Σαν σήμερα 21 Δεκεμβρίου: Η βόμβα στην πτήση 103 της Pan Am που σκότωσε 270 ανθρώπους στο Λόκερμπι - Γεγονότα, γεννήσεις και θάνατοι προσωπικοτήτων που σφράγισαν την Ιστορία
Σαν σήμερα 21 Δεκεμβρίου, το 1988, ένα Boeing 747 της Pan Am συντρίβεται στο Λόκερμπι της Σκωτίας, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν οι 259 επιβαίνοντες, καθώς και 11 κάτοικοι της πόλης. Το αεροπλάνο εκτελούσε την πτήση 103 από τη Φρανκφούρτη στο Ντιτρόιτ και η πτώση του οφείλεται σε έκρηξη βόμβας, που είχαν τοποθετήσει Λίβυοι τρομοκράτες.
Πριν από λίγες ημέρες, τα γεγονότα επέστρεψαν στη μνήμη, καθώς συνελήφθη ένας ύποπτος για την κατασκευή της βόμβας που τοποθετήθηκε στο αεροσκάφος. O Αμπού Αγκίλα Μοχάμαντ Μασούντ Χαΐρ Αλ-Μαρίμι θα προσαχθεί ενώπιον ομοσπονδιακού δικαστηρίου της Ουάσινγκτον και βρίσκεται υπό κράτηση στις ΗΠΑ.
«Οι οικογένειες των θυμάτων της βομβιστικής επίθεσης στο Λόκερμπι πληροφορήθηκαν ότι ο ύποπτος Αμπού Αγκίλα Μοχάμαντ Μασούντ κρατείται στις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρεται σε ανακοίνωση της εισαγγελίας της Σκωτίας.
«Η εισαγγελία και η αστυνομία της Σκωτίας, σε συντονισμό με την αμερικανική κυβέρνηση και τους αμερικανούς συναδέλφους, θα συνεχίσουν την έρευνα με μοναδικό σκοπό την προσαγωγή ενώπιον της δικαιοσύνης εκείνων που ενήργησαν από κοινού με τον αλ Μεγκράχι», τον μοναδικό καταδικασθέντα στην υπόθεση, αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Λόκερμπι: Το χρονικό της τρομοκρατικής επίθεσης
Η πτήση 103 της Pan Am ανατινάχτηκε από βόμβα που είχε τοποθετηθεί σε κασετόφωνο στο χώρο αποσκευών, πάνω από το Λόκερμπι στις 21 Δεκεμβρίου 1988, ενώ εκτελούσε την πτήση Λονδίνο-Νέα Υόρκη. Η έκρηξη διέλυσε την άτρακτο και το αεροπλάνο έπεσε φλεγόμενο σχεδόν στο κέντρο της σκωτικής πόλης, παρασύροντας στο θάνατο 243 επιβάτες, 16 άτομα του πληρώματος, καθώς και 11 άτομα κατοίκους του Λόκερμπι. Οι περισσότεροι από τα θύματα ήταν Αμερικανοί, που επέστρεφαν στην πατρίδα τους για τις ημέρες των Χριστουγέννων.
To αεροσκάφος πετούσε σε σε ύψος 31.000 πόδια, όταν 340 με 450 γραμμάρια από πλαστικό εκρηκτικό semtex κρυμμένο μέσα σε ένα Toshiba bombeat ραδιοκασετόφωνο μέσα σε μια ασυνόδευτη βαλίτσα, η όποια εικάζεται ότι μεταφέρθηκε από πτήση άλλης αεροπορικής στην πτήση 103, πυροδοτήθηκε στο μπροστινό μέρος του αεροσκάφους.
Η έκρηξη άνοιξε μια τρύπα διαμέτρου 0.5 μ κάτω από το P στο λογότυπο Pan Am, στη δεξιά πλευρά της ατράκτου. Η διάλυση του αεροσκάφους έγινε αστραπιαία. Εμπειρογνώμονες του βρετανικού υπουργείου μεταφορών κατέληξαν ότι η μύτη του αεροπλάνου αποκολλήθηκε 3 δευτερόλεπτα μετά την έκρηξη. Το μαύρο κουτί του αεροσκάφους, που είναι τοποθετημένο στην ουρά, βρέθηκε σε ένα χωράφι από ερευνητές της αστυνομίας μέσα στις πρώτες 24 ώρες μετά την έκρηξη. Δεν υπήρξε κάποιο στοιχείο για κλήση έκτακτης ανάγκης: το μόνο που ακούγεται είναι ένας συριστικός ήχος 180 χιλιοστών του δευτερόλεπτου καθώς η έκρηξη καταστρέφει της τηλεπικοινωνίες του αεροπλάνου.
Οι εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι μέσα σε 3 δευτερόλεπτα μετά την έκρηξη το cockpit, η υπόλοιπη άτρακτος και ο No. 3 κινητήρας έπεφταν χωριστά. Η άτρακτος συνέχισε μπροστά και προς τα κάτω μέχρι που έφτασε τα 19.000 πόδια και από το σημείο αυτό και μετά η πτώση της έγινε κατακόρυφη. Όπως έπεφτε η άτρακτος έσπασε σε μικρότερα κομμάτια. Το τμήμα με το φτερό έπεσε πρώτο στο Sherwood Crescent, όπου τα καύσιμα μέσα στο φτερό αναφλέγησαν δημιουργώντας μια μπάλα φωτιάς που κατάστρεψε πολλά σπίτια.
Κάποιοι ερευνητές πιστεύουν ότι από τους επιβαίνοντες ορισμένοι επέζησαν της έκρηξης αλλά και της αποσυμπίεσης του αεροσκάφους και είναι πολύ πιθανό να ήταν ζωντανοί κατά την πρόσκρουση στο έδαφος. Οι ανακριτές έμαθαν ότι μια μητέρα βρέθηκε να κρατά αγκαλιά το μωρό της, δύο φίλοι κρατούσαν ο ένας το χέρι του άλλου και ένας μεγάλος αριθμός επιβατών βρέθηκε να κρατά σταυρούς. Επίσης, λέγεται ότι μια αεροσυνοδός και ένας επιβάτης βρέθηκαν ζωντανοί από κατοίκους κατέληξαν όμως πριν προλάβει να φθάσει βοήθεια.
Ο ρόλος του Καντάφι
Η ευθύνη για την επίθεση αποδόθηκε στην Λιβύη, με τον ηγέτη της Μουαμάρ Καντάφι πολλά χρόνια αργότερα να την αποδέχεται και να δίνει γενναία αποζημίωση στις οικογένειες των θυμάτων, αν και αρχικά την αρνούνταν πεισματικά. Απέρριψε ωστόσο κατηγορηματικά τις κατηγορίες ότι ήταν ο ίδιος που έδωσε την σχετική εντολή.
Το 1991, έπειτα από κοινές έρευνες των βρετανικών αρχών και του FBI, για την επίθεση κατηγορήθηκε ο Αμπντέλ Μπασέτ αλ Μεγκραχί,πράκτορας των υπηρεσιών πληροφοριών της Λιβύης, όμως η χώρα αρνήθηκε να τον παραδώσει στις ΗΠΑ. Τελικά, το 1999, σε μία προσπάθεια να χαλαρώσουν οι κυρώσεις του ΟΗΕ κατά της χώρας του, ο Καντάφι συμφώνησε να τον παραδώσει στη Σκωτία, προκειμένου να δικαστεί στην Ολλανδία υπό το σκωτσέζικο δίκαιο.
Στις αρχές του 2001, ο Αμπντέλ Μπασέτ αλ Μεγκραχί,καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη. Αποφυλακίστηκε το 2009 για ανθρωπιστικούς λόγους, καθώς έπασχε από καρκίνο σε τελικό στάδιο. Κατά τον επαναπατρισμό του στη Λιβύη του επιφυλάχθηκε υποδοχή ήρωα, γεγονός που προκάλεσε την οργή και την αγανάκτηση των ΗΠΑ. Πέθανε το 2012. Ήταν ο μόνος που καταδικάστηκε για την τραγωδία του Λόκερμπι, για την οποία 30 χρόνια μετά παραμένουν αναπάντητα πολλά ερωτήματα.
Σαν Σήμερα 21 Δεκεμβρίου
Γεγονότα
1620: Αποβιβάζονται στο Plymouth Rock οι πρώτοι Άγγλοι άποικοι της Αμερικής.
1828: Ο Ιωάννης Καποδίστριας ιδρύει στο Ναύπλιο τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων.
1891: 18 σπουδαστές του Σπρίνγκφιλντ Κόλετζ της Μασαχουσέτης με μια μπάλα ποδοσφαίρου χωρίζονται μεταξύ τους και παίζουν για πρώτη φορά ένα περίεργο παιχνίδι που ονομάζεται μπάσκετ-μπολ.
1925: Κάνει πρεμιέρα στους κινηματογράφους η ταινία του Σεργκέι Αϊζενστάιν «Θωρηκτό Ποτέμκιν».
1952: Ο Γάλλος σκηνοθέτης Ροζέ Βαντίμ παντρεύεται τη νεαρή γαλλίδα «στάρλετ» Μπριζίτ Μπαρντό.
1968: Εκτοξεύεται επιτυχώς από το ακρωτήριο Κένεντι το διαστημόπλοιο «Apollo 8», η πρώτη επανδρωμένη αποστολή για τη Σελήνη, με πλήρωμα τους Φρανκ Μπόρμαν, Τζέιμς Λόβελ και Γουίλιαμ Άντερς.
1975: Ο Κάρλος «Το Τσακάλι» με την πολυεθνική ομάδα του επιτίθενται στα γραφεία του ΟΠΕΚ στη Βιέννη της Αυστρίας, κατά τη διάρκεια συνόδου των Υπουργών Πετρελαίου και σκοτώνουν τρεις ανθρώπους, ενώ παίρνουν ως ομήρους άλλους 63, ανάμεσά τους 11 υπουργούς. Όλοι οι όμηροι θα αφεθούν σώοι στην Αλγερία 2 μέρες μετά.
1988: Ενα Boeing 747 της Pan-Am συντρίβεται στο Λόκερμπι της Σκωτίας, με αποτέλεσμα να βρουν το θάνατο οι 258 επιβαίνοντες, καθώς και 15 κάτοικοι της πόλης. Το αεροπλάνο εκτελούσε την πτήση 103 από τη Φρανκφούρτη στο Ντιτρόιτ και η πτώση του οφείλεται σε έκρηξη βόμβας, που είχαν τοποθετήσει Λίβυοι τρομοκράτες.
1990: Σεισμός μεγέθους 6,0 της κλίμακας Ρίχτερ έπληξε τους νομούς Πέλλας και Κιλκίς. Ο απολογισμός ήταν ένας νεκρός και 60 τραυματίες ενώ βλάβες παρατηρήθηκαν στην Πέλλα και στην Έδεσσα.
Γεννήσεις
1804: Ο ιταλοεβραϊκής καταγωγής πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας, Μπέντζαμιν Ντισραέλι.
1818: Η πρώτη βασίλισσα της Ελλάδας, Αμαλία.
1879: Ο «πατερούλης» Ιωσήφ Στάλιν, (Ιωσήφ Βισαριόνοβιτς Τζουγκασβίλι), που άφησε πίσω του 11 εκατομμύρια θύματα, κυβερνώντας τη Σοβιετική Ένωση.
1917: Ο βραβευμένος με Νόμπελ Γερμανός συγγραφέας, Χάινριχ Μπελ («Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ»).
1937: Η Αμερικανίδα ηθοποιός, Τζέιν Φόντα.
1947: Πάκο Ντε Λουθία, Ισπανός βιρτουόζος κιθαρίστας του φλαμένκο. (Θαν. 25/2/2014)
1375: Ο Ιταλός ποιητής, συγγραφέας και ουμανιστής Βοκάκιος (Τζοβάνι Μποκάτσιο) («Δεκαήμερο»).
1824: Ο Άγγλος γιατρός, Τζέιμς Πάρκινσον, ο οποίος περιέγραψε την ασθένεια των νεύρων που έλαβε το όνομά του.
1940: Ο Αμερικανός συγγραφέας, εκφραστής της εποχής του μεσοπολέμου, Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ («Ο μεγάλος Γκάτσμπι», «Τρυφερή είναι η νύχτα»).
1945: Ο Αμερικανός στρατηγός, Τζορτζ Πάτον, που διακρίθηκε κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και η ιστορία του έγινε και ταινία του Χόλιγουντ.
