Το Βρετανικό Μουσείο συμπληρώνει 264 χρόνια λειτουργίας – Η ιστορία του μουσείου, η γειτονιά του Μπλούμσμπερι και η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα
Αυτές τις μέρες κάτι παράξενο συμβαίνει στο Βρετανικό Μουσείο: Πλησιάζοντας την Αίθουσα των Γλυπτών του Παρθενώνα –τις περίφημες Parthenon Galleries– υπάρχει διάχυτη η αίσθηση της αναμονής ότι κάτι πρόκειται να συμβεί, κάτι ετοιμάζεται να αλλάξει. Και το ένα και μοναδικό ερώτημα που πλανάται στην αίθουσα Duveen όπου φιλοξενούνται από το 1939 τα Γλυπτά του Παρθενώνα είναι αν πλησιάζει η στιγμή που θα δούμε να εκπληρώνεται η Μεγάλη Προσδοκία: η επιστροφή και η επανένωσή τους με αυτά που βρίσκονται στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Προς το παρόν τίποτα δεν έχει κριθεί. Και ενώ οι συζητήσεις συνεχίζονται με τους ειδικούς της πολιτιστικής διπλωματίας να προσπαθούν να τετραγωνίσουν τον κύκλο, το Βρετανικό Μουσείο γιορτάζει τα γενέθλιά του.
Το Μουσείο άνοιξε για πρώτη φορά τις πύλες του στις 15 Ιανουαρίου 1759 στο Montague House, ένα κτίριο σε γαλλικό ύφος του 17ου αιώνα κι από τότε περισσότεροι από 365 εκατομμύρια «ευρυμαθείς και περίεργοι» άνθρωποι πέρασαν την εντυπωσιακή είσοδό του, εγκαινιάζοντας έτσι το πρώτο εθνικό μουσείο στον κόσμο που ήταν ανοιχτό στο κοινό με ελεύθερη και δωρεάν είσοδο -πράγμα που εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα.
Όμως ας πάμε πίσω στον χρόνο και ας φανταστούμε την εποχή: Αιώνες πριν την τηλεόραση το να μπορεί ο καθένας να περάσει τις πόρτες ενός μουσείου όποτε θέλει, χωρίς κανέναν περιορισμό, να σταθεί μπροστά σε γυάλινες προθήκες και να συνδεθεί μέσω των εκθεμάτων με όλα τα θαυμαστά έργα ανθρώπων άλλων χωρών, εποχών και πολιτισμών που βρίσκονταν εκεί, ήταν πράγματι κάτι πρωτόγνωρο και εξαιρετικό. Τα πρώτα αντικείμενα ανήκαν στη συλλογή του γιατρού και φυσιοδίφη Σερ Χανς Σλόαν, κυρίως αρχαία νομίσματα και μετάλλια, συλλογές ορυκτών και είδη φυτών και ζώων αλλά και δημιουργήματα του ανθρώπινου πνεύματος – γλυπτά, πίνακες καθώς και διάφορα χρηστικά αντικείμενα που προέρχονταν από τις πιο μακρινές περιοχές της γης και τα βάθη της Ιστορίας.
Η γεωγραφική θέση του Βρετανικού Μουσείου έχει κι αυτή τη σημασία της. Το Μουσείο βρίσκεται στην καρδιά του κεντρικού Λονδίνου στην περιοχή Μπλούμσμπερι, μια γειτονιά πολύ ιδιαίτερη με Βικτωριανές πλατείες και σπίτια εποχής Βασιλέως Γεωργίου και Εδουάρδου. Σε κάποια από αυτά έζησαν κατά καιρούς διάσημοι ένοικοι, όπως η Βιρτζίνια Γουλφ, ο Τ. Σ. Έλιοτ, ο Τζον Μέιναρντ Κέινς αλλά και ο Βλαδίμηρος Ίλιτς Λένιν.
Εδώ φιλοξενείται, εκτός από το Βρετανικό Μουσείο, και το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου -UCL για τους φίλους-, η Βασιλική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών RADA, το Μουσείο του Καρόλου Ντίκενς, η Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής και το SOAS (Σχολή Ανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών).
Σήμερα, όταν ο καιρός είναι καλός, οι δρόμοι του Μπλούμσμπερι γεμίζουν φωνές από παιδιά που τρέχουν και παίζουν στο μικρό πάρκο Μπέντφορντ, οι φοιτητές συνεχίζουν τις κουβέντες τους στα παγκάκια της κοντινής πλατείας Ράσελ, ενώ δεν είναι λίγοι οι Λονδρέζοι που συνηθίζουν να ξεκλέβουν χρόνο από το μεσημεριανό τους διάλειμμα για να αναμιχθούν με τα θορυβώδη πλήθη των τουριστών και να περάσουν την είσοδο του Μουσείου προς την υπέροχη Great Yard –την Μεγάλη Αυλή της Βασίλισσας Ελισσάβετ Β’– με την γυάλινη οροφή. Εκεί θα επιβεβαιώσουν για μια ακόμη φορά, για μια ακόμη μέρα, τη φήμη που συνοδεύει το Βρετανικό Μουσείο: εκτός από ένα από τα πιο διάσημα και δημοφιλή μουσεία του κόσμου, είναι ένας φιλόξενος και ζωντανός τόπος που καθορίζει τη ζωή και τον ρυθμό ολόκληρου του κεντρικού Λονδίνου. Και ένα μυστικό: ο καφές και η μηλόπιτα στο καφέ της Μεγάλης Αυλής, από τα καλύτερα της πόλης.
17°
