Βολόντιμιρ Ζελένσκι: Η συνέντευξη του Ουκρανού προέδρου στον Ντέβιντ Λέτερμαν στην εκπομπή του στο Netflix
Ο συριστικός ήχος από τη διέλευση του μετρό διαπερνά τα μικρόφωνα. Ο Ντέιβιντ Λέτερμαν, μία βιβλική μορφή στα 75 του χρόνια, χαμογελά αμήχανα και κάνει ένα νεύμα χαιρετισμού προς τους επιβάτες. Απέναντι του στέκεται το -κατά το περιοδικό ΤΙΜΕ- «πρόσωπο της χρονιάς» για το 2022, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολόντιμιρ Ζελένσκι. Φοράει ένα μαύρο φούτερ με ένα σύνθημα να δεσπόζει στο κέντρο: Είμαι Ουκρανός.
Ο Ζελένσκι είναι μετά βεβαιότητας ο πιο διάσημος Ουκρανός αυτή τη στιγμή, αλλά κι ο Λέτερμαν δεν πάει πίσω. Ελάχιστοι δεν τον γνωρίζουν στις ΗΠΑ, όπου έχει γράψει χιλιόμετρα στα τηλεοπτικά πλατό με τα νυχτερινά του σόου (η ζωή του θα μπορούσε άνετα να γίνει ταινία). Η συνάντηση των δύο και δη σε καταφύγιο στο Κίεβο συνιστά από μόνη της είδηση - η κουβέντα που ακολουθεί σε αποζημιώνει, καθώς ο Ζελένσκι δέχεται ανθρώπινα ερωτήματα, όχι τα συνήθη των δημοσιογράφων.
Ο 75χρονος παρουσιαστής έχει αφήσει πίσω την τηλεόραση και -εδώ και μερικά χρόνια- συνεργάζεται με το Netflix, κάνοντας συνεντεύξεις με πολύ γνωστούς ανθρώπους, που δεν χρειάζονται συστάσεις (όπως λέει κι ο τίτλος της εκπομπής). Ο βετεράνος των media, ο πολύς Λέτερμαν τώρα μοιάζει με αρχάριο που κατακλύζεται από χαρά για την επιτυχία του. Έχει απέναντί του τον Ζελένσκι, που του μιλάει αγγλικά, αλλά κυρίως ουκρανικά, με έντονο γρέζι στη φωνή. Ο ουκρανός πρόεδρος νιώθει άνετα στα 76,5 μέτρα κάτω από τη γη, καθώς η συνέντευξη διεξάγεται για λόγους ασφαλείας σε ένα καταφύγιο που διαμορφώθηκε σε σταθμό του Μετρό, που λειτουργεί κανονικά - εξ ου η διέλευση των συρμών και ο αιφνιδιασμός του Αμερικανού παρουσιαστή.
Μερικά λεπτά μετά, στο αυτοσχέδιο αυτό στούντιο ακούγεται ο απειλητικός ήχος του συναγερμού που προειδοποιεί για πυραυλική επίθεση. Ο Λέτερμαν ρωτάει τον Ζελένσκι «τι κάνουμε τώρα;». «Τίποτα...», απαντά ο 45χρονος πρόεδρος, σημειώνοντας ότι οι Ουκρανοί έχουν συνηθίσει τόσο πολύ αυτόν τον ήχο, που δεν σπεύδουν στα καταφύγια, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για τη ζωή τους. Ο Λέτερμαν, από την πλευρά του, λέει στον Ζελένσκι ότι αφού βρίσκεται κοντά του, νιώθει ασφαλής, ενώ σε δηλώσεις του στην Washington Post είπε ότι η πρώτη του σκέψη μετά την απάντηση του Ουκρανού προέδρου ήταν: «Ω Θεέ μου, αυτός είναι ο Στηβ Μακουίν».
Η συζήτηση των δύο ανδρών έγινε στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου, αλλά το Netflix ξεκίνησε την προβολή στις 12 Δεκεμβρίου. Ο Λέτερμαν έφτασε αρχικώς στη Βαρσοβία κι από εκεί με ένα μικρό πούλμαν στα σύνορα της Πολωνίας με την Ουκρανία. Από εκεί με τρένο έφτασε μετά από 14 ώρες στο Κίεβο.
Ο Ζελένσκι αισθάνεται άνετα απέναντι στον Λέτερμαν. Πρόκειται για τον άνθρωπο, που από τις 24 Φεβρουαρίου μέχρι και σήμερα έχει δώσει τις περισσότερες συνεντεύξεις από κάθε άλλο ηγέτη, κάνοντας παράλληλα -ίσως- την πιο δύσκολη δουλειά του κόσμου: Διευθύνει την πολεμική απάντηση του Δαυίδ έναντι του Γολιάθ. Στο Netflix τον βλέπουμε τώρα, όχι για να εμπορευτεί την εικόνα του με όρους lifestyle, δεν έχουμε αισθητική άσκηση εδώ. Ο 45χρονος δίνει διαρκώς και μια παράλληλη μάχη: Προσπαθεί να διατηρήσει ζωντανό το ενδιαφέρον, άρα και την υποστήριξη, της Δύσης στα όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία. Άρα, θα μετέλθει κάθε μεθόδου - ο Λέτερμαν του προσφέρει ιδανικό δίαυλο κι ο Ζελένσκι αρπάζει με ικανοποίηση τη σκυτάλη.
Μια μπύρα στη θάλασσα Χαλαρός, αλλά ταυτόχρονα σοβαρός, απαντά στο τι του έχει λείψει, που (δεν) κοιμάται, τι ώρα ξυπνάει και τι κάνει αμέσως μετά («κάνω ντουζ», λέει κι ο Λέτερμαν γελάει, απαντώντας «χαίρομαι που το μαθαίνω»), πώς διαχειρίζεται τις πληροφορίες και πώς συντονίζει τις ενέργειες με τη διοίκηση του στρατού. Στο ερώτημα, τι θέλει να κάνει μετά το τέλος του πολέμου, ο Ζελένσκι απαντά ότι δεν έχει τη δυνατότητα να σκεφτεί πώς θα είναι αυτή η στιγμή, αλλά -εν τέλει απαντά- θα ήθελε να πιει μια μπύρα στη θάλασσα.
Ως πάλαι ποτέ κωμικός -και δη επιτυχημένος- μπορεί να χειριστεί το χιούμορ εν είδει όπλου, χωρίς να απωλέσει τη σοβαρότητα του - τρολάρει τον Πούτιν χωρίς να χάνει την προεδρική του αύρα. Αναφέρεται στο τεράστιο τραπέζι, στο οποίο ο Ρώσος πρόεδρος κάνει τις συναντήσεις του και λέει ότι αυτό μας δείχνει ότι ο Πούτιν δεν θέλει να πάθει covid, άρα «φοβάται τον θάνατο και αγαπά τη ζωή. Δεν είμαι σίγουρος αν είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα». Αυτό θα σηματοδοτούσε το φυσικό τέλος του Πούτιν, εκτιμά ο Ζελένσκι.
Ο Ντέιβιντ Λέτερμαν και ο Βολόντιμιρ Ζελένσκι.
Ο Λέτερμαν συνεχίζει με απλές μα καίριες ερωτήσεις: «Ας πούμε ότι ο Πούτιν κρυολογεί και πεθαίνει ή πέφτει κατά λάθος από το παράθυρο και πεθαίνει, θα συνεχιστεί ο πόλεμος;». «Εάν πεθάνει ο Βλαντιμίρ Πούτιν, τότε ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας θα τελειώσει, καθώς οι θεσμοί της Ρωσικής Ομοσπονδίας θα σταματήσουν να λειτουργούν και οι Ρώσοι πολιτικοί θα φροντίσουν για εσωτερικά ζητήματα. Το αυταρχικό καθεστώς είναι φοβερό. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος τα πάντα να αποφασίζονται από ένα άτομο. Έτσι, όταν αυτό το ένα άτομο φεύγει, όλοι οι θεσμοί σταματούν. Κάτι παρόμοιο συνέβη και στη Σοβιετική Ένωση. Όλα σταμάτησαν. Πιστεύω ότι αν δεν είναι εκεί ο Πούτιν, θα είναι δύσκολο για αυτούς. Θα επικεντρωθούν στην εσωτερική πολιτική και όχι στην εξωτερική πολιτική», απαντά ο Ουκρανός πρόεδρος.
Δύο Εβραίοι στην Οδησσό Κατόπιν, ο Ζελένσκι, Εβραίος κι ο ίδιος, λέει στον Λέτερμαν ένα ανέκδοτο όλο νόημα: Δύο Εβραίοι συναντιούνται στην Οδησσό. Ο ένας ρωτάει τον άλλον: Και πώς είναι η κατάσταση εκεί; Τι λένε; Λένε ότι υπάρχει πόλεμος. Τι πόλεμος; Η Ρωσία βρίσκεται σε πόλεμο με το ΝΑΤΟ. Λοιπόν, και πώς πάει ο πόλεμος; Λοιπόν, οι Ρώσοι έχασαν 70.000 στρατιώτες, όλοι οι πύραυλοι εξαντλήθηκαν, πολύς στρατιωτικός εξοπλισμός καταστράφηκε. Και το ΝΑΤΟ; Το ΝΑΤΟ δεν έχει φτάσει ακόμα... Ο Ζελένσκι περιγελά τη ρωσική προπαγάνδα, που υποστηρίζει ότι αντιμετωπίζουν τη συνδυασμένη ισχύ του ΝΑΤΟ και των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων - όταν το ΝΑΤΟ στην πραγματικότητα απλώς δίνει εξοπλισμό στην Ουκρανία.
Σκηνικό 11ης Σεπτέμβρη Μιλώντας στην Washington Post, ο Λέτερμαν περιγράφει το τραύμα, όπως εκείνος το βίωσε περιδιαβαίνοντας το Κίεβο, βλέποντας τα κατεστραμμένα οχήματα και τα τεθωρακισμένα που η ουκρανική κυβέρνηση έχει τοποθετήσει σκοπίμως στις πλατείες, προκειμένου να παραμένει διαρκής η υπενθύμιση ότι ο πόλεμος δεν τελείωσε.
«Επισκέπτεσαι το σπίτι αυτών των ανθρώπων. Και αυτή είναι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται το σπίτι τους. Έτσι, το αντιλαμβάνεσαι, γίνεται κατανοητό επειδή οι άνθρωποι μιλάνε για τη ζωή τους, περπατούν σε αυτήν την πλατεία κι όλο αυτό το νιώθεις έντονα. Η σύνδεση με την 11η Σεπτεμβρίου είναι σωστή. Στις πρώτες μέρες, δεν μπορούσες να περπατήσεις πουθενά εκεί χωρίς να νιώσεις το βάρος, έτσι είναι και στο Κίεβο. Αλλά δεν το άφησαν να τους συντρίψει. Το είπε ο Ζελένσκι: Δεν είμαι γενναίος, είμαι υπεύθυνος. Και αυτός είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να εκφράσεις αυτό που κάνει ο ίδιος και οι άνθρωποι του. "Φροντίζουμε τις επιχειρήσεις και υπερισχύουμε". Και άνθρωποι ευφυείς μου εξήγησαν ότι, στην πραγματικότητα, θα κερδίσουν και η νίκη τους θα έχει παγκόσμιο αντίκτυπο. Αν δεν κερδίσουν, θα πρόκειται για μαύρο χάλι. Βρισκόμαστε λοιπόν στο κατώφλι μίας μνημειώδους αλλαγής».
22°
