Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τα tweets στα ελληνικά, η αλλαγή του ονόματος της Τουρκίας στα αγγλικά και τα νεύρα
Το τελευταίο διάστημα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει επιλέξει τον δρόμο της κλιμάκωσης όχι μόνο με την Ελλάδα την οποία απειλεί ανοικτά πλέον, αλλά και με τους Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς που, τουλάχιστον θεωρητικά, είναι σύμμαχοί του.
Πώς ακριβώς κινείται στη διεθνή σκηνή ο τούρκος πρόεδρος; Μάλλον με έναν τρόπο που δεν του αποφένει και πολλά οφέλη αλλά μόνο νεύρα. Μετέχει στο ΝΑΤΟ, αλλά αψηφά τις αποφάσεις του για κυρώσεις. Είναι και υπέρ και κατά του Πούτιν. Πουλάει όπλα στην Ουκρανία, αλλά αγοράζει όπλα από τη Ρωσία. Σαν οι απάτρηδες Κούρδοι να αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας του, μπλοκάρει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στη Βορειοατλαντική Συμμαχία με το επιχείρημα πως υποθάλπτουν τρομοκράτες και παράλληλα εξαγγέλλει νέα στρατιωτική επίθεση στη βόρεια Συρία. Διακόπτει κάθε επαφή με την Αθήνα - «Μητσοτάκης γιοκ». Αλλά συγχρόνως, και μολονότι δεν μιλά άλλες γλώσσες πλην της τουρκικής, μοιάζει να καταβάλει απέλπιδες προσπάθειες για να επικοινωνήσει - ή μάλλον για να επιβάλει μια ατζέντα που κανένας δεν έχει διάθεση να ακολουθήσει.
Τα tweets Ερντογάν στα ελληνικά
Μόλις χθες, απείλησε μέσω tweets στα ελληνικά την χώρα μας ότι «η Τουρκία δεν θα παραιτηθεί από τα δικαιώματά της στο Αιγαίο». Ηταν λίγες ώρες αφότου ανακοίνωσε επίσημα την υποψηφιότητά του στις προεδρικές εκλογές της Τουρκίας το 2023, όταν εξαπέλυσε εκ νέου απειλές, επιλέγοντας αυτήν τη φορά να τα γράψει στην ελληνική γλώσσα στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter. Εκεί επαναλαμβάνει τους ισχυρισμούς του για τα νησιά στο Αιγαίο και την αποστρατικοποίηση.
Τα ελληνικά tweets Ερντογάν
Το αγγλικό «rebrading» σε Turkiye και η γαλοπούλα
Μιλώντας για ξένες γλώσσες, η Τουρκία προσφάτως άλλαξε το όνομά της στη διεθνή σκηνή. Ο ΟΗΕ αναγνώρισε το rebranding της σε Turkiye από Turkey, σε μία κίνηση που σύμφωνα με τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, θα ενισχύσει «την αξία του brand της χώρας». Στις δημόσιες τοποθετήσεις τους οι Τούρκοι αξιωματούχοι εξήγησαν πως δεν ήθελαν να συνδέεται το όνομα της χώρας με την αγγλική λέξη για τη γαλοπούλα - η οποία μάλιστα στην αργκό χρησιμοποιείται για να χαρακτηρίσει κάτι ανόητο ή αποτυχημένο.
Στην πραγματικότητα το νέο όνομα έχει και συμβολική αξία, καθώς υιοθετήθηκε στο εσωτερικό το 1923, με την ανάδυση του τουρκικού έθνους από τις στάχτες του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Έτσι ο Ερντογάν θέλει να έχει στην ιστορία το όνομα του δίπλα στον πατέρα του τουρκικού κράτους, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.
Δεν είναι σαφές γιατί κατέληξε να μοιράζεται το ίδιο όνομα στα αγγλικά με το πουλί που είναι γνωστό στα λατινικά ως Meleagris. Ακαδημαϊκοί έχουν αναφέρει ότι ίσως οφείλεται στο γεγονός ότι το πτηνό, το οποίο προέρχεται από την Αμερική, μεταφέρθηκε στην Αγγλία από εμπόρους από την Κωνσταντινούπολη και έγινε γνωστό ως Turkey coq.
Η πρωτοβουλία πάντως έχει διχάσει τους Τούρκους ειδικούς. Η Ayşe Zarakol, καθηγήτρια διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, πιστεύει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι στην Τουρκία θα καλωσόριζαν «κατ' αρχήν» μια νέα ονοματολογία. «Το να μοιράζεται το όνομά της με το πουλί δεν βοηθάει τα πράγματα», πρόσθεσε.
Παρ' όλα αυτά, η κίνηση αυτή δεν έχει τύχει ιδιαίτερης προσοχής στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης ή στον πολιτικό διάλογο, καθώς η αντιπολίτευση όπως και οι πολίτες επικεντρώνονται στον ραγδαία αυξανόμενο πληθωρισμό και την αυξανόμενη δυσαρέσκεια για τους πρόσφυγες από τη Συρία. «Η χρονική στιγμή της αλλαγής του ονόματος είναι καθοριστική» τονίζει στο CNN ο Φρανσέσκο Σικάρντι της Carnegie και εξηγεί: «Η απόφαση για το όνομα ανακοινώθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν ο πρόεδρος Ερντογάν ήταν πίσω σε όλες τις δημοσκοπήσεις και η χώρα είχε βυθιστεί στην χειρότερη οικονομική κρίση της τελευταίας 20ετίας».
Ο,τι κάνει ο Ταγίπ Ερντογάν στο εξωτερικό φαίνεται να έχει μια εσωτερική εξήγηση. Έναν χρόνο πριν από τις εκλογές το κόμμα του χάνει έδαφος στις δημοσκοπήσεις, ενώ ο πληθωρισμός στη χώρα κυμαίνεται στο 70%. Το βραχυπρόθεσμο εξωτερικό χρέος είναι κοντά στα 180 δισ. δολάρια (ή 22% του ΑΕΠ) όσο και στις δύο προηγούμενες κρίσεις, ενώ το μαξιλάρι των συναλλαγματικών αποθεμάτων είναι πολύ πιο περιορισμένο, στα 12,3 δισ. δολάρια.
Η άσχημη κατάσταση της τουρκικής οικονομίας, αποτελεί και το μεγαλύτερο αγκάθι για τον πρόεδρο Ερντογάν, στην αγωνιώδη προσπάθειά του να επανεκλεγεί στις προεδρικές εκλογές, τον Ιούνιο του 2023. «Το οικονομικό και πολιτικό σκηνικό στην Τουρκία μοιάζει με πολλούς τρόπους με εκείνο που προηγήθηκε τόσο της περσινής κρίσης όσο και της κρίσης του 2018» σημειώνει η Capital Economics. «Η κεντρική τράπεζα προς το παρόν υποκύπτει στις πιέσεις του προέδρου Ερντογάν να χαλαρώνει τη νομισματική πολιτική της. Βεβαίως, το 2018, ο τότε κεντρικός τραπεζίτης αναγκάστηκε τελικά να αψηφήσει τις βουλές του προέδρου και να αυξήσει τα επιτόκια για να βάλει φρένο στην ολίσθηση του νομίσματος» συμπληρώνει.
Οι δημοσκοπήσεις και το αβέβαιο πολιτικό μέλλον
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η υποστήριξη για το AKP έχει πέσει στο χαμηλότερο σημείο από το 2002, όταν ήρθε στην εξουσία, κάτι που ωθεί το κόμμα να ανανεώσει τα στελέχη του. Η ήττα στις τρεις μεγαλύτερες πόλεις της Τουρκίας στις δημοτικές εκλογές του 2019 τονίζει την πρόκληση για τις επόμενες εκλογές. Οι επιλογές για συμμαχίες για νέα κόμματα είναι περιορισμένες μετά τις επιθέσεις εναντίον όλων όσων είναι στην αντιπολίτευση. Οι μόνοι που έχουν απομείνει είναι οι Γκρίζοι Λύκοι του Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Προς το παρόν, φαίνεται ότι έχει κλείσει η συμπόρευση του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (αξιωματική αντιπολίτευση) με το Καλό Κόμμα της Ακσενέρ (απόσχιση από το κόμμα του Μπαχτσελί). Στις σχετικές συζητήσεις συμμετέχουν και πρώην ανώτατα στελέχη του κυβερνώντος AKP, όπως ο Αλί Μπαμπατζάν (αρχιτέκτονας της οικονομικής ανόρθωσης στην Τουρκία) και ο Αχμέτ Νταβούτογλου (πρώην υπουργός Εξωτερικών και πρωθυπουργός). Κάποιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ενδέχεται να συμπράξει και ο Αμπντουλάχ Γκιούλ (πρώην πρωθυπουργός και Πρόεδρος Δημοκρατίας), αλλά δεν έχουν προς το παρόν επιβεβαιωθεί.
Ο μόνιμος θυμός και τα... γαλλικά
Με φόντο τα παραπάνω μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και μια ολόκληρη γενιά η λεγόμενη «γενιά Ζ», η οποία ήταν σχεδόν αγέννητη όταν ο Ερντογάν καταλάμβανε την πρωτοκαθεδρία στην τουρκική πολιτική σκηνή. Η γενιά αυτή είναι ευαισθητοποιημένη σε θέματα κλιματικής αλλαγής, περιβαλλοντικής δράσης, δικαιωμάτων ΛΟΑΤ, δικαιωμάτων των ζώων κ.ά. Θέματα για τα οποία ο Ερντογάν είτε δεν εκφράζεται ποτέ (κλιματική αλλαγή) είτε είναι αντίθετος (δικαιώματα). Τι έμεινε, κάτω από αυτό το πρίσμα, στον τούρκο πρόεδρο; Τα... γαλλικά. Ενας μόνιμος θυμός και μια ακατάπαυστη οργή, η οποία στρέφεται κατά των πάντων.
Η διεθνής κατάσταση, όπως διαμορφώνεται στο τέλος του τρέχοντος έτους, θυμίζει έντονα την τελευταία χρονιά πριν από την έκρηξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου
11°
