Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν έπεσε έξω στις προβλέψεις του όταν πριν μερικούς μήνες ο σοσιαλιστής πρώην πρωθυπουργός Μανουέλ Βαλς υπαινίχθηκε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να διεκδικήσει τη δημαρχία της γενέτειράς του Βαρκελώνης, στην Καταλωνία. Ο Μακρόν τότε είχε εκφράσει τον σκεπτικισμό του, καθώς δεν πίστευε ότι ο Βαλς τελικά θα το ανακοίνωνε. «Δεν τον εμπιστεύομαι. Είναι πάντα ικανός για μια νέα εμπλοκή», φέρεται να είχε δηλώσει ο Γάλλος πρόεδρος στους συνεργάτες του, σύμφωνα με το σατιρικό εβδομαδιαίο Le Canard Enchaîné.
Και όμως όχι: οι προετοιμασίες του Βαλς ποσώς ήταν ένα τέχνασμα για να προκαλέσει την προσοχή του Μακρόν, ή για να ενισχύσει το μέτριο δημόσιο προφίλ του στη Γαλλία, όπου σχεδόν είχε φτάσει στις κορυφές της εξουσίας, για να καταλήξει απλός βουλευτής, χωρίς κόμμα και με μικρή επιρροή. Αφού έχασε τις προκριματικές εκλογές στο Σοσιαλιστικό Κόμμα για τις προεδρικές εκλογές του 2017, εγκατέλειψε το PS. Το κόμμα του Μακρόν του έκλεισε τις πόρτες για τις βουλευτικές εκλογές και ο Βαλς αναγκάσθηκε να κατέλθει στον εκλογικό στίβο ως ανεξάρτητος. Πλέον βρίσκεται στα έδρανα της Βουλής ως ανεξάρτητος που συνδέεται με την προεδρική πλειοψηφία.
Ο πρώην πρωθυπουργός, πρώην υπουργός Εσωτερικών και σήμερα βουλευτής του εκλογικού διαμερίσματος της πόλης Εβρί, στην οποία είχε θητεύσει ως δήμαρχος, ολοκληρώνει τις προετοιμασίες για να ανακοινώσει την υποψηφιότητά του για τη Βαρκελώνη. Για πολλούς Γάλλους, η αντίδραση υπήρξε παρόμοια με εκείνη του Μακρόν. Που κυμαίνεται από την αμηχανία να παρακολουθούν έναν πρώην επικεφαλής της δικής τους κυβέρνησης να αποτολμά ένα άλμα στη δημαρχία μίας άλλης χώρας, ως την περιέργεια να δεί ποια κατάληξη θα έχει τούτη η διακρατική περιπέτεια, μία ευρωπαϊκή πρωτιά, που έχει πολύ λίγα προηγούμενα.
Προετοιμάζει την υποψηφιότητά του, αλλά δεν έχει παραδώσει την έδρα
Στη στάση αυτή της κοινής γνώμης θα πρέπει να προστεθούν και οι αύξουσες επικρίσεις κατά του Βαλς, ο οποίος καίτοι επί πολλούς μήνες προετοιμάζει την υποψηφιότητά του στη Βαρκελώνη, αρνείται ακόμη να παραιτηθεί από τη βουλευτική του έδρα. Πρωτοστατεί στις κριτικές αυτές η Φαρίντα Αμράνι, δημοτική σύμβουλός στο Εβρί και αντίπαλος του Βαλς στις βουλευτικές εκλογές. Η Αμράνι έχασε τη βουλευτική έδρα μόλις για 138 ψήφους και είχε χάσει την έφεση που είχε ασκήσει για την επανακαταμέτρηση. Τώρα ηγείται μίας σταυροφορίας στο Ιντερνέτ για να αναγκασθεί ο Βαλς να παραδώσει την έδρα.
«Εδώ και μήνες απουσιάζει παντελώς από τη δημόσια ζωή και από την εκλογική του περιφέρεια, ενώ ούτε παρίσταται στις εργασίες της Εθνοσυνέλευσης. Σαφώς και έχει το δικαίωμα να αλλάξει ζωή και πατρίδα, όμως εμείς έχουμε ανάγκη από κάποιον να μας εκπροσωπεί και να προασπίζεται τα συμφέροντά μας στην Εθνοσυνέλευση», δήλωσε τηλεφωνικά προχθές η Αμράνι, μέλος του κόμματος Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν-Λικ Μελανσόν.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο nosdéputés.fr, ο οποίος ελέγχει την κοινοβουλευτική δραστηριότητα, ο Βαλς ναι μεν έχει παραστεί στην Εθνοσυνέλευση από το Μάιο, που ξεκίνησε να προετοιμάζει την υποψηφιότητά του στη Βαρκελώνη, αλλά σε όχι τακτική βάση. Και δεν έχει ξαναβρεθεί στο Ημικύκλιο από τις 16 Ιουλίου, λαμβανομένης υπόψη και της θερινής διακοπής των εργασιών της Βουλής, προσθέτει η ίδια πηγή.
Ο Βαλς ενδέχεται να ανακοινώσει την παραίτησή του από την έδρα εντός των προσεχών ημερών, ίσως ταυτόχρονα με την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του, που έχει προγραμματισθεί για αύριο Τρίτη. Η γαλλική νομοθεσία κατά της συσσώρευσης εξουσιών στο ίδιο πρόσωπο απαγορεύει κάποιος να είναι ταυτόχρονα δήμαρχος και βουλευτής, αλλά η ισχύς του περιορίζεται μόνο εντός της γαλλικής επικράτειας. Ο νόμος καταρτίστηκε χωρίς να έχει προβλεφθεί η δυνατότητα ένας Γάλλος βουλευτής να εκλεγεί σε οποιοδήποτε αξίωμα στο εξωτερικό.
Η δημοσιογράφος του ραδιοσταθμού RTL Αλμπά Βεντούρα είχε δηλώσει αυτή την εβδομάδα στον αέρα ότι σε μια συνομιλία με τον Βαλς, αυτός της είχε ανακοινώσει ότι ετοιμάζει την «αναχώρησή του» από τη Γαλλία. Όσον αφορά τη διαμάχη σχετικά με την πιθανή παραίτησή του από το βουλευτικό αξίωμα, εκείνος της απάντησε: «εγώ υπερασπίστηκα το νόμο για τη μη συσσώρευση, δεν είμαι ηλίθιος». Το μήνυμα ήταν σαφές. Μια 30χρονη σταδιοδρομία στη γαλλική πολιτική σκηνή είναι έτοιμη να τελειώσει. Και μία άλλη πρόκειται να ξεκινήσει.
Η κάθοδος του Βαλς στη Βαρκελώνη προκαλεί ανακατατάξεις και στην τοπική πολιτική σκηνή.
Όπως λέγεται, δεν μπορείς να κερδίσεις όταν έχει πεθάνει πολιτικά. Όμως η υποψηφιότητα του Βαλς για τη δημαρχία της καταλανικής πρωτεύουσας, μολονότι απομένουν λίγες ώρες για να ανακοινωθεί, επισήμως έχει αρχίσει να αποκλείει πολλούς επίδοξους διεκδικητές της. Και μάλιστα από τους πρώτους έναν που είχε αναδειχθεί από τις σχετικές εσωκομματικές εκλογές: τον Αλφρεντ Μπόσκ της Esquerra Republicana.
Ουδείς γνωρίζει ποιο θα είναι το σχέδιο που θα προτείνει για την καταλανική μητρόπολη ο Βαλς, ή εάν θα είναι –εάν εκλεγεί—ένας καλός δήμαρχος. Για τον λόγο τούτο, οι όποιες αναλύσεις θα πρέπει να είναι προσγειωμένες και ψύχραιμες, γιατί ήδη με την προοπτική και μόνον της υποψηφιότητας έχουν αρχίσει να πολλαπλασιάζονται οι ελεεινολογίες από τους προμάχους της ανεξαρτησίας και οι διθύραμβοι από τους πολέμιούς της.
Προς ώρας το μόνο ορατό αποτέλεσμα από την απόφαση του Βαλς είναι το ότι, όπως διαπιστώνει στην γαλλική εφημερίδα Le Monde η Σαντρίν Μορέλ, η υποψηφιότητά του φέρνει την επανάσταση στον «καταλανικό τυφώνα».
Η 'απασφάλιση' του Μπόσκ είναι το πρώτο σύμπτωμα από την υποψηφιότητα του Βαλς, καθώς εξαναγκάζει όλους τους πολιτικούς του αντιπάλους να αναζητήσουν υποψήφιο ίσου βεληνεκούς και προϊστορίας. Αυτό τουλάχιστον ζήτησε ο ηγέτης της ERC Οριόλ Ζουνκέρας από τη φυλακή. Η επίκληση από πολλούς του ονόματος του πρώην δημάρχου Μαραγάλ για να αντικαταστήσει τον Μποσκ αποτελεί μία άκρως υπερβατική υπόθεση.
Και τούτο γιατί αυξάνει τη βεβαιότητα ότι οι μόνες πιθανές λύσεις είναι η επιστροφή σε ξεπερασμένες καταστάσεις. Υπονοεί πως ο μόνος προσγειωμένος ηγέτης των αυτονομιστών, ο Ζουνκέρας επιθυμεί να επιστρέψει η ηγεσία της «συμμορίας του Μπρανκαλεόνε» που λυμαινόταν την καταλανική πρωτεύουσα. Και παράλληλα αποτελεί πλήγμα για το Εθνικό Κίνημα της Crida, που εφηύρε ο φυγόδικος πρώην πρόεδρος της Καταλωνίας Κάρλες Πουτζδεμόν για να την ελέγχει. Εάν θα υπάρξει κάποια συνοχή των αυτονομιστών στη δημαρχία αυτή θα προέλθει μόνον από τον ρεαλισμό της Esquerra και όχι από τους απόηχους του φυγά.
Το δεύτερο σύμπτωμα της υποψηφιότητας του Βαλς είναι ότι βγάζει από τον επαρχιωτισμό της την καταλανική πολιτική. Καθώς είναι Γάλλος υπήκοος, η παρουσία του στα δημοτικά της Βαρκελώνης γίνεται χάριν της «ευρωπαϊκής του ιθαγένειας», αυτής της επιτυχίας της Ισπανίας να ενσωματωθεί η ρήτρα τούτη στο Σύμφωνο του Μάαστριχτ και στο παρελθόν επέτρεψε στην Αν Ινταλγκό, από το Κάντιθ, να γίνει δήμαρχος του κοσμοπολίτικου Παρισιού.
Το εάν η συμβολή του Βαλς θα είναι καλή, μέτρια, ή κακή, θα δείξει. Όμως το γεγονός παραμένει ότι ξυπνά διαφορετικά πάθη στα κατεστημένα της καταλανικής πολιτικής σκηνής. Την ώρα που κάποιου του καταλογίζουν όλα τα αρνητικά—χαρακτηρίζοντάς τον «σπασμένο παιχνίδι», απόκληρο, αλαζονικό, θυμωμένο, αυταρχικό, πολέμιο της ανεξαρτησίας—άλλοι βλέπουν στο πρόσωπό του μία ευκαιρία για τη δημοκρατική αξιοκρατία, την ασφάλεια την κοσμική εξουσία («προοδευτικός είναι εκείνος που προασπίζεται τον νόμο και την τάξη», δηλώνει άλλωστε ο ίδιος) κι επιπλέον ένα ακόμη θετικό: ότι μιλά καθαρά τα καταλανικά (parlar clar I catala’).
