Σαν σήμερα, 19 Αυγούστου 1936, εκτελείται ο Φεδερίκο Γκαρσία Λόρκα

Σαν σήμερα, 19 Αυγούστου 1936 εκτελείται ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα. Ο Φεδερίκο δελ Σαγράδο Κοραθόν δε Χεσούς Γαρθία Λόρκα ήταν Ισπανός ποιητής και δραματουργός που ανήκει στη λεγόμενη «γενιά του ’27», ομάδα συγγραφέων που προσέγγισε την ευρωπαϊκή αβάν-γκαρντ με εξαιρετικά αποτελέσματα, ούτως ώστε το πρώτο μισό του 20ου αιώνα να ορίζεται ως «αργυρή εποχή» (edad de plata) της ισπανικής λογοτεχνίας. Δολοφονήθηκε κατά το ξέσπασμα του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου από αγνώστους, οι οποίοι πολύ πιθανόν συνδέονταν με τον εθνικιστικό φασισμό, επειδή ο ίδιος σχετιζόταν ή υποστήριζε τους Δημοκρατικούς.

Ο Λόρκα γεννήθηκε το 1898 στην Ανδαλουσία. Γιoς αγρότη και δασκάλας πιάνου, ποιητής, συγγραφέας και μουσικός. Εγκατέλειψε τις σπουδές του στη νομική για να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία, τη μουσική και τη ζωγραφική. Μόλις στα 21 του χρόνια, το 1919, εγκαταστάθηκε στη Φοιτητική Κατοικία του Πανεπιστημίου της Μαδρίτης, που τότε λειτουργούσε ως ανοιχτό πανεπιστήμιο, πολιτιστικό κέντρο, της ισπανικής πρωτεύουσας. Εκεί συνάντησε τον Σαλβαδόρ Νταλί, τον σκηνοθέτη Λουίς Μπουνιουέλ, τον ποιητή Ραφαέλ Αλμπέρτι και τον Χιμένεθ.

Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα: Ο εμφύλιος και η εκτέλεση

Οταν ξέσπασε ο ισπανικός εμφύλιος πόλεμος, ο Γκαρθία Λόρκα αναχώρησε από τη Μαδρίτη για τη Γρανάδα με σκοπό να αποχαιρετίσει τον πατέρα του. Ωστόσο, ο Γκαρθία Λόρκα και ο κουνιάδος του, που ήταν και σοσιαλιστής δήμαρχος της Γρανάδας, συνελήφθησαν ενώ βρίσκονταν στο σπίτι των Ροσάλες, φαλαγγιτών φίλων τους. Το ξημέρωμα της 19ης Αυγούστου 1936, παραστρατιωτικοί του πολιτικού κινήματος CEDA πυροβόλησαν τον Γκαρθία Λόρκα, λόγω των αριστερών φρονημάτων του. και τον έριξαν σε ανώνυμο τάφο στην περιοχή Φουεντεγράνδε δε Αλφακάρ στα περίχωρα του Βιθνάρ, κοντά στη Γρανάδα.

Το εκτελεστικό απόσπασμα αριθμούσε 12 άτομα, αποτελούμενο από αστυνομικούς, εθελοντές αλλά και κρατούμενους, τους οποίους υποχρέωσαν να διαπράξουν τη δολοφονία του Λόρκα υπό την απειλή της εκτέλεσης. Οι περισσότεροι από αυτούς δεν γνώριζαν καν ποιος είναι αυτός που είχαν διαταχθεί να δολοφονήσουν. Για τη δολοφονία κατηγορήθηκαν ακροδεξιοί πολιτικοί και επιχειρηματικοί κύκλοι, μέλη επιφανών οικογενειών της Γρανάδας, καθώς και κάποιοι προερχόμενοι από την άκρως συντηρητική οικογένεια του πατέρα του, οι οποίοι ήταν έξαλλοι με τον πατέρα και ως εκδίκηση σκότωσαν τον γιο. Ο τάφος του δεν βρέθηκε ποτέ ενώ καινούρια στοιχεία δίνουν νέο στίγμα για τον εντοπισμό του.

Ο «χαμένος» τάφος

Οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν ότι ο Λόρκα εκτελέστηκε στο Αλφακάρ, ενώ πολλοί πίστευαν ότι είχε ταφεί στην περιοχή αυτή. Πρόσφατα, ωστόσο, οι αρχές της Ανδαλουσίας διέταξαν το άνοιγμα του συγκεκριμένου τάφου, κατόπιν αιτήματος των οικογενειών των άλλων πέντε ανθρώπων που πιθανολογείτο ότι είχαν ταφεί εκεί. Από την ανασκαφή και την έρευνα που έγινε στο χώρο όμως δεν βρέθηκε τίποτα.

Το 2007, ψήφισε το Νόμο της Ιστορικής Μνήμης, η οποία για πρώτη φορά αναγνώριζε επίσημα τα θύματα της δικτατορίας του Φράνκο. Τον Οκτώβριο του 2008, έπειτα από μια δεκαετία προσπαθειών από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ισπανίας, ο δικαστής Μπαλτάσαρ Γκαρθόν διέταξε την εκταφή και αναγνώριση των θυμάτων από 19 ομαδικούς τάφους, μεταξύ των οποίων και αυτός όπου θεωρείται του Λόρκα. Ωστόσο, μόλις επτά ημέρες μετά την έκδοση της απόφασης του Γκαρθόν, ο ανώτατος εισαγγελέας της χώρας, Χαβιέρ Θαραγόθα, την αμφισβήτησε με το σκεπτικό ότι δεν ενέπιπτε στην αρμοδιότητα του Γκαρθόν η υπόθεση.

Τελικά δόθηκε το «πράσινο φως» και η οικογένεια του Λόρκα που είχε αρχικά αντιρρήσεις, στο τέλος έδωσε τη συγκατάθεσή της και οι εργασίες ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 2009. Ακόμα και τότε, όμως, δεν βρέθηκε τίποτα.

Τι συνέβη σαν σήμερα στην παγκόσμια ιστορία; Ποιες μεγάλες προσωπικότητες γεννήθηκαν και ποιοι έφυγαν από τη ζωή;

Γεγονότα

1692: Στο Σάλεμ, πέντε γυναίκες και ένας ιερέας εκτελούνται με την κατηγορία της εξάσκησης μαγείας.

1839: Παρουσιάζεται στη Γαλλική Ακαδημία των Επιστημών η νέα φωτογραφική μέθοδος του Λουί-Ζακ Νταγκέρ, γνωστή ως δαγκεροτυπία.

1919: Το Αφγανιστάν αποκτά ανεξαρτησία από το Ηνωμένο Βασίλειο.

1923: Η αγγλική κυβέρνηση απορρίπτει το αίτημα της Συνέλευσης των Κυπρίων για Ένωση με την Ελλάδα.

1928: Εκλογές στην Ελλάδα επαναφέρουν στην εξουσία τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

1934: Μετά το θάνατο του προέδρου της γερμανικής Δημοκρατίας στρατάρχου Χίντεμπουργκ, ο Αδόλφος Χίτλερ αναλαμβάνει τη γενική εξουσία ονομαζόμενος αρχηγός «Φύρερ» του γερμανικού Ράιχ.

1936: Δολοφονείται από τις δυνάμεις του Φράνκο ο Ισπανός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.

1960: Με το σοβιετικό δορυφόρο Σπούτνικ 5 εκτοξεύονται στο διάστημα και οι σκυλίτσες Στρέλκα και Μπέλκα.

1973: Ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος ορκίζεται «πρόεδρος» της Δημοκρατίας μετά το φαινομενικό και παράτυπο δημοψήφισμα της 29ης Ιουλίου, νομιμοποιώντας πολιτειακή αυθαιρεσία και διορίζοντας κυβέρνηση πολιτικού προσωπείου υπό τον Σπ. Μαρκεζίνη.

1997: Η οργάνωση «Επαναστατικοί Πυρήνες» αναλαμβάνουν την ευθύνη για τη βόμβα που εξερράγη στο γραφείο του πρώην υπουργού Στέλιου Παπαθεμελή.

1999: Στο Βελιγράδι, δεκάδες χιλιάδες Σέρβοι κατεβαίνουν στους δρόμους, ζητώντας την παραίτηση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Γεννήσεις

1743: Μαντάμ Ντυμπαρύ, Γαλλίδα ευγενής

1871: Όρβιλ Ράιτ, Αμερικανός αεροπόρος

1883: Κοκό Σανέλ, Γαλλίδα σχεδιάστρια μόδας

1941: Μιχάλης Παπαγιαννάκης, Έλληνας πολιτικός

1945: Ίαν Γκίλαν, Άγγλος τραγουδιστής

1946: Μπιλ Κλίντον, 42ος πρόεδρος των Η.Π.Α.

1968: Νίκος Κακλαμανάκης, Έλληνας ιστιοπλόος

Θάνατοι

14: Οκταβιανός Αύγουστος, ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας. Υιοθετημένος γιος του Ιουλίου Καίσαρα, εγκαθίδρυσε την «Pax Romana» και εξασφάλισε την ειρήνη σε όλο τον ρωμαϊκό κόσμο. (Γεν. 23/9/63 π.Χ.)

1662: Μπλεζ Πασκάλ, Γάλλος μαθηματικός, φυσικός και φιλόσοφος

1975: Τζιμ Λόντος, Έλληνας παλαιστής

1985: Βαρνάβας Τζωρτζάτος, Έλληνας μητροπολίτης

2011: Ραούλ Ρουίς, Χιλιανός σκηνοθέτης και παραγωγός