Η βία και το προφίλ του βιαστή

Η βία είναι ένα διαχρονικό και διαρκές φαινόμενο. Είναι πτυχή της επιθετικής και ναρκισσιστικής πλευράς ενός ατόμου. Ωστόσο, η βία ασκείται βασικά και κυρίως στη βάση της κατοχής της εξουσίας εκ μέρους του βιαστή. Γι’ αυτό η βία δεν έχει ούτε γένος, ούτε φύλο, ούτε ιδεολογικό πρόσημο. Είναι ένα ψυχοβιολογικό, πολιτισμικό, κοινωνικό, διαφυλετικό, διαγενεακό και πολιτικό φαινόμενο. Έχει όμως μια πηγή κι αυτή είναι η επιβολή της ισχύος του δυνατού στον ανίσχυρο με κάθε μέσο και τρόπο.

Ιστορικά η βία συναπαντάται σ’ όλους τους πολιτισμούς και σε όλες τις κοινωνίες και φυσικά και κυρίως τόσο μεταξύ των ενηλίκων προς τα παιδιά, κυρίως προς αυτά, και βέβαια από τους άντρες προς τις γυναίκες, χωρίς όμως να αποκλείονται οι δεύτερες. Επειδή ακριβώς το βασικό χαρακτηριστικό της έκφρασής της είναι η κατοχή από τον επίδοξο βιαστή της εξουσίας.  Τόσο στην ελληνική μυθολογία, όσο και σε συγκεκριμένες αρχαιοελληνικές τραγωδίες (Μήδεια, Βάκχες), αναδεικνύονται εκείνα τα βασικά χαρακτηριστικά εξουσίας τα οποία και σκιαγραφούν το χαρακτήρα του βίαιου ατόμου, στην προκειμένη περίπτωση των γυναικών. 

Η βία είναι πτυχή της ανθρώπινης επιθετικότητας, ωστόσο η ποιοτική διαφορά μεταξύ των δύο είναι ότι το «θύμα», ο βιαζόμενος/η, δεν έχει τη δυνατότητα να αμυνθεί, να αντεπιτεθεί ή να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Αυτό είναι και το βασικό της χαρακτηριστικό που την καθιστά ένα αποτρόπαιο και απάνθρωπο έγκλημα, π.χ. το Ολοκαύτωμα.

Αυτές τις ημέρες και εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα, είναι στο επίκεντρο της διεθνούς ειδησεογραφίας τρεις σημαντικότατες ειδήσεις αναφορικά με τη βία ενάντια στις γυναίκες από άντρες που κατέχουν, με οιονδήποτε τρόπο, εξουσία. Η πρώτη, και πιο παλιά, αφορά στον βιασμό ή στην απειλή βιασμού με στόχο τη χειραγώγηση, μέσα από αναφορές γυναικών ηθοποιών του αμερικάνικου κινηματογράφου. Πρόκειται για καταγγελίες βιασμών ή βίαιων συμπεριφορών από άντρες ισχυρούς του χώρου, απέναντι σε γυναίκες ηθοποιούς, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι της εξουσίας τους, επεδίωξαν να τις χειραγωγήσουν επαγγελματικά  βιάζοντας τες είτε σεξουαλικά είτε ψυχικά. 

Η δεύτερη αφορά στις μαζικές δολοφονίες γυναικών, αρρώστων, ηλικιωμένων και παιδιών, στο βίαιο εξανδραποδισμό τους, στην καταστροφή των σπιτιών τους και των κρατικών υποδομών, όπως νοσοκομεία, σχολεία, κ.λπ., εξαιτίας της αναίτιας εισβολής μιας χώρας σε μια άλλη -της Ρωσίας στην Ουκρανία- πάνω σε μια ψευδαισθητική βάση, ιδεολογικο-πατριωτικού περιεχόμενου. Και σε αυτήν την περίπτωση βρισκόμαστε μπροστά σ’ ένα φαινόμενο όπου κυριαρχεί ο νόμος του ισχυρού: «η επιβολή του ισχυρού στον ανίσχυρο». Αυτή τη μεγάλων διαστάσεων καταστροφική βία, απέναντι σ’ έναν ολόκληρο λαό, σε μια ανεξάρτητη δημοκρατία, η μεγάλη πλειονότητα των ρώσων κατοίκων αποδέχεται σιωπώντας, τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες. Όπως δυστυχώς και ένα σημαντικό ποσοστό πολιτικών κομμάτων της Ευρώπης, πάλι πάνω σε μια ψευδαισθητική βάση, μια ιδεολογία.

Η τρίτη περίπτωση αφορά στη συστηματική εξαφάνιση κάθε ψήγματος ελευθερίας, από το φασιστικό ανδροκρατούμενο καθεστώς της Τεχεράνης, στο όνομα κάποιων θρησκευτικών δογμάτων, και έχει ως επίκεντρο τη συνέχιση της απαγόρευσης της ελευθερίας της έκφρασης σε όλα τα επίπεδα. Αφορμή η διεκδίκηση εκ μέρους μεγάλης μερίδας γυναικών, ειδικά νέων, της κατάργησης της «μαντίλας». Με αφορμή αυτές τις διεκδικήσεις έχει ξεκινήσει εδώ και κάποιους μήνες μια συστηματική δολοφονία νέων κυρίως ανθρώπων από το συγκεκριμένο φασιστικό καθεστώς, χωρίς όρια.

Αυτά τα τρία κοινωνικό-πολιτικά φαινόμενα τα οποία χαρακτηρίζουν τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου, του φαινομένου της βίας το οποίο όπως αναφέρθηκε είναι διαχρονικό, καθημερινό και έχει ένα βασικό κοινό χαρακτηριστικό, της κατοχή της εξουσίας από το βιαστή.