδου και της Άννας – Μαρίας Μότσαρτ και ένα από τα δύο παιδιά της οικογενείας τα οποία τελικά επέζησαν. Αυτός και η κατά τεσσεράμισι χρόνια μεγαλύτερη αδελφή του.
Το σπάνιο ταλέντο του σε συνδυασμό με την δημιουργική του φαντασία ανήγαγαν τον μικρό Μότσαρτ σε παιδί θαύμα. Η οικογένειά του άρχισε από νωρίς μακρινές περιοδείες στην Αγγλία, στη Γαλλία, στην Ολλανδία, στην Ιταλία, στη Βιέννη και στις μεγαλύτερες πόλεις της Γερμανίας με σκοπό την επίδειξη του ταλέντου του Μότσαρτ και της αδερφής του Μαριάννας.
Στο Λονδίνο και το Παρίσι όπου ταξίδεψε από το 1763 μέχρι το 1766 γνώρισε τη μουσική του Γιόχαν Σούμπερτ και γνωρίστηκε με τον Γιόχαν Κρίστιαν Μπαχ, γιο του Γιόχαν Σεμπάστιαν, ο οποίος άσκησε σοβαρή επιρροή στο έργο του.
Η επιρροή αυτή φαίνεται στη μελωδία, στο ρυθμό και στην αρμονία, επίσης στις ασυνήθιστες συγχορδίες, στα αντιθετικά θέματα και στα τραγουδιστά γρήγορα θέματά του.
Τον γοήτευε ιδιαίτερα η σχεδιαστική , η χαρακτική και τα μαθηματικά ,όπως φαίνεται από τα σχετικά ευρήματα στη βιβλιοθήκη του.
Ο Μότσαρτ ήταν υπερκινητικός. Διαρκώς ασχολούνταν με κάτι και δεν σταματούσε να κινείται. Η σύζυγος του θυμάται ότι «έπαιζε συνέχεια με τις τσέπες του,το ρολόι του, χτυπούσε τα τραπέζια και τις καρέκλες σαν να ήταν πλήκτρα».
Ο φιλόδοξος Μότσαρτ που εντάχθηκε στην Αυλή αλλά έμεινε για λίγο
Αναζητώντας κατά το πρότυπο της εποχής θέση σε κάποια Αυλή, το μόνο που κατάφερε ήταν στην γενέτειρά του, το Σάλσμπουργκ, να προσληφθεί σε ηλικία 22 ετών από τον τοπικό αρχιεπίσκοπο.
Το 1781 ωστόσο ο Μότσαρτ εγκατέλειψε τη θέση του επειδή δεν έτρεφε ιδιαίτερο σεβασμό για τον αρχιεπίσκοπο και για τους κατοίκους της πόλης.
Αποφάσισε να συνεχίσει ως ανεξάρτητος συνθέτης στη Βιέννη, την ανεξαρτησία του αυτή βέβαια την πλήρωσε με μία ζωή όχι και τόσο άνετη, η οποία συνετέλεσε στην ασθένεια και το θάνατό του.
Από τον Μάρτιο του 1781 μέχρι τον θάνατο του, περίπου μια δεκαετία αργότερα, ο Μότσαρτ έζησε στη Βιέννη.
Ο Μαγικός Αυλός – το παραμύθι ύμνος στην ελευθερία και την ισότητα
Ο Μότσαρτ συνέθεσε συνολικά δεκαεπτά όπερες, ορισμένες από αυτές θεωρούνται αριστουργήματα, όπως ο Μαγικός Αυλός.
Το θέμα της όπερας έχει ως εξής: Ο Σαράστρο έχει απαγάγει την κόρη της Βασίλισσας της Νύχτας, Πριγκίπισσα Παμίνα. Η Βασίλισσα της Νύχτας εμφανίζεται στον Πρίγκηπα Ταμίνο και τον εκλιπαρεί να σώσει την Παμίνα από το κάστρο του Σαράστρο. Για προστασία του δίνει ένα μαγικό αυλό.
Ο Ταμίνο αφού ερωτεύεται την Παμίνα από ένα πορτρέτο της, ξεκινάει με το φίλο του Παπαγκένο (συλλέκτη πουλιών) να ελευθερώσει την Πριγκίπισσα.
Όταν όμως φτάνει στο κάστρο του Σαράστρο γοητεύεται από τις ιδέες και το πνεύμα του και αφού περνάει μία σειρά από δοκιμασίες με τον Παπαγκένο, στο τέλος σμίγει με την Παμίνα και μαζί υμνούν τη Γνώση και τη Σοφία.
Η Βασίλισσας της Νύχτας συμβολίζει το σκοταδισμό, ενώ αντίθετα ο Σαράστρο αντιπροσωπεύει τις ιδέες του Διαφωτισμού δηλαδή τη γνώση, τη λογική, την αλήθεια και το φως.
Τα ηθικά διδάγματα είναι πολλά και σημαντικά όπως η μάχη του καλού με το κακό, η νίκη του καλού, η επικράτηση της αλήθειας έναντι του ψέματος και της συκοφαντίας, η αναζήτηση της αρετής και το μεγαλείο της σιωπής.
Η όπερα χαρακτηρίζεται από έννοιες όπως είναι η ελευθερία, η ισότητα, η αδελφοσύνη, τις οποίες ο Μότσαρτ θεωρούσε αξίες θεμελιώδεις για τη ζωή του ανθρώπου.
Τα λόγια του Σαράστρο προς τον Ταμίνο είναι διάχυτα από ύψιστες ηθικές αξίες όπως, η αναζήτηση της σοφίας και της αρετής και η απάρνηση της ύλης. Η μόνη εναλλακτική της αγάπης στο έργο είναι η απελπισία και ο θάνατος.
Η Παμίνα αναφέρει ότι θα αυτοκτονήσει αν χάσει την αγάπη και ο Παπαγκένο θα κρεμαστεί αν δεν μπορέσει να βρει την αγάπη. Οι παραπάνω θεμελιώδεις ιδέες ήταν συγχρόνως και ιδέες του τεκτονισμού.
Ο Μότσαρτ και ο Σικανέντερ ήταν μέλη Τεκτονικής Αδελφότητας και στο Μαγικό Αυλό αποκαλύπτονται μέσω συμβολισμών πολλά στοιχεία των μασονικών τελετουργιών.
Η τελετή μύησης του Ταμίνο στα μυστήρια της Ίσιδας και του Όσιρι θυμίζουν τη μύηση των υποψηφίων στις Τεκτονικές Στοές. Ο αριθμός τρία, κατεξοχήν τεκτονικό σύμβολο, εμφανίζεται πολλές φορές στο έργο αλλά και στα μουσικά μέτρα.
Η εξαίρετη μουσική του Μότσαρτ κατάφερε να αποδώσει μουσικά με τον καλύτερο τρόπο το έργο. Στη μουσική της όπερας υπάρχουν όλα τα είδη της μουσικής έκφρασης.
Η όπερα πλαισιώνεται από εξωτικούς χαρακτήρες όπως οι νεράιδες, τα θηρία και ο Παπαγκένο κάτι ανάμεσα σε πουλί και άνθρωπο, ντυμένος με ρούχα από πούπουλα. Εκτός από τη θαυμάσια μουσική, η ατμόσφαιρα είναι παραμυθένια και φαντασμαγορική κυρίως γιατί δίνει τη δυνατότητα για εκπληκτικά κοστούμια και σκηνικά.
Το άδοξο τέλος ενός αξεπέραστου συνθέτη
Ο Μότσαρτ θεωρείται από τους μεγάλους νεωτεριστές στην εξέλιξη των μουσικών τύπων. Επίσης η μεγάλη αξία του έγκειται στο γεγονός ότι υπήρξε ο ιδρυτής της γερμανικής όπερας, προάγοντας το γερμανικό μουσικό δράμα ζίγκσπηλ σε υψηλά καλλιτεχνικά επίπεδα.
Έφυγε από τη ζωή στις 5 Δεκεμβρίου του 1791 σε ηλικία μόλις 35 ετών στην Βιέννη. Ο ίδιος αν και άφησε τεράστια περιουσία στον κόσμο της μουσικής, πέθανε φτωχικά και κηδεύτηκε με δημόσιες δαπάνες σε μαζικό κοιμητήριο.
Ο τάφος του δεν βρέθηκε ποτέ επισήμως και για αυτό το λόγο ο επίσημος τάφος στην πτέρυγα των τιμώμενων προσώπων του κεντρικού νεκροταφείου της Βιέννης είναι κενός.
Η αιτία θανάτου του είναι αμφιλεγόμενη, αφού κάποιοι υποστηρίζουν ότι δηλητηριάστηκε από τον αντίπαλό του Αντόνιο Σαλιέρι, ενώ κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μία παρασιτική μόλυνση.
Έχουν ειπωθεί πολλές διαφορετικές και διφορούμενες απόψεις για το πώς τελικά πέθανε ο μεγάλος συνθέτης αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Αμαντέους Μότσαρτ πέθανε επί τω έργω προσπαθώντας να ολοκληρώσει το έργο του «Ρέκβιεμ».
Ο Μότσαρτ για τον Μότσαρτ
Το περιοδικό «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», στο τεύχος της 15ης Δεκεμβρίου 1956, δημοσιεύει, ένα σπάνιο απόσπασμα επιστολής του ίδιου του συνθέτη, που αποκαλύπτει τον τρόπο με τον οποίο δημιούργησε τα εμβληματικά του έργα.
«Όταν είμαι ο πραγματικός εαυτός μου, εντελώς μόνος μου και σε κατάσταση ευφορίας – όταν ας πούμε, ταξιδεύω μέσα σε μια καρότσα ή κάνω έναν περίπατο ύστερα από καλό φαγοπότι ή την νύχτα, όταν δεν μπορώ να κοιμηθώ – τότε είναι που μου έρχονται πιο καλά και πιο άφθονες οι μουσικές μου ιδέες. Από πού όμως και πώς μου έρχονται, δεν ξέρω, ούτε και μπορώ να τις βιάσω.
Όσες από τις ιδέες αυτές μου αρέσουν, τις κρατώ στην μνήμη μου και έχω το συνήθειο, καθώς μου έχουν πει, να τις σιγοτραγουδώ στον εαυτό μου.
Αν το πράγμα πάη έτσι, αρχίζω σε λίγο να σκέφτωμαι με ποιον τρόπο θα μπορέσω να αξιοποιήσω μουσικά τούτην ή εκείνη την ιδέα, έτσι που να γίνη κάτι νόστιμο, δηλαδή σύμφωνο προς τους νόμους του κοντραπούντου και προς τις ιδιοτροπίες των διαφόρων οργάνων.
Όλα αυτά βάζουν φωτιά στην ψυχή μου και – υπό τον όρο να μην με ταράξη κανείς- το θέμα μου μεγαλώνει από μόνο του, συστηματοποιείται και ξεκαθαρίζει, και ολόκληρη η σύνθεση, έστω και αν είναι μεγάλη σε έκταση προβάλλει σχεδόν τελειωμένη στο νου μου, έτσι που να μπορώ να την περιεργαστώ με μια ματιά, σαν να ήταν κανένας ωραίος πίνακας ή κανένα όμορφο άγαλμα.
Όχι πως ακούω στην φαντασία μου, το ένα μετά το άλλο τα διάφορα μέρη της συνθέσεως, παρά τα ακούω, κατά κάποιο τρόπο, όλα μαζί συγχρόνως.
Τι απόλαυση μου δίνει αυτό δεν μπορώ να σας πω! Όλη αυτή η δημιουργία γίνεται μέσα σ’ ένα ευχάριστο και ζωηρό όνειρο. Αλλά το άκουσμα του συνόλου είναι το πιο ευχάριστο από όλα. Ό,τι γεννήθηκε μ’ αυτόν τον τρόπο δεν μπορώ να το ξεχάσω εύκολα και αυτό είναι ίσως το καλύτερο δώρο που μου έχει χαρίσει ο Πλάστης μου».
Ο Μότσαρτ στο πεντάγραμμο
«Όταν κατόπιν κάθομαι να γράψω τις μουσικές μου ιδέες, βγάζω από το σακκούλι της μνήμης μου (αν μπορώ να χρησιμοποιήσω τούτη την έκφραση) τα όσα έχουν μαζευτή εκεί μέσα με τον τρόπο που ανέφερα πριν.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, το γράψιμο της μουσικής γίνεται αρκετά γρήγορα, γιατί το κάθε τι, καθώς είπα και πριν, είναι ήδη τελειωμένο και σπάνια διαφέρει στο χαρτί από εκείνο που ήταν στο μυαλό μου.
Γι’ αυτό και όταν κάθωμαι να γράψω, δεν με ενοχλεί τίποτε, γιατί ό,τι και να γίνεται γύρω μου, εγώ γράφω – μπορώ μάλιστα και να μιλάω την ώρα που γράφω, αλλά βέβαια μόνο για ασήμαντα πράγματα…»
Τι συνέβη σαν σήμερα στην παγκόσμια ιστορία; Ποιες μεγάλες προσωπικότητες γεννήθηκαν και ποιοι έφυγαν από τη ζωή;
Γεγονότα
489 - Οι Οστρογότθοι υπό τον Θεοδώριχο το Μέγα νικούν τις δυνάμεις του Οδόακρου στη Βερόνα (Βόρεια Ιταλία).
1399 - Ο Ερρίκος Δ΄ ανακηρύσσεται βασιλιάς της Αγγλίας.
1520 - Ανακηρυσσεται Σουλτανος ο Σουλεϊμάν Α' ο Μεγαλοπρεπής.
1636 - Ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,1 Ρίχτερ πλήττει την Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο. Οι νεκροί ανέρχονται σε 525 άτομα και οι τραυματίες σε 1.500.
1791 - Κάνει πρεμιέρα στη Βιέννη η όπερα του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ «Ο Μαγικός Αυλός».
1791 - Διαλύεται η Εθνική Συντακτική Συνέλευση στο Παρίσι.
1821 - Ελληνική Επανάσταση του 1821: Οι Έλληνες νικούν τον οθωμανικό στόλο στη ναυμαχία του Κατακόλου.
1876 - Η κυβέρνηση του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου εγκρίνει τη σύσταση του Χρηματιστηρίου Αθηνών.
1882 - Ο πρώτος εμπορικός υδροηλεκτρικός σταθμός του Τόμας Έντισον αρχίζει τη λειτουργία του στο Ουισκόνσιν των Ηνωμένων Πολιτειών.
1888 - Ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης σκοτώνει την Ελίζαμπεθ Στράιντ και την Κάθριν Ήντοους, το τρίτο και τέταρτο θύμα του αντίστοιχα.
1899 - Ιδρύεται η Τράπεζα Κρήτης με έδρα τα Χανιά.
1911 - Ο Μικρασιάτης Αιμιλιανός Λαζαρίδης, μητροπολίτης Γρεβενών, βρίσκει μαρτυρικό θάνατο σε ηλικία 34 ετών από κομιτατζήδες και βλαχόφωνους ρουμανίζοντες.
1915 - Στρατιώτης του σερβικού στρατού ξηράς γίνεται ο πρώτος στην ιστορία που καταρρίπτει εχθρικό αεροσκάφος με πυρά εδάφους-αέρος.
1935 - Εγκαινιάζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής το φράγμα Χούβερ στα σύνορα των πολιτειών Αριζόνα και Νεβάδα.
1938 - Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία υπογράφουν τη Συμφωνία του Μονάχου, επιτρέποντας στη Γερμανία να καταλάβει την περιοχή της Σουδητίας στην Τσεχοσλοβακία.
1941 - Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος: Ολοκαύτωμα στο Κίεβο της Ουκρανίας. Τα γερμανικά Einsatzgruppen ολοκληρώνουν τη σφαγή στη χαράδρα Μπάμπι Γιαρ.
1947 - Μεταδίδεται για πρώτη φορά τηλεοπτικά αγώνας του αμερικανικού πρωταθλήματος μπέιζμπολ, μεταξύ των Νιου Γιορκ Γιάνκις και των Μπρούκλιν Ντότζερς.
1949 - Ολοκληρώνεται η κατασκευή της αερογέφυρας του Βερολίνου.
1954 - Τίθεται σε υπηρεσία το αμερικανικό υποβρύχιο USS Nautilus (SSN-571), το πρώτο σκάφος με πυρηνικό αντιδραστήρα στον κόσμο.
1962 - Ο Τζέιμς Μέρεντιθ εισέρχεται στο Πανεπιστήμιο του Μισισιπή, αψηφώντας τον διαχωρισμό.
1965 - Παρουσιάζεται το πρώτο αεροσκάφος Lockheed L-100 Hercules, η πολιτική εκδοχή του Lockheed C-130 Hercules.
1965 - Το Κίνημα της 30ής Σεπτεμβρίου επιχειρεί πραξικόπημα εναντίον της ινδονησιακής κυβέρνησης, το οποίο συνθλίβεται από τον στρατό του Σουχάρτο και οδηγεί σε μία μαζική αντικομμουνιστική εκκαθάριση, με περισσότερους από 500.000 νεκρούς.
1966 - Το βρετανικό προτεκτοράτο της Μποτσουάνας ανακηρύσσει την ανεξαρτησία του και γίνεται η Δημοκρατία της Μποτσουάνας. Ο Σερέτσε Χάμα αναλαμβάνει τα καθήκοντά του ως ο πρώτος πρόεδρος.
1967 - Έναρξη λειτουργίας των BBC Radio 1, BBC Radio 2, BBC Radio 3 και BBC Radio 4.
1968 - Παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο κοινό το Boeing 747.
1975 - Πραγματοποιεί την πρώτη του πτήση το ελικόπτερο AH-64 Apache.
1979 - Ο Παναμάς αποκτά ξανά τον έλεγχο της Ζώνης της Διώρυγας (από τις ΗΠΑ).
1979 - Πρώτη αγωνιστική του πρώτου Επαγγελματικού Πρωταθλήματος της Α΄ Εθνικής κατηγορίας που διοργανώνει η ΕΠΑΕ.
1979 - Γίνεται (τέλη Σεπτεμβρίου) το Ναυάγιο της Ζακύνθου (πλοίο προερχόμενο από Ιταλία ναυάγησε- ήταν φορτωμένο με λαθραία τσιγάρα- σήμερα ο τόπος όπου βρίσκεται το πλοίο αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο).
1980 - Καθιερώνεται το σεκέλ ως νέο νόμισμα στο Ισραήλ.
1982 - Οι Χ. Ρος Περό και Τζέι Κόλμπερν πραγματοποιούν τον πρώτο στον κόσμο γύρο του κόσμου με ελικόπτερο, με το Spirit of Texas. Το ταξίδι τους ξεκίνησε την 1η Σεπτεμβρίου 1982 και διήρκεσε 29 ημέρες, 3 ώρες και 8 λεπτά.
1983 - Το αμερικανικό ελικόπτερο «Απάτσι» πραγματοποιεί την πρώτη του πτήση.
1989 - Ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χανς Ντίτριχ Γκένσερ, εκφωνεί το φημισμένο λόγο του από τη γερμανική πρεσβεία της Πράγας, τον οποίο άκουσαν χιλιάδες Ανατολικογερμανοί και κατά τον οποίο ανακοίνωσε, πως ήρθε σε συμφωνία με τη κομμουνιστική κυβέρνηση και οι πρόσφυγες θα μπορούσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
1991 - Πραξικόπημα στην Αϊτή. Ανατρέπεται ο Πρόεδρος Ζαν Μπερτράντ Αριστίντ.
1991 - Αρχίζει το τελευταίο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη, αφού από την επόμενη χρονιά έγινε διεθνές.
1993 - Στη δυτική Ινδία, πάνω από 6.000 είναι οι νεκροί από τον καταστροφικό σεισμό των 6,4 Ρίχτερ που διαρκεί πέντε λεπτά.
1994 - Τελείται σε βυζαντινό ναό κοντά στην Αγια-Σοφιά, στην Κωνσταντινούπολη ο διαγωνισμός ομορφιάς «Μις Γιανγκ Ευρώπης», παρά τις αντιδράσεις.
1994 - Πρόεδρος του Κιριμπάτι εκλέγεται ο Τεμπουρόρο Τίτο.
1995 - Μετά από 15 μήνες αποκλεισμού λόγω τιμωρίας, ο Ντιέγκο Μαραντόνα ξαναγυρίζει στα γήπεδα φορώντας τη φανέλα της Μπόκα Τζούνιορς.
1996 - Στην Ελβετία, η Βουλή εγκρίνει τη σύσταση επιτροπής για να ερευνήσει τι έγινε ο κλεμμένος από τους Ναζί χρυσός και οι περιουσίες των Εβραίων, που κατασχέθηκαν από τις τράπεζες κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
1997 - Τα νησιά Φίτζι επανασυνδέονται με τη Βρετανική Κοινοπολιτεία έπειτα από 10 χρόνια.
1997 - Η Origin Systems Inc. κυκλοφορεί το παιχνίδι Ultima Online, την πρώτη μαζική παιχνιδομηχανή.
1999 - Σεισμός 7,4 Ρίχτερ σκοτώνει 27 άτομα στο Μεξικό και τραυματίζει 90.
1999 -Πυρηνικό ατύχημα σε σταθμό στο εργοστάσιο στην Τοκαϊμούρα της Ιαπωνίας, 49 άτομα εκτίθενται σε ραδιενέργεια. Είναι το πρώτο ατύχημα σε πυρηνικό εργοστάσιο στην Ιαπωνία, βορειοανατολικά του Τόκιο.
2001 - Στο Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν παραδέχονται για πρώτη φορά ότι κρύβουν τον Οσάμα Μπιν Λάντεν.
2003 - Δημιουργείται ο μεγαλύτερος όμιλος αερομεταφορών στην Ευρώπη και ο τρίτος στον κόσμο, με τη συγχώνευση της ολλανδικής KLM και της γαλλικής Air France.
2003 - Το κυβερνών Ρουαντανέζικο Πατριωτικό μέτωπο κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές (πρώτες εδώ και πολλά χρόνια), που διεξήχθησαν στις 29 και 30/9 στη Ρουάντα με 40 από τις συνολικά 53 έδρες που αποφασίστηκαν στις εκλογές.
2003 - Πρωθυπουργός και ΥΠΕΘΑ στο Μαυρίκιο αναλαμβάνει ο Πολ Μπερενζέ, ο πρώτος Ευρωπαίος Πρωθυπουργός στο κράτος (αποχώρησε από την πρωθυπουργία ο Άνρουντ Τζάγκνοτ) .
2005 - Στα τροπικά δάση των βόρειων περιοχών του Κονγκό, ερευνητές παρατήρησαν για πρώτη φορά γορίλες να χρησιμοποιούν κλαδιά από δέντρα ως εργαλεία, αποκαλύπτει μελέτη της Εταιρείας Διατήρησης της Αγριας Ζωής (WCS) .
2009 - Καταργείται ο κωδικός για το Διαδίκτυο .yu που χρησιμοποιούσε η πάλαι ποτέ Γιουγκοσλαβία.
25°
